matrix
19th November 2009, 10:42 AM
ناقلان هپاتيتb در جامعهايراني حدود 3 درصدند و بر اين اساس حدود يك ميليون و 400 هزار تا 2 ميليون نفر در كشور به ويروس هپاتيتb مبتلا هستند. همچنين 200 تا 300 هزار نفر نيز به هپاتيتc دچارند. 5 درصد افراد مبتلا به هپاتيت b ، هپاتيتd هم دارند كه همراهي اين دو ويروس در بدن يك فرد، شدت اين بيماري را تشديد ميكند. بسياري هپاتيت را بلاي قرن ميدانند نه ايدز. هزينههاي درمان اين بيماري بسيار سنگين است و با اين همه هزينه اميد به بهبود هم در همه موارد وجود ندارد. از آن مهمتر اينكه ميتوان از اين بيماري جلوگيري كرد و از طرف ديگر تنها غفلتي كوچك ميتواند فرد را گرفتار هپاتيت كند. به همين دليل و براي آموزش و پيشگيري از اين بيماري هفته نخست آبان، هفته اطلاع رساني هپاتيت نام گرفته است.
هپاتيت يكي از مشكلات عمده سلامت در جهان است. هپاتيت كه در ميان مردم به يرقان و زردي مشهور است با التهاب و تورم كبد همراه است. هپاتيت ويروسي است كه بر اثر ويروسهاي مختلفي ايجاد و منجر به تورم و گاهي از بين رفتن كبد ميشود. براساس آخرين برآوردهاي سازمان بهداشت جهاني حدود 400 ميليون نفر در سراسر جهان حامل ويروس هپاتيتb هستند. از اينرو هپاتيتb پس از بيماريهاي سل و مالاريا شايعترين بيماري عفوني و مسري است. سالانه حدود 50 ميليون نفر به تعداد اين افراد آلوده در دنيا افزوده ميشود. همچنين حدود 200 ميليون نفر به ويروس هپاتيتc آلودهاند. در 102 كشور دنيا واكسيناسيون هپاتيتb انجام ميشود كه در بيش از 75 درصد موارد مانع از بروز ابتلاي جديد در كشور ميشود. تعداد كل مبتلايان به ويروس هپاتيتc در دنيا 170 ميليون نفر است و با توجه به اين كه رفتارهاي خطرساز و اعتياد تزريقي در دنيا روند رو به رشدي دارد، تعداد مبتلايان به اين نوع هپاتيت نيز در حال افزايش است. در حال حاضر سهچهارم مردم دنيا در نواحي با شيوع بالاي آلودگي هپاتيتb زندگي ميكنند. حدود يك ميليون نفر در سال به سبب عوارض حاد عفونت هپاتيتb و همچنين عوارض مزمن نظير سيروز و بدخيميهاي كبدي ميميرند.
هپاتيت در انواع مختلف
هپاتيت تاكنون در 5 نوع a تاe شناخته شده است.در هپاتيت نوعa ويروس از طريق دستگاه گوارش فرد را آلوده ميكند. حداكثر شيوع اين بيماري بين سنين 15 تا 30 است. اين ويروس براحتي در جامعه منتشر ميشود. محتملترين راه سرايت راه مدفوعي دهاني از طريق تماس فردي است.
ويروس عامل هپاتيتb از طريق مايعات بدن، خون، مقاربت و در ماههاي آخر حاملگي از مادر به جنين منتقل ميشود. هپاتيتb در 5 تا 10 درصد مبتلايان تبديل به حالت مزمن شده و گاهي منجر به سرطان كبد ميشود. هپاتيتb در مردان شايعتر از زنان است. بيماري هپاتيتb در افرادي مانند بيماران تالاسمي و هموفيليها كه به صورت مداوم خون و فرآوردههاي خوني دريافت ميكنند، شايعتر است. بد نيست بدانيد ميزان سرايت ويروس هپاتيت b ، صد برابر ايذر است.
