سها
27th August 2009, 02:18 PM
درز انبساط :
براي جلوگيري از خرابيهاي ناشي از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغيير درجه حرارت محيط خارج يا جلوگيري از انتقال بار ساختمان قديمي مجاور به ساختماني كه جديد احداث مي شود ، همچنين در مواردي كه ساختمان بزرگ است و از چند بلوك متصل به هم تشكيل مي شود ، بايد به كار بردن درز انبساط در محل مناسب پيش بيني شود . حداقل فاصله اي از ساختمان با اجزاي ساختماني كه بايد در آن درز انبساط پيش بيني شود ، به نوع ساختمان ، تعداد طبقات ، مصالح مصرفي و آب و هواي محل احداث بستگي دارد ؛ بنابراين بايد با مطالعه كافي محل اندازه آن را مهندس طراح تعيين كند. در كليه ساختمانهاي فلزي كه طول آنها بيشتر از 50 متر باشد ، بايد در طول ساختمان درز انبساط پيش بيني كرد .
اين طول مربوط به ساختمانهاي فلزي و بدون پوشش محافظ است كه نبايد از 50 متر و يا در ساختمانهايي با پوشش محافظ و در حالات خاص نبايد از يكصد متر تجاوز كند. براي پوشاندن و پر كردن فواصل درز انبساط از مواردي استفاده مي كنند كه قابليت ارتجاعي داشته باشد . بايد دقت شود كه فاصله درز انبساط به هيچ وجه با مصالح بنايي يا ملات پر نگردد. اگر در هنگام استقرار اسكلت فلزي ، ستونهايي كه در مجاورت يك درز انبساط قرار دارند ، به طور موقت به وسيله قطعات فلزي متصل شده اند ، پس از استقرار ، بايد اين اتصالات بريده شوند تا ساختمان در محل درز انبساط به كلي از قسمت مجاور خود جدا باشد.
درز انقطاع :
براي جلوگيري از خسارت و كاهش خرابي ناشي از ضزبه ساختمانهاي مجاور به يكديگر ، بويژه در زمان وقوع زلزله ، ساختمانهايي كه داراي ارتفاع بيش از 12 متر يا داراي بيش از 4 طبقه هستند ، بايد به وسيله درز انقطاع از ساختمانهاي مجاور جدا شوند ؛ همچنين حداقل درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر 100/1 ارتفاع آن تراز از روي شالوده است . اين فاصله را مي توان در محلهاي لازم با مصالح كم مقاومت كه در هنگام زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آساني مصالح مزبور خرد مي شوند ، پركرد.
در هر توقف عمليات بتن‌ريزي كه موجب سخت شدن بتن مي‌گردد، درز ساخت (درز اجرايي) به وجود مي‌آيد. به طور كلي هرگاه زمان قطع بتن‌ريزي از 30 دقيقه تجاوز كند، بايد آن نقطه را يك درز اجرايي به حساب آورد، مگر آنكه حالت خميري بتن با تدابيري به آن بازگردانده شود. درز ساخت ممكن است داراي وضعيتهاي مختلفي باشد، ولي معمولاً قائم يا افقي است. معمولاً سعي مي‌شود محل درز ساخت به محل يكي ديگر از انواع درزها منطبق گردد. در تيرها و شاه‌تيرها درزهاي ساخت، بايد تقريباً عمود بر محور اين اعضا بوده و هيچگاه با محور عضو موازي نباشد.
درز ساخت مي‌تواند در اعضا و قطعات بتن‌آرمه در محل لنگر خمشي ماكزيمم قرار گيرد، زيرا در اين اعضا تنشهاي كششي توسط فولادهاي كششي تحمل مي‌شوند. درزهاي اجرايي نبايد در محلي كه قرار است بتن تحمل برش نمايد، قرار گيرند. بنابراين در ساخت اعضاي خمشي اگر قرار است بتن‌ريزي در بيش از يك مرحله صورت گيرد، بايد ترتيبي اتخاذ شود كه قطع بتن‌ريزي در مجاورت تكيه‌گاه نبوده، بلكه در نزديكي وسط دهانه باشد.
