Victor007
29th October 2009, 11:40 AM
مطابق تعریف المنجد ؛ صدقه ، مالي است كه به خاطر ثواب و قصد تفرّب به افراد نيازمند مي‌دهند. و در لفت نامه دهخدا : آنچه بدرويش دهي در راه خداي تعالي . (منتهي الارب ). هر چه بدهند نه بر سبيل وجوب . (مهذب الاسماء). مولف کشاف اصطلاحات الفنون گويد: صدقة با دو فتحه مشتق از صدق ، بخششي را نامند که به منظور احراز ثواب باشد نه بمنظور اکرام . زيرا چنين بخشايشي راستي و خلوص نيت بخشاينده را حکايت کند. و صدقه جارية. [ ص َ دَ ق َ ي ِ ي َ / ي ِ ] (ترکيب وصفي ، اِ مرکب )
صدقةً جارية. کار خير که در راه خدا کنند و نفع آن مستمر و جاري باشد مردمان را، مثل نهر و چاه و پل و مسجد و غيره . (غياث اللغات) . لغت نامه دهخدا
اما مفهوم «صدقه» نه آن است که در تصور غالب مردم جاي گرفته و به انداختن سکه و اسکناس در صندوقهاي صدقات ، حصر يافته است. بلکه اين واژه زيبا ، گستره بزرگي از مفاهيم والاي انساني و معنوي را شامل مي شود که انفاق خالصانه ، يکي از آنهاست.
علامه بزرگ ابن فهد، براي صدقه پنج قسم بيان كرده است: صدقه در مال، در جاه، در عقل، در زبان، در علم. صدقه در مال، معلوم است و اما در جاه: تصورش به اين است كه براي ديگري در راه خدا شفاعت كند، و در عقل: در مشورت كمك نمايد، و در زبان:در ميان مردم به اصلاح برخيزد، و در علم: روشنگر افكار مردم شود. (عده الداعي)
در حديث امده است : «کل معروف صدقه الی غنی او فقیر؛ هر کار نيک و پسنديده اي، نسبت به ثروتمند و فقیر صدقه است» و در بعضي روايات آموختن علم و دانشي که موجب رشد و هدايت کسي گردد صدقه به حساب آمده است .در برخي روايات ايجاد تفاهم و آشتي ميان دو نفر و اصلاح بين آنها را از صدقه شمرده اند و نيز کلام خوب و مفيد و پاکيزه و هر گامي که به طرف نماز برداشته شود صدقه است و حتي لبخند و تبسم در چهره برادر ديني و امر به معروف و نهي از منکر و راهنمايي فرد گمشده و برداشتن سنگ و خار و استخوان تير از سر راه مردم صدقه شمرده شده است و عجيب اين است که لازم نيست انسان کاري انجام دهد تا صدقه به شمار آيد بلکه گاهي ترک برخي کارها و انجام ندادن آن صدقه محسوب مي گردد، چنانچه در روايت آمده است: زبانت را نگه دار، که اين صدقه اي بر خودت مي باشد و نيز در روايتي ترک شر و بدي صدقه به شمار آمده است . (منبع روايات : ميزان الحکمه)
همچنین در کلام معصومین سلام الله علیهم ؛ از کمک به ضعيف به عنوان برترين صدقات و از حرف خوب به عنوان بهترين صدقه، نام برده شده است.
پس هر گونه مهربانی ، هدیه ، خیر خواهی و محبت ، به دوستان ، آشنایان ، همسایه و فامیل و خانواده اعم از فقیر و غنی اگر برای خدا و بی منت انجام گیرد ، رکنی از ارکان صدقه به شمار آمده و البته دستگیری و یاری رساندن از طریق مالی که بر اساس آموزه های دینی يکي از نيکوترين راه هاي صرف مال، با سودمندی و صرفه تجاری است از مهمترین مصادیق صدقه محسوب می شود.