هپاتيت نوعc از راههاي خون، فرآوردههاي خوني آلوده، تزريقات و ابزار آلوده و همچنين از مادر به جنين سرايت ميكند. بيماري هپاتيتc برخلاف هپاتيتb بين 80تا 100درصد موارد به سوي مزمن شدن پيش ميرود و تا زماني كه كبد را از بين ببرد، ادامه مييابد و به فرد بيمار حتما بايد كبد پيوند زده شود. هپاتيتc در بين گروههاي خاص مانند هموفيليها، تالاسميها و معتادان تزريقي شيوع بيشتري دارد. براساس آمار موجود 40 تا 50 درصد مبتلايان به هپاتيتc معتاد تزريقي هستند. تعدادي از بيماران هموفيلي بيماران تالاسمي (كه قبل از سال 75 خون گرفتهاند) و بيماران دياليزي نيز به اين بيماري مبتلا هستند. خالكوبي، استفاده از سرنگ مشترك در جمعيت روستايي و محيطهاي بسته نظير سربازخانهها و خوابگاههاي دانشجويي از رفتارهاي پرخطر در افزايش شيوع هپاتيتc محسوب ميشوند.
ويروس هپاتيتd براي همانند سازي خود از ويروس هپاتيتb و امكانات سلول ميزبان استفاده ميكند. تقريبا 15 ميليون نفر در دنيا آلوده به ويروس هپاتيتd هستند. اين ويروس مانند هپاتيتb از طريق مايعات بدن انتشار مييابد. هر دو ويروس با يك روش مشترك به سلول ميزبان متصل ميشوند. يك فرد ممكن است به عفونت توام هپاتيتb وd مبتلا شود. هپاتيتd در كودكان و افراد بالغ مبتلا به هپاتيتb ايجاد ميشود.
هپاتيتe مانند هپاتيتa از طريق روده منتقل ميشود. تمام راههاي ممكن انتقال اين نوع از ويروس هنوز مشخص نشده، اما راه مدفوعي دهاني يك راه انتقال قطعي است. اپيدميهپاتيتe بيشتر در بزرگسالان روي ميدهد.
ويروس هپاتيت ميتواند براي سالها به صورت نهفته در بدن باقي بماند و فرد بهعنوان «ناقل هپاتيت» شناخته شود. ناقل هپاتيتي به كساني گفته ميشود كه با وجود ويروس هپاتيت در خونشان بيش از 6 ماه حال عمومي خوبي داشته باشند و در بررسي آزمايشگاهي اختلال در كار كبد آنان مشاهده نشود. در چنين شرايطي ويروس به صورت مسالمتآميز در داخل بدن وجود دارد، ولي به كبد آسيب نميرساند. در ايران ناقلان هپاتيت b ، 3 درصد جمعيت را تشكيل ميدهند.
هر چند ويروسهاي مختلفي ميتوانند عامل ابتلا به هپاتيت شوند، اما علائم بيماري در انواع مختلف، تفاوت زيادي با يكديگر ندارند. بيشتر مبتلايان علامت و شكايت مشخصي ندارند. اما در بعضي افراد اين علائم به صورت بيماري آنفلوآنزا نمايان ميشود كه عبارتند از: بياشتهايي، تهوع و استفراغ، تب، ضعف، خستگي و درد خفيف شكم. علائميكه كمتر ديده ميشوند شامل ادرار پررنگ و زردي چشمها و پوست است. تنها راه اطمينان از ابتلا به بيماري آزمايش خون است.
مبارزه با هپاتيت
طي سالهاي اخير در كشور تشخيص در مراحل اوليه، انجام بررسيهاي آزمايشگاهي، غربالگري و معاينه افراد مثبت همگي به تشخيص زودهنگام هپاتيتb منجر شده، بر اين اساس تصور ميشود كه شيوع هپاتيت در كشور رو به افزايش باشد، در حالي كه آمارهاي كشوري حاكي از روند رو به كاهش هپاتيتb است. طي 3 سال اخير وزارت بهداشت مبارزه جدي با هپاتيتc در بيماران خاص (تالاسمي و هموفيلي و همودياليز) را آغاز كرده است. براين اساس از 2 سال گذشته در اين طرح كشوري، 1135 نفر از بيماران خاص مبتلا به هپاتيت c تحت بهترين درمانهاي دنيا قرار گرفتند كه حدود 620 نفر از آنها را بيماران تالاسمي تشكيل ميدادند. ماحصل اين امر كاهش 50 درصدي بار بيماري هپاتيتc در بيماران خاص است.
اگر اين موضوع دو سال بعد نيز ادامه يابد ميتوانيم ادعا كنيم 50 درصد ديگر بار اين بيماري را در بيماران خاص كاهش دادهايم. اين امر براي اولين بار در دنيا و با هدف تشخيص بيماران هپاتيتc در همودياليز، تالاسمي و هموفيلي صورت گرفت.
امسال نيز با مساعدت وزارت بهداشت براي حدود 700 تا 750 نفر از بيماران خاص مبتلا به هپاتيتc درمان جدي آغاز خواهد شد كه از اين تعداد حدود 350 نفر را بيماران تالاسمي تشكيل ميدهند. به اين منظور مركزي در نزديكي داروخانه هلال احمر در نظر گرفته شده است. اين مركز مجهز به امكاناتي است كه پس از گرفتن نمونه خون داروها از همان جا تهيه شود. همچنين پزشكان مجرب انتقال خون جذب اين مركز شدهاند. تمام خدمات اين مركز نيز رايگان است. در اين طرح اولويت با بيماراني است كه تاكنون درمان نشدهاند و همچنين از عارضههاي كمتري برخوردارند؛ به عنوان مثال ديابت يا مشكلات قلبي ندارند.
در دور قبلي اين طرح برخي بيماران بودند كه به درمان پاسخ مثبت نداده (20 تا 30 درصد مبتلايان نسبت به درمان مقاوم بودهاند) يا بيماري آنها بعد از مدتي مجددا عود كرده است. در طرح كنوني اين بيماران نيز فراموش نشدهاند و درمان در اين موارد براساس يك پروتكل درماني قويتر انجام ميشود.
در ايران استانهاي سيستان و بلوچستان و گلستان بيشترين ميزان شيوع هپاتيت و استانهاي مركزي نظير استان تهران كمترين ميزان شيوع را دارند. شيوع هپاتيتb نيز در بيماران دياليزي از5/3درصد در 10 سال گذشته به 4/2 درصد در وضعيت كنوني رسيده است.
اقدامات مناسب در سالهاي پس از پيروزي انقلاب سبب شده تا ميزان شيوع هپاتيتb از بيش از 5 درصد در سالهاي پيش از انقلاب به كمتر از14/2درصد در سالهاي اخير برسد.
باورهاي غلط
زندگي با بيمار مبتلا به هپاتيت يكي از مهمترين دغدغههاي اطرافيان بيمار مبتلا به هپاتيت است. متاسفانه وجود باورهاي غلط از يكسو و بيمبالاتي برخي از سوي ديگر، اين موضوع را سختتر نيز كرده است. بر خلاف تصور رايج ويروس هپاتيتb بر اثر صحبت كردن، دست دادن، روبوسي كردن يا در اماكني مانند استخر منتقل نميشود؛ اما از سوي ديگر ويروس اين بيماري در خارج از بدن انسان در برابر حرارت، رطوبت و عوامل شيميايي بسيار مقاوم است.
ويروس هپاتيت در دماي 20 درجه تا 15 سال، در دماي اتاق تا6 ماه و در يك ليوان خشك تا4 هفته زنده ميماند؛ اما پس از جوشاندن در100 درجه سانتيگراد به مدت 5 دقيقه از بين ميرود. اين ويروس با مواد ضدعفونيكننده گلوتار آلدئيد و كلروفر موفرمالين با غلظت يك در 4 هزار از بين ميرود.
اگر در خانوادهاي، فرد ناقل هپاتيت وجود داشته باشد، امكان انتقال بيماري به ساير افراد خانواده وجود دارد و نحوه انتقال از طريق ورود خون فرد ناقل هپاتيت به مخاط يا خون فرد سالم است. به عنوان مثال با عطسه كردن، ترشحات تنفسي فرد آلوده ميتواند سبب انتقال بيماري شود و به همين علت هنگام عطسه كردن بايد دهان با دستمال پوشانده شود.
زندگي با فرد مبتلا به هپاتيت، مثل زندگي با يك فرد عادي است با اين تفاوت كه در صورت رعايت نكردن بعضي نكات ساده، امكان انتقال بيماري وجود دارد، اما اگر راههاي انتقال هپاتيت را بشناسيم و اين نكات را رعايت كنيم، ميتوانيم با خيال راحت در كنار افراد بيمار زندگي كنيم. به عنوان مثال وسايل شخصي از قبيل حوله، تيغ، ناخنگير، شانه و مسواك را كه احتمال آلوده شدن آنها به خون و فرآوردههاي خوني وجود دارد، بايد جدا كنيم. از سوي ديگر اگر بيمار به هپاتيتb مبتلا باشد، افراد خانواده ميتوانند با واكسيناسيون در برابر اين نوع هپاتيت مصونيت پيدا كنند.
هزينههاي بالا
كسي كه به هپاتيت مبتلا ميشود، علاوه بر مشكلات جسمي و فشار رواني هزينههاي بالايي را نيز بايد متحمل شود. هزينه دارويي هپاتيتb مزمن شده سالانه 4 تا 5 ميليون تومان است كه گاه چندين سال ادامه مييابد. هزينه درمان يك دوره يكساله بيماري هپاتيتc بيش از 12 ميليون تومان برآورد ميشود. هزينه درمان هر بيمار مبتلا به سيروز كبدي نيز سالانه 10 ميليون تومان است. اگر فرد نيازمند پيوند كبد شود،200 تا 300 ميليون توماني پيوند كبد در خارج از كشور است كه اين عمل در كشور با 50 ميليون تومان انجام ميگيرد.
پيشگيري
زدن واكسن هپاتيتb نقش موثري در كاهش تعداد مبتلايان به هپاتيتb دارد. در كشور ما نيز از سال 72 به بعد، تمام نوزادان واكسن هپاتيتb دريافت ميكردهاند و متولدان 68 تا 72 نيز از سال گذشته اين واكسن را دريافت كردهاند.
خوشبختانه تقريبا همه كودكان و نوجوانان زير 12 سال عليه اين بيماري واكسينه هستند و واكسيناسيون نوجوانان سنين بالاتر نيز از سال گذشته آغاز شده كه قرار است تا پايان امسال همه14 تا 18 سالههاي كشور عليهاين بيماري واكسينه شوند. البتهاين جدا از واكسيناسيون گروههاي پرخطر جامعه مانند كادر پزشكي و خانواده بيماران مبتلا به هپاتيت است.
تاكنون واكسني براي مقابله با ويروس هپاتيت ساخته نشده اما با رعايت نكات ساده بهداشتي، ميتوان خود را در برابر هپاتيت مصون كرد. استفاده از مواد ضد عفونيكننده مانند مايعات سفيدكننده و مواد كلردار براي 20دقيقه يا جوشاندن براي مدت 20 تا 30 دقيقه براي شستشوي لباس آغشته به خون آلودهشدگان ويروس هپاتيت c ، احتمال انتقال بيماري به فرد سالم را كاهش ميدهد.
مبتلايان هپاتيت بايد زخم و بريدگي پوستي را خودشان پانسمان كنند، خون، پلاسما و اعضاي بدن يا بافت خود را به كسي اهدا نكنند و از سرنگ مشترك استفاده نكنند. از ريش تراش، مسواك، لوازم آرايشي و شخصي مشترك هم استفاده نكنند.
هپاتيت يكي از مشكلات عمده سلامت در جهان است. هپاتيت كه در ميان مردم به يرقان و زردي مشهور است با التهاب و تورم كبد همراه است. هپاتيت ويروسي است كه بر اثر ويروسهاي مختلفي ايجاد و منجر به تورم و گاهي از بين رفتن كبد ميشود. براساس آخرين برآوردهاي سازمان بهداشت جهاني حدود 400 ميليون نفر در سراسر جهان حامل ويروس هپاتيتb هستند. از اينرو هپاتيتb پس از بيماريهاي سل و مالاريا شايعترين بيماري عفوني و مسري است. سالانه حدود 50 ميليون نفر به تعداد اين افراد آلوده در دنيا افزوده ميشود. همچنين حدود 200 ميليون نفر به ويروس هپاتيتc آلودهاند. در 102 كشور دنيا واكسيناسيون هپاتيتb انجام ميشود كه در بيش از 75 درصد موارد مانع از بروز ابتلاي جديد در كشور ميشود. تعداد كل مبتلايان به ويروس هپاتيتc در دنيا 170 ميليون نفر است و با توجه به اين كه رفتارهاي خطرساز و اعتياد تزريقي در دنيا روند رو به رشدي دارد، تعداد مبتلايان به اين نوع هپاتيت نيز در حال افزايش است. در حال حاضر سهچهارم مردم دنيا در نواحي با شيوع بالاي آلودگي هپاتيتb زندگي ميكنند. حدود يك ميليون نفر در سال به سبب عوارض حاد عفونت هپاتيتb و همچنين عوارض مزمن نظير سيروز و بدخيميهاي كبدي ميميرند.