تيرها، شاه‌تيرها، دالها، سرستونها و مانند آنها همگي قسمتهايي از يك كف به حساب مي‌آيند كه بايد در يك مرحله بتن‌ريزي شوند، بتن‌ريزي ستونها اجباراً در تراز هر طبقه در محل سرستون يا تير متوقف مي‌شود. درزهاي ساخت عموماً در ساختمانهاي بتني كاربرد دارند. درزهاي ساخت بايد در محلهاي مناسب و زير نظر دستگاه نظارت تعبيه شوند.
كاربرد درزهاي حركتي
درزهاي انقباضي
اين درزها معمولاً به منظور جلوگيري از بروز تركهاي ناشي از جمع شدن بتن تعبيه مي‌شوند. اگر در فواصل معين درز انقباض در نظر گرفته نشود، روي سطوح پياده‌روها يا ديوارهاي بتني تركهايي پديد خواهد آمد. آرماتورها غالباً مي‌توانند محل بروز تركها را كنترل نمايند، همچنين، وجود درزهاي انقباضي كه محلشان به طور صحيح انتخاب شده باشد، مي‌توانند مانع بروز ترك شوند. عملكرد اين درزها به صورتي است كه انقباض طرفين درز در محل درز متمركز مي‌گردد. در حقيقت اين درزها داراي نوعي عدم پيوستگي عمومي هستند، ليكن شكاف اوليه‌اي بين بتن دو طرف درز وجود ندارد. در روسازيها جايي كه داراي عرض بيش از 75/3 متر نباشد، درزهاي ساختماني بين نوارهاي مجاور جوابگوي نياز براي جمع‌شدگي طولي خواهند بود. براي سنگدانه‌هاي گرانيتي و آهكي فاصله درزهاي روسازي معمولاً بين 6 تا 9 متر است. براي مصالح سنگي سيليسي و روباره‌ها، اين فاصله 8/4 تا 6 متر است. در صورت ترديد بايد فاصله درزها كمتر اختيار شود. در فاصله حدود 30 متر از انتهاي آزاد روسازي و 18 متر از هر درز انبساط، در محلهايي كه قفل و بست دانه‌ها كم باشد، درزهاي انقباض پديد خواهند آمد، در اين نقاط بايد زبانه‌هايي (كه يك طرف آنها به بتن پيوستگي كامل دارد و طرف ديگر در غلافي بدون اصطكاك حركت مي‌كند، يا هر وسيله ديگري كه قابليت انتقال بار در جهت عمود بر زبانه را داشته باشد) تعبيه شود.
درزهاي انقباضي در پياده‌روها و دالهاي كف كه به صورت موزائيكي ساخته مي‌شوند، به طور معمول در فواصل 2/1 تا 8/1 متر و در جان‌پناهها و نرده‌ها در فواصل 3 تا 6 متر در نظر گرفته مي‌شوند.
اگر اعضا و قطعات پيش‌ساخته و يا به صورت واحدهاي مجزا و مستقل كار گذارده شوند و بدين لحاظ در آنها درز انبساط تعبيه نشده باشد، بايد شرايط نصب چنان باشد كه اعضا و قطعات مجاور هنگام انبساط مزاحمتي براي يكديگر ايجاد ننمايد.
درزهاي انبساط
اين درزها براي جلوگيري از خراب شدن روسازيها در اثر فشار بيش از حد، فراهم ساختن امكان تعمير قسمتي از جدولهاي بتني پياده‌روها و نظاير آن تعبيه مي‌شوند. به طور كلي اين درزها براي تأمين امكان انقباض و انبساط ناشي از تغييرات درجه حرارت، به طوري كه در نقاط مختلف ساختمان ترك‌خوردگي و در مقاطع سازه تلاشهاي ثانوي زياد، ايجاد نشوند، تعبيه مي‌گردند.
عملكرد اين درزها بايد به گونه‌اي باشد كه انبساط و انقباض طرفين درز كاملاً همساز شوند، لازمه چنين درزهايي اين است كه هيچگونه پيوستگي در طرفين درز برقرار نباشد، چنين درزهايي بايد با كمترين مقاومت در مقابل انقباض و انبساط قادر به باز يا بسته شدن باشند. عموماً اين درزها در تمام قسمتهاي سازه به طور پيوسته قرار گرفته و از كف تا سقف ادامه مي‌يابند، براي حصول اطمينان از جدايي كامل دو قسمت مجاور رعايت اين مسئله ضروريست.
.
درزهاي نشست
اين درزها براي جلوگيري از نشستهاي نامساوي دو ساختمان مجاور كه داراي دو نوع مصالح، دو نوع پي يا دو ارتفاع متفاوت هستند، مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
مصالح مصرفي در درزهاي ساختماني
براي اجراي درزهاي ساختماني معمولاً مصالح زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مصالح پركننده درز (فيلر)
اين مواد ممكن است در بر دارنده الياف گياهي، لاستيك، تركيبات آسفالتي، چوب‌پنبه و مانند آنها باشند. مواد به كار رفته به عنوان پركننده، بايد داراي ويژگيهاي زير بوده و در هر صورت از مشخصات مندرج در فصل مصالح تبعيت نمايد. اهم ويژگيهاي مصالح پركننده عبارتند از:
الف: برخورداري از دوام زياد
ب: جاگيري و شكل‌گيري در درزها
ج: قابليت ارتجاع و عدم ايجاد اتصال محكم با درز
2مصالح آب‌بندي
مصالح آب‌بندي به منظور نفوذناپذيري در مقابل باد و باران و رطوبت به كار مي‌روند.
مصالح آب‌بندي بايد طبق نقشه‌ها و مشخصات خصوصي و با تأييد دستگاه نظارت به كار گرفته شود. مصالح آب‌بندي بايد از نوعي باشد كه به درز آسيب وارد نياورده و سبب كم و زياد شدن ابعاد آن نشود. براي آب‌بندي انواع مختلف مصالح فلزي، لاستيكي و يا پلاستيكي به كار مي‌رود.
مصالح پوشش
مصالح مورد استفاده در پوشش غالباً از نوع مسي، برنزي، آلومينيومي، چوبي، لاستيكي و مانند اينهاست. مشخصات مصالح بايد مطابق مندرجات فصل مصالح و مشخصات فني خصوصي باشد. اين پوششها بايد طوري نصب شوند كه بتوانند جدا از اسكلت فلزي يا بتني و مصالح ديگر منبسط و منقبض گردند.
اجراي درزهاي ساختماني
درزها در تمام سطوح بايد مطابق نقشه‌ها و مشخصات و با عرض مناسب ايجاد شوند، بايد دقت شود كه درزها در حين اجرا با مصالح بنايي، ملات و مانند اينها پر نشده و اجزاي ساختمانهاي مجاور به هيچ عنوان در هيچ نقطه‌اي به يكديگر مربوط نشوند و كاملاً از يكديگر جدا باشند.
اجراي درزهاي ساخت
اين درزها در ساختمانهاي بتني كاربرد دارند و آن هنگامي است كه بتن‌ريزي دو قسمت مجاور و چسبيده به هم، در دو زمان مختلف صورت گيرد. به سطح بتن خميري جديد و بتن سفت قديمي، سطح واريز يا درز اجرايي گفته مي‌شود. موقعيت و شكل درز، بايد از قبل پيش‌بيني شده باشد. تعيين محل درز نبايد به تصادف و پيشرفت كار بتن‌ريزي واگذار شود، بلكه بايد قبل از شروع كار و در هنگام تهيه برنامه زمانبندي بتن‌ريزي، تدابير لازم در مورد درز اجرايي اتخاذ شده باشد.
دستيابي به پيوستگي كامل بين دو سطح بتني در يك درز ساختماني ضروري است. از اين رو در درزهاي ساختماني معمولاً سعي مي‌شود در حالي كه بتن ريخته شده يك طرف درز نارس است، يك لايه سطحي از آن برداشته شود، به صورتي كه دانه‌ها نمايان شده و سطحي ناصاف و غيرمنظم حاصل گردد، اين وضع را مي‌توان با پاشيدن آب يا مخلوط آب و هوا، با فشار لازم و استفاده از برس سيمي ايجاد نمود. تا زماني كه قرار است بتن طرف ديگر درز اجرا شود، بايد سطح بتن اوليه مرطوب نگه داشته شود، به جز سطح خود درز كه بايد چند ساعت قبل از عمليات مراقبت از آن قطع گردد، به صورتي كه نوعي خشكي سطحي و كم‌عمق در سطح درز پديد آيد.
