زبان در قفا

[سید لفته فردزاده]

این جنس که تیره آلاله Ranunculaceae است و به انگلیسی Larkspurنامیده می شود ،شامل گیاهان
یکساله وچند ساله است . ریشه در
اغلب آنها غده ای بوده و برگ ها ساده
متناوب وپنجه ای که دارای
بریدگی زیادی هستند . گلاذین سنبله
یا پانیکول و گلها دارای 5 کاسبرگ رنگین
که در بخش فوقانی تشکیل
مهمیز را میدهد که شاید
وجه تسمیه آن به زبان در قفا به همین علت باشد . دارای چهار گلبرگ آزاد یا چسبیده که
دوگلبرگ فوقانی دارای مهمیزی هستند که در داخل
مهمیز کاسبرگ قرار میگیرند . میوه برگه که از یک یا چند
برچه آزاد تشکیل شده اند . این جنس
در ایران درحدود 38 گونه بومی دارد که بعضی از آنها دارای گلهای بسیار زیبائی می باشند و می توان به کشت آنها در منزل مبادرت
کرد. بعضی از گونه های این جنس به علت
زیبائی گل و رنگ آبی که دارند جهت
تزئین منازل و حاشیه
باغچه بکار می روند که مهمترین
آنها عبارتند از :

1: D.Cashmerianumگیاهی است چند ساله که ارتفاعی درحدود 45 ـ35 سانتیمتر دارند برگها پنجه ای دارای دندانه های مضاعف نا مساوی به رنگ سبز تیره که برگ
بالائی فاقد دمبرگ می باشند . گلها به قطر 3 ـ5/2 سانتیمتر به رنگ بنفش
مایل به آبی گلاذین
خوشه ای که درخرداد و تیر برروی گیاه ظاهر
می شوند و گیاه ممکن است درشهریور ماه نیز گل دهد . دارای واریته ها و
کولتیوار های متعددی است

2: D.elatumکه به نام D.exaltatumنیز نامیده می شود . گیاه به
ارتفاعی درحدود 2 ـ25/1 مترمی رسد . برگها پنجه ای دارای 7 ـ5 لب و شکاف ها تا
قسمت میانی برگ ادامه دارد . گلها آبی
با قطر متوسط ، گلاذین متراکم به طول 30 سانتیمتر و گاهی بیشتر که در ماههای خرداد و تیر ، مرداد برروی
گیاه ظاهر می شود
.

3: D.gradiflorum گیاهی است چند ساله ،به ارتفاع 80 ـ50 سانتیمتر ،برگ ها متناوب ،پنجه ای ،
بالب های باریک به رنگ سبز در قسمت فوقانی
و رنگ پریده در قسمت تحتانی می
باشد . گلها به رنگ آبی نیلی تا آبی خالص ،گلاذین
خوشه گستر ده ، فصل گلدهی این گونه در ماههای خرداد ،تیر ومرداد است .

این گونه دارای واریته وکولتیوار
ها متعددی است که از بین آنها کولتیوار
Album
دارای گلهای سفید و کولتیوار های
Cineraria و Blaner
Spiegel فاقد مهمیز هستند ولی
باید توجه داشت که بیشتر گونه هائی
که درگلکاری استفاده می شوند گیاهان هیبرید (دورگ ) هستند که معمولا از 80 تا 200 سانتی متر ارتفاع دارند
. گلها ی آنها به رنگ آبی ، قرمز ، کرم و سفید
با گلبرگ های زرد رنگ با خرمائی
رنگ است .

کشت : گیاه دورگ گیری شده با انواع دو ساله را در شهریور تا اسفند می توان کاشت ،
خاک مورد نیاز دلفینیوم خاکی غنی و
عمیق است که در محلی آفتابگیر ودور از باد قرار گیرد .
انواع پا بلند این گیاه که حامل گلهای درشت نیز هستند
نیاز به قیم دارند ولی انواع
پاکوتاه اگر در محلی آفتاب رو باشند ،
شاخه های گل دهند ه نیازی به قیم نخواهند
داشت . بعد از اینکه گلها
تمام شد ، شاخه را تا بالای اولین
برگ سالم بچینید چون گاهی دوبار ه شاخه گل
دهند ای ظاهر خواهد شد . در پاییز تمام
بخشهای هوائی را قطع نمائید
.