فوائد و برکات فراوانی در روایات اسلامی برای صدقه دادن ذکر شده است از جمله: كمر شيطان را مي شكند. مرگ بد را دفع مي كند. عمر را زياد مي نمايد. روزي را زياد و فقر را برطرف سازد. شفا و دواي مريض است. از خطر خرابي محفوظ ماند.خانه و شهر را آباد سازد. قضاء حتمي آسماني را برطرف كند و ناراحتي فكري وسوسه و ترس را برطرف سازد.
از نظر قرآن کريم انفاق در راه خدا، تجارتي پرسود و معامله اي ارزشمند است که موجب جلب پاداش هاي عظيم و رسيدن به بهشت الهي شده، انسان را از هول و هراس قيامت ايمن نموده و موجب نجات از عذاب دردناک الهي مي شود. چنانکه در روايت آمده است كه وقتي اين آيه (هرگزبه مرتبه نيكي نمي رسيد مگر اين كه آنچه دوست داريد انفاق كنيد. انعام -160) نازل شد، يكي از صحابه را باغي بود كه آن را دوست مي داشت؛ آن را بين بستگانش تقسيم كرد؛ پس رسول خدا(ص) فرمود: "خوشا به حال تو! خوشا به حال تو كه اين حال سودمندي براي توست!".
قرآن کريم مي فرمايد: «مثل کساني که اموال خود را در راه خدا انفاق مي کنند همانند دانه اي است که هفت خوشه بروياند که در هر خوشه صددانه باشد، خداوند براي هرکس که بخواهد آن را چند برابر مي کند و خدا گشايشگر داناست.» و فرمود : «و ما تُنفقوا من خير يوف اليكم»
«و آن چه از خوبيها انفاق مي‌كنيد، (پاداش آن) به طور كامل به شما داده مي‌شود.»
در روايتی دیگر : «هرگاه احساس تنگدستي کرديد، آن را با صدقه دادن که نوعي معامله با خداست، برطرف کنيد.» و : «هرگاه احساس تنگدستي کرديد، آن را با صدقه دادن که نوعي معامله با خداست، برطرف کنيد.»
امام علي عليه‌السلام مي فرمايد: «هرگاه بي چيز شديد بوسيله صدقه با خدا تجارت کنيد».
از موسي بن جعفر ـ عليهم السّلام ـ از پدران بزرگوارش از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل شده كه فرمود: هيچگاه مال انسان با صدقه كم نخواهد شد، پس بدهيد و نترسيد. منبع: ابراهیم صفری (http://otb.blogfa.com/)
صدقةً جارية. کار خير که در راه خدا کنند و نفع آن مستمر و جاري باشد مردمان را، مثل نهر و چاه و پل و مسجد و غيره . (غياث اللغات) . لغت نامه دهخدا
اما مفهوم «صدقه» نه آن است که در تصور غالب مردم جاي گرفته و به انداختن سکه و اسکناس در صندوقهاي صدقات ، حصر يافته است. بلکه اين واژه زيبا ، گستره بزرگي از مفاهيم والاي انساني و معنوي را شامل مي شود که انفاق خالصانه ، يکي از آنهاست.
علامه بزرگ ابن فهد، براي صدقه پنج قسم بيان كرده است: صدقه در مال، در جاه، در عقل، در زبان، در علم. صدقه در مال، معلوم است و اما در جاه: تصورش به اين است كه براي ديگري در راه خدا شفاعت كند، و در عقل: در مشورت كمك نمايد، و در زبان:در ميان مردم به اصلاح برخيزد، و در علم: روشنگر افكار مردم شود. (عده الداعي)
در حديث امده است : «کل معروف صدقه الی غنی او فقیر؛ هر کار نيک و پسنديده اي، نسبت به ثروتمند و فقیر صدقه است» و در بعضي روايات آموختن علم و دانشي که موجب رشد و هدايت کسي گردد صدقه به حساب آمده است .در برخي روايات ايجاد تفاهم و آشتي ميان دو نفر و اصلاح بين آنها را از صدقه شمرده اند و نيز کلام خوب و مفيد و پاکيزه و هر گامي که به طرف نماز برداشته شود صدقه است و حتي لبخند و تبسم در چهره برادر ديني و امر به معروف و نهي از منکر و راهنمايي فرد گمشده و برداشتن سنگ و خار و استخوان تير از سر راه مردم صدقه شمرده شده است و عجيب اين است که لازم نيست انسان کاري انجام دهد تا صدقه به شمار آيد بلکه گاهي ترک برخي کارها و انجام ندادن آن صدقه محسوب مي گردد، چنانچه در روايت آمده است: زبانت را نگه دار، که اين صدقه اي بر خودت مي باشد و نيز در روايتي ترک شر و بدي صدقه به شمار آمده است . (منبع روايات : ميزان الحکمه)
همچنین در کلام معصومین سلام الله علیهم ؛ از کمک به ضعيف به عنوان برترين صدقات و از حرف خوب به عنوان بهترين صدقه، نام برده شده است.
پس هر گونه مهربانی ، هدیه ، خیر خواهی و محبت ، به دوستان ، آشنایان ، همسایه و فامیل و خانواده اعم از فقیر و غنی اگر برای خدا و بی منت انجام گیرد ، رکنی از ارکان صدقه به شمار آمده و البته دستگیری و یاری رساندن از طریق مالی که بر اساس آموزه های دینی يکي از نيکوترين راه هاي صرف مال، با سودمندی و صرفه تجاری است از مهمترین مصادیق صدقه محسوب می شود.
فوائد و برکات فراوانی در روایات اسلامی برای صدقه دادن ذکر شده است از جمله: كمر شيطان را مي شكند. مرگ بد را دفع مي كند. عمر را زياد مي نمايد. روزي را زياد و فقر را برطرف سازد. شفا و دواي مريض است. از خطر خرابي محفوظ ماند.خانه و شهر را آباد سازد. قضاء حتمي آسماني را برطرف كند و ناراحتي فكري وسوسه و ترس را برطرف سازد.
از نظر قرآن کريم انفاق در راه خدا، تجارتي پرسود و معامله اي ارزشمند است که موجب جلب پاداش هاي عظيم و رسيدن به بهشت الهي شده، انسان را از هول و هراس قيامت ايمن نموده و موجب نجات از عذاب دردناک الهي مي شود. چنانکه در روايت آمده است كه وقتي اين آيه (هرگزبه مرتبه نيكي نمي رسيد مگر اين كه آنچه دوست داريد انفاق كنيد. انعام -160) نازل شد، يكي از صحابه را باغي بود كه آن را دوست مي داشت؛ آن را بين بستگانش تقسيم كرد؛ پس رسول خدا(ص) فرمود: "خوشا به حال تو! خوشا به حال تو كه اين حال سودمندي براي توست!".
قرآن کريم مي فرمايد: «مثل کساني که اموال خود را در راه خدا انفاق مي کنند همانند دانه اي است که هفت خوشه بروياند که در هر خوشه صددانه باشد، خداوند براي هرکس که بخواهد آن را چند برابر مي کند و خدا گشايشگر داناست.» و فرمود : «و ما تُنفقوا من خير يوف اليكم»
«و آن چه از خوبيها انفاق مي‌كنيد، (پاداش آن) به طور كامل به شما داده مي‌شود.»
در روايتی دیگر : «هرگاه احساس تنگدستي کرديد، آن را با صدقه دادن که نوعي معامله با خداست، برطرف کنيد.» و : «هرگاه احساس تنگدستي کرديد، آن را با صدقه دادن که نوعي معامله با خداست، برطرف کنيد.»
امام علي عليه‌السلام مي فرمايد: «هرگاه بي چيز شديد بوسيله صدقه با خدا تجارت کنيد».
از موسي بن جعفر ـ عليهم السّلام ـ از پدران بزرگوارش از پيامبر اكرم ـ صلي الله عليه و آله ـ نقل شده كه فرمود: هيچگاه مال انسان با صدقه كم نخواهد شد، پس بدهيد و نترسيد. منبع: ابراهیم صفری (http://otb.blogfa.com/)