در بتن‌ريزيهاي حجيم بايد از سطوح واريز خيلي بزرگ اجتناب شود، اين سطوح بايد به صورت پلكاني يا شكسته احداث شوند. ايجاد سطوح واريز قائم، بايد به وسيله قالب موقت صورت پذيرد. بدين منظور مي‌توان از توري با چشمه ريز كه به وسيله يك شبكه محكم نگهداري مي‌شود، استفاده نمود. توري در توده بتن باقي مانده و يا بموقع كنده مي‌شود. به اين ترتيب سطح خشني به دست مي‌آيد. براي بتن‌ريزي وجه دوم درز بايد سطح واريز كاملاً آماده شود. سطح واريز بايد عاري از آلودگي، روغن، گريس، رنگ و نظاير آن باشد. تميز كردن سطح، بتن تا آنجا ضرورت دارد كه دانه‌هاي ماسه مشخص گردد. بهترين روش براي تميز كردن سطح، ماسه‌پاشي مرطوب با استفاده از آبفشان است، البته روشهاي ديگري نظير اسيدشويي، استفاده از آبفشان و يا استفاده از ابزار دستي، هر كدام بسته به موقعيت درز كاربرد دارند. براي تأمين پيوستگي بتن جديد و قديم پس از زخمي كردن سطح واريز، بايد آن را به مدت طولاني خيس نگاه داشته و قبل از شروع بتن‌ريزي مجدد به كمك هواي فشرده، آب سطحي را از روي بتن زدود. براي تأمين پيوستگي بيشتر مي‌توان با نظر دستگاه نظارت بر مقدار كارايي بتن افزود. اين كار از طريق افزايش اسلامپ، افزايش ماسه و يا كاهش مقداري از درشت‌دانه‌ها صورت مي‌گيرد. براي حصول كامل پيوستگي بهتر است قسمتهاي اوليه بتن جديد به خوبي و با دقت كامل مرتعش گردد.
براي جلوگيري از خرابيهاي ناشي از انبساط و انقباض ساختمان بر اثر تغيير درجه حرارت محيط خارج يا جلوگيري از انتقال بار ساختمان قديمي مجاور به ساختماني كه جديد احداث مي شود ، همچنين در مواردي كه ساختمان بزرگ است و از چند بلوك متصل به هم تشكيل مي شود ، بايد به كار بردن درز انبساط در محل مناسب پيش بيني شود . حداقل فاصله اي از ساختمان با اجزاي ساختماني كه بايد در آن درز انبساط پيش بيني شود ، به نوع ساختمان ، تعداد طبقات ، مصالح مصرفي و آب و هواي محل احداث بستگي دارد ؛ بنابراين بايد با مطالعه كافي محل اندازه آن را مهندس طراح تعيين كند. در كليه ساختمانهاي فلزي كه طول آنها بيشتر از 50 متر باشد ، بايد در طول ساختمان درز انبساط پيش بيني كرد .
اين طول مربوط به ساختمانهاي فلزي و بدون پوشش محافظ است كه نبايد از 50 متر و يا در ساختمانهايي با پوشش محافظ و در حالات خاص نبايد از يكصد متر تجاوز كند. براي پوشاندن و پر كردن فواصل درز انبساط از مواردي استفاده مي كنند كه قابليت ارتجاعي داشته باشد . بايد دقت شود كه فاصله درز انبساط به هيچ وجه با مصالح بنايي يا ملات پر نگردد. اگر در هنگام استقرار اسكلت فلزي ، ستونهايي كه در مجاورت يك درز انبساط قرار دارند ، به طور موقت به وسيله قطعات فلزي متصل شده اند ، پس از استقرار ، بايد اين اتصالات بريده شوند تا ساختمان در محل درز انبساط به كلي از قسمت مجاور خود جدا باشد.
