احکام روزه

[MR_Jentelman]

سلام بیایم هر چه در مورد روزه و احکام روزه می دانیم اینجا بذاریم منتظر همه دوستان هستیم{happy}@};-

در اینجا با تعریفی از روزه شروع میکنیم


تعریف : روزه آن عبادتی است كه انسان براى انجام فرمان خداوند متعال ، از اذان صبح تا اذان مغرب ، از چيزهايى كه روزه را باطل مى‏كند خوددارى نمايد.

[MR_Jentelman]

نیّت

مساله 1 :

روزه از عبادات است و لازم است با نيّت به جا آورده شود ؛ اما حتما لازم نيست انسان نيت روزه را از قلب خود بگذراند يا مثلا بگويد فردا راروزه مي گيرم ،

بلكه همين قدر كه بنا داشته باشد ( به قصد قربت و با اخلاص ) ، از اذان صبح تا اذان مغرب ، كاري كه روزه را باطل مي كند انجام ندهد، كافي است ؛

و براي آن كه يقين كند تمام اين مدت را روزه بوده ، بايد مقدارى پيش از اذان صبح و مقدارى هم بعد از اذان مغرب ، از انجام كارى كه روزه را باطل مى‏كند

خوددارى نمايد.


مساله 2:

انسان مي تواند در هر شب از ماه رمضان برای روزه فرداي آن نيت كند ، بهتر است كه شب اول ماه هم نيت روزه همه ماه را بنمايد.


مساله 3:

از اول شب ماه رمضان تا اذان صبح ، هر وقت نيت روزه فردا را بكنداشكال ندارد.


( آيت الله سيستاني: آخرين وقت نيت روزه ماه رمضان براي شخص متوجه قبل از اذان صبح است )


مساله 4:

وقت نيت روزه مستحبي از اول شب است تا موقعي كه به اندازه نيت كردن به مغرب وقت مانده باشد، كه اگر تا اين وقت كاري كه روزه را باطل مي كندانجام نداده باشد و نيت روزه مستحبي كند، روزه او صحيح است

(آیت الله وحید خراسانی:و اگر از استتار قرص{خورشید} بگذرد ، صحت روزه محل اشکال است )

[MR_Jentelman]

اثرات تربیتى روزه


اثرات تربیتى روزه» روزه ابعاد گوناگونى دارد و آثار فراوانى از نظر مادى و معنوى در وجود انسان مى گذارد، که از همه مهمتر، "بعد اخلاقى" و "فلسفه تربیتى" آن است.روزه دار باید در حال روزه با وجود گرسنگى و تشنگى، از غذا و آب و همچنین لذت جنسى چشم بپوشد و عملا ثابت کند که او همچون حیوان در بند اصطبل و علف نیست؛ او مى تواند زمام نفس سرکش را به دست گیرد و بر هوسها و شهوات خود مسلط گردد.

طفولیت، طوفانهاى سخت و آفتاب سوزان و سرماى زمستان نوازشگر شاخه های آنهاسلذا از فوائد مهم روزه این است که روح انسان را تلطیف، و اراده انسان را قوى، و غرائز او را تعدیل مى کند و در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه همین اثر روحانى و معنوى آن است. انسانى که انواع غذاها و نوشیدنی ها را در اختیار دارد و هر لحظه که تشنه و گرسنه شد به سراغ آن مى رود، همانند درختانى است که در پناه دیوارهاى باغ و در کنار نهرها مى رویند. این درختان نازپرورده، بسیار کم مقاومت و کم دوامند و اگر چند روزى آب از پاى آنها قطع شود، پژمرده مى شوند و مى خشکند. اما درختانى که از لابلاى صخره ها و در دل کوه ها و بیابانها مى رویند و از همان ت و با انواع محرومیتها دست به گریبانند، محکم، با دوام، پر استقامت، سخت کوش و سخت جانند!

روزه نیز با روح و جان انسان همین عمل را انجام مى دهد و با محدودیتهاى موقت به او مقاومت و قدرت اراده و توان مبارزه با حوادث سخت مى بخشد و چون غرائز سرکش را کنترل مى کند، بر قلب انسان نور و صفا مى پاشد. خلاصه روزه انسان را از عالم حیوانیت ترقى داده و به جهان فرشتگان صعود مى دهد، جمله "لعلکم تتقون" (باشد که پرهیزگار شوید) که در آیه 183 سوره بقره پس از فرمان به روزه داری ذکر گردیده، اشاره به همه این حقایق است.و نیز حدیث معروف نبوی که فرمود:"روزه سپرى در برابر آتش دوزخ است"(1)، اشاره به همین موضوع است.در نهج البلاغه هنگامى که امیرمؤ منان على (علیه السلام) فلسفه عبادات را بیان مى کند، به روزه که مى رسد چنین مى فرماید: "خداوند روزه را از این جهت تشریع فرموده که روح اخلاص در مردم پرورش یابد."(2)در حدیث دیگرى می خوانیم که امیر المؤمنین (علیه السلام) از پیامبر اکرم(صلى اللّه علیه و آله و سلم) پرسید: "چه کنیم که شیطان از ما دور شود؟" رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) در پاسخ فرمود: "روزه، روى شیطان را سیاه مى کند و انفاق در راه خدا، پشت او را مى شکند و دوست داشتن به خاطر خدا و مواظبت بر عمل صالح، دنباله او را قطع مى کند و استغفار، رگ قلب او را مى برد".(3)اما اینکه ماه رمضان براى روزه گرفتن انتخاب شده بخاطر این است که این ماه بر سایر ماه ها برترى دارد. در آیه 185 سوره بقره، علت برتری این ماه چنین بیان شده که قرآن، کتاب هدایت و راهنماى بشر که فرقان است(یعنى با دستورات و قوانین خود روشهاى صحیح را از ناصحیح جدا کرده و سعادت انسانها را تضمین نموده است)، در ماه مبارک رمضان نازل گردیده و در روایات اسلامى نیز چنین آمده است که همه کتابهاى بزرگ آسمانى یعنی تورات، انجیل، زبور، صحف و قرآن همه در این ماه نازل شده اند.

به این ترتیب ماه رمضان همواره ماه نزول کتابهاى بزرگ آسمانى و ماه تعلیم و تربیت بوده است؛ چرا که تربیت و پرورش بدون تعلیم و آموزش صحیح ممکن نیست. لذا برنامه تربیتى روزه نیز باید با آگاهى هر چه بیشتر و عمیق تر از تعلیمات آسمانى هماهنگ گردد تا جسم و جان آدمى را از آلودگى گناه شستشو دهد.براستی نکند که به سادگی این فرصت طلائی را از دست بدهیم و آئینه جانمان را در زلال ماه رمضان جلا نبخشیم. حال که در ابتدای راهیم، هوشیار و آگاه باشیم ...



منبع:برگرفته از کتاب "تفسیر نمونه"(4)، تألیف: "آیت الله مکارم شیرازی

[Mina_Mehr]

سئوال 1 _ در چه صورتي مسافر نمي تواند روزه بگيرد؟
جواب _ مسافری که بايد نمازهاي چهار رکعتي را، دو رکعت بخواند، در سفر نبايد روزه بگيرد.
س 2 _ در چه صورتي مسافر بايد روزه بگيرد؟
ج_ مسافري که نمازش را تمام مي خواند، مانند کسي که شغل اش مسافرت، يا سفر او سفر گناه است، بايد در سفر روزه بگيرد.
س 3 _ آيا مسافرت در ماه رمضان اشکال دارد؟
ج _ مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد.
س 4 _ در چه صورت مسافرت در ماه رمضان اشکال دارد؟
ج _ اگر براي فرار از روزه باشد، مکروه است.
س 5 _ اگر غير از روزه ماه رمضان، روزه معين ديگري بر انسان واجب، آيا مي تواند در آن روز مسافرت کند؟
ج _ اگر غير از روزه ماه رمضان، روزه معين ديگري بر انسان واجب باشد، مثلا نذر کرده روز معيني را روزه بگيرد، چنانچه ناچار نشود، بنابر احتياط واجب، نمي تواند در آن روز مسافرت کند.
س 6 _ اگر اين شخص در سفر باشد، نسبت به انجام روزه آن چه وظيفه اي دارد؟
ج _ اگر در سفر باشد، چنانچه ممکن است، بايد قصد کند ده روز در جايي بماند و آن روز را روزه بگيرد.
س 7 _ اگر نذر کند روزه بگيرد و روز آن را معين نکند، آيا مي تواند آن روز را در سفر بجا آورد؟
ج _ نمي تواند آن را در سفر بجا آورد.
س 8 _ چنانچه نذر کند روز معيني را چه مسافر باشد يا نباشد، روزه بگيرد، چه وظيفه اي دارد؟
ج _ بايد آن روز را، اگر چه مسافر باشد، روزه بگيرد.
س 9 _ اگر غير از روزه ماه رمضان، روزه معين ديگري بر انسان واجب باشد، مثلا نذر کرده، روز معيني را روزه بگيرد، آيا مي تواند در آن روز به سفر برود؟
ج _ چنانچه ناچار نشود، بنابر احتياط واجب، نمي تواند در آن روز مسافرت کند.
س 10 _ اگر در آن روز معين در سفر بود، چه تکليفي بر عهده اوست؟
ج _ چنانچه ممکن است، بايد قصد کند ده روز در جايي بماند و آن روز را روزه بگيرد.
س 11 _ اگر کسي نذر کند، روزه بگيرد و روز آن را معين نکند، آيا مي تواند آن را در سفر بجا آورد؟
ج _ نمي تواند آن را در سفر بجا آورد.
س 12 _ چنانچه کسي نذر کند روز معيني را چه مسافر باشد، يا نباشد، روزه بگيرد، چه وظيفه اي دارد؟
ج _ بايد آن روز را، اگر چه مسافر باشد، روزه بگيرد.
س 13 _ آيا مسافر مي تواند براي حاجت خواستن از درگاه الهي، در مدينه منوره روزه بگيرد؟
ج _ مي تواند سه روز در شهر مدينه منوره، روزه مستحب بگيرد.
س 14 _ کسي که نمي داند، روزه مسافر باطل است، اگر در سفر روزه بگيرد و در بين روز، مسأله را بفهمد، روزه اش چه حکمي پيدا مي کند؟
ج _ روزه باطل مي شود.
س 15 _ اگر تا مغرب نفهمد، روزه اش چه حکمي پيدا مي کند؟
ج _ روزه اش صحيح است.
س 16 _ اگر فراموش کند، مسافر است، يا فراموش کند، روزه مسافر باطل مي باشد و در سفر روزه بگيرد، روزه او چه حکمي پيدا مي کند؟
ج _ روزه او باطل است.
س 17 _ اگر مسافر، بعدازظهر مسافرت کند، چه وظيفه اي دارد؟
ج _ بايد روزه خود را تمام کند.
س 18 _ اگر پيش از ظهر مسافرت رود و قصد طي کردن مسافت شرعي را داشته باشد، چگونه بايد تکليف اش را انجام دهد؟
ج _ وقتي به حد ترخص برسد، يعني به جايي برسد که ديوار شهر را ببيند و صداي اذان آن را نشنود، بايد روزه خود را باطل کند.
س 19 _ اگر پيش از رسيدن به حد ترخص روزه را باطل کند، انجام چه تکليفي بر او واجب مي شود؟
ج _ بنابر احتياط کفّاره بر او واجب مي شود.
س 20 _ اگر مسافر پيش از ظهر به وطن اش برسد، يا به جايي که مي خواهد، ده روز در آنجا بماند، آيا مي تواند روزه آن روز را بگيرد؟
ج _ چنانچه کاري که روزه را باطل مي کند انجام نداده، بايد آن روز را روزه بگيرد و اگر انجام داده، روزه آن روز بر او واجب نيست.
س 21 _ اگر مسافر بعدازظهر به وطن اش برسد، يا به جايي که مي خواهد ده روز در آنجا بماند، آيا لازم است آن روز را روزه بگيرد؟
ج _ نبايد آن روز را روزه بگيرد.
س 22 _ انجام چه کارهايي بر مسافر و کسي که نمي تواند روزه بگيرد، مکروه است؟
ج _ مکروه است در روز ماه رمضان، جماع نمايد و در خوردن و آشاميدن، خود را سير کند

[MR_Jentelman]

كارهايي كه روزه را باطل مي كند



كارهايي كه روزه را باطل مي كند بنابر احتياط نه چيز است :
1- خوردن و آشاميدن 2- جماع 3- استمناء 4- دروغ بستن به خداو پيغمبر (صلي الله عليه وآله) ( عليهم السلام ) 5- رساندن غبار غليظ به حلق 6- فروبردن سردر آب 7- باقي ماندن بر جنابت يا حيض يا نفاس تا اذان صبح 8- اماله كردن با مايعات 9- قي كردن عمدي .

خوردن و آشاميدن از روي عمد روزه را باطل مي كند ، خواه از چيزهاي معمولي باشد مانندنان وآب و ياغير معمولي مانند برگ درختان ، كم باشد يا زياد ، حتّي اگر مسواك را از دهان بيرون آورده ، دوباره داخل دهان كند و رطوبت آن را فرو برد روزه اش باطل مي شود، مگر آن كه رطوبت مسواك كم باشد ودر آب دهان از بين برود.

اگر هنگامي كه مشغول خوردن غذا يا نوشيدن آب است بفهمد صبح شده ، بايد آنچه را دردهان است بيرون آورد و اگر عمداً فرو برد روزه اش باطل است و كفّاره نيز دارد.

خوردن و آشاميدن از روي سهو و فراموشي روزه را باطل نمي كند.

احتياط واجب آن است كه روزه دار از تـــزريق آمپـــولها و سرمهايي كه به جاي غذا با دوا به كار مي رود خودداري كند ، ولي تزريق آمپول هايي كه عضو را بي حس مي كند اشكال ندارد.

كسي كه مي خواهد روزه بگيرد بهتر است پيش از اذان صبح دندانهايش را بشويد و خلال كند و اگر بداند غذايي كه لاي دندان مانده در روز فرو مي رود احتياط واجب آن است كه قبلاً آن را بشويد و خلال كند و اگر نكند و غذا فرو رود روزه را تمام كند و بعد قضا نمايد.

فرود بردن آب دهان ، هر چند به واسطه خيال كردن ترشي و مانند آن دردهان جمع شده باشد، روزه را باطل نمي كند ، و فرو بردن اخلاط سر و سينه تا به فضاي دهان نرسيده اشكال ندارد امّا اگر داخل فضاي دهان شود احتياط واجب آن است كه آن را فرو نبرد.

هرگاه روزه دار دروغي به خدا وپيغمبر اكرم (صلي الله عليه وآله ) و جانشينان معصوم او (عليهم السلام ) نسبت دهد خواه با گفتن باشد ، يا نوشتن ، يا اشاره و مانندآن ، بنابراحتياط واجب روزه اش را باطل مي شود، هر چند بلافاصله توبه كند . دروغ بستن به ساير انبياء وفاطمه زهرا ( عليها السلام ) نيز همين حكم را دارد.

رساندن غبار غليظ به حلق هرگاه در حلق تبديل به گِل شودو فرو رود روزه را باطل مي كند، در غير اين صورت روزه صحيح است ، خواه غبار چيزي باشد كه خوردن آن حلال است مانند آرد ، يا غبار چيزي كه خوردن آن حرام است .

احتياط واجب آن است كه روزه دار از كشيدن سيگار و تنباكو و ساير دخانيات پرهيز كند و بخار غليظ نيز به حلق نرساند ، ولي رفتن به حمّام اشكال ندارد.

روزه دار بنابر احتياط واجب تمام سر راعمداً در آب فرو نبرد ، حتّي اگر بقيّه بدن بيرون از آب باشد ، امّا اگر تمام بدن و قسمتي از سر زير آب برود ولي مقداري از سر بيرون باشد روزه باطل نمي شود ، فرو بردن سر در مايعاتي مانندگلاب و آبهاي مضاف ديگر حكم آب مطلق را دارد.

اگر شخص جنب عمداً تا صبح غسل نكند بنابر احتياط واجب روزه اش باطل است ولي اگر توانايي بر غسل ندارد يا وقت تنگ است تيمم نمايد ، امّا اگر از روي عمد نباشد روزه اش صحيح است و زني كه از حيض يا نفاس پاك شده و تا اذان صبح غسل نكرده درحكم كسي است كه باقي بر جنابت مانده است .

اگرجنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از يك يا چند روز يادش بيايد ، بايد روزه هر چند روزي را كه يقين دارد جنب بوده قضا نمايد ، مثلاً اگر نمي داند سه روز جنب بوده يا چهار روز ، بايد سه روز را قضا كند و قضاي روز چهارم احتياط مستحب است .

كسي كه در شب ماه رمضان وقت براي غسل و تيمّم ندارد اگر خود راجنب كند روزه اش اشكال دارد واحتياط قضا و كفّاره به جا آورد ، همچنين اگر براي غسل وقت ندارد و فقط براي تيمّم وقت دارد.

كسي كه در شب ماه رمضان جنب است و مي داند اگر بخوابد تاصبح بيدار نمي شود نبايد بخوابد و چنانچه بخوابد و بيدار نشود روزه اش اشكال دارد و بنابر احتياط واجب بايد قضا و كفاره به جا آورد ، امّا اگر احتمال دهد كه بيدار مي شود ، مي تواند بخوابد ، واحتياط اين است كه دردفعه دوم كه بيدار شد، نخوابد تا غسل كند.

كسي كه در شب ماه رمضان جنب است و مي داند يا احتمال مي دهد كه اگر بخوابد پيش از اذان صبح بيدار مي شود، چنانچه تصميم داشته باشد كه بعداز بيدار شدن غسل كندو با اين تصميم بخوابد و تا اذان بيدار نشود روزه اش صحيح است ، ولي اگر تصميم برغسل نداشته باشد يا مردد باشد كه غسل بكند يا نه ، در اين صورت اگر بيدار نشود روزه اش اشكال دارد.

خوابي كه در آن محتلم شده خواب اوّل حساب نمي شود ولي اگر از آن خواب بيدار شود و دوباره بخوابد خواب اوّل حساب مي شود.

قي كردن از روي عمده روزه را باطل مي كند ، هر چند براي نجات از مسموميت ودرمان بيماري و مانندآن باشد ، ولي قي كردن بدون اختيار يا از روي سهو روزه را باطل نمي كند.


كارهايي كه روزه را باطل مي كند اگر عمداً و يا با علم و اطلاع انجام دهد ، علاوه برا ين كه روزه باطل مي شود و قضا دارد ، كفاره نيز دارد ؛ ولي اگر به خاطر ندانستن مسأله باشدكفاره ندارد . ولي احتياط آن است كه قضا كند . همچنين هرگاه انسان شك دارد مغرب شده يا نه .

[MR_Jentelman]

كفاره روزه

كفّاره , همان جريمه اى است كه براى باطل كردن روزه معين شده است و عبارت است از:
-- آزاد كردن يك بَرده
-- دو ماه روزه گرفتن كه سى و يك روز آن بايد پى در پى باشد
-- سير كردن شصت فقير, يا دادن يك مُدّ طعام به هر يك از آن ها.

كسى كه كفّاره بر او واجب شود, بايد يكى از اين سه را انجام دهد و چون امروزه <برده > به معناى فقهىِ آن يافت نمى شود, مورد دوّم يا سوم را انجام مى دهد, و اگر هيچ يك از اينها برايش مقدور نيست هر مقدار كه مى تواند بايد به فقير طعام بدهد و اگر اصلاً نتواند طعام بدهد, بايد استغفار كند.(1)

در اين موارد به جا آوردن قضاى روزه واجب است ولى كفّاره ندارد:

1- روزه دار عمداً قى كند.

2- در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت , يك يا چند روز روزه بگيرد.

3- در ماه رمضان , بدون اينكه تحقيق كند صبح شده يا نه ؟ كارى كند كه روزه را باطل مى كند, مثلاً آب بخورد, و بعداً معلوم شود صبح بوده است .

4- كسى بگويد صبح نشده و روزه دار به گفتهء او, كارى كند كه روزه را باطل مى كند, و بعداً معلوم شود صبح بوده است .(2)

5- روزه هايى كه به واسطه سفر باطل شده است .(3)

6- روزه هاى ايام حيض و نفاس بانوان .(4)

7- بر اثر ندانستن مسأله , مبطلى انجام داده ولى نمى توانسته مسأله را ياد بگيرد, يا اصلاً ملتفت نبوده .(5)

-- اگر عمداً روزهء رمضان را نگيرد, يا عمداً آن را باطل كند, قضا و كفاره واجب مى شود.(6)

مواردى كه فقط بايد براى هر يك روز يك مد طعام به فقير داده شود:

1- به واسطه مرض نتواند روزه بگيرد و مرض او تا سال بعد طول بكشد و اگر چنانچه مرض او تا چندين سال طول بكشد قضاى سال آخر را بايد به جا آورد و سالهاى گذشته را براى هر يك روز يك مد طعام به فقير بدهد(7)

2- كسى كه به واسطهء پيرى , روزه گرفتن برايش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمى تواند قضاى آن را به جا آورد.(8)

3- مرضى دارد كه زياد تشنه مى شود و روزه گرفتن برايش مشقت دارد و بعد از رمضان هم نمى تواند قضاى آن
را به جا آورد(9).

مواردى كه بايد قضاى روزه را به جا آورد و براى هر يك روزه يك مد طعام به فقير بدهد:

1- به واسطه عذرى ; مثلاً سفر روزه نگرفته و بعد از ماه رمضان عذر برطرف شده و تا رمضان سال بعد عمداً
قضاى آن را به جا نياورده است .(10)

2- به واسطه عذرى روزه نگرفته و بعد از رمضان عذر او برطرف شده و تا چند سال قضا آن را تأخير انداخته
(قضا و يك كفاره 10سيرى ), كفاره تكرار نمى شود.(11)

3- موقعى كه عذر دارد, تصميم او بر اين است كه بعد از برطرف شدن عذر, قضا روزه را به جا آورده و عذر برطرف شد و پيش از آن كه قضا كند درتنگى وقت عذرى برايش پيدا شود, قضا آن واجب و يك مد طعام احتياط واجب است(12) .

4- در قضا روزه كوتاهى كند و وقت تنگ شود و در تنگى وقت عذرى برايش پيش آيد.(13)

5- مرضى دارد كه زياد تشنه مى شود و روزه گرفتن برايش مشقت دارد ; اضافه بر يك مد طعام , بنابر احتياط واجب (قضاى آن را هم به جا آورد.(14)

6- زنى كه زائيدن او نزديك است و روزه براى حملش ضرر دارد و نمى تواند روزه بگيريد.(15)

7- زنى كه زاييدن او نزديك است و روزه براى خودش ضرر دارد و نمى تواند روزه بگيرد قضاى آن را بايد به ت جاآورد و بنابر احتياط واجب براى هر يك روز, يك مد طعام به فقير بدهد.(16)

8- زنى كه بچه شير مى دهد و شير او كم است و روزه براى بچه اى كه شير مى دهد ضرر دارد(17).

9- زنى كه بچه شير مى دهد و شير او كم است و روزه براى خودش ضرر دارد, قضاى روزه را بايد به جا آورد وأبنابر احتياط واجب براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد.(18)

10- به واسطهء عذرى , غير مرض مانند مسافرت , روزهء رمضان را نگيرد و عذر او تا رمضان سال بعد طول بكشد,حقضا آن را بايد به جا آورد و احتياط مستحب آنست كه براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد.(19)

[MR_Jentelman]

