سلول های بنیادی از جعبه کمک های اولیه ای برای ترمیم آسیب ها استفاده می کند

[سید لفته فردزاده]

سلول های بنیادی اهمیت ویژه ای دارند زیرا می توانند در شرایطی مانند بیماری MS، سکته قلبی یا آسیب های نخاعی، به دلیل دارا بودن قابلیت تبدیل به انواع سلول ها، به عنوان منبع سلولی برای ترمیم بافت آسیب دیده به کار روند. تحقیقی که به تازگی انجام شده است نشان می دهد سلول های بنیادی به روشی غیر از جایگزینی سلول های آسیب دیده می توانند برای درمان به کار روند.

در بررسی که در مجله Molecular Cell به چاپ رسیده است محققان دانشگاه کمبریج کشف کرده اند که سلول های بنیادی می‌توانند با دیگر سلول ها از طریق کیسه هایی حاوی محلول به نام وزیکول (vesicles) ارتباط برقرار کنند. این سلول ها به دیگر سلول های اطراف خود برای کنترل پاسخ ایمنی القا شده به وسیله آسیب کمک می کنند.

دانشمندان حدس می زدند که سلول های بنیادی عملکردی فراتر از داروها داشته باشند ( با شناسایی علامت های آسیب، حرکت به بخش های خاص بدن و اجرای واکنش های پیچیده). این اولین باری است که مکانیسم مولکولی چنین فرآیندی مشخص شده است. با درک بهتر این فرآیند، دانشمندان می توانند عملکرد درمانی سلول های بنیادی را بهبود بخشند.

دکتر Stefano Pluchino از پژوهشکده سلول های بنیادی دانشگاه کمبریج و سرپرست این تحقیق می گوید:

" این وزیکول های ریز در سلول های بنیادی حاوی مولکول هایی مانند پروتئین ها و اسید های نوکلئیک می باشند. آنها درست مانند یک جعبه کمک های اولیه کوچک، سلول های هدف را تحریک کرده و به زنده ماندن آنها کمک می کنند. این وزیکول ها توانایی پاسخ سلول های بنیادی را با شرایط التهابی (مانند زمانی که بیماری هایی با تخریب عصبی اتفاق می افتد) به سلول های هدف منتقل می کنند. ما فکر می کنیم که این کار باعث کمک به سلول های مغزی برای ترمیم خود می شود."

موش های دارای آسیب در سلول های مغزی (مانند آسیبی که در بیماری MS به وجود می آید) سطح بالایی از بهبودی را هنگام تزریق وریدی سلول های پیشساز بنیادی عصبی (NPCs) نشان می دهند. به نظر می رسد این اتفاق به دلیل رهاسازی مولکول هایی توسط NPCها اتفاق می افتد که می توانند سیستم ایمنی را تنظیم کرده و در نهایت باعث کاهش آسیب یا افزایش ترمیم بافتی شوند.

این گروه تحقیقاتی متشکل از دانشمندان انگلیس، استرالیا، ایتالیا، چین و اسپانیا نشان داده اند هنگامی که سلول های NPC نزدیک محل پاسخ ایمنی باشند تولید وزیکول می کنند. این پاسخ مخصوصا در حضور یک پروتئین کوچک (سایتوکاین) به نام اینترفرون (IFN) گاما که به وسیله سلول های ایمنی ترشح می شود، تحریک می شود. این پروتئین توانایی تنظیم پاسخ ایمنی و راه اندازی برنامه ترمیم مغز را داشته و می تواند عملکرد سلول ها را با تنظیم فعالیت تعدادی از ژن ها تغییر دهد.

نتایج این تحقیق نشان می دهد که یک مسیر بسیار اختصاصی از فعالیت ژنی به وسیله IFN-گاما در سلول های NPC فعال می شود و این پروتئین به گیرنده ای در سطح وزیکول ها نیز متصل می شود. هنگامی که وزیکول ها به وسیله NPC ها رها می شوند به سلول های دیگر متصل شده و توسط آنها جذب می شوند. این سلول ها نه تنها پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیکی که به ترمیم آنها کمک می‌کند را از این وزیکول ها دریافت می کنند بلکه INF-گامای سطح این وزیکول ها باعث فعال شدن ژن های اختصاصی در سلول‌های هدف می شوند.

این محققان با استفاده از میکروسکوپ الکتورنی و تصویر برداری با قدرت تفکیک بالا توانستند حرکت وزیکول ها را بین NPC ها و سلول های هدف در شرایط آزمایشگاهی مشاهده کنند. دکتر Pluchino می افزاید:

" نتایج تحقیق ما یک نقش جدید را برای وزیکول های مشتق شده از سلول های بنیادی در راه اندازی پاسخ به محیط نشان داد. این کار یک پیشرفت قابل توجه در فهم سطوح مختلف میانکنش بین سلول های بنیادی و سیستم ایمنی می باشد و همچنین یک مکانیسم مولکولی برای توضیح چگونگی عملکرد درمان به وسیله سلول های بنیادی را فراهم کرده است."




منبع






http://bionet.ir/%d8%b3%d9%84%d9%88%d9%84-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a8%d9%86%db%8c%d8%a7%d8%af%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d8%ac%d8%b9%d8%a8%d9%87-%da%a9%d9%85%da%a9-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d9%88%d9%84%db%8c%d9%87-%d8%a7%db%8c/