درز انقطاع :
براي جلوگيري از خسارت و كاهش خرابي ناشي از ضزبه ساختمانهاي مجاور به يكديگر ، بويژه در زمان وقوع زلزله ، ساختمانهايي كه داراي ارتفاع بيش از 12 متر يا داراي بيش از 4 طبقه هستند ، بايد به وسيله درز انقطاع از ساختمانهاي مجاور جدا شوند ؛ همچنين حداقل درز انقطاع در تراز هر طبقه برابر 100/1 ارتفاع آن تراز از روي شالوده است . اين فاصله را مي توان در محلهاي لازم با مصالح كم مقاومت كه در هنگام زلزله در اثر برخورد دو ساختمان به آساني مصالح مزبور خرد مي شوند ، پركرد.
در هر توقف عمليات بتن‌ريزي كه موجب سخت شدن بتن مي‌گردد، درز ساخت (درز اجرايي) به وجود مي‌آيد. به طور كلي هرگاه زمان قطع بتن‌ريزي از 30 دقيقه تجاوز كند، بايد آن نقطه را يك درز اجرايي به حساب آورد، مگر آنكه حالت خميري بتن با تدابيري به آن بازگردانده شود. درز ساخت ممكن است داراي وضعيتهاي مختلفي باشد، ولي معمولاً قائم يا افقي است. معمولاً سعي مي‌شود محل درز ساخت به محل يكي ديگر از انواع درزها منطبق گردد. در تيرها و شاه‌تيرها درزهاي ساخت، بايد تقريباً عمود بر محور اين اعضا بوده و هيچگاه با محور عضو موازي نباشد.
درز ساخت مي‌تواند در اعضا و قطعات بتن‌آرمه در محل لنگر خمشي ماكزيمم قرار گيرد، زيرا در اين اعضا تنشهاي كششي توسط فولادهاي كششي تحمل مي‌شوند. درزهاي اجرايي نبايد در محلي كه قرار است بتن تحمل برش نمايد، قرار گيرند. بنابراين در ساخت اعضاي خمشي اگر قرار است بتن‌ريزي در بيش از يك مرحله صورت گيرد، بايد ترتيبي اتخاذ شود كه قطع بتن‌ريزي در مجاورت تكيه‌گاه نبوده، بلكه در نزديكي وسط دهانه باشد.
تيرها، شاه‌تيرها، دالها، سرستونها و مانند آنها همگي قسمتهايي از يك كف به حساب مي‌آيند كه بايد در يك مرحله بتن‌ريزي شوند، بتن‌ريزي ستونها اجباراً در تراز هر طبقه در محل سرستون يا تير متوقف مي‌شود. درزهاي ساخت عموماً در ساختمانهاي بتني كاربرد دارند. درزهاي ساخت بايد در محلهاي مناسب و زير نظر دستگاه نظارت تعبيه شوند.
كاربرد درزهاي حركتي
درزهاي انقباضي
اين درزها معمولاً به منظور جلوگيري از بروز تركهاي ناشي از جمع شدن بتن تعبيه مي‌شوند. اگر در فواصل معين درز انقباض در نظر گرفته نشود، روي سطوح پياده‌روها يا ديوارهاي بتني تركهايي پديد خواهد آمد. آرماتورها غالباً مي‌توانند محل بروز تركها را كنترل نمايند، همچنين، وجود درزهاي انقباضي كه محلشان به طور صحيح انتخاب شده باشد، مي‌توانند مانع بروز ترك شوند. عملكرد اين درزها به صورتي است كه انقباض طرفين درز در محل درز متمركز مي‌گردد. در حقيقت اين درزها داراي نوعي عدم پيوستگي عمومي هستند، ليكن شكاف اوليه‌اي بين بتن دو طرف درز وجود ندارد. در روسازيها جايي كه داراي عرض بيش از 75/3 متر نباشد، درزهاي ساختماني بين نوارهاي مجاور جوابگوي نياز براي جمع‌شدگي طولي خواهند بود. براي سنگدانه‌هاي گرانيتي و آهكي فاصله درزهاي روسازي معمولاً بين 6 تا 9 متر است. براي مصالح سنگي سيليسي و روباره‌ها، اين فاصله 8/4 تا 6 متر است. در صورت ترديد بايد فاصله درزها كمتر اختيار شود. در فاصله حدود 30 متر از انتهاي آزاد روسازي و 18 متر از هر درز انبساط، در محلهايي كه قفل و بست دانه‌ها كم باشد، درزهاي انقباض پديد خواهند آمد، در اين نقاط بايد زبانه‌هايي (كه يك طرف آنها به بتن پيوستگي كامل دارد و طرف ديگر در غلافي بدون اصطكاك حركت مي‌كند، يا هر وسيله ديگري كه قابليت انتقال بار در جهت عمود بر زبانه را داشته باشد) تعبيه شود.