احكام روزه داري براي بيماران دندان پزشكي
هنوز بسیاری از ما تکلیف خودمان را با درمان های پزشکی و مسائل بهداشتی در ماه رمضان نمی دانیم. اینکه به واسطه ابتلا به فلان بیماری آیا مجاز به گرفتن روزه هستیم، یا مصرف داروها را در طول روز چگونه باید با ساعات شرعی هماهنگ کرد تا تداخلی با فرایض این ماه نداشته باشد؟ آیا می توان علی رغم داشتن روزه به پزشک یا دندان پزشکی مراجعه کرد تا مشکلات پزشکی را باید تا حلول ماه شوال به تعویق انداخت؟
بسیاری از افراد پاسخ روشنی برای شبهات اینچنینی در ذهن ندارند. احکام کلی رساله در مورد روزه پاسخ گوی مشکل آنها در مورد یک بیماری خاص یا راهکار درمانی و داروی مربوط به آن نیست و نه به صرافت این می افتند که در پزشک خود در مورد این مسایل کسب تکلیف کنند. در دسترس ترین راهکار شاید این باشد که روزه شک دار نگیرند! پس کلیه مسایل و درمان های پزشکی را تا اطلاع ثانوی تعطیل میکنند تا بدون دغدغه از صحت و سلامت روزه خود، به فرایض این ماه بپردازند.
شاید عمده ترین دلیل خلوت شدن مطب ها و کلینیک های دندان پزشکی در ایام ماه رمضان شبهات بیماران در مورد تداخل درمان های دندان پزشکی با روزه آنها باشد. آنچه در پی می آید مجموعه احکام روزه داری برای بیماران دندان پزشکی است.
می توانید مسواک بزنید
بسیاری از روزه داران در طول روز، از بو و طعم بد دهان خود و احتمال رنجش اطرفیان در عذابند؛ مخصوصا اینکه پیش از موعد رسیدن اذان صبح فرصت مسواک کردن دندانها را نیافته باشند. طبق خکم مراجع، مسواک کردن دندان ها با خمیر دندان در حالت روزه اشکال ندارد، مشروط بر اینکه روزه دار از فرو دادن آب دهان پرهیز کند. اما اگر بدون خمیر دندان هم دندانها را مسواک میکنید، باید توجه داشته باشید که یا مسواک را از دهان خود خارج نکنید و یا رطوبت دهان را فرو ندهید. چراکه با بیرون آوردن و به دهان بردن دوباره مسواک، رطوبت آن رطوبت خارجی محسوب میشود که فرو دادنش موجب ابطال روزه میشود.
وسایل معاینه روزه را باطل نمی کنند
معاینه وارد کردن وسایل دندان پزشکی به دهان، و در کل هر جسم غیر خوراکی، در حین روزه داری اشکال ندارد. پس بدون هیچ دغدغه خاطری میتوانید به معاینه دندانها توسط دندان پزشک تن در دهید!
نگران تزریق بی حسی نباشد
شاید مهمترین نگرانی بیماران از انجام درمانهای دندان پزشکی، هراس از تزریق ماده بی حسی باشد. تزریق ماده بی حسی جزء جدایی ناپذیر بسیاری از درمان های دندان پزشکی است که به دلیل ورود یک مایع خارجی برای بسیاری از افراد این توهم را پیش آورده است که ممکن است موجب ابطال روزه آنها شود. مراجع تقلید بر افراد روزه دار احتیاط واجب دانسته اند که از تزریق آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کنند. اما به حکم ایشان تزریق آمپولی که عضو را بی حس میکند یا به عنوان دارو به کار میرود، در مدت روزه داری اشکال ندارد.
خون و ترشحات دندان را فرو ندهید
یکی از عوارض درمان های دندان پزشکی، در حین یا پس از انجام درمان، حضور خون و دیگر ترشحات در محیط دهان است. کشیدن دندان بارز ترین مثال برای چنین مواردی است. درحالیکه فرو بردن عمدی این خون و ترشحات روزه را باطل میکند، فرو دادن سهوی آنها اشکال ندارد و سلامت روزه را به خطر نمی اندازد. اگرچه بر طبق نظر مراجع، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن خون از دهان بیاید یا بی جهت آب یا مایع دیگری در دهان روان گرداند، از مکروهات ایام روزه داری است.
نگران خروج خودبخودی چرک نباشد
خروج خودبخودی چرک از مجرای آبسه (فیستول) که به دهان باز میشود، و فرو دادن طبیعی آن همراه بزاق، روزه را باطل نمیکند. اما خروج عمدی این مواد توسط عملی ارادی که خود بیمار یا دندان پزشک انجام دهند، و فرو برده شدن آن همراه بزاق، بنا بر احتیاط واجب موجب ابطال روزه میشود؛ حتی اگر به قول فقها «چرک در آب دهان مستهلک شده باشد» !
پانسمان موقت دندان اشکال ندارد
پس از خاتمه برخی درمان های دندان پزشکی مانند درمان ریشه (عصب کشی) یا جراحی لثه، دندان پزشک ممکن است دندان را به صورت موقت پانسمان کند. این پانسمان ممکن است در دراز مدت در بزاق دهان حل شود و حتی مزه گس آن در دهان محسوس باشد. فرو دادن سهوی این مواد در افراد روزه دار اشکال ندارد.
نخ دندان را فراموش نکنید
اگر روزه دار از روی عمد، ذرات گیر کرده میان دندان ها را فرو ببرد، روزه اش باطل میشود. برای پرهیز از این اتفاق باید پس از صرف غذا از نخ دندان استفاده کنید. هیچ عذری برای عدم استفاده از نخ دندان در ایام روزه داری پذیرفته نیست. استفاده از مسواک، دهانشویه و نخ دندان جزء لاینفک بهداشت دهان و دندان هستند که به عقیده دندان پزشکان در هیچ حالتی نباید از آنها غافل شد. البته توجه داشته باشید که استفاده از نخ دندان در اصل جایگزین مسواک برای برداشتن دبری و جرم مابین دندان هاست، جایی که برسهای مسواک به آنجا نمیرسد، و نه بیرون کشیدن ذرات غذا از میانه دندان ها.
در حین روزه داری سعی کنید از هر قسمت نخ بیش از یک بار استفاده نکنید. چراکه رطوبتی که جذب الیاف نخ شده است، در صورت بیرون آوردن نخ از دهان، رطوبت خارجی محسوب میشود و در صورت آمیختن دوباره آن با بزاق و فرو دادن آن، روزه شما را باطل میکند. بهتر است از نخ های دندان بدون طعم و اسانس استفاده کنید تا شبهه ای در مورد سلامت روزه تان نداشته باشید.
نگران خوردن داروها نباشد
ممکن است دندان پزشک پس از انجام برخی درمان های دندان پزشکی اقدام به تجویز دارو کند. آنتی بیوتیک ها و ضد دردها از جمله این داروها هستند که برای حفظ اثر درمانی خود باید با تناوب زمانی مشخصی مصرف شوند. دندان پزشک در ایام ماه رمضان به سادگی میتواند داروهای طولانی اثری را جایگزین مسکن ها و آنتی بیوتیک های مرسوم کند، به صورتی که تناوب مصرف آنها به یک یا دو وعده در روز کاهش یابد تا بیمار به سادگی بتواند در بازه بعد از اذان مغرب تا پیش از اذان صبح آنها را مصرف کند.


منبع: سایت عاوم پزشکی دانشگاه اصفهان

[MR_Jentelman]

حکم نماز و روزه دانشجویانی که فاصله وطن آنها تا محل تحصیل بیش از 4 فرسخ شرعی [5/22 کیلومتر] است و حداقل برای یک ترم چنین برنامه‏ای دارند در محل تحصیل - خوابگاه - و بین راه با توجه به موارد زیر بیان فرمایید. در فرضی که محل تحصیل و خوابگاه با هم فاصله دارند موارد زیر وجود دارد: . خوابگاه در خارج شهر با فاصله بیش‏تر از 5/22 کیلومتر و دانشجو شنبه تا چهارشنبه در محل تحصیل و خوابگاه است.

امام خمینی و خامنه‏ای: نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. آیات عظام اراکی و گلپایگانی: نماز تمام و روزه صحیح است. آیت الله بهجت: نماز تمام و روزه صحیح است. آیت الله تبریزی: اگر مسافت 22 کیلومتر یا بیشتر باشد بنا بر احتیاط واجب در راه و محل تحصیل و خوابگاه بین نماز شکسته و تمام جمع کند و روزه ماه رمضان را بگیرد و بعید نیست دیگر قضای روزه بر او واجب نباشد. آیت الله سیستانی: اگر دو روز کامل در آنجا باشند و قصد ماندن دو سال یا بیشتر داشته باشند نماز آنها در آنجا تمام و روزه صحیح و در راه شکسته است و اگر دو روز کامل نیست اگر مجموعاً مسافرت‏های آنها در ماه ده روز یا بیشتر است کثیرالسفرند و نماز آنها در همه مسافرت‏ها تمام و روزه صحیح است و اگر 8 یا 9 روز در ماه است بنا بر احتیاط واجب باید هم شکسته بخوانند و هم تمام و روزه را هم بگیرند و هم قضا کنند. آیت الله صافی: نماز تمام و روزه صحیح است. آیت الله فاضل: نماز این افراد شکسته است و نمیتوانند روزه بگیرند مگر این که تصمیم داشته باشند ده روز یا بیشتر در یک مکان بمانند. آیت الله مکارم: نماز و روزه در محل تحصیل و خوابگاه تمام و در بین راه شکسته است (در صورتی که به اندازه 43 کیلومتر یا بیشتر باشد).

[MR_Jentelman]

روزه و احکام آن در دین یهود (1) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=14709)

روزه از جمله عبادات دیرینی است که پیدایش آن را می توان با رانده شدن حضرت آدم (ع) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11584) و حوا از بهشت مقارن دانست. بعضی مفسران نوشته اند: خداوند روزه روز سیزده و چهارده و پانزده هر ماه را بر آدم صفی واجب کرد. علت آن بود که چون به زمین آمد از گرمی و تابش آفتاب سوخت و سیاه شد، ولی پس از روزه بدنش سفید شد به این جهت آن سه روز را ایام البیض خوانند. پس پیشینیان از آغاز آدم هم روزه داشته اند. خداوند در آیه ۱۸۳ سوره بقره ضمن بیان وجوب روزه در ماه رمضان برای مسلمانان به این نکته که روزه پیش از این بر امت های گذشته نیز واجب بوده است اشاره فرموده اند: «یا ایها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب من قبلکم» ترجمه: اى اهل ایمان! روزه بر شما واجب شد چنان که بر امت هاى گذشته واجب شده بود، باشد که پرهیزکار شوید. حضرت امیرالمومنین علی (ع) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12743) در این باره می فرماید: روزه عبادت قدیمی است که خدا هیچ امتی را از آن بر معاف نداشته است. مردی از ابن عباس از چگونگی روزه انسان های برگزیده تاریخ سئوال کرد. ابن عباس در پاسخ گفت: پیامبر اکرم (ص) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12742) فرمود: برترین روزه، روزه داشتن برادرم داود (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11576) است که در طول سال همیشه یک روز را روزه می داشت و یک روز را افطار می کرد، سلیمان (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11586) نیز در هر ماه سه روز اول ماه و سه روز وسط و سه روز آخر آن را روزه دار بود، عیسی همواره روزه دار بود و مریم (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11280) نیز همیشه دو روز را روزه و دو روز را افطار می نمود. با این اوصاف درمی یابیم اکثر ادیان بزرگ دنیا از جمله صائبیان، مانویان، برهمائیان، بودائیان و اهل کتاب چون یهود و نصارا نیز روزه های واجب و مستحبی داشته اند که در آن ایام از خوردن و آشامیدن دوری می کردند.

روزه یا تعنیت در میان یهود
در شریعت یهود، راه های متعارف نزدیکی به خداوند و کسب رحمت های او، عبارتند از: روزه، دعا (نماز یا تفیلا) و صدقه. روزه به عنوان یکی از این راه ها، امری بسیار متداول و معمول در آیین کلیمیان جهان است که در قالب های واجب و اختیاری برگزار می شود. روزه در کلام عبری، تعنیت به معنای رنج دادن جان نامیده می شود که وجه تسمیه آن خودداری از خوردن و آشامیدن طی روز ( شرعی) است. در تورای (تورات (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=10568)) مقدس، برای اولین بار دستور تعنیت (روزه) گرفتن برای روز کیپور (بخشش گناهان) در دهم ماه تیشری ذکر شده است، ولی تعنیت های دیگر تاریخ یهود با یادبود اتفاقاتی که در مسیر خرابی بت همیقداش(بیت المقدس) روی داد، مناسبت پیدا می کنند. روزه های دهم طوت (آغاز محاصرة اورشلیم توسط بخت النصر) هفدهم تموز (خرابی دیوارهای شهر اورشلیم و توقف قربانی ها)، نهم آو (خرابی دوباره بت همیقداش) و سوم تیشری (کشته شدن گدلیا بن اخیقام و سقوط حکومت یهودیان)، همگی در کتاب زکریا (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11585) (35:7 و 19: 8) نام برده شده اند. یهودیان در روز دوم ابتدای سال نو روزه ی واجب می گیرند به این معنا که از طلوع فجر تا غروب آفتاب از خوردن، اشامیدن،رفتارهای غیرشرعی صحبت کردن درباره ی مسایل دنیایی وآمیزش جنسی خودداری می کردند و روز دهم ابتدای سال نیز کسانیکه مرتکب گناهی شده اند برای تطهیر از گناه روزه کیپور(کفاره)به مدت یک شبانه روز می گیرند؛ روزهای دوم ودهم ابتدای سال برای یهودیان از نظر روزه گرفتن مقدس محسوب می شود. مستر هاکس امریکایى در کتاب قاموس مقدس می نویسد: روزه کفاره، روزه مهم سالیانه اى است که با آرامى و استراحت و روزه در دهم ماه تشرین (تیشری) یعنى پنج روز قبل از عید خیمه ها نگاه داشته مى شد ... که فعلا این عید در دهه اول اکتبر واقع مى شود... ابوریحان بیرونى (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=10680) در التفهیم درباره این که کبور(کپور هم ریشه کفاره عربی) چیست؟ می نویسد: دهم روز است از تشرین وزین جهت گاه گاه او را عاشورا (عاسورا هم ریشه با عشره در عربی است)خوانند فاما نام کبور اندر زبان عبرى کفاره گناهان است و این یک روز است که بر جهودان روزه داشتن فریضه کرده آمد... تو اندازه این روز بیست و پنج ساعت است و ابتدا کنند روز نهم پیش از آفتاب فرو شدن به نیم ساعت و تمام شود چون آفتاب فرو شود، روز دهم و نیم ساعت بگذرد آنگه روزه بگشایند. به هر حال روزه گرفتن از عبادات یهودیان بوده است که چندین بار در تنخ یهودی یا عهد عتیق به آن اشاره شده است. موسی پیش از دریافت الواح عهد از یهوه، چهل شبانه روز در کوه سینا روزه گرفت و از خوردن و آشامیدن پرهیز کرد. داوود در هنگام بیماری پسرش از بت شابع زن اوریا،روزه گرفت. یهوشافط پس از پیروزی یهودیه بر موآبی ها و عمونیان چهل روز روزه گرفت. یوئیل و یونس (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11504) نیز برای دور کردن خشم خدا به مردم دستور به روزه گرفتن دادند. مردخای و استر نیز از دیگر از شخصیت های عهد عتیق هستند که پس از فرمان هامان وزیر اخشورش برای قتل عام یهودیان چندین شبانه روز روزه گرفتند. یهودیان همچنین در روز تیشا بآو یا «نهمین روز از ماه عبری آو» که روزی است که معبد اورشلیم دو بار و در سالهای ۵۸۶ قبل از میلاد و ۷۰ میلادی، تخریب شد، به روزه داری میپردازند. این روز «شوم ترین روز تاریخ یهود» شناخته می شود.

