عبور از مرزهای فناوری با مدیریت پژوهش

[ØÑтRдŁ§]

نیروی خلاقیت و پشتكار او را تشویق می كند تا به پژوهش و ابتكار ادامه دهد. بهزاد دهقان نژاد از محققانی است كه در همایش ملی نخبگان شركت داشته و در محضر مقام معظم رهبری نیز صحبت كرده است. با این كه تنها ۲۰ سال دارد اما مسئولیت نمایندگی انجمن مخترعان را بر دوش می كشد. این جوان برتر و نخبه نمونه تصمیم دارد تحصیلاتش را در رشته مكانیك در دانشگاه شهید رجایی ادامه دهد و مسیر پرتلاطم و البته جذاب اختراع و ابداع را تا نهایت توان و خلاقیت اش ادامه دهد.
● در كدام دبیرستان و در چه رشته ای تحصیل كرده اید؟
▪ در هنرستان شهید بهشتی مشهد رشته تأسیسات را به پایان رساندم.
● تا به حال چند اختراع داشته اید؟
▪ تا به امروز ۲۰ اختراع را به ثبت رسانده ام.
● چطور شد سراغ این رشته و اختراع رفتید؟
به این رشته علاقه داشتم و آن را تا مقطع فوق دیپلم در آموزشكده فنی و حرفه ای شهید منتظری مشهد دنبال كرده ام.
● در رشته تان چه فعالیت هایی دارید؟
▪ به جز اختراع، معمولاً مقاله علمی هم می نویسم، چون علم محض را قبول ندارم، علم باید به كاربرد برسد.
من به رشته ام علاقه دارم و تشویق و كمك خانواده ام هم باعث شده مطالعه و تحقیق برایم لذت بخش باشد.
● اختراعی كه در جشنواره خوارزمی برای شما مقام آورد، چه بود؟
▪ تولید شیر سوزنی پنوماتیك بدون ریخته گری بود كه از بعد طراحی بدیع است. این شیر سوزنی در صنایع پتروشیمی و نساجی و هر جا كه دیگ بخار نیاز به كنترل سیال داشته باشد، مفید است و كاربرد دارد.
● این نوع طراحی چه مزایایی دارد؟
▪ در طراحی معمول با روش ماشین كاری یكی از مشكلات هزینه بالا و در عین حال عدم تكرارپذیری ساخت شیر سوزنی است. فناوری تولید قطعات پیچیده و تحت فشار در صنعت ریخته گری نیازمند حساسیت و دقت بالایی است.
در روش ابداعی من آب بندی قطعه، مطمئن و بدون نشتی است، در اندازه های مختلف تهیه می شود و هزینه پائینی نیز دارد.
ابتكار در ساخت، سادگی در تولید با حذف فرآیند ریخته گری، پیوستگی و یكنواختی تولید انبوه محصول با ارائه روش جایگزین و افزایش قابلیت اعتماد در تولید و بهره برداری از مهم ترین مزایای روشی است كه من اختراع كردم.
● تحقیقات و فعالیت ها برای اختراع را از چه زمانی آغاز كردید؟
▪ از سال دوم هنرستان، یعنی اواخر سال ۸۲ این پروژه را آغاز كردم كه سال ۸۵ پایان یافت و باعث شد در هشتمین جشنواره خوارزمی مقام دوم را كسب كنم.
● چه تصوری از اختراع و ثبت آن داشتید؟
▪ فكر می كردم ثبت اختراع كار خیلی سخت و ماورایی است اما وقتی این كار را شروع كردم و در جشنواره خوارزمی هم مقام آوردم نیروی محرك و انرژی فزونی یافتم كه باعث شد بیشتر حركت كنم و به آنچه به دست آورده ام، بسنده نكنم.
● امسال در همایش ملی نخبگان هم شركت كردید، چه نظری در مورد این فعالیت ها دارید؟
▪ برگزاری هر ساله این همایش خیلی مفید است، مدیران و مسئولان كوشایی در این حركت سهیم هستند كه معاون رئیس جمهور در میان آنها بسیار زحمتكش و نمونه واقعی یك مدیر مسلمان است.
● در این همایش سخنرانی هم كردید؟
▪ بله، البته دبیر شورای نخبگان ابتدا به من گفتند كه نمی شود حرفی بزنم اما من بالاخره موفق شدم در حضور مقام معظم رهبری صحبت كنم و نامه ام را نیز به دست مبارك خود ایشان بدهم.
در این همایش از همه كمتر از مخترعان صحبت شد و من به عنوان نماینده سه هزار مخترع آخرین سخنرانی را انجام دادم.
● مضمون صحبت های شما در محضر مقام معظم رهبری چه بود؟
▪ معتقدم اگر بخواهیم به اوج برسیم و قدرت علمی و عملی واقعی را در دست بگیریم، كلید حركت و موفقیت مان در دست همان كسانی است كه در همایش حضور داشتند.
این علم ملت هاست كه به آنها برتری می بخشد و البته نباید فقط سراغ علم محض رفت.
تكنیك محض هم به درد نمی خورد و لازم است به تعالیم قرآن كریم و عرفان و اخلاق ایرانی مان، در كنار یكدیگر روی بیاوریم تا بتوانیم از آنچه به دست می آوریم، آن طور كه شایسته اسلام و ایران است، بهره ببریم.
● به نظر شما بنیاد نخبگان در این راه تا به حال چه كمكی به مخترعان كرده است؟
▪ با ایجاد بنیاد نخبگان حركت انقلابی در این عرضه انجام شده است، اما به نظر من مخترعان مظلوم واقع شده اند و بنیاد آنها را باور ندارد.
به نظر من بنیاد باید دست خود نخبگان باشد و قوانین دست و پاگیر خود بنیاد حذف شود. جوانی كه خود مخترع و نخبه باشد تنها كسی است كه مسائل و مشكلات این قشر را می شناسد و می تواند آنها را به بهترین نحو برطرف سازد و زمینه مناسب تری برای فعالیت های خلاقانه مخترعان و مبتكران فراهم آورد.
● فكر می كنید برای فراهم آوردن این زمینه چه باید كرد؟
▪ علاوه بر گسترش مرزهای علوم پایه، برای موفقیت باید مرزهای فناوری را نیز در كشورمان توسعه دهیم. برای رفع معضلات جامعه نخبگان باید فرهنگ سازی و از این افراد در همه عرصه ها حمایت شود.
مسئولان اگر قدرت نوآوری و جایگاه خلاقیت و ابتكار را باور دارند، لازم است دست مخترعان را بگیرند و در دنیایی كه چرخه اقتصاد موفق در آن بر محور كارآفرینی و ابداع می چرخد، شرایطی را ایجاد كنند كه نخبگان شرایط تحصیلی و پژوهشی وطن شان را به خارج از كشور ترجیح دهند.
● در نامه ای كه به مقام معظم رهبری دادید، به چه مواردی اشاره كردید؟
▪ اولین مورد این بود كه ما نیاز به یك مركز تحقیق و توسعه فراتر از پارك های علم و فناوری دانشگاه ها داریم. پیشنهاد من این است كه دانشگاهی مختص نخبگان و مخترعان تأسیس شود كه هم به دست خود این افراد راه برده شود و هم فضایی فراهم شود كه مخترعان با هم به مبادله اطلاعات و تجربیات بپردازند و در نتیجه با كار گروهی، دستاوردهای عظیم تری هم خواهند داشت.
مورد بعدی این پیشنهاد بود كه به ازای ثبت اختراع و مقاله در isi به پژوهشگران امتیاز و نمره می دهیم، معادل همین امتیازات پاداشی بدهیم كه مطمئناً باز هم در راه تحقیق و اختراع صرف می شود، البته این اصلاً بدان معنا نیست كه هر طرحی به عنوان اختراع و هر طراحی به عنوان مخترع شناخته شود.
ما در انجمن مخترعان تا به حال سه هزار ساعت اتاق فكر گذاشته ایم و در طول شش ماه ۱۲ هزار طرح را بررسی و از بین آنها سه هزار اختراع واقعی را متمایز كردیم.
سومین پیشنهاد من تأسیس بانك سرمایه گذار ریسك پذیر است تا به كمك این طرح ها روزی برسد كه پژوهشگران و مخترعان با آرامش و اطمینان خاطر بتوانند همه فكر و توان خود را روی علم و اختراع بگذارند.
● در این چند سالی كه به فكر اختراع بودید، چه مشكلاتی داشتید؟
▪ مدیران ما باید به نوآوری اعتماد داشته باشند و ایده ها را صید كنند.
بعد از خداوند، در این چند سال پدر و مادرم خیلی به من كمك می كردند اما برای بعضی پروژه هایم هنوز از آموزشكده ای كه در آن درس می خواندم، طلب دارم كه موجب شده نتوانم طرح را تكمیل كنم.
● بزرگ ترین آرزویتان چیست؟
▪ به هیچ موفقیتی قناعت نمی كنم و معتقدم انسان به هر چه بخواهد و فكر كند، با تلاش می رسد.دلم می خواهد بهترین و بزرگ ترین اختراعات را انجام دهم كه به بهبود زندگی و پیشرفت معیشت مردم كمك كند.

مهرداد حقگو





مصاحبه : روزنامه ايران