تعلیق حیات

[سید لفته فردزاده]

● نگاهی به وضعیتی ناشناخته در مرز میان زندگی و مرگ سوخت و ساز سلول های بدن جانوران نیازمند وجود اكسیژن است. به همین دلیل هم اگر به این جانوران اكسیژن نرسد می میرند. اما برخی از جانوران قادرند نیاز بدن خود به اكسیژن را كاهش داده و یا حتی آن را برای مدتی متوقف كنند. در این حالت آنها از وضعیت حیات عادی به حالتی اسرارآمیز به نام حیات معلق- كه نه شبیه مرگ است و نه زندگی - فرو می روند. هم اكنون دانشمندان با تحقیق بر روی این قابلیت ناشناخته جانوران، در تلاش برای القای چنین حالتی در انسان هستند. برخی از این دانشمندان، پا را از این هم فراتر گذاشته و معتقدند كه انسان نیز به طور بالقوه توانایی تعلیق حیات را در خود دارد. در آزمایشگاهی در شهر بوستون، دكتر «حسن علم» به بدن سرد و بی حركت خوكی كه روبه روی او بر روی یك میز فولادی قرار گرفته خیره شده است. تپش قلب این جانور متوقف شده، خون بدنش تخلیه شده، در مغزش هیچ گونه فعالیت الكتریكی مشاهده نمی شود و بافت های بدنش نیز هیچ اكسیژنی مصرف نمی كنند. اكنون حدود دو ساعت و نیم است كه جانور در این حالت قرار دارد. با دیدن این صحنه حتماً فكر می كنید كه این جانور مرده است اما در اشتباه هستید چرا كه همان گونه كه دكتر «علم» اشاره دارد می توان آن را دوباره زنده كرد! او كلیدی را فشار می دهد و خون گرم شروع به پمپ شدن به داخل بدن جانور كرده و دمای بدنش را به تدریج بالا می برد. وقتی دمای بدن خوك به حدود ۲۵ درجه سانتیگراد می رسد قلبش به طور خود به خود شروع به حركت كرده و جانور دوباره به زندگی برمی گردد. «علم» كه یك جراح متخصص سوانح و حوادث مرگبار در بیمارستان عمومی ماساچوست واقع در شهر بوستون است اكنون در حال تحقیق بر روی تكنیك جدیدی است كه به وسیله آن می توان مجروحانی را كه در لبه مرگ قرار گرفته اند در وضعیتی اسرارآمیز به نام «حیات معلق» قرار داد. بدین ترتیب پزشكان قادر خواهند بود تا جسم شخص مجروح را ساعت ها در این وضعیت گرگ و میش میان زندگی و مرگ نگاه داشته و پس از ترمیم جراحات وارده، او را دوباره زنده كنند. در آینده این روش خواهد توانست جان مجروحان حاصل از شلیك گلوله و یا حوادث و تصادفات جاده ای و سایر سوانح مرگبار را - كه میزان خونریزی در آنها بسیار بالاست - از مرگ حتمی نجات دهد. «علم» یكی از چند محققی است كه بر روی وضعیت حیات معلق تحقیق می كنند. این دانشمندان معتقدند كه با خارج كردن كامل اكسیژن از ارگانیسم ها می توان قابلیت نهفته ای را كه در بدن برای قرار گرفتن در وضعیت حیات معلق وجود دارد بیدار كرد. اگرچه اكنون روش های بالینی مختلفی برای بیهوشی عمومی وجود دارد اما این روش ها فقط فعالیت مغز را به حالت تعلیق درمی آورند. اما «علم» و دیگر محققان اكنون مشغول مطالعه بر روی روش هایی هستند كه قادر خواهند بود كل بدن را به حالت تعلیق درآورند. البته جزئیات سازوكاری كه می تواند حیات را در جانوران به حالت تعلیق درآورد هنوز ناشناخته است اما به هرحال دانشمندان نسبت به یك مسئله مطمئن هستند: به تعلیق درآوردن حیات، كاری شدنی است.