اهداف تعنیت (روزه) در دین یهود
در بیان خلاصه ای از فلسفه روزه می توان چنین گفت که روزه مانند اکثر احکام و مقررات دینی، کارکردی مانند ایجاد یک زمینه تیره و تاریک برای درک بهتر روشنائی ها دارد. به عبارت دیگر، روزه و بسیاری از دستورهای محدودکننده دینی (همچون حلال و حرام ها)، با ایجاد یک یا چند نوع محدودیت در فعالیت های جاری زندگی، زمینه ای به ظاهر تیره می سازند که در قالب آن، ارزش های زندگی جهان بهتر قابل درک و فهم خواهند بود. محدود کردن انسان در خودداری از اعمال ساده زندگی مثل خوردن و آشامیدن، او را وادار به تفکر و بررسی شفاف تر روش ها و اهداف زندگی خود می کند. ماهی تا زمانی که در آب است، معنای آب را نمی داند، اما اگر لحظه ای از محیط آبی خود خارج شود، معنای آب را درک خواهد کرد (البته پس از بازگشت به آن محیط).
اهداف روزه (های واجب) در یهود را می توان به 3 بخش تقسیم کرد (که یک روزه می تواند بیش از یک هدف را دنبال کند):
1- توبه و طلب بخشش
2- یادآوری یک مناسبت و یا سوگواری
3- تلاش برای تحقق یک آرزو یا استجابت حاجت
از نگاه دین یهود کلمة صوم تنها به معنی پرهیز از خوردن و آشامیدن نیست، بلکه خودداری از لذایذ جسمانی (مانند استحمام، استفاده از عطریات و... ) را نیز شامل می گردد. البته در کتاب های مقدس یهود، نمونه های مختلفی وجود دارد که نشان می دهد تعنیت اصولا تنها برای ابراز پشیمانی از گناه و بازگشت به یک زندگی سالم و طلب رحمت از خداوند نیست، بلکه اهداف دیگری را نیز در بر می گیرد. انبیا برای شایستگی دریافت وحی، تعنیت می گرفتند، هنگام مرگ یک پادشاه عادل (مثل شائول) یا رهبر مذهبی تعنیت عمومی اعلام می شده است. در موقع بروز احکام سخت (در زمان حکومت خشایارشا) استر، یهودی، ملکه ایران تعنیت سه روزه اعلام می کند یا یهودیان غربی (اشکنازی) به مناسبت کشتارهای دسته جمعی در اروپای قرون وسطی روز بیستم ماه سیوان را تعنیت می گیرند. حضرت موسی، قبل از دریافت تورا، 40 روز و 40 شب تعنیت گرفت. هنگام جنگ با دشمنان بت پرست، بنی اسرائیل تعنیت های عمومی می گرفتند تا راهنمایی های الهی را بهتر درک کنند و در ضمن معلوم شود که پیروزی آنها به خاطر نیروی بدنی نیست. تعنیت های فردی برای آرامش خاطر، یا رسم تعنیت عروس و داماد در روز ازدواج یا قبل از آن برای ورود به یک زندگی مقدس و همچنین تعنیت گرفتن در سالگرد مرگ پدر و مادر و تعنیت های مستحب در روزهای دوشنبه و پنجشنبه برای تزکیة نفس نیز معمول و مرسومند.

روزه های واجب در دین یهود
اولین و معروفترین روزه یهودیان، روزه یوم کیپور یا روزة کفاره نام دارد. مطابق تفسیر علمای یهود، آیه29 تا 31 باب 16 سفر لاویان اشاره به آن دارد. این روزه با هدف بخشش گناهان (میان انسان و خداوند) انجام می شود و تنها روزه ای است که دستور مستقیم خداوند در تورات دربارة آن صادر شده است: « برای شما قانون ابدی باشد که در دهمین روز از ماه هفتم (عبری) جان های خود را رنج دهید (روزه بگیرید).. .. زیرا در این روز برای شما طلب عفو می شود.. .. (و در صورت توبه) از تمام خطاهایی که نسبت به خداوند مرتکب شده اید، مبرا می شوید» (تورات – سفر لاویان – فصل 16 – آیات 29-31 ). ریشه این روزه، به عفو بنی اسرائیل از جانب خداوند در صحرای سینا بازمی گردد. حضرت موسی اولین بار، چهل روز در کوه سینا توقف کرد تا تورات را دریافت نمود (10 فرمان)، و پس از بازگشت از کوه، تمرد گروهی از بنی اسرائیل را مشاهده کرد. پس از توبیخ قوم و پشیمانی آنها، چهل روز دیگر در بالای کوه برای قوم طلب عفو کرد و پس از آن، به فرمان خداوند، 40 روز دیگر در بالای کوه رفت تا برای دومین بار لوح ده فرمان را دریافت کرد. موسی در دهم ماه هفتم از کوه پایین آمد و چون این روز برای بنی اسرائیل، نشان عفو خطاهای آنها از سوی خداوند بود، این روز به عنوان یوم کیپور یعنی روز بخشش گناهان تعیین شد. یهودیان جهان در این روز که مهم ترین روز تقویم عبری محسوب می گردد، روزه 25 ساعته (غروب تا غروب ) گرفته و از انجام هر کاری دست کشیده و تمام وقت در کنیساها، به عبادت می پردازند.
دومین سری از روزه های واجب یهودیان، 4 نوبت روزه هایی هستند که پس از ویرانی معبد بیت المقدس از طرف انبیا و علمای بنی اسرائیل به نشانه سوگواری برای این جامعه مقرر شدند. سرزمین اسرائیل، شهر اورشلیم و معبد بیت المقدس رکن اصلی عبادات و اعتقادات یهود را تشکیل می دهند. بسیاری از آیین عبادی و زیارتی قوم یهود مربوط به این مکان و سرزمین مقدس است. یهودیان در سه نوبت نمازها ( تفیلاها)ی روزانه خود به سوی بیت المقدس به عنوان قبله رو می کنند. پس از ویرانی نهایی بیت المقدس در حدود سال 70 میلادی و تبعید یهودیان از آن سرزمین، 4 نوبت روزه به نام های گدلیا، دهم طبت، 17 تموز و 9 آو ( 25 ساعته) به نشانه یادبود و سوگواری برای این واقعه بر یهودیان واجب شد. این روزه ها را می توان به شرح ذیل بیان نمود:
1- روزة روز نهم از ماه(آو)(av) به مناسبت یاد کرد مصیبت ویرانی بیت المقدس
2- روزة روز هفدهم ماه (تموز) به مناسبت رخنة دشمنان یهود به شهر اورشلیم
3- روزة روز دهم ماه (طوت) در یادبود محاصرة شهر اورشلیم توسط پادشاه بابل
4- روزة روز سوم ماه (تبشری) موسوم به روزة (جه لیا)

سومین شکل روزه، روزه استر است. این نشانه نوعی روزه است که به منظور طلب حاجت و استجابت دعا صورت می گرفت. در حدود 2300 سال پیش که یهودیان از زمان کوروش در ایران ساکن شده بودند، دختری یهودی ملکه دربار خشایارشا شد. در آن دوران یکی از وزرا نقشه قتل عام یهودیان را طرح کرد که با هوشیاری استر و یکی از انبیای یهود به نام مردخای این نقشه باطل شد. استر برای موفقیت در ابطال این توطئه، از یهودیان ایران خواست که 3 روز روزه بگیرند و از خداوند طلب بخشش و کمک نمایند. پس از آن، روزه استر به یادبود این واقعه بر یهودیان واجب گشت.

یوم کیپور، بزرگ ترین تعنیت در دین یهود
یوم کیپور یا یوم عاسورا در دین یهود به عنوان بزرگ ترین روز برای تعنیت است. یوم کیپور تعطیلی مذهبی یهودیان در ماه سپتامبر یا اکتبر است که مردم در آن روز روزه می گیرند و در کنیسه، دعای صبر می خوانند. آن روز را، روز کفاره هم می گویند. یهودیان شش روز دیگر را نیز روزه می گیرند که " TISHA B"AV " ( نهم آوریل، روزی که معبد یهودیان در آن روزتخریب شد) از آن جمله است. در «یوم کیپور» و " TISHA B"AV " خوردن و آشامیدن از زمان غروب آفتاب تا غروب بعدی به مدت 24 ساعت ممنوع است، در حالی که در سایر ایام روزه اشان، این محدودیت از طلوع تا غروب آفتاب است. هدف از روزه در دین یهودیت، استغفار از گناهان یا درخواست حاجت خاصی از خداست. این روزه در میان یهودیان به نام های دیگری نیز شناخته می شود: از آن جمله: «یوم آدیر» به معنای جلیل و با عزت، «یوم هسلیحا» به معنای روز بخشش و عفو، «یوم هقادوش» به معنای روز مقدس و بالاخره «یوم عاسورا» به معنای روز دهم و اشاره ای به دهم ماه تیشری است. عاشورا اصلا نام روز دهم محرم نبوده است، بلکه روز دهم ماه تشرین (تیشری) بوده است که یهودیان از جمله یهودیان عرب در آن روز روزه کیپور مى گرفتند... تشرین نام یکى از ماه هاى تقویم یهود است که ماه اول سال عرفى و ماه هفتم سال دینى است و مطابق با قسمتى از سپتامبر و اکتبر فرنگى است... جشن سال نو در روزهاى اول و دوم تشرین برگزار مى شود، یوم کیپور در روز دهم... در اسلام نیز این روز عزیز داشته می شده، به طوری که پیامبر اسلام قبل از وجوب روزه ماه مبارک رمضان این روز را روزه می گرفته اند. در صحیح بخارى از عایشه (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=10882) نقل شده: رسول خدا به روزه روز عاشورا امر کرد تا هنگامى که روزه ماه رمضان واجب شد. آن گاه فرمود: هر کس مى خواهد، روز عاشورا را روزه بگیرد و هر کسى مى خواهد افطار کند. در جامع احادیث الشیعه از کتاب من لا یحضره الفقیه از امام باقر(ع) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12748) نقل شده: محمد بن مسلم و زراره از آن حضرت از روزه روز عاشورا سئوال کردند، فرمود: «کان صومه قبل شهر رمضان فلما نزل شهر رمضان ترک» اما پس از به شهادت رسیدن سالار شهیدان دشمنان تشیع و بنی امیه (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=11994) احادیثی از خود جعل کردند و روزه مستجبی در آن روز را به خاطر توفیق خداوند به بنی امیه در کشتن امام حسین (ع) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12746) ذکر کرده اند. از آن پس احادیث متعددی از ائمه هدی (ع) نقل شده است که روزه در این روز را نهی فرموده اند. امام صادق(ع) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=12749) به عبدالله بن سنان فرمود: «لا تجعله صوما کملا و لیکن إفطارک بعد صلاة العصر بساعة على شربة من ماء» ترجمه: روزه آن روز را کامل قرار ندهید، بلکه ساعتی بعد از نماز عصر آبی بنوشید زراره از امام صادق و امام باقر(ع) نقل کرده که به او فرمود: «لا تصم یوم عاشورا ...».

