MR_Jentelman
6th October 2009, 01:29 PM
دریاچه نمک حوض سلطان در 40 کیلومتری شمال شهرستان قم و 85 کیلومتری جنوب تهران و در حاشیه بزرگراه تهران قم قرار دارد .این دریاچه که به دریاچه ساوه قم ودریاچه شاهی هم معروف است به مساحت تقریبی 240 کیلومتر مربع درشمال شرق شهرستان قم واقع شده است ورشته کوههای البرز درشمال آن قرار دارد وسعت و شکل دریاچه متناسب با ورود آب و میزان بارندگی آن در فصول مختلف سال متفاوت است . درمواقع بارندگی و ذوب برف های ارتفاعات اطراف چون بر میزان آب ورودی افزوده می شود ، وسعت آن زیاد و درغیر از این ایام وسعت آن کاهش می یابد . بدین ترتیب سطح آب دریاچه پیوسته در نوسان است.
http://img.tebyan.net/big/1388/07/221833976155226123116232199391641825474.jpg
درموقع پرآبی سطح دریاچه گسترش می یابد و آب آن اراضی پست و شوره زار باتلاقی پیرامون را می پوشاند و دریاچه بزرگی به طول 18 وعرض 16 کیلومتر تشکیل می دهد که به نام دریاچه حوض سلطان یا کویرنمک مشهور است. رودهای متعددی به این دریاچه وارد می شوند که عموما" از اراضی شوره زار و نمکی اطراف عبور می کنند.
حوض سلطان در سال 1883 میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد
راههای ورود به منطقه : در 35 کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه می رسد . درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار می گیرد .
http://img.tebyan.net/big/1388/07/1014624511921645314612988132202816376198.jpg
دریاچه حوض سلطان یا دریاچه شاهی ، فرو افتادگی نامتقارنی با 330 كیلومترمربع وسعت، در 35 كیلومتری شمال قم و در شمال باختری دریاچة نمك است. این دریاچه شامل دو چالة جدا از هم یكی به نام «حوضسلطان» و دیگری به نام «حوضمره» است كه با آبراهة باریكی به هم وصل میشوند. حوضة باختری )حوضسلطان) دارای بلندی 806 متر از سطح دریا است كه به طور معمول از روانآبهای سطحی تغذیه میشود. حوضة خاوری (حوضمره)، افزون بر روانآبها، از رودهایی مانند رودشور و قرهچای نیز بهره میگیرد. مطالعات مستوفی (1350) نشان میدهد كه آب ابتدا وارد حوض مره شده و پس از پر شدن آن، از مسیل دو حوض گذشته وارد حوضسلطان میشود و هنگامی كه آب در حوضسلطان چند متر بالاتر آمد، به طرف حوض مره باز میگردد و سر ریز این دو حوض، به دریاچة نمك تخلیه میشود. مشاهدات صحرایی كرینسلی (1970(، نشان میدهد كه از مركز دریاچه به خارج دو پهنة جداگانة قابل شناسایی است. یكی مركز دریاچه كه حدود 24 درصد از مساحت آن را زیر پوشش دارد و با پوستة نمكی پوشیده شده است. دوم، زون مرطوب كه 76 درصد بقیه را تشكیل میدهد كه به زون گیاهان ریشه بلند به پهنای 20 متر میرسد. پوستة نمكی با 5 سانتیمتر ضخامت، شامل نوارهای هم مركز سفید و خاكستری است و در زیر آن سیلتهای رسی و خاكستری رنگ مرطوب قرار دارد.
http://img.tebyan.net/big/1388/07/1661245015277511102222539822313320428254181.jpg
این زون (پوستة نمكی) به طور فصلی با آب پوشیده میشود، ولی مناطق مركزی آن ممكن است در تمام سال، آبدار باشد. مطالعات انجام شده در زون مرطوب نشان داده كه میزان رس موجود در نمونهها، 35 تا 45 درصد است كه 10 تا 90 درصد كانیها، كائولینیت است. در پشتههای شن و ماسهای زون گیاهان با ریشة بلند، چند خط داغ آب وجود دارد كه به سمت سراشیبی تا ارتفاع 826 متر ادامه دارد. اختلاف ارتفاع بین پستترین و بلندترین خط داغ آب 20 متر است. پیشروی وسیع مخروط افكنهها در پهنای زون مرطوب و روی پوستة نمكی نشانگر آن است كه روان آب سطحی بیش از گذشته است و تغییر آب و هوایی به سوی دورة مرطوبتر از گذشته، پیش میرود.
مطالعات معتمد و همكاران (1356) نشان داده است كه رسوبات حوض سلطان بیشتر از نوع گچ و نمك، مارن و رس است. بررسیهای لرزهنگاری و حفاری نیز نشان داده كه نمك تا عمق 46 متر وجود دارد. این نمك، به صورت 5 لایة جدا از هم با ضخامت كل تا 20 متر است كه با رسهای قهوهای تا خاكستری از یكدیگر جدا میشوند.
منبع:کویر ایران
http://img.tebyan.net/big/1388/07/221833976155226123116232199391641825474.jpg
درموقع پرآبی سطح دریاچه گسترش می یابد و آب آن اراضی پست و شوره زار باتلاقی پیرامون را می پوشاند و دریاچه بزرگی به طول 18 وعرض 16 کیلومتر تشکیل می دهد که به نام دریاچه حوض سلطان یا کویرنمک مشهور است. رودهای متعددی به این دریاچه وارد می شوند که عموما" از اراضی شوره زار و نمکی اطراف عبور می کنند.
حوض سلطان در سال 1883 میلادی و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران قم تشکیل شد
راههای ورود به منطقه : در 35 کیلومتری مسیر قم-تهران جاده خاکی وجود دارد که به دریاچه می رسد . درون دریاچه نیز جاده خاکریزی هست که برای جلوگیری از فرو رفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه مورد استفاده قرار می گیرد .
http://img.tebyan.net/big/1388/07/1014624511921645314612988132202816376198.jpg
دریاچه حوض سلطان یا دریاچه شاهی ، فرو افتادگی نامتقارنی با 330 كیلومترمربع وسعت، در 35 كیلومتری شمال قم و در شمال باختری دریاچة نمك است. این دریاچه شامل دو چالة جدا از هم یكی به نام «حوضسلطان» و دیگری به نام «حوضمره» است كه با آبراهة باریكی به هم وصل میشوند. حوضة باختری )حوضسلطان) دارای بلندی 806 متر از سطح دریا است كه به طور معمول از روانآبهای سطحی تغذیه میشود. حوضة خاوری (حوضمره)، افزون بر روانآبها، از رودهایی مانند رودشور و قرهچای نیز بهره میگیرد. مطالعات مستوفی (1350) نشان میدهد كه آب ابتدا وارد حوض مره شده و پس از پر شدن آن، از مسیل دو حوض گذشته وارد حوضسلطان میشود و هنگامی كه آب در حوضسلطان چند متر بالاتر آمد، به طرف حوض مره باز میگردد و سر ریز این دو حوض، به دریاچة نمك تخلیه میشود. مشاهدات صحرایی كرینسلی (1970(، نشان میدهد كه از مركز دریاچه به خارج دو پهنة جداگانة قابل شناسایی است. یكی مركز دریاچه كه حدود 24 درصد از مساحت آن را زیر پوشش دارد و با پوستة نمكی پوشیده شده است. دوم، زون مرطوب كه 76 درصد بقیه را تشكیل میدهد كه به زون گیاهان ریشه بلند به پهنای 20 متر میرسد. پوستة نمكی با 5 سانتیمتر ضخامت، شامل نوارهای هم مركز سفید و خاكستری است و در زیر آن سیلتهای رسی و خاكستری رنگ مرطوب قرار دارد.
http://img.tebyan.net/big/1388/07/1661245015277511102222539822313320428254181.jpg
این زون (پوستة نمكی) به طور فصلی با آب پوشیده میشود، ولی مناطق مركزی آن ممكن است در تمام سال، آبدار باشد. مطالعات انجام شده در زون مرطوب نشان داده كه میزان رس موجود در نمونهها، 35 تا 45 درصد است كه 10 تا 90 درصد كانیها، كائولینیت است. در پشتههای شن و ماسهای زون گیاهان با ریشة بلند، چند خط داغ آب وجود دارد كه به سمت سراشیبی تا ارتفاع 826 متر ادامه دارد. اختلاف ارتفاع بین پستترین و بلندترین خط داغ آب 20 متر است. پیشروی وسیع مخروط افكنهها در پهنای زون مرطوب و روی پوستة نمكی نشانگر آن است كه روان آب سطحی بیش از گذشته است و تغییر آب و هوایی به سوی دورة مرطوبتر از گذشته، پیش میرود.
مطالعات معتمد و همكاران (1356) نشان داده است كه رسوبات حوض سلطان بیشتر از نوع گچ و نمك، مارن و رس است. بررسیهای لرزهنگاری و حفاری نیز نشان داده كه نمك تا عمق 46 متر وجود دارد. این نمك، به صورت 5 لایة جدا از هم با ضخامت كل تا 20 متر است كه با رسهای قهوهای تا خاكستری از یكدیگر جدا میشوند.
منبع:کویر ایران