سید لفته فردزاده
30th July 2015, 12:29 AM
ماهیان موکوس خوار
بعضی ماهیان از موکوس که ماده ترشحی از اپیدرم ماهیها و بعضی بی مهرگان است تغذیه می کنند. جزئیات کامل عمل موکوس خواری هنوز کشف نشده است.
گفتنی است که پنج خانواده شناخته شده اند که بعضی از گونه های عضو آنها از موکوس
همجنسان خود یا سایر گونه ها تغذیه می کنند. این پنج خانواده عبارتنداز:
Ariidae یا گربه ماهیان دریایی
Blenniidae
Labridae یا زمرّد ماهیان [این خانواده در آبهای ایران وجود دارد. ]
Trichomycteridaeیا گربه ماهیان انگلی
Pomacentridae
البته ممکن است بتوان خانواده های دیگری را نیز به این 5 خانواده اضافه نمود چرا که تمیز کننده ها و ماهیهای فلس خوار هم تا حدی از موکوس استفاده می کنند.
یکی از انواع ماهیان موکوس خوار ماهی "بلنی" گونه Aspidontus rhinorhynchus می باشد . این ماهی کوچک در حفره های بستر پنهان می شود و هنگامیکه شکار از نزدیکی آن عبور می کند خود را بطرف قربانی پرتاب می نماید و از موکوس آن استفاده می کند. نمونه دیگر یک ماهی کوچک 32 میلیمتری از خانواده گربه ماهیان انگل می باشد که به گربه ماهی آمریکای جنوبی معروف است . این ماهی 94 درصد غذای خود را از موکوس بدست می آورد و برای این کار روشی همانند زالو دارد , به این صورت که آرواره های خود را به پهلوی میزبان وصل نموده در همین حین دندانهای فراوان و ریز خود را برای تراشیدن و مکیدن موکوس از روی بدن میزبان بکار می بندد.
رفتار ماهیان موکوس خوار: دو الگوی رفتاری در ماهیان موکوس خوار وجود دارد:
اولین الگو تقلید کردن از ماهیان دیگراست.در سال 1972 سه گونه از ماهیان "بلنی"در دریای سرخ مورد بررسی قرار گرفتند که رابطه مقلد و الگو بین آنها وجود داشت.یکی از آنها گونه موکوس خواری بنام Plagiotremis townsendi بود و دو مورد دیگر گونه هایی بودند که از بی مهرگان تغذیه می کردند.اندازه و رنگ بدن دو گونه اخیر آنچنان مشابه است که در محیط قابل تشخیص نیستند .Plagiotremis با رنگ سیاه باله پشتی و نوار سفید رنگ در نوک پوزه از دو گونه دیگر قابل شناسایی است . این ماهی دو گونه دیگر را همراهی می کند , تا به یک منبع خوب موکوس برسد سپس از فرصت استفاده کرده از موکوس ماهی مورد نظر استفاده می کند. هنوز کاملا مشخص نیست که آیا تقلید در این ماهی برای اجتناب از شکار شدن است یا اینکه برای مخفی شدن از دید طعمه و میزبان بکار می رود.
الگوی رفتاری دوم با مراقبت مولدین از نوزادان مرتبط است. مثلا نوزادان ماهی سیکلید گونه Etroplus maculatus از پوشش موکوسی والدینشان تغذیه می کنند.
ترشحات موکوسی این ماهی تا زمانیکه نوزادان وابسته به این ترشحات هستند 34 درصد افزایش می یابد. این رفتار تغذیه ای از روز سوم تخمه گشایی آغاز و تا روز ششم و یا حداکثر نهم ادامه می یابد. اگر نوزادان در این مدت از والدین دور شوند می میرند . این امکان وجود دارد که نوزادان تا هجده روز به این شیوه تغذیه کنند , اما پس از سپری شدن روزهای بحرانی ( 6تا 9 روز اول) ماهیان جوان، جانداران ریز را به رژیم غذایی خود اضافه می نمایند.استفاده از موکوس به عنوان منبع اولیه غذا با آغشته کردن لایه پوششی بدن والدین با مواد رنگی و سپس آزمایش مجرای گوارشی نوزادان به اثبات رسیده است. به تدریج و با بزرگتر شدن نوزادان غدد مترشحه موکوس نیز تحلیل می روند.
موکوس مرجانی : گروهی از دانشمندان در سال 1974 با ارائه گزارشی مبنی بر استفاده از مرجانها به عنوان منبع غذایی موکوسخواران اکولوژیست ها را متعجب کردند .این موکوسخواران که ساکن استرالیا هستند متعلق به سه خانواده می باشند که عبارتند از:
Chaetodontidae ( پروانه ماهیان یا هامادماهیان ) [این خانواده در آبهای جنوب ایران حضور دارد. م.]
Balistidae (سوهان یا ماشه ماهیان یا فریبا ماهیان)[این خانواده در آبهای جنوب ایران حضور دارد. م.]
و
Pomacentridae (شقایق ماهیان).
این نوع موکوس حاوی wax ester [استر یک اسید چرب و یک الکل با زنجیره طویل که خواصی شبیه تری گلیسیریدها دارد، اما برای انسان غیر قابل هضم است. م.] که برای ماهی قابل هضم است ونیز تری گلیسیریدها و موکوپلی ساکاریدها که قابلیت هضم آنها آزمایش نشده ,می باشد.ماهی از این موکوس که از فضای بین منطقه پولیپ و اسکلت خارجی مرجان خارج می شود تغذیه می نماید.
بعضی ماهیان از موکوس که ماده ترشحی از اپیدرم ماهیها و بعضی بی مهرگان است تغذیه می کنند. جزئیات کامل عمل موکوس خواری هنوز کشف نشده است.
گفتنی است که پنج خانواده شناخته شده اند که بعضی از گونه های عضو آنها از موکوس
همجنسان خود یا سایر گونه ها تغذیه می کنند. این پنج خانواده عبارتنداز:
Ariidae یا گربه ماهیان دریایی
Blenniidae
Labridae یا زمرّد ماهیان [این خانواده در آبهای ایران وجود دارد. ]
Trichomycteridaeیا گربه ماهیان انگلی
Pomacentridae
البته ممکن است بتوان خانواده های دیگری را نیز به این 5 خانواده اضافه نمود چرا که تمیز کننده ها و ماهیهای فلس خوار هم تا حدی از موکوس استفاده می کنند.
یکی از انواع ماهیان موکوس خوار ماهی "بلنی" گونه Aspidontus rhinorhynchus می باشد . این ماهی کوچک در حفره های بستر پنهان می شود و هنگامیکه شکار از نزدیکی آن عبور می کند خود را بطرف قربانی پرتاب می نماید و از موکوس آن استفاده می کند. نمونه دیگر یک ماهی کوچک 32 میلیمتری از خانواده گربه ماهیان انگل می باشد که به گربه ماهی آمریکای جنوبی معروف است . این ماهی 94 درصد غذای خود را از موکوس بدست می آورد و برای این کار روشی همانند زالو دارد , به این صورت که آرواره های خود را به پهلوی میزبان وصل نموده در همین حین دندانهای فراوان و ریز خود را برای تراشیدن و مکیدن موکوس از روی بدن میزبان بکار می بندد.
رفتار ماهیان موکوس خوار: دو الگوی رفتاری در ماهیان موکوس خوار وجود دارد:
اولین الگو تقلید کردن از ماهیان دیگراست.در سال 1972 سه گونه از ماهیان "بلنی"در دریای سرخ مورد بررسی قرار گرفتند که رابطه مقلد و الگو بین آنها وجود داشت.یکی از آنها گونه موکوس خواری بنام Plagiotremis townsendi بود و دو مورد دیگر گونه هایی بودند که از بی مهرگان تغذیه می کردند.اندازه و رنگ بدن دو گونه اخیر آنچنان مشابه است که در محیط قابل تشخیص نیستند .Plagiotremis با رنگ سیاه باله پشتی و نوار سفید رنگ در نوک پوزه از دو گونه دیگر قابل شناسایی است . این ماهی دو گونه دیگر را همراهی می کند , تا به یک منبع خوب موکوس برسد سپس از فرصت استفاده کرده از موکوس ماهی مورد نظر استفاده می کند. هنوز کاملا مشخص نیست که آیا تقلید در این ماهی برای اجتناب از شکار شدن است یا اینکه برای مخفی شدن از دید طعمه و میزبان بکار می رود.
الگوی رفتاری دوم با مراقبت مولدین از نوزادان مرتبط است. مثلا نوزادان ماهی سیکلید گونه Etroplus maculatus از پوشش موکوسی والدینشان تغذیه می کنند.
ترشحات موکوسی این ماهی تا زمانیکه نوزادان وابسته به این ترشحات هستند 34 درصد افزایش می یابد. این رفتار تغذیه ای از روز سوم تخمه گشایی آغاز و تا روز ششم و یا حداکثر نهم ادامه می یابد. اگر نوزادان در این مدت از والدین دور شوند می میرند . این امکان وجود دارد که نوزادان تا هجده روز به این شیوه تغذیه کنند , اما پس از سپری شدن روزهای بحرانی ( 6تا 9 روز اول) ماهیان جوان، جانداران ریز را به رژیم غذایی خود اضافه می نمایند.استفاده از موکوس به عنوان منبع اولیه غذا با آغشته کردن لایه پوششی بدن والدین با مواد رنگی و سپس آزمایش مجرای گوارشی نوزادان به اثبات رسیده است. به تدریج و با بزرگتر شدن نوزادان غدد مترشحه موکوس نیز تحلیل می روند.
موکوس مرجانی : گروهی از دانشمندان در سال 1974 با ارائه گزارشی مبنی بر استفاده از مرجانها به عنوان منبع غذایی موکوسخواران اکولوژیست ها را متعجب کردند .این موکوسخواران که ساکن استرالیا هستند متعلق به سه خانواده می باشند که عبارتند از:
Chaetodontidae ( پروانه ماهیان یا هامادماهیان ) [این خانواده در آبهای جنوب ایران حضور دارد. م.]
Balistidae (سوهان یا ماشه ماهیان یا فریبا ماهیان)[این خانواده در آبهای جنوب ایران حضور دارد. م.]
و
Pomacentridae (شقایق ماهیان).
این نوع موکوس حاوی wax ester [استر یک اسید چرب و یک الکل با زنجیره طویل که خواصی شبیه تری گلیسیریدها دارد، اما برای انسان غیر قابل هضم است. م.] که برای ماهی قابل هضم است ونیز تری گلیسیریدها و موکوپلی ساکاریدها که قابلیت هضم آنها آزمایش نشده ,می باشد.ماهی از این موکوس که از فضای بین منطقه پولیپ و اسکلت خارجی مرجان خارج می شود تغذیه می نماید.