انواع دلفینیوم
یکساله رادر فروردین در
فضای آزاد می کارند . بذر دلفینیوم را می توان در پاییز در محل اصلی کاشت . فقط در طول زمستان با گونی ویا وسائل مشابه آنرا از گزند
یخبندان مصون
دارند.

زبان درقفا طالب
خاکها ی غنی وقابل نفوذ واسیدی بوده و درمحل آفتابگیر یا حداکثر نیم سایه
که از باد در امان باشد بخوبی
رشد می کند چنانچه
پایه دارای رشد پیش رس باشند آنها را می توان خیلی زود یعنی در بهار
یا در پاییز (مهر ـ آذر )
جابجا کرد. بیشتر گونه های زبان در قفا
در تابستان گل می دهد ولی چنانچه ساقه
گل دهنده را بطول 40 سانتیمتر پس از
پژمرده شدن گلها
قطع نمایند گیاه دوباره در مهر ـ آبان
گل می دهد .

تمام انواع زبان در قفا چند سال می تواند دریک محل باقی بماند به شرط آنکه مورد مراقبت دقیق قرار گیرد .

آبیاری باید بطور ی باشد که خاک را تازه نگهدارد ولی لجن
نشود . در گیاهانی که در حال رشد
کامل هستند مخصوصا در گیاها ن مسن
کمبود آب موجب خشک شدن برگها و پژمرده شدن گیاه می گردد .

تکثیر :

کولتیوار های زبان در قفا
را از راه تقسیم بوته یا قلمه زدن زیاد می
کنند:

1: تقسیم بوته :

معمولا در بهار در
ماهها ی فروردین وارد یبهشت یا بعد از گل دادن در پایه هائی که
حداقل سه سال داشته باشند صورت
می گیرد .

2: قلمه زدن
:

در زبان در قفا به آسانی صورت
می گیرد . به محض آنکه طول
=وانه به چند سانتیمتر
رسید آنرا با قسمتی
از تنه چوبی جدا نموده و درگلخانه
سرد می کارند . قلمه زدن
را می توان در زمستان نیز
انجام داد . پس از
انجام عمل باید
پایه مادر ی را جهت
رشد در حرارت 10 ـ 8 درجه
سانتیگراد قرار
داد.

3:گونه D.elatum و D.grandiflorum وبعضی کولتیوار های ثابت را از
راه بذر نیز می توان تکثیر کرد. کشت
بذر گونه ها در تیر ومرداد
صورت میگیرد وباید
قبل از آنکه آنرا در پاییز یا
بهار سال بعد در محل اصلی
منتقل کنیم یکبار
باید نشاء کرده سپس
به محل اصلی انتقال داد . دو رگ های Padific Geant به آسانی
توسط بذر حاصل می شوند .کشت
آنها مانند گیاه یکساله صورت میگیرد
. در این حالت کشت بذر
در دی یا بهمن درگلخانه های معتدل
صورت می گیرد و گیاهان حاصل را میتان
در اردیبهشت یا اواخر خرداد به محل
اصلی منتقل کرد ویا می توان بذر ها در اواخر
اسفند واوائل فروردین
در خارج از گلخانه کشت کرد ووقتی
گونه ها به اندازه 5 سانتیمتر شدند
در محل اصلی نشاء کرد .

موارد استفاده :

زبان در قفا به
علت دارا بودن فرم
زیبا رنگ گلبرگها کهمعمولا آبی
بوده و درگلهای تابستانی بسیار
نادر می باشند و همچنین گلهای فراوان و پردوام در تز ئین پارکها و باغچه ها مورد استفاده قرار
می گیرند . معمولا همراه با رعنا
زیبا ،بو مادران و رز و مخصوصا
گیاهان بالارونده پوشاننده دیوارها
در حاشیه باغچه کشت
می نمایند . زبان در قفا را درحاشیه
وقسمت جلو درختچه ها که بصورت اجتماع
کاشته شده باشند
و همچنین روی چمن
نزدیک آب نما بطور مجزا
یا گروهی کشت می نمایند و در این مورد بیشتر از پایه
های دورگ استفاده می نمایند و در
این مورد بیشتر از پایه های دورگ استفاده
می نمایند .

در پارک های بزرگ و صخره ها از
گونه های D.cashmerianum و Dnudicaule و D.elatum و D.grandiflorum وبرای گل بریده
از پایه های دورگ و D.grandiflorum
استفاده می شود



منبع





http://golkari-ma.lxb.ir/post/7/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%82%D 9%81%D8%A7.htm