مؤمن و نشانه ها و صفات او

[علي پارسا]

در کتاب اصول کافي حديثي از امام صادق (ع) هست که ايشان به نقل از امام علي خصوصيات مؤمن را بيان نموده اند.
من گوشه هايي از آن را مي نويسم، در ذهنتان فردي با اين خصوصيات را تصور کنيد، واقعا" از تصور همچين شخصي هم احساس امنيت و آرامش خاطر به آدم مي دهد.
اصلا" فکر کنيد خودتان از فردا تمام اين خصوصيات را با جديت و مو به مو رعايت کنيد، زندگي اينگونه چقدر با وقار و متين و کامل خواهد بود.
راستي چند مؤمن دور و بر خود مي شناسيد؟
و اما گزيده اي از حديث:
از امام صادق (ع) نقل است که فرمودند:
مردي به نام همّام، برابر اميرالمؤمنين که سخنراني مي کرد برخاست و گفت: يا اميرالمؤمنين براي من مؤمن را وصف کن و صفات او را شرح بده تا گويا او را به چشم خود مي نگرم
حضرت علي (ع) در پاسخ فرمود:
مؤمن زيرک و هوشمند است
شاديش در چهره اوست و اندوهش در دل
دلش از همه چيز پهناور تر است و نزد خود از همه کس خوارتر
از هرچه نابود شود زاجر (منع کننده) است و به هر چه خوب باشد پويان
نه کينه ورز است و نه حسود
نه جهنده (از کوره در رونده) و نه دشنام گو
نه عيب جو و نه پشت سر بد گو
گردن فرازي را بد دارد و شهرت را دشمن شمارد
غمش طولاني است و همتش بلند
بسيار خموش است و با وقار و شکيبا و شکر گزار
از انديشه در آينده خود غمناک است و از نداشتن مال دنيا شاد
خلقش هموارو طبعش خاکسار و وفايش پايدار و خودش کم آزار است
نه دروغگو است و نه آبرو ريز
اگر بخندد به سبک سري و آبرو بري نرساند و اگر خشم کند از جاي به در نرود
خنده اش به قهقه نرسد و بر لبانش نقش بندد
پرسش او براي آموختن باشد و مراجعه او براي فهميدن است
دانشش بسيار و بردباريش زياد است
پر مهربان است و بخل نورزد
دل تنگ نشود و مستي و سرکشي نکند
در قضاوت خلاف حق نگويد و در علم خود راه بيدادگري نپويد
چون سنگ خارا سخت است (به آساني تحت نفوذ قرار نگيرد)
رنجبري و کوشش در نزد او شيرين تر از عسل است
نه آزمند است و نه بي تاب
نه باربر ديگران و نه در جستجوي اسرار ديگران
اگر خشم ورزد از عدالت خارج نشود
نه بي باک است و نه هتاک و زورگو
گمنام و کم زوائد است
از خداي خويش خشنود و با هواي نفسش مخالف
بر زير دست سختي نکند
در آنچه به کارش نيايد نيالايد
ياور دين است و مدافع از مؤمنين و پناه براي مسلمين
ستايش در او تأثير نکند و طمع در دلش ننشيند
و نادان بر دانش او مطلع نگردد
عاقبت انديش است
نه هرزه است و نه در جست و خيز
بسيار بخشنده است در جاي خويش
نه به خود بالد و نه دغل باشد و نه پي گيري از عيب ديگران کند
بلا بسيار کشد و شکايت اندک کند
به مردم خوش بين باشد
نيرنگ از او توقع ندارند و از دستبرد او نترسند
و ........

(اصل روايت طولاني است، مي توانيد آن را در اصول کافي - باب مؤمن و نشانه ها و صفات او بخوانيد)