هپاتيت در انواع مختلف
هپاتيت تاكنون در 5 نوع a تاe شناخته شده است.در هپاتيت نوعa ويروس از طريق دستگاه گوارش فرد را آلوده ميكند. حداكثر شيوع اين بيماري بين سنين 15 تا 30 است. اين ويروس براحتي در جامعه منتشر ميشود. محتملترين راه سرايت راه مدفوعي دهاني از طريق تماس فردي است.
ويروس عامل هپاتيتb از طريق مايعات بدن، خون، مقاربت و در ماههاي آخر حاملگي از مادر به جنين منتقل ميشود. هپاتيتb در 5 تا 10 درصد مبتلايان تبديل به حالت مزمن شده و گاهي منجر به سرطان كبد ميشود. هپاتيتb در مردان شايعتر از زنان است. بيماري هپاتيتb در افرادي مانند بيماران تالاسمي و هموفيليها كه به صورت مداوم خون و فرآوردههاي خوني دريافت ميكنند، شايعتر است. بد نيست بدانيد ميزان سرايت ويروس هپاتيت b ، صد برابر ايذر است.
هپاتيت نوعc از راههاي خون، فرآوردههاي خوني آلوده، تزريقات و ابزار آلوده و همچنين از مادر به جنين سرايت ميكند. بيماري هپاتيتc برخلاف هپاتيتb بين 80تا 100درصد موارد به سوي مزمن شدن پيش ميرود و تا زماني كه كبد را از بين ببرد، ادامه مييابد و به فرد بيمار حتما بايد كبد پيوند زده شود. هپاتيتc در بين گروههاي خاص مانند هموفيليها، تالاسميها و معتادان تزريقي شيوع بيشتري دارد. براساس آمار موجود 40 تا 50 درصد مبتلايان به هپاتيتc معتاد تزريقي هستند. تعدادي از بيماران هموفيلي بيماران تالاسمي (كه قبل از سال 75 خون گرفتهاند) و بيماران دياليزي نيز به اين بيماري مبتلا هستند. خالكوبي، استفاده از سرنگ مشترك در جمعيت روستايي و محيطهاي بسته نظير سربازخانهها و خوابگاههاي دانشجويي از رفتارهاي پرخطر در افزايش شيوع هپاتيتc محسوب ميشوند.
ويروس هپاتيتd براي همانند سازي خود از ويروس هپاتيتb و امكانات سلول ميزبان استفاده ميكند. تقريبا 15 ميليون نفر در دنيا آلوده به ويروس هپاتيتd هستند. اين ويروس مانند هپاتيتb از طريق مايعات بدن انتشار مييابد. هر دو ويروس با يك روش مشترك به سلول ميزبان متصل ميشوند. يك فرد ممكن است به عفونت توام هپاتيتb وd مبتلا شود. هپاتيتd در كودكان و افراد بالغ مبتلا به هپاتيتb ايجاد ميشود.
هپاتيتe مانند هپاتيتa از طريق روده منتقل ميشود. تمام راههاي ممكن انتقال اين نوع از ويروس هنوز مشخص نشده، اما راه مدفوعي دهاني يك راه انتقال قطعي است. اپيدميهپاتيتe بيشتر در بزرگسالان روي ميدهد.
ويروس هپاتيت ميتواند براي سالها به صورت نهفته در بدن باقي بماند و فرد بهعنوان «ناقل هپاتيت» شناخته شود. ناقل هپاتيتي به كساني گفته ميشود كه با وجود ويروس هپاتيت در خونشان بيش از 6 ماه حال عمومي خوبي داشته باشند و در بررسي آزمايشگاهي اختلال در كار كبد آنان مشاهده نشود. در چنين شرايطي ويروس به صورت مسالمتآميز در داخل بدن وجود دارد، ولي به كبد آسيب نميرساند. در ايران ناقلان هپاتيت b ، 3 درصد جمعيت را تشكيل ميدهند.
هر چند ويروسهاي مختلفي ميتوانند عامل ابتلا به هپاتيت شوند، اما علائم بيماري در انواع مختلف، تفاوت زيادي با يكديگر ندارند. بيشتر مبتلايان علامت و شكايت مشخصي ندارند. اما در بعضي افراد اين علائم به صورت بيماري آنفلوآنزا نمايان ميشود كه عبارتند از: بياشتهايي، تهوع و استفراغ، تب، ضعف، خستگي و درد خفيف شكم. علائميكه كمتر ديده ميشوند شامل ادرار پررنگ و زردي چشمها و پوست است. تنها راه اطمينان از ابتلا به بيماري آزمايش خون است.
مبارزه با هپاتيت
طي سالهاي اخير در كشور تشخيص در مراحل اوليه، انجام بررسيهاي آزمايشگاهي، غربالگري و معاينه افراد مثبت همگي به تشخيص زودهنگام هپاتيتb منجر شده، بر اين اساس تصور ميشود كه شيوع هپاتيت در كشور رو به افزايش باشد، در حالي كه آمارهاي كشوري حاكي از روند رو به كاهش هپاتيتb است. طي 3 سال اخير وزارت بهداشت مبارزه جدي با هپاتيتc در بيماران خاص (تالاسمي و هموفيلي و همودياليز) را آغاز كرده است. براين اساس از 2 سال گذشته در اين طرح كشوري، 1135 نفر از بيماران خاص مبتلا به هپاتيت c تحت بهترين درمانهاي دنيا قرار گرفتند كه حدود 620 نفر از آنها را بيماران تالاسمي تشكيل ميدادند. ماحصل اين امر كاهش 50 درصدي بار بيماري هپاتيتc در بيماران خاص است.
اگر اين موضوع دو سال بعد نيز ادامه يابد ميتوانيم ادعا كنيم 50 درصد ديگر بار اين بيماري را در بيماران خاص كاهش دادهايم. اين امر براي اولين بار در دنيا و با هدف تشخيص بيماران هپاتيتc در همودياليز، تالاسمي و هموفيلي صورت گرفت.
امسال نيز با مساعدت وزارت بهداشت براي حدود 700 تا 750 نفر از بيماران خاص مبتلا به هپاتيتc درمان جدي آغاز خواهد شد كه از اين تعداد حدود 350 نفر را بيماران تالاسمي تشكيل ميدهند. به اين منظور مركزي در نزديكي داروخانه هلال احمر در نظر گرفته شده است. اين مركز مجهز به امكاناتي است كه پس از گرفتن نمونه خون داروها از همان جا تهيه شود. همچنين پزشكان مجرب انتقال خون جذب اين مركز شدهاند. تمام خدمات اين مركز نيز رايگان است. در اين طرح اولويت با بيماراني است كه تاكنون درمان نشدهاند و همچنين از عارضههاي كمتري برخوردارند؛ به عنوان مثال ديابت يا مشكلات قلبي ندارند.
در دور قبلي اين طرح برخي بيماران بودند كه به درمان پاسخ مثبت نداده (20 تا 30 درصد مبتلايان نسبت به درمان مقاوم بودهاند) يا بيماري آنها بعد از مدتي مجددا عود كرده است. در طرح كنوني اين بيماران نيز فراموش نشدهاند و درمان در اين موارد براساس يك پروتكل درماني قويتر انجام ميشود.
در ايران استانهاي سيستان و بلوچستان و گلستان بيشترين ميزان شيوع هپاتيت و استانهاي مركزي نظير استان تهران كمترين ميزان شيوع را دارند. شيوع هپاتيتb نيز در بيماران دياليزي از5/3درصد در 10 سال گذشته به 4/2 درصد در وضعيت كنوني رسيده است.
اقدامات مناسب در سالهاي پس از پيروزي انقلاب سبب شده تا ميزان شيوع هپاتيتb از بيش از 5 درصد در سالهاي پيش از انقلاب به كمتر از14/2درصد در سالهاي اخير برسد.
باورهاي غلط
زندگي با بيمار مبتلا به هپاتيت يكي از مهمترين دغدغههاي اطرافيان بيمار مبتلا به هپاتيت است. متاسفانه وجود باورهاي غلط از يكسو و بيمبالاتي برخي از سوي ديگر، اين موضوع را سختتر نيز كرده است. بر خلاف تصور رايج ويروس هپاتيتb بر اثر صحبت كردن، دست دادن، روبوسي كردن يا در اماكني مانند استخر منتقل نميشود؛ اما از سوي ديگر ويروس اين بيماري در خارج از بدن انسان در برابر حرارت، رطوبت و عوامل شيميايي بسيار مقاوم است.
ويروس هپاتيت در دماي 20 درجه تا 15 سال، در دماي اتاق تا6 ماه و در يك ليوان خشك تا4 هفته زنده ميماند؛ اما پس از جوشاندن در100 درجه سانتيگراد به مدت 5 دقيقه از بين ميرود. اين ويروس با مواد ضدعفونيكننده گلوتار آلدئيد و كلروفر موفرمالين با غلظت يك در 4 هزار از بين ميرود.
اگر در خانوادهاي، فرد ناقل هپاتيت وجود داشته باشد، امكان انتقال بيماري به ساير افراد خانواده وجود دارد و نحوه انتقال از طريق ورود خون فرد ناقل هپاتيت به مخاط يا خون فرد سالم است. به عنوان مثال با عطسه كردن، ترشحات تنفسي فرد آلوده ميتواند سبب انتقال بيماري شود و به همين علت هنگام عطسه كردن بايد دهان با دستمال پوشانده شود.
زندگي با فرد مبتلا به هپاتيت، مثل زندگي با يك فرد عادي است با اين تفاوت كه در صورت رعايت نكردن بعضي نكات ساده، امكان انتقال بيماري وجود دارد، اما اگر راههاي انتقال هپاتيت را بشناسيم و اين نكات را رعايت كنيم، ميتوانيم با خيال راحت در كنار افراد بيمار زندگي كنيم. به عنوان مثال وسايل شخصي از قبيل حوله، تيغ، ناخنگير، شانه و مسواك را كه احتمال آلوده شدن آنها به خون و فرآوردههاي خوني وجود دارد، بايد جدا كنيم. از سوي ديگر اگر بيمار به هپاتيتb مبتلا باشد، افراد خانواده ميتوانند با واكسيناسيون در برابر اين نوع هپاتيت مصونيت پيدا كنند.
هزينههاي بالا
كسي كه به هپاتيت مبتلا ميشود، علاوه بر مشكلات جسمي و فشار رواني هزينههاي بالايي را نيز بايد متحمل شود. هزينه دارويي هپاتيتb مزمن شده سالانه 4 تا 5 ميليون تومان است كه گاه چندين سال ادامه مييابد. هزينه درمان يك دوره يكساله بيماري هپاتيتc بيش از 12 ميليون تومان برآورد ميشود. هزينه درمان هر بيمار مبتلا به سيروز كبدي نيز سالانه 10 ميليون تومان است. اگر فرد نيازمند پيوند كبد شود،200 تا 300 ميليون توماني پيوند كبد در خارج از كشور است كه اين عمل در كشور با 50 ميليون تومان انجام ميگيرد.
پيشگيري
زدن واكسن هپاتيتb نقش موثري در كاهش تعداد مبتلايان به هپاتيتb دارد. در كشور ما نيز از سال 72 به بعد، تمام نوزادان واكسن هپاتيتb دريافت ميكردهاند و متولدان 68 تا 72 نيز از سال گذشته اين واكسن را دريافت كردهاند.
خوشبختانه تقريبا همه كودكان و نوجوانان زير 12 سال عليه اين بيماري واكسينه هستند و واكسيناسيون نوجوانان سنين بالاتر نيز از سال گذشته آغاز شده كه قرار است تا پايان امسال همه14 تا 18 سالههاي كشور عليهاين بيماري واكسينه شوند. البتهاين جدا از واكسيناسيون گروههاي پرخطر جامعه مانند كادر پزشكي و خانواده بيماران مبتلا به هپاتيت است.
تاكنون واكسني براي مقابله با ويروس هپاتيت ساخته نشده اما با رعايت نكات ساده بهداشتي، ميتوان خود را در برابر هپاتيت مصون كرد. استفاده از مواد ضد عفونيكننده مانند مايعات سفيدكننده و مواد كلردار براي 20دقيقه يا جوشاندن براي مدت 20 تا 30 دقيقه براي شستشوي لباس آغشته به خون آلودهشدگان ويروس هپاتيت c ، احتمال انتقال بيماري به فرد سالم را كاهش ميدهد.
مبتلايان هپاتيت بايد زخم و بريدگي پوستي را خودشان پانسمان كنند، خون، پلاسما و اعضاي بدن يا بافت خود را به كسي اهدا نكنند و از سرنگ مشترك استفاده نكنند. از ريش تراش، مسواك، لوازم آرايشي و شخصي مشترك هم استفاده نكنند.