hossien
9th August 2009, 12:35 PM
پرسشنامه رواني كاليفرنيا ... CPI
پرسشنامه رواني كاليفرنيا يك آزمون مداد ــ كاغذي خود اجرا است
پرسشنامه رواني كاليفرنيا ( CPI ