engeneer_19
18th November 2009, 01:31 PM
توزیع لینوکس
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یک توزیع لینوکس (همچنین بوسیلهٔ برخی از کمپانی ها و کاربرها گنو/لینوکس هم گفته می‌شود ) عضوی از خانوادهٔ توزیع های نرم افزاری شبیه یونیکس هست که بر پایهٔ هسته لینوکس ساخته شده است.این طور توزیع های لینوکس (که اغلب به طور خلاصه توزیع نیز گفته می‌شود) شامل مجموعهٔ بزرگی از نرم افزارهای کاربردی همانند پردازشگرهای متنی، صفحه گسترده ها، پخش کننده‌های چند رسانه‌ای و برنامه‌های پایگاه داده هستند. سیستم عامل شامل هستهٔ لینوکس و، عموما یکسری کتابخانه‌ها و برنامه‌های سودمند دیگر از پروژه گنو هست، همراه با قابلیت پشتیبانی از گرافیک که بوسیلهٔ سیستم پنجرهٔ ایکس مهیا شده است. یکسری از توزیع ها که از نظر اندازه، بهینه سازی شده اند، ممکن است که ایکس را نداشته باشند، و تمایل بیشتری برای استفاده از برنامه‌های سودمند گنوی همانند آن مثل busybox ، uclibc و یا dietlibc را داشته باشند. هم اکنون بیش از سیصد توزیع لینوکس موجود هست. اکثر آنها در حال توسعهٔ فعال هستند و بطور مداوم مورد تجدید نظر و بهبود قرار می‌گیرند.
چون اکثر هسته و بسته‌های مورد پشتیبانی، از مجموعه‌ای از نرم افزارهای آزاد و متن باز تشکیل شده اند، توزیع های لینوکس شکل های زیادی گرفته اند - از یک سیستم کاربر خانگی کامل و سیستم عامل سرور تا محیط های کوچک (به طور معمول برای استفاده در سیستم های توکار، یا برای راه اندازی از دیسک فلاپی ). جدا از نرم افزارهای مورد دلخواه مشخص (همانند نصاب ها و ابزار های تنظیمات) یک توزیع به طور ساده اشاره به یک مجموعه مشخصی از برنامه‌های کاربردی دارد که بر روی یک سری کتابخانه، که با یکی از نسخه‌های هسته هماهنگ شده است، نصب شده، طوری که قابلیت های "خارج از جعبه" اش، اکثر نیاز های مجموعه کاربران نهاییش را تامین می‌کند.
شاید بتوان بین توزیع های تهیه شدهٔ تجاری، همانند فدورا(ردهت)، اپن سوزه(ناول)،ابونتو(کانونیکا ) و لینوکس مندریوا و توزیع های جامعه‌ای همانند دبیان و جنتو تمایز قائل شد، اما با این وجود باید بدونین که توزیع های دیگه‌ای هم داریم که نه از شرکت ها مشتق شده اند نه از جامعه; شاید معروف ترینشون، اسلک ویر باشه.
فهرست مندرجات
[۱تاریخچه
۲اجزاء
۲.۱مدیریت بسته‌ها
۳انواع و دسته‌بدی‌های توزیع‌هایلینوکس
۴برخی از معروف‌ترین توزیع هایلینوکس
۵نصب لینوکس
۵.۱نصب از یک سیستم‌عاملموجود
۶نرمافزارهای اختصاصی
۷منبع
تاریخچه
قبل از اولین توزیع لینوکس، استفاده کننده‌ای که می خواست کاربر لینوکس باشه، نیاز داشت تا چیزی شبیه یک آدم حرفه‌ای در یونیکس باشه، و البته نه فقط این که بدونه چه کتابخانه‌ها و برنامه‌های اجرایی ای نیاز هست تا یک سیستم بتونه راه اندازی بشه، بلکه حتی جزئیات مهمی درباره پیکربندی و جایگاه فایل ها در سیستم، رو هم باید می دونست. خیلی زود توزیع لینوکس شروع به مشاهده شدن کرد بعد از اینکه اولین بار، هسته لینوکس بیرون از حلقهٔ برنامه نویسان اصلی لینوکس شروع به استفاده شدن کرد. اونها خیلی بیشتر علاقه مند به توسعهٔ سیستم عامل بودند تا مواردی مثل برنامه‌های کاربردی، رابط کاربری، یا بسته بندی های راحت.
توزیع های اولیه شامل :
H J Lu's "Boot-root" یک دیسک دوتایی جفت همراه با هسته و کمترین ابزار مورد نیاز برای این که یک سیستم شروع شود
MCC Interim Linux ، که برای بارگذاری فراهم شده بود بر روی FTP سرور دانشگاه منچستر در فوریه، ۱۹۹۲ .
TAMU ، ساخته شده افراد مختلف در دانشگاه Texas A&M در حدود یک زمان، و
SLS (Softlanding Linux System).
و Yggdrasil Linux/GNU/X ، اولین توزیع موجود بر روی سی دی را ساخت.
توزیع SLS به خوبی نگهداری نشد، بنابراین پاتریک وولکردینگ یک توزیع بر پایهٔ SLS منتشر کرد، که اون رو اسلک ویر نامید; منتشر شده در ۱۶ جولای، ۱۹۹۳ . این قدیمی ترین توزیعی است که همچنان در حال توسعهٔ فعال هست.
کاربران به سمت توزیع های لینوکس جذب شدند به عنوان معادلی برای داس و سیستم عامل ویندوز مایکروسافت بر روی PC و Mac OS بر روی Apple Macintosh و نسخه‌های انحصاریه یونیکس. اکثر استفاده کننده‌های اولیه با یونیکس در سر کارشان یا در مدرسه آشنا بودند. اونها لینوکس رو به دلیل پایدار بودنش، قیمت (اگر می‌بود) کم، و برای موجود بودن سورس کد برخی یا اکثر نرم افزارهای شامل اون، پذیرفتند. توزیع ها در آغاز به طور ساده برای کمک بودند، اما امروزه اون ها تبدیل به انتخاب معمول شدند حتی برای کاربران حرفه‌ای یونیکس و لینوکس. تا این تاریخ، لینوکس محبوبیت خودش رو بیشتر در بازار سرور ها ثابت کرده، بطور اصولی برای سرور های وب و پایگاه داده (همچنین نگاهی بیندازید به LAMP )، تا در بازار دسکتاپ .
اجزاء
یک توزیع معمول لینوکس از قسمتهایی شامل هسته لینوکس، کتابخانه‌ها و ابزارهای GNU، نرم افزارهای اضافی، مستندات،سیستم پنجره، مدیر پنجره و یک محیط دسکتاپ تشکیل شده است. بیشتر نرم افزارهای شامل شده، بصورت نرم افزار آزاد/متن باز موجود هستند که توسط نگهدارنندگانشان بصورت باینری های کامپایل شده و هم به صورت سورس توزیع می‌شوند، که به کاربران امکان می‌دهد که کد منبع را در صورت تمایل، کامپایل کنند. نرم افزارهای دیگری که در برخی توزیع ها موجود هستند ممکن است بصورت انحصاری باشند و ممکن است به صورت متن باز موجود نباشد.
بسیاری از توزیع ها، سیستم های نصب مناسبی، همانند نصب هایی که توسط سیستم های عامل مدرن دیگر فراهم شده است،تولید می‌کنند. توزیع هایی که بر پایهٔ خودشان هستند همانند جنتو لینوکس، T2 و "لینوکس از پایه"، سورس کد تمام نرم افزار را فراهم می‌کنند و تنها باینری های هسته لینوکس، ابزارهای کامپایل و یک نصاب را فراهم می‌کنند; نصاب تمام نرم افزار را در ساختار معماری خاص کامپیوتر کاربر، کامپایل می‌کند.
مدیریت بسته‌ها
بطور معمول توزیع ها از بسته‌ها تشکیل شده اند.هر بسته حاوی یک سرویس یا برنامه خاص است.بطور مثال بسته‌ای برای مدیریت عکس‌های PNG،بستهٔ شامل فونت و یا یک مرورگر وب. بطور معمول کدهای کامپایل شده و آماده در بسته‌ها قرار می‌گیرد،بسته‌ها بیشتر توسط سیستم‌ها مدیریت بسته (PMS) نصب و حذف می‌شوند و کمتر بصورت یک فایل آرشیوی منتشر می‌گردند.هر بسته برای یک سیستم مدیریت بستهٔ خاص آماده می‌شود و حاوی اطلاعاتی مانند دیگر بسته‌های وابسته،توضیحات بسته،و نسخه میباشد.سیستم مدیریت بسته از این اطلاعات برای انجام بروزرسانی خودکار به نسخهٔ جدیدتر،کنترل و نصب خودکار بسته‌های وابسته به یک بستهٔ خاص استفاده می‌کند. تعداد نرمافزارهای موجود برای توزیع‌های لینوکس بسیاز بیش از تعدادیست که بصورت پیش فرض در توزیع‌ها پشتیبانی می‌شود،بسیار معمول است که افراد خواستار نصب یک نرم افزار که بصورت پیش فرض در توزیع وجود ندارد را نصب کند،بطور مثال نسخهٔ جدیدتر نرم افزاری که بصورت پیش فرض در توزیع شما میباشد،یک محیط گرافیکی جدید(بصور مثال KDE بجای Gnome) ،اگر نرم افزار اضافی مورد نظر تنها بصورت سورس کد موجود باشد شما باید آنرا برروی سیستم خود کامپایل نمایید و نصب و کنترل موجود بودن دیگر بسته‌های مورد نیاز آن نیز بهعدهٔ شما خواهد بود،اما اگر نسخهٔ قدیمی نرم افزار در سیستم نصب و پشتیبانی شده باشد،نصب شدن نسخهٔ جدید می‌تواند همسان سازی‌های انجام شده با سیستم مدیریت بسته را بهم زده در این صورت سیستم مدیریت بسته دیگر قادر به بروزرسانی آن نرم افزار نخواهد بود و شما باید این کار را بصورت دستی انجام دهید. اکنون اغلب توزیع‌ها برای نصب بسته‌های حیاتی و اصلی سیستم مانند هسته‌سیستم‌عامل از یک پیکربندی خاص و از پیش تعیین شده پیروی می‌کنند،تنها تعداد اندکی از توزیع ها نیاز به پیکربندی و تنظیمات در زمان نصب اولیهٔ سیستم عامل را دارند.این کار نصب لینوکس را برای کاربران ساده‌تر و روان‌تر کرده است،ولی این سادگی همیشه قابل قبول نیست،اگر شما نیاز به کاربردهای خاص دارید باید زمانی را برای پیکربندی دستی و کنترل کارکرد صحیح نرم افزارهایی که نیاز دارید اختصاص دهید. در برخی از توزیع‌ها نیاز به زمان زیادی برای تنظیم و پیکربندی نرم افزارهای موجود در همان توزیع دارید ولی در برخی دیگر ابزارهایی برای این کار به شما کمک می‌کنند تا بسیار ساده‌تر انجام شود.
انواع و دسته‌بدی‌های توزیع‌های لینوکس
یک توریع لینوکس ممکن است در یکی یا چند دستهٔ زیر قرار بگیرد:
تجاری یا غیر تجاری
طراحی شده برای استفاده حرفه‌ای یا خانگی
طراحی شده برای سرویس دهندها،میزکار(خانگی) یا سیستم های موبایل
طراحی شده برای کاربران تازه‌کار یا حرفه ای
استفاده عمومی یا استفاده بعنوان یک دستگاه خاص،بطور مثال دیوارآتش،مسیریاب شبکه
طراحی شده برای یک سخت افزار خاص
هدفمند برای گروهی خاص از کاربران بزور مثال برای زبانی خاص یا همراه با بسیاری از بسته‌های کربرای برای کارهای موسیقی و یا محاسبات علمی
پیکربندی شده برای امنیت،قابلیت استفاده بیشتر،قابل حمل بودن و یا جامعیت داشتن
پشتیبانی شده برروی سخت افزارهای متفاوت
تنوع موجود در توزیع‌های لینوکس به نیازهای فنی،سازمانی و اخلاقی تولید کنندگان و کاربران آن برمیگردد،در مجوز نرم افزار آزاد هر کاربر علاقه مندی که به مقدار کافی اطلاعات داشته باشد قادر است با انجام تغییرات دلخواه در توزیع‌های موجود توریع مورد علاقهٔ خود که همسو با نیازهایش است تولید کنید.
برخی از معروف‌ترین توزیع های لینوکس
آرچ لینوکس ، یک توزیع که بر پایهٔ قوانین KISS بنا شده همراه با سیستم انتشار rolling
سنت او اس، یک توزیع که از همان سورسی که ردهت استفاده می‌کند، مشتق شده است، توسط یک گروه داوطلبی که به اون اختصاص داده شدند، نگهداری میشه همراه با سازگاری ۱۰۰٪ با ورژن ردهت و یک ورژن به روز رسیده شده که همیشه به طور ۱۰۰٪ سازگار و همراه نیست.
دبیان، یک توزیع غیر تجاری که توسط جامعه‌ای از توسعه دهنده‌های داوطلب نگهداری می‌شود که تعهد قوی ای به قواعد نرم افزار های آزاد دارند.
فدورا یک توزیع بر پایهٔ جامعه است که توسط ردهت سرپرستی می‌شود.
جِنتو ، یک توزیع که هدفش کاربران قویتر هست، شناخته شده است بخاطر سیستم خودکار شبه بی اس دی اش برای کامپایل برنامه‌ها از سورس.
ناپیکس،اولین توزیع سی دی زنده، که کاملا از یک رسانهٔ قابل حمل اجرا می‌شود بدون نصب در دیسک سخت. از دیبان مشتق شده است.
کوبونتو، ورژن کی دی ای از اوبونتو
لینوکس مینت، یک توزیع محبوب بر پایهٔ و سازگار با اوبونتو
مندریوا، یک توزیع مشتق شده از ردهت که در فرانسه و برزیل محبوب است، امروزه با همان نام و بوسیلهٔ یک شرکت فرانسوی اداره می‌شود.
اپن سوزه ، بهترین توزیع ارائه شده با میزکار KDE ، حامی پروژهٔ آزاد KDE و سومین توزیع محبوب لینوکس ( به نقل از distrowatch.com)
نصب لینوکس
راه‌های خیلی زیادی برای نصب یک توزیع لینوکس وجود دارد:
معمول‌ترین راه نصب لینوکس بوت کردن از روی سی‌دی یا دی‌وی‌دی ای است که برنامه نصب و نرمافزارهای قابل نصب را دارا باشد. این سی‌دی‌ها را می‌توانید با رایت کردن ISO Image های دانلود شده، نسخه‌های خریده شده به قیمت ارزان یا عرضه شده همراه یک مجله به عنوان دیسک ضمیمه، به دست آورید. در بعضی موارد هم می‌توانید درخواست بدهید تا به رایگان برای شما ارسال شود و یا گاهی هم به عنوان بخشی از یک بسته‌ای خریداری شده به همراه راهنما و نرمافزارهای تجاری میباشد. کاربران تازه تمایل دارند کار را با پارتیشن‌بندی دیسک سخت شروع کنند تا سیستم‌عامل موجود را حفظ کنند. بعد از آن توزیع لینوکس را می‌توان روی پارتیشن جدید نصب کرد بدون آنکه روی اطلاعات ذخیره شده قبلی تاثیر بگذارد.
توزیع‌های اولیه با بهره‌گیری از تعدادی فلاپی دیسک نصب می‌شدند، روشی که امروزه توسط بسیاری از توزیع‌های عمده منسوخ شده است. امروزه اغلب توزیع‌ها از سی‌دی و دی‌وی‌دی برای انتشار استفاده می‌کنند. مهمترین برنامه‌ها و بسته‌ها در اولین دیسک، و برنامه‌ها و بسته‌های کم اهمیت‌تر در دیسک‌های بعدی قرار می‌گیرند. اغلب امکان نصب از روی شبکه بعد از بوت از روی مجموعه‌ای از فلاپی‌دیسک‌ها و یا سی‌دی ای که حاوی حجم کمی داده است، وجود دارد.
روش دیگر نصب لینوکس، نصب آن روی یک کامپیوتر پرقدرت به عنوان سرور و استفاده از تعدادی رایانه ضعیف (شاید بدون دیسک سخت و حافظه کم و قدرت پردازش پایین) به عنوان تین‌کلاینت روی شبکه است. کلاینت‌ها می‌توانند از طریق شبکه از روی سرور بوت شوند و نتایج را نمایش دهند و اطلاعات را به سرور که تمام برنامه‌ها را اجرا می‌کند ارسال کند. کلاینت‌ها می‌توانند رایانه‌های معمولی باشند که یک بوت‌لودر شبکه روی درایو یا کنترلر کارت شبکه‌اش نصب شده است و در صورت نیاز می‌توان فضای دیسک و قدرت پردازش را بر روی ماشین کلاینت آفلود کرد. از محل صرفه‌جویی در هزینه‌ها ناشی از استفاده از تین‌کلاینت، می‌توان برای تهیه قدرت بیشتر محاسباتی و یا فضای ذخیره بیشتر روی سرور استفاده کرد.
در نصب دیسک زنده پروسه بوت کامپیوتر بدون نیاز به نصب اولیه سیستم عامل، از روی سی‌دی به صورت کامل انجام می‌شود. در بعضی از توزیع‌ها دیسک‌های زنده نصابی دارند که بعد از بوت اجرا می‌شوند و کامپیوتر را قادر می‌سازند که از روی دیسک سخت بوت شود. این نوع نصب یکپارچه انتقال به سیستم‌عامل اجرا شده از روی سی‌دی به سیستم‌عامل اجرا شده روی هارددیسک را ممکن می‌سازد.
بعضی از فروشندگان رایانه مانند دل و اچ‌پی، سرورها و کامپیوترهای شخصی‌ای عرضه می‌کنند که هنگام خرید روی آنها لینوکس نصب شده است.
روی دستگاه‌های توکار، لینوکس داخل میان‌افزارشان وجود دارد که البته ممکن است توسط استفاده‌کننده قابل استفاده نباشد.
Anaconda یکی از رایجترین نصاب‌ها توسط ردهت انترپرایس، فدورا و سایر توزیع‌ها است که برای ساده‌سازی روند نصب استفاده می‌شود.
نصب از یک سیستم‌عامل موجود
بعضی از توزیع‌ها مثل WinLinux اجازه می‌دهند که کاربر لینوکس روی سیستم موجود نصب شود. لینوکس روی پارتیشنی که ویندوز نصب شده است قرار می‌گیرد و از آنجا و داخل ویندوز شروع به کار می‌کند. یک نمونه دیگر coLinux است. همینطور ماشین‌های مجازی (مانند VirtualBox و Vmware) هم اجازه می‌دهند که لینوکس از داخل سیستم‌عامل دیگر اجرا شود. برنامه‌های ماشین‌مجازی، یک محیط ایزوله را شبیه‌سازی می‌کنند که لینوکس داخل آن نصب می‌شود. بعد از اینکه کار نصب تمام شد، ماشین مجازی عینا مثل یک کامپیوتر مستقل می‌تواند بوت شود. ابزارهای مختلفی برای ایجاد یک بوت دوگانه کامل، روی سیستم‌هایی که سی‌دی‌درایو ندارند وجود دارد. قابل‌توجه‌ترین آنها عبارتند از:
Wubi Installer که به کاربران ویندوز اجازه دانلود و نصب Ubuntu و توزیع‌های مشتق‌شده از آن را می‌دهد. با استفاده از Wubi نیازی به دیسک نصب یا تعریف پارتیشن جدید نیست. این به کاربران اجازه می‌دهد به سادگی و بدون نگرانی از دست دادن اطلاعات روی یک پارتیشن بوت دوگانه سیستم‌عامل داشته باشند.
Win32-loader به کاربران ویندوز اجازه می‌دهد که Debian را بدون CD نصب کنند. این یک نصب شبکه‌ای است و در نتیجه نیاز به پارتیشن‌بندی مجدد دارد. این ابزار در حال قرار گرفتن در سی‌دی/دی‌وی‌دی رسمی Debian است.
Unetbootin به کاربران ویندوز و لینوکس اجازه نصب بدون سی‌دی شبکه‌ای مشابهی را برای طیف گسترده‌ای از توزیع‌های لینوکس فراهم می‌سازد. به علاوه از ساخت دیسک نصب زنده USB پشتیبانی می‌کند.
نرمافزارهای اختصاصی
برخی نرم‌افزار های خاص به هیچ عنوان برای لینوکس وجود ندارند . این مسأله شامل تعداد وسیعی از بازی های رایج کامپیوتری می‌شود ، اگر چه ، در سال های اخیر بعضی از سازندگان بازی شروع به انتشار نسخه‌ای از نرم افزار هایشان برای لینوکس کرده اند . به عنوان مثال Epic Games یک نسخه از Unreal Tournament 2004 را برای لینوکس به فروش گذاشته است . این مسأله همچنین مورد توجه قرار گرفته است توسط پروژه‌های شبیه ساز و مترجم API هایی همانند Wine و Cadega که امکان اجرای برنامه‌های غیر لینوکسی را در سیستم های لینوکس را به کار می‌دهند، امکان پذیر میباشد . همچنین با شبیه سازی سیستم عامل های اختصاصی یا ترجمهٔ API های اختصاصی مانند API های WIN32 و DIRECTX مایکروسافت در API های محلی لینوکس این امر انجام می پذیرد . همچنین می‌توان از ماشین های شبیه سازی مانند Virtual-Box یا VMWARE نیز استفاده نمود .
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یک توزیع لینوکس (همچنین بوسیلهٔ برخی از کمپانی ها و کاربرها گنو/لینوکس هم گفته می‌شود ) عضوی از خانوادهٔ توزیع های نرم افزاری شبیه یونیکس هست که بر پایهٔ هسته لینوکس ساخته شده است.این طور توزیع های لینوکس (که اغلب به طور خلاصه توزیع نیز گفته می‌شود) شامل مجموعهٔ بزرگی از نرم افزارهای کاربردی همانند پردازشگرهای متنی، صفحه گسترده ها، پخش کننده‌های چند رسانه‌ای و برنامه‌های پایگاه داده هستند. سیستم عامل شامل هستهٔ لینوکس و، عموما یکسری کتابخانه‌ها و برنامه‌های سودمند دیگر از پروژه گنو هست، همراه با قابلیت پشتیبانی از گرافیک که بوسیلهٔ سیستم پنجرهٔ ایکس مهیا شده است. یکسری از توزیع ها که از نظر اندازه، بهینه سازی شده اند، ممکن است که ایکس را نداشته باشند، و تمایل بیشتری برای استفاده از برنامه‌های سودمند گنوی همانند آن مثل busybox ، uclibc و یا dietlibc را داشته باشند. هم اکنون بیش از سیصد توزیع لینوکس موجود هست. اکثر آنها در حال توسعهٔ فعال هستند و بطور مداوم مورد تجدید نظر و بهبود قرار می‌گیرند.
چون اکثر هسته و بسته‌های مورد پشتیبانی، از مجموعه‌ای از نرم افزارهای آزاد و متن باز تشکیل شده اند، توزیع های لینوکس شکل های زیادی گرفته اند - از یک سیستم کاربر خانگی کامل و سیستم عامل سرور تا محیط های کوچک (به طور معمول برای استفاده در سیستم های توکار، یا برای راه اندازی از دیسک فلاپی ). جدا از نرم افزارهای مورد دلخواه مشخص (همانند نصاب ها و ابزار های تنظیمات) یک توزیع به طور ساده اشاره به یک مجموعه مشخصی از برنامه‌های کاربردی دارد که بر روی یک سری کتابخانه، که با یکی از نسخه‌های هسته هماهنگ شده است، نصب شده، طوری که قابلیت های "خارج از جعبه" اش، اکثر نیاز های مجموعه کاربران نهاییش را تامین می‌کند.
شاید بتوان بین توزیع های تهیه شدهٔ تجاری، همانند فدورا(ردهت)، اپن سوزه(ناول)،ابونتو(کانونیکا ) و لینوکس مندریوا و توزیع های جامعه‌ای همانند دبیان و جنتو تمایز قائل شد، اما با این وجود باید بدونین که توزیع های دیگه‌ای هم داریم که نه از شرکت ها مشتق شده اند نه از جامعه; شاید معروف ترینشون، اسلک ویر باشه.
فهرست مندرجات
[۱تاریخچه
۲اجزاء
۲.۱مدیریت بسته‌ها
۳انواع و دسته‌بدی‌های توزیع‌هایلینوکس
۴برخی از معروف‌ترین توزیع هایلینوکس
۵نصب لینوکس
۵.۱نصب از یک سیستم‌عاملموجود
۶نرمافزارهای اختصاصی
۷منبع
تاریخچه
قبل از اولین توزیع لینوکس، استفاده کننده‌ای که می خواست کاربر لینوکس باشه، نیاز داشت تا چیزی شبیه یک آدم حرفه‌ای در یونیکس باشه، و البته نه فقط این که بدونه چه کتابخانه‌ها و برنامه‌های اجرایی ای نیاز هست تا یک سیستم بتونه راه اندازی بشه، بلکه حتی جزئیات مهمی درباره پیکربندی و جایگاه فایل ها در سیستم، رو هم باید می دونست. خیلی زود توزیع لینوکس شروع به مشاهده شدن کرد بعد از اینکه اولین بار، هسته لینوکس بیرون از حلقهٔ برنامه نویسان اصلی لینوکس شروع به استفاده شدن کرد. اونها خیلی بیشتر علاقه مند به توسعهٔ سیستم عامل بودند تا مواردی مثل برنامه‌های کاربردی، رابط کاربری، یا بسته بندی های راحت.
توزیع های اولیه شامل :
H J Lu's "Boot-root" یک دیسک دوتایی جفت همراه با هسته و کمترین ابزار مورد نیاز برای این که یک سیستم شروع شود
MCC Interim Linux ، که برای بارگذاری فراهم شده بود بر روی FTP سرور دانشگاه منچستر در فوریه، ۱۹۹۲ .
TAMU ، ساخته شده افراد مختلف در دانشگاه Texas A&M در حدود یک زمان، و
SLS (Softlanding Linux System).
و Yggdrasil Linux/GNU/X ، اولین توزیع موجود بر روی سی دی را ساخت.
توزیع SLS به خوبی نگهداری نشد، بنابراین پاتریک وولکردینگ یک توزیع بر پایهٔ SLS منتشر کرد، که اون رو اسلک ویر نامید; منتشر شده در ۱۶ جولای، ۱۹۹۳ . این قدیمی ترین توزیعی است که همچنان در حال توسعهٔ فعال هست.