[MR_Jentelman]

روزه و احکام آن در دین یهود (2) (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=14709)

روزه (تعنیت) هفدهم ماه تموز
«در روز نهم از ماه (تموز)، قحطی در شهر (اورشلیم در اثر سه سال محاصرة بختالنصر) شدت یافت به طوریکه دیگر نانی برای مردم آن سرزمین وجود نداشت. و شهر مورد رخنه دشمنان قرار گرفت (و سرانجام مقاومت آن شهر در هم شکست)» (یرمیا 7 – 52:6). در تقویم عبری، ایامی به عنوان یادبود وقایع تلخ مذهبی تعیین شدهاند که یهودیان در این مناسبت ها، موظف به گرفتن تعنیت (روزه) و انجام مراسم عبادی خاص هستند. هدف اصلی این روزه ها، تفکر درباره ریشه و علت وقوع این حوادث و در پی آن اصلاح اعمال و نزدیک شدن به خداوند می باشد. واقعه ای که یرمیای ناوی در پاسوق های مذکور دربارة آن بحث می کند، مربوط است به پایان مقاومت مردم اورشلیم در زمان آبادی معبد بیت همیقداش اول (حدود 400 سال قبل از میلاد) که در نهایت به ویرانی آن معبد منجر شد. هر چند که این واقعه در نهم ماه چهارم (تموز) رخ داد اما از آنجا که سال بعد، قبل از ویرانی معبد دوم، شهر اورشلیم در 17 تموز سقوط کرد تعنیت (روزه) مربوط به این دو واقعه در هفدهم تموز برگزار می شود. این تعنیت علاوه بر موضوع فوق به مناسبت چهار واقعه دیگر نیز برگزار میشود:

1. شکسته شدن دو لوح اول ده فرمان: پس از آنکه خداوند در ششم ماه سیوان در کوه سینای آشکار شد و ده فرمان اساسی شریعت یهود را به طور شفاهی به بنی اسرائیل اعلام فرمود، مشه (حضرت موسی) فردای آن روز برای دریافت مجموعه تعالیم تورات (http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=10568) بالای کوه سینا رفت. او پس از چهل شبانه روز در هفدهم ماه تموز در حالیکه دو لوح ده فرمان را در دست داشت از کوه فرود آمد اما عده ای از مردم را دید که به علت اشتباه در محاسبه زمان بازگشت حضرت موسی و نیز سستی ایمان، گوساله ای ساخته اند. او با دیدن این صحنه، آن دو لوح را بر زمین زد و شکست.

2. در زمان آبادی بیت همیقداش (معبد خداوند)، از جمله مراسم عبادی یهود، تقدیم قربانی به درگاه خداوند بود، به این صورت که هر روزه در دو نوبت صبح (هنگام طلوع آفتاب) و بعد ازظهر هر نوبت یک بره را قربانی می کردند. زمانی، یونانیان شهر بیت همیقداش را محاصره کردند و کاهنان را مجبور نمودند برای انجام مراسم مذهبی، هم وزن دو بره برای هر روز، طلا و نقره به بالای حصارهای شهر بفرستند تا از طرف مقابل، دو بره برای قربانی دریافت نمایند. این وضعیت برای مدت کوتاهی ادامه داشت تا اینکه در روز هفدهم تموز، پس از آنکه طبق معمول، دو کفه طلا به بالای حصارها فرستادند، طرف مقابل برای تحقیر سنتهای دینی دو خوک را از حصار پایین فرستاد و از آن روز، تقدیم قربانی روزانه متوقف گشت.

3. یکی از سرداران شریر به نام اپوستموس (به گفته ای در حدود 20 سال قبل از خرابی معبد دوم) در یکی از روستاهای یهودی نشین سرزمین مقدس، یک جلد سفر تورات را مورد بی حرمتی قرار داد و آن را در آتش سوزاند که این امر با اعتراض و قیام مردم آن زمان مواجه شد.
4. در چنین روزی، یک بت در محل مقدس بیت همیقداش (دوم) قرار داده شد که برخی مورخین این عمل را به یونانیان در دوره حشمونائیم نسبت می دهند و برخی آن را به منشه (یکی از پادشاهان کشور یهودا) منسوب می کنند.

روزة (تعنیت) روز نهم از ماه(آو (av)
روز نهم آو (سالروز ویرانی معابد اول و دوم بیت همیقداش) یکی دیگر از ایام سوگواری و روزة یهودیان است و رسم است که یهودیان در فاصله سه هفته بین 17 تموز تا 9 آو، از برگزاری برخی مراسم با اعمال شادی آور خودداری می کنند. در روز نهم ماه عبری آو، معابد اول و دوم بیت همیقداش (بیت المقدس) با فاصلة زمانی حدود 490 سال ویران گشتند. خرابی معبد اول در ایام پادشاهی صیدقیاهو در سال3338 عبری (حدود 420 قبل از میلاد) و خرابی معبد دوم در ایام ربی یوحنان بن زکای در سال 3828 عبری (70 میلادی) صورت گرفت. این روز به عنوان تلخ ترین مناسبت تاریخ یهود ثبت شده است. و یهودیان جهان در چنین روزی تعنیت (روزه) می گیرند و ضمن آن که از هرگونه لذت و شادی دست می کشند، با اجرای مراسم خاص و خواندن مرثیه های مذهبی، وقایع این روز را یادآوری میکنند.

در این روز، سه واقعة دیگر نیز رخ داده اند:

1- هنگامی که بنی اسرائیل در بیابان ساکن بودند، حضرت موسی گروهی را برای بازدید از سرزمین مقدس اعزام نمود و اکثر آنها پس از بازگشت، شروع به بدگویی از آن سرزمین کردند و اغلب مردم را از عزیمت به آن مکان مأیوس نمودند. بنی اسرائیل در شب نهم آو به خاطر این موضوع گریستند.

2- پنجاه و دو سال پس از ویرانی معبد دوم بیت همیقداش، شهر مذهبی بیتار که بزرگترین مرکز تجمع روحانیون یهودی و آموزش مذهبی بود، مورد حملة دشمنان قرار گرفت و قتل عام فجیعی روی داد، به گونهای که میگویند پای اسبان مهاجمین تا زانو در خون ریخته شدة مردم فرو می رفت.

3- پس از ویرانی شهر بیتار، قیصر وقت روم که زمانی وعدة بازسازی اورشلیم را داده بود، تصمیم گرفت آن شهر را به شکلی جدید و مطابق فرهنگ رومیان تجدید بنا کند به طوری که معابدی برای پرستش بت ها نیز در آن شهر مقدس در نظر گرفته شده بود. به همین منظور او کل شهر را اصطلاحا شخم زد و خاک های آن را طبق رسم آن زمان به صورت توده هایی برهم انباشت که نشانة بنا کردن شهری جدید بود. این موضوع که اماکن مقذس به تلی از خاک مبدل شوند، خشم یهودیان را برانگیخت و زمینه ساز قیام معروف برکخبا علیه حاکمان روم شد. طبق گفتة مورخین یهود، این واقعه در نهم آو صورت گرفت.

روزه های مستحب در دین یهود
1- روزه آدینه پسح: این روزه مختص پسران و مردان اولزاد خانواده است که به یادبود ضربت خداوند به اولزادهای مصریان در هنگام آستانه خروج بنی اسرائیل از مصر و مصونیت عبرانیان از این ضربت صورت می گیرد.
2- در ایام خاص از سال به ویژه ماه الول، روزهای دوشنبه و پنجشنبه روزه گرفته می شود.
3- روزهای آدینه ماه نو عبری ( روز قبل از حلول ماه قمری).
4- عروس و داماد در روز عروسی یا روز قبل از آن به مناسبت شروع زندگی جدید و به منظور توبه از گناهان گذشته در صورت امکان روزه می گیرند.
5- کسی که خواب آشفته ای دیده است و آن را نشان بدی می داند، روز بعد به خاطر کفاره گناهان و رفع مصیبت روزه می گیرد.
6- برخی رسم دارند که در سالروز درگذشت والدین خود یا سالروز درگذشت علمای عالی رتبه دینی روزه بگیرند.
7- در مواقع خاصی مانند احتمال وقوع بلایای طبیعی یا بروز خشکسالی و نظایر آن، بنا به حکم مرجع دینی، روزه جماعتی بر یهودیان منطقه ای خاص مقرر می شود.
8- روزه های تعبین شده توسط ربی ها: ربی ها و علمای یهود روزه هایی را، به ویژه برای تقویت روح معنوی مردم مشخص کرده اند.
الف: دوره ده روزة توبه و تأدیب نفس از روز اول ماه (تبشری) تا دهم (تبشری)
ب: اولین دوشنبه پس از عید فصح و سکوت
ج: روزه در طول سه هفته سوگواری، از 17 ماه تموز تا نهم ماه (آو)
د: روزة آخر هر ماه موسوم به (یوم کیپور کوچک)
ه: روزة نخست زادة پسر، این روزه نمادی از تقدیس نخست زادة یهودی.
و: روزه گرفتن به منظور یا دکرد وقایع تاریخی که در طول تاریخ یهود اتفاق افتاده است.

9- روزه هایی که شخصی است. این روزه ها وقت مشخصی ندارد و با توجه به رخداد پیش آمده برای افراد از سوی آنها روزه گرفته می شود. مانند:
الف: سالگرد فوت والدین یا معلم
ب: روزة عروس و داماد در روز ازدواج تا هنگام مراسم
ج: اگر صفحه ای از اسفار خمسه در حضور کسانی به زمین افتد افراد حاضر یک روز روزه می گیرند.
د: در روزة میثنائی، اعضای دادگاه ها، روزی که حکم مرگ کسی را صادر می کردند روزه می گرفتند.

احکام تعنیت (روزه) در دین یهود
در شریعت یهود همه واجبات دینی برای دختران از سن 12 سالگی و برای پسران از 13 سالگی شروع می شود و اجباری است. روزه نیز مشمول این حکم است. تمامی قوانین تعنیت برای افراد سالم وضع شده است و دانشمندان یهود بیماران، زنان باردار و شیرده و زائو، دختران و پسرانی که هنوز به سن شرعی نرسیده اند و پیران را به شرط مشورت با مرجع دینی مطلع و آگاه در موارد خاص معاف کرده اند. کلیه روزه های مورد بحث اعم از واجب و مستحب به غیر از 2 مورد یوم کیپور و روزة نهم آو( که 25 ساعته و از غروب تا غروب هستند)، همگی از ماقبل سپیده صبح تا تاریکی کامل هوا برگزار می شوند ( هرچند که رسم است پس از خوابیدن شب قبل، چیزی خورده نشود). به غیر از 2 روزة یاد شده که استثناء هستند، تقریبا غیر از خوردن و آشامیدن، هیچگونه محدودیت دیگری اعمال نمی شود. در روزه ها، مواردی به مراسم نمازهای روزانه اضافه می شوند. غیر از روزه بزرگ یوم کیپور که تاکید ویژه ای بر انجام آن صورت می گیرد، در همه روزه ها، بیماران و افراد ضعیف و زنان باردار یا شیرده از روزه ها معاف هستند. در ایام عید و روزهای شنبه و روزهای اول ماه نو عبری، گرفتن روزه ممنوع است.
مراسم تعنیت از زمان بت همیقداش دوم تاکنون تغییراتی کرده است. در گذشته، همراه با روزه داری، بعضی از اعمال دیگر مانند بیرون آوردن تورا از جایگاه مخصوص بدون پوشش اصلی، زیارت قبور، نواختن شوفار، خوابیدن روی زمین، خودداری از صحبت کردن و شنیدن موسیقی مرسوم بوده است، اما امروزه، مراسم تعنیت با خواندن قسمت های اضافی در تفیلا (نماز) و خواندن تورا و مزامیر مخصوص اجرا می شود. به جز تعنیت نهم آو و کیپور (که علاوه بر خوردن و آشامیدن، استحمام و استفاده از عطریات و لذات جسمانی دیگر ممنوع است و از قبل از غروب روز پیش تا بعد از غروب روز بعد ادامه دارد) تعنیت های دیگر همگی از بعد از نیمه شب تا غروب گرفته می شوند. در زمان گذشته تعنیت های سه روزه یا بیشتر نیز معمول بوده اند. البته در کتاب های انبیا به نوعی از روزه برمی خوریم که به پرهیز از گوشت و مسکرات و استفاده از عطریات محدود می شده است،(حضرت داود، کتاب دانیل) و (شموئل 2: 20 -16-12). در گمارای براخوت آمده است که دانشمند یهودی دعا می کرد همان طور که در خانة مقدس قربانی برای کفارة گناه تقدیم می شد، همچنان که از خون و گوشت من در این تعنیت کم شده است، همه را ای خدا به عنوان کفارة گناهم بپذیر. روزه داشتن قوم یهود به پرهیز از غذا و آب محدود نمی باشد و با لوازم و شعائر دیگر توأم است از جمله:
الف: روزه توام با قربانی
ب: روزه توام با دعا، اعتراف به گناه و توبه
ج: توام با پلاس پوشیدن و خاک یا خاکستر بر سر نهادن
د: قرائت تورات
به عقیدة دانشمندان یهود، نخوردن و ننوشیدن، موجب بخشایش الهی نمی شود، بلکه تفکر در اعمال فرد، شناخت ضعف های خود، توبه و بازگشت از گناهان و انجام اعمال حسنه به همراه تعنیت، موجب رحم و نظر خداوند می شود و روزة به جبران اعمال گذشته، مورد قبول خدا نیست. صدقه و تفیلا به همراه تعنیت راستین موجب رستگاری فرد و اصلاح کاستی های جامعه می شود و موجبات رضایت پروردگاری که محتاج تعنیت ما نیست، فراهم می شود.

پذیرش روزه نزد یهودیان
هر چند که روزه در یهود ( تعنیت ) معنای تحت اللفظی «رنج دادن جان» را داراست، اما هدف اصلی آن همانگونه که ذکر شد، یادآوری موضوع های معین در شرایط ویژة روزه است. لذا آمادگی جسمانی برای روزه بسیار با اهمیت شمرده شده است. به خصوص دربارة روزه بزرگ یوم کیپور، در احکام دینی، صرف خوراک مفصل قبل از شروع این روزه، بسیار باارزش و مستوجب ثواب شمرده شده است، زیرا فرد را برای اجرای یک فرمان الهی آماده می سازد. نیز درباره روزه هایی که جنبه توبه دارند به کرات این نکته گوشزد شده است که روزه توبه، تنها مختص روابط انسان و خداوند است و چنانچه انسانی، نسبت به همنوعان خود گناهکار باشد، تا زمان رفع کدورت و احقاق حقوق آنها، روزه و توبه او به درگاه خداوند بی اثر خواهد بود. جمله ای معروف است از حضرت یشعیای نبی که از قول خداوند هدف واقعی روزه را به بنی اسرائیل تذکر می دهد که روزه مورد قبول خداوند، رنج انسان های روزه دار و تعظیم و تکریم ریاکارانه آنها در زمان روزه نیست، بلکه برداشتن یوغ ظلم و رهایی بخشیدن به ضعفا و مظلومان به عنوان حاصل عملی این احکام و مراسم، مورد نظر خداوند و انبیای اوست( یشعیا فصل 58 آیات 3-7 ).


منبع: دایره المعارف طهور