درزهاي انقباضي در پياده‌روها و دالهاي كف كه به صورت موزائيكي ساخته مي‌شوند، به طور معمول در فواصل 2/1 تا 8/1 متر و در جان‌پناهها و نرده‌ها در فواصل 3 تا 6 متر در نظر گرفته مي‌شوند.
اگر اعضا و قطعات پيش‌ساخته و يا به صورت واحدهاي مجزا و مستقل كار گذارده شوند و بدين لحاظ در آنها درز انبساط تعبيه نشده باشد، بايد شرايط نصب چنان باشد كه اعضا و قطعات مجاور هنگام انبساط مزاحمتي براي يكديگر ايجاد ننمايد.
درزهاي انبساط
اين درزها براي جلوگيري از خراب شدن روسازيها در اثر فشار بيش از حد، فراهم ساختن امكان تعمير قسمتي از جدولهاي بتني پياده‌روها و نظاير آن تعبيه مي‌شوند. به طور كلي اين درزها براي تأمين امكان انقباض و انبساط ناشي از تغييرات درجه حرارت، به طوري كه در نقاط مختلف ساختمان ترك‌خوردگي و در مقاطع سازه تلاشهاي ثانوي زياد، ايجاد نشوند، تعبيه مي‌گردند.
عملكرد اين درزها بايد به گونه‌اي باشد كه انبساط و انقباض طرفين درز كاملاً همساز شوند، لازمه چنين درزهايي اين است كه هيچگونه پيوستگي در طرفين درز برقرار نباشد، چنين درزهايي بايد با كمترين مقاومت در مقابل انقباض و انبساط قادر به باز يا بسته شدن باشند. عموماً اين درزها در تمام قسمتهاي سازه به طور پيوسته قرار گرفته و از كف تا سقف ادامه مي‌يابند، براي حصول اطمينان از جدايي كامل دو قسمت مجاور رعايت اين مسئله ضروريست.
.
درزهاي نشست
اين درزها براي جلوگيري از نشستهاي نامساوي دو ساختمان مجاور كه داراي دو نوع مصالح، دو نوع پي يا دو ارتفاع متفاوت هستند، مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
مصالح مصرفي در درزهاي ساختماني
براي اجراي درزهاي ساختماني معمولاً مصالح زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
مصالح پركننده درز (فيلر)
اين مواد ممكن است در بر دارنده الياف گياهي، لاستيك، تركيبات آسفالتي، چوب‌پنبه و مانند آنها باشند. مواد به كار رفته به عنوان پركننده، بايد داراي ويژگيهاي زير بوده و در هر صورت از مشخصات مندرج در فصل مصالح تبعيت نمايد. اهم ويژگيهاي مصالح پركننده عبارتند از:
الف: برخورداري از دوام زياد
ب: جاگيري و شكل‌گيري در درزها
ج: قابليت ارتجاع و عدم ايجاد اتصال محكم با درز
2مصالح آب‌بندي
مصالح آب‌بندي به منظور نفوذناپذيري در مقابل باد و باران و رطوبت به كار مي‌روند.
مصالح آب‌بندي بايد طبق نقشه‌ها و مشخصات خصوصي و با تأييد دستگاه نظارت به كار گرفته شود. مصالح آب‌بندي بايد از نوعي باشد كه به درز آسيب وارد نياورده و سبب كم و زياد شدن ابعاد آن نشود. براي آب‌بندي انواع مختلف مصالح فلزي، لاستيكي و يا پلاستيكي به كار مي‌رود.
مصالح پوشش
مصالح مورد استفاده در پوشش غالباً از نوع مسي، برنزي، آلومينيومي، چوبي، لاستيكي و مانند اينهاست. مشخصات مصالح بايد مطابق مندرجات فصل مصالح و مشخصات فني خصوصي باشد. اين پوششها بايد طوري نصب شوند كه بتوانند جدا از اسكلت فلزي يا بتني و مصالح ديگر منبسط و منقبض گردند.
اجراي درزهاي ساختماني
درزها در تمام سطوح بايد مطابق نقشه‌ها و مشخصات و با عرض مناسب ايجاد شوند، بايد دقت شود كه درزها در حين اجرا با مصالح بنايي، ملات و مانند اينها پر نشده و اجزاي ساختمانهاي مجاور به هيچ عنوان در هيچ نقطه‌اي به يكديگر مربوط نشوند و كاملاً از يكديگر جدا باشند.
اجراي درزهاي ساخت
اين درزها در ساختمانهاي بتني كاربرد دارند و آن هنگامي است كه بتن‌ريزي دو قسمت مجاور و چسبيده به هم، در دو زمان مختلف صورت گيرد. به سطح بتن خميري جديد و بتن سفت قديمي، سطح واريز يا درز اجرايي گفته مي‌شود. موقعيت و شكل درز، بايد از قبل پيش‌بيني شده باشد. تعيين محل درز نبايد به تصادف و پيشرفت كار بتن‌ريزي واگذار شود، بلكه بايد قبل از شروع كار و در هنگام تهيه برنامه زمانبندي بتن‌ريزي، تدابير لازم در مورد درز اجرايي اتخاذ شده باشد.
دستيابي به پيوستگي كامل بين دو سطح بتني در يك درز ساختماني ضروري است. از اين رو در درزهاي ساختماني معمولاً سعي مي‌شود در حالي كه بتن ريخته شده يك طرف درز نارس است، يك لايه سطحي از آن برداشته شود، به صورتي كه دانه‌ها نمايان شده و سطحي ناصاف و غيرمنظم حاصل گردد، اين وضع را مي‌توان با پاشيدن آب يا مخلوط آب و هوا، با فشار لازم و استفاده از برس سيمي ايجاد نمود. تا زماني كه قرار است بتن طرف ديگر درز اجرا شود، بايد سطح بتن اوليه مرطوب نگه داشته شود، به جز سطح خود درز كه بايد چند ساعت قبل از عمليات مراقبت از آن قطع گردد، به صورتي كه نوعي خشكي سطحي و كم‌عمق در سطح درز پديد آيد.
در بتن‌ريزيهاي حجيم بايد از سطوح واريز خيلي بزرگ اجتناب شود، اين سطوح بايد به صورت پلكاني يا شكسته احداث شوند. ايجاد سطوح واريز قائم، بايد به وسيله قالب موقت صورت پذيرد. بدين منظور مي‌توان از توري با چشمه ريز كه به وسيله يك شبكه محكم نگهداري مي‌شود، استفاده نمود. توري در توده بتن باقي مانده و يا بموقع كنده مي‌شود. به اين ترتيب سطح خشني به دست مي‌آيد. براي بتن‌ريزي وجه دوم درز بايد سطح واريز كاملاً آماده شود. سطح واريز بايد عاري از آلودگي، روغن، گريس، رنگ و نظاير آن باشد. تميز كردن سطح، بتن تا آنجا ضرورت دارد كه دانه‌هاي ماسه مشخص گردد. بهترين روش براي تميز كردن سطح، ماسه‌پاشي مرطوب با استفاده از آبفشان است، البته روشهاي ديگري نظير اسيدشويي، استفاده از آبفشان و يا استفاده از ابزار دستي، هر كدام بسته به موقعيت درز كاربرد دارند. براي تأمين پيوستگي بتن جديد و قديم پس از زخمي كردن سطح واريز، بايد آن را به مدت طولاني خيس نگاه داشته و قبل از شروع بتن‌ريزي مجدد به كمك هواي فشرده، آب سطحي را از روي بتن زدود. براي تأمين پيوستگي بيشتر مي‌توان با نظر دستگاه نظارت بر مقدار كارايي بتن افزود. اين كار از طريق افزايش اسلامپ، افزايش ماسه و يا كاهش مقداري از درشت‌دانه‌ها صورت مي‌گيرد. براي حصول كامل پيوستگي بهتر است قسمتهاي اوليه بتن جديد به خوبي و با دقت كامل مرتعش گردد.