کاربران به سمت توزیع های لینوکس جذب شدند به عنوان معادلی برای داس و سیستم عامل ویندوز مایکروسافت بر روی PC و Mac OS بر روی Apple Macintosh و نسخه‌های انحصاریه یونیکس. اکثر استفاده کننده‌های اولیه با یونیکس در سر کارشان یا در مدرسه آشنا بودند. اونها لینوکس رو به دلیل پایدار بودنش، قیمت (اگر می‌بود) کم، و برای موجود بودن سورس کد برخی یا اکثر نرم افزارهای شامل اون، پذیرفتند. توزیع ها در آغاز به طور ساده برای کمک بودند، اما امروزه اون ها تبدیل به انتخاب معمول شدند حتی برای کاربران حرفه‌ای یونیکس و لینوکس. تا این تاریخ، لینوکس محبوبیت خودش رو بیشتر در بازار سرور ها ثابت کرده، بطور اصولی برای سرور های وب و پایگاه داده (همچنین نگاهی بیندازید به LAMP )، تا در بازار دسکتاپ .
اجزاء
یک توزیع معمول لینوکس از قسمتهایی شامل هسته لینوکس، کتابخانه‌ها و ابزارهای GNU، نرم افزارهای اضافی، مستندات،سیستم پنجره، مدیر پنجره و یک محیط دسکتاپ تشکیل شده است. بیشتر نرم افزارهای شامل شده، بصورت نرم افزار آزاد/متن باز موجود هستند که توسط نگهدارنندگانشان بصورت باینری های کامپایل شده و هم به صورت سورس توزیع می‌شوند، که به کاربران امکان می‌دهد که کد منبع را در صورت تمایل، کامپایل کنند. نرم افزارهای دیگری که در برخی توزیع ها موجود هستند ممکن است بصورت انحصاری باشند و ممکن است به صورت متن باز موجود نباشد.
بسیاری از توزیع ها، سیستم های نصب مناسبی، همانند نصب هایی که توسط سیستم های عامل مدرن دیگر فراهم شده است،تولید می‌کنند. توزیع هایی که بر پایهٔ خودشان هستند همانند جنتو لینوکس، T2 و "لینوکس از پایه"، سورس کد تمام نرم افزار را فراهم می‌کنند و تنها باینری های هسته لینوکس، ابزارهای کامپایل و یک نصاب را فراهم می‌کنند; نصاب تمام نرم افزار را در ساختار معماری خاص کامپیوتر کاربر، کامپایل می‌کند.
مدیریت بسته‌ها
بطور معمول توزیع ها از بسته‌ها تشکیل شده اند.هر بسته حاوی یک سرویس یا برنامه خاص است.بطور مثال بسته‌ای برای مدیریت عکس‌های PNG،بستهٔ شامل فونت و یا یک مرورگر وب. بطور معمول کدهای کامپایل شده و آماده در بسته‌ها قرار می‌گیرد،بسته‌ها بیشتر توسط سیستم‌ها مدیریت بسته (PMS) نصب و حذف می‌شوند و کمتر بصورت یک فایل آرشیوی منتشر می‌گردند.هر بسته برای یک سیستم مدیریت بستهٔ خاص آماده می‌شود و حاوی اطلاعاتی مانند دیگر بسته‌های وابسته،توضیحات بسته،و نسخه میباشد.سیستم مدیریت بسته از این اطلاعات برای انجام بروزرسانی خودکار به نسخهٔ جدیدتر،کنترل و نصب خودکار بسته‌های وابسته به یک بستهٔ خاص استفاده می‌کند. تعداد نرمافزارهای موجود برای توزیع‌های لینوکس بسیاز بیش از تعدادیست که بصورت پیش فرض در توزیع‌ها پشتیبانی می‌شود،بسیار معمول است که افراد خواستار نصب یک نرم افزار که بصورت پیش فرض در توزیع وجود ندارد را نصب کند،بطور مثال نسخهٔ جدیدتر نرم افزاری که بصورت پیش فرض در توزیع شما میباشد،یک محیط گرافیکی جدید(بصور مثال KDE بجای Gnome) ،اگر نرم افزار اضافی مورد نظر تنها بصورت سورس کد موجود باشد شما باید آنرا برروی سیستم خود کامپایل نمایید و نصب و کنترل موجود بودن دیگر بسته‌های مورد نیاز آن نیز بهعدهٔ شما خواهد بود،اما اگر نسخهٔ قدیمی نرم افزار در سیستم نصب و پشتیبانی شده باشد،نصب شدن نسخهٔ جدید می‌تواند همسان سازی‌های انجام شده با سیستم مدیریت بسته را بهم زده در این صورت سیستم مدیریت بسته دیگر قادر به بروزرسانی آن نرم افزار نخواهد بود و شما باید این کار را بصورت دستی انجام دهید. اکنون اغلب توزیع‌ها برای نصب بسته‌های حیاتی و اصلی سیستم مانند هسته‌سیستم‌عامل از یک پیکربندی خاص و از پیش تعیین شده پیروی می‌کنند،تنها تعداد اندکی از توزیع ها نیاز به پیکربندی و تنظیمات در زمان نصب اولیهٔ سیستم عامل را دارند.این کار نصب لینوکس را برای کاربران ساده‌تر و روان‌تر کرده است،ولی این سادگی همیشه قابل قبول نیست،اگر شما نیاز به کاربردهای خاص دارید باید زمانی را برای پیکربندی دستی و کنترل کارکرد صحیح نرم افزارهایی که نیاز دارید اختصاص دهید. در برخی از توزیع‌ها نیاز به زمان زیادی برای تنظیم و پیکربندی نرم افزارهای موجود در همان توزیع دارید ولی در برخی دیگر ابزارهایی برای این کار به شما کمک می‌کنند تا بسیار ساده‌تر انجام شود.
انواع و دسته‌بدی‌های توزیع‌های لینوکس
یک توریع لینوکس ممکن است در یکی یا چند دستهٔ زیر قرار بگیرد:
تجاری یا غیر تجاری
طراحی شده برای استفاده حرفه‌ای یا خانگی
طراحی شده برای سرویس دهندها،میزکار(خانگی) یا سیستم های موبایل
طراحی شده برای کاربران تازه‌کار یا حرفه ای
استفاده عمومی یا استفاده بعنوان یک دستگاه خاص،بطور مثال دیوارآتش،مسیریاب شبکه
طراحی شده برای یک سخت افزار خاص
هدفمند برای گروهی خاص از کاربران بزور مثال برای زبانی خاص یا همراه با بسیاری از بسته‌های کربرای برای کارهای موسیقی و یا محاسبات علمی
پیکربندی شده برای امنیت،قابلیت استفاده بیشتر،قابل حمل بودن و یا جامعیت داشتن
پشتیبانی شده برروی سخت افزارهای متفاوت
تنوع موجود در توزیع‌های لینوکس به نیازهای فنی،سازمانی و اخلاقی تولید کنندگان و کاربران آن برمیگردد،در مجوز نرم افزار آزاد هر کاربر علاقه مندی که به مقدار کافی اطلاعات داشته باشد قادر است با انجام تغییرات دلخواه در توزیع‌های موجود توریع مورد علاقهٔ خود که همسو با نیازهایش است تولید کنید.
برخی از معروف‌ترین توزیع های لینوکس
آرچ لینوکس ، یک توزیع که بر پایهٔ قوانین KISS بنا شده همراه با سیستم انتشار rolling
سنت او اس، یک توزیع که از همان سورسی که ردهت استفاده می‌کند، مشتق شده است، توسط یک گروه داوطلبی که به اون اختصاص داده شدند، نگهداری میشه همراه با سازگاری ۱۰۰٪ با ورژن ردهت و یک ورژن به روز رسیده شده که همیشه به طور ۱۰۰٪ سازگار و همراه نیست.
دبیان، یک توزیع غیر تجاری که توسط جامعه‌ای از توسعه دهنده‌های داوطلب نگهداری می‌شود که تعهد قوی ای به قواعد نرم افزار های آزاد دارند.
فدورا یک توزیع بر پایهٔ جامعه است که توسط ردهت سرپرستی می‌شود.
جِنتو ، یک توزیع که هدفش کاربران قویتر هست، شناخته شده است بخاطر سیستم خودکار شبه بی اس دی اش برای کامپایل برنامه‌ها از سورس.
ناپیکس،اولین توزیع سی دی زنده، که کاملا از یک رسانهٔ قابل حمل اجرا می‌شود بدون نصب در دیسک سخت. از دیبان مشتق شده است.
کوبونتو، ورژن کی دی ای از اوبونتو
لینوکس مینت، یک توزیع محبوب بر پایهٔ و سازگار با اوبونتو
مندریوا، یک توزیع مشتق شده از ردهت که در فرانسه و برزیل محبوب است، امروزه با همان نام و بوسیلهٔ یک شرکت فرانسوی اداره می‌شود.
اپن سوزه ، بهترین توزیع ارائه شده با میزکار KDE ، حامی پروژهٔ آزاد KDE و سومین توزیع محبوب لینوکس ( به نقل از distrowatch.com)
نصب لینوکس
راه‌های خیلی زیادی برای نصب یک توزیع لینوکس وجود دارد:
معمول‌ترین راه نصب لینوکس بوت کردن از روی سی‌دی یا دی‌وی‌دی ای است که برنامه نصب و نرمافزارهای قابل نصب را دارا باشد. این سی‌دی‌ها را می‌توانید با رایت کردن ISO Image های دانلود شده، نسخه‌های خریده شده به قیمت ارزان یا عرضه شده همراه یک مجله به عنوان دیسک ضمیمه، به دست آورید. در بعضی موارد هم می‌توانید درخواست بدهید تا به رایگان برای شما ارسال شود و یا گاهی هم به عنوان بخشی از یک بسته‌ای خریداری شده به همراه راهنما و نرمافزارهای تجاری میباشد. کاربران تازه تمایل دارند کار را با پارتیشن‌بندی دیسک سخت شروع کنند تا سیستم‌عامل موجود را حفظ کنند. بعد از آن توزیع لینوکس را می‌توان روی پارتیشن جدید نصب کرد بدون آنکه روی اطلاعات ذخیره شده قبلی تاثیر بگذارد.
توزیع‌های اولیه با بهره‌گیری از تعدادی فلاپی دیسک نصب می‌شدند، روشی که امروزه توسط بسیاری از توزیع‌های عمده منسوخ شده است. امروزه اغلب توزیع‌ها از سی‌دی و دی‌وی‌دی برای انتشار استفاده می‌کنند. مهمترین برنامه‌ها و بسته‌ها در اولین دیسک، و برنامه‌ها و بسته‌های کم اهمیت‌تر در دیسک‌های بعدی قرار می‌گیرند. اغلب امکان نصب از روی شبکه بعد از بوت از روی مجموعه‌ای از فلاپی‌دیسک‌ها و یا سی‌دی ای که حاوی حجم کمی داده است، وجود دارد.
روش دیگر نصب لینوکس، نصب آن روی یک کامپیوتر پرقدرت به عنوان سرور و استفاده از تعدادی رایانه ضعیف (شاید بدون دیسک سخت و حافظه کم و قدرت پردازش پایین) به عنوان تین‌کلاینت روی شبکه است. کلاینت‌ها می‌توانند از طریق شبکه از روی سرور بوت شوند و نتایج را نمایش دهند و اطلاعات را به سرور که تمام برنامه‌ها را اجرا می‌کند ارسال کند. کلاینت‌ها می‌توانند رایانه‌های معمولی باشند که یک بوت‌لودر شبکه روی درایو یا کنترلر کارت شبکه‌اش نصب شده است و در صورت نیاز می‌توان فضای دیسک و قدرت پردازش را بر روی ماشین کلاینت آفلود کرد. از محل صرفه‌جویی در هزینه‌ها ناشی از استفاده از تین‌کلاینت، می‌توان برای تهیه قدرت بیشتر محاسباتی و یا فضای ذخیره بیشتر روی سرور استفاده کرد.
در نصب دیسک زنده پروسه بوت کامپیوتر بدون نیاز به نصب اولیه سیستم عامل، از روی سی‌دی به صورت کامل انجام می‌شود. در بعضی از توزیع‌ها دیسک‌های زنده نصابی دارند که بعد از بوت اجرا می‌شوند و کامپیوتر را قادر می‌سازند که از روی دیسک سخت بوت شود. این نوع نصب یکپارچه انتقال به سیستم‌عامل اجرا شده از روی سی‌دی به سیستم‌عامل اجرا شده روی هارددیسک را ممکن می‌سازد.
بعضی از فروشندگان رایانه مانند دل و اچ‌پی، سرورها و کامپیوترهای شخصی‌ای عرضه می‌کنند که هنگام خرید روی آنها لینوکس نصب شده است.
روی دستگاه‌های توکار، لینوکس داخل میان‌افزارشان وجود دارد که البته ممکن است توسط استفاده‌کننده قابل استفاده نباشد.
Anaconda یکی از رایجترین نصاب‌ها توسط ردهت انترپرایس، فدورا و سایر توزیع‌ها است که برای ساده‌سازی روند نصب استفاده می‌شود.
نصب از یک سیستم‌عامل موجود
بعضی از توزیع‌ها مثل WinLinux اجازه می‌دهند که کاربر لینوکس روی سیستم موجود نصب شود. لینوکس روی پارتیشنی که ویندوز نصب شده است قرار می‌گیرد و از آنجا و داخل ویندوز شروع به کار می‌کند. یک نمونه دیگر coLinux است. همینطور ماشین‌های مجازی (مانند VirtualBox و Vmware) هم اجازه می‌دهند که لینوکس از داخل سیستم‌عامل دیگر اجرا شود. برنامه‌های ماشین‌مجازی، یک محیط ایزوله را شبیه‌سازی می‌کنند که لینوکس داخل آن نصب می‌شود. بعد از اینکه کار نصب تمام شد، ماشین مجازی عینا مثل یک کامپیوتر مستقل می‌تواند بوت شود. ابزارهای مختلفی برای ایجاد یک بوت دوگانه کامل، روی سیستم‌هایی که سی‌دی‌درایو ندارند وجود دارد. قابل‌توجه‌ترین آنها عبارتند از:
Wubi Installer که به کاربران ویندوز اجازه دانلود و نصب Ubuntu و توزیع‌های مشتق‌شده از آن را می‌دهد. با استفاده از Wubi نیازی به دیسک نصب یا تعریف پارتیشن جدید نیست. این به کاربران اجازه می‌دهد به سادگی و بدون نگرانی از دست دادن اطلاعات روی یک پارتیشن بوت دوگانه سیستم‌عامل داشته باشند.
Win32-loader به کاربران ویندوز اجازه می‌دهد که Debian را بدون CD نصب کنند. این یک نصب شبکه‌ای است و در نتیجه نیاز به پارتیشن‌بندی مجدد دارد. این ابزار در حال قرار گرفتن در سی‌دی/دی‌وی‌دی رسمی Debian است.
Unetbootin به کاربران ویندوز و لینوکس اجازه نصب بدون سی‌دی شبکه‌ای مشابهی را برای طیف گسترده‌ای از توزیع‌های لینوکس فراهم می‌سازد. به علاوه از ساخت دیسک نصب زنده USB پشتیبانی می‌کند.
نرمافزارهای اختصاصی
برخی نرم‌افزار های خاص به هیچ عنوان برای لینوکس وجود ندارند . این مسأله شامل تعداد وسیعی از بازی های رایج کامپیوتری می‌شود ، اگر چه ، در سال های اخیر بعضی از سازندگان بازی شروع به انتشار نسخه‌ای از نرم افزار هایشان برای لینوکس کرده اند . به عنوان مثال Epic Games یک نسخه از Unreal Tournament 2004 را برای لینوکس به فروش گذاشته است . این مسأله همچنین مورد توجه قرار گرفته است توسط پروژه‌های شبیه ساز و مترجم API هایی همانند Wine و Cadega که امکان اجرای برنامه‌های غیر لینوکسی را در سیستم های لینوکس را به کار می‌دهند، امکان پذیر میباشد . همچنین با شبیه سازی سیستم عامل های اختصاصی یا ترجمهٔ API های اختصاصی مانند API های WIN32 و DIRECTX مایکروسافت در API های محلی لینوکس این امر انجام می پذیرد . همچنین می‌توان از ماشین های شبیه سازی مانند Virtual-Box یا VMWARE نیز استفاده نمود .