میادین و نواحی هیدروکربنی خلیج فارس

[فاطمه قطب تحریری]

فلات قاره ایران در خلیج فارس بر اساس ویژگی های چینه شناسی، ساختمانی، سنگ منشا، سنگ مخزن و پوش سنگ به 5 ناحیه تقسیم شده است (مطیعی،1372):

ناحیه اول شمال غرب فلات قاره ایران در خلیج فارس است که از نظر منابع هیدروکربوری غنی است.
سنگ مخزن این ناحیه عمدتا ماسه سنگی است و شامل سازندهای کژدمی (بخش ماسه سنگی بورگان)، بخش ماسه سنگی اهواز (غار) و گدوان (زبیر) است.
سنگ مخزن آهکی بیشتر سازندهای آسماری، داریان و فهلیان می باشند.
میادین این ناحیه شامل : ابوذر، اسفندیار، بهرگانسر، خارک، درود، سروش، فروزان، نوروز و هندیجان است.
بعضی از طاقدیس ها در این ناحیه روند شمالی - جنوبی داشته و در راستای ساختمان های زمین شناسی عربستان هستند (مثل میادین درود و نوروز) و بعضی دارای دارای ساختمان های متفاوت و با دامنه کم شیب می باشند (مثل میادین ابوذر و سروش).

ناحیه دوم در این ناحیه سنگ مخزن عمدتا کربناته است.
روند طاقدیس ها در این ناحیه ، متاثر از حرکت گنبدهای نمکی است و با سایر نقاط خلیج فارس متفاوت است. حرکت نمک ها موجب کاهش ضخامت در بخش های فوقانی طاقدیس، تضعیف پوش سنگ و مهاجرت مواد هیدروکربنی به قسمت های سطحی می شود که این حالت در میدان پارسی وجود دارد.

ناحیه سوم این ناحیه قسمت شمالی و شرقی گنبد شمال قطر را در بر دارد. بزرگترین میدان گازی دنیا یعنی میدان گازی پارس جنوبی در این ناحیه قرار دارد.

ناحیه چهارم این ناحیه بین گنبد شمالی قطر و تنگه هرمز قرار دارد. سنگ مخزن این ناحیه کربناته و بیشتر از سازندهای سروک ، داریان و بخش فوقانی سازند سورمه (Arab zone) می باشد.

ناحیه پنجم این ناحیه تنگه هرمز را در بر می گیرد. مخازن آن بیشتر کربناته و از سازندهای سروک و داریان هستند.


http://uupload.ir/files/lnjr_photo_2016-04-13_20-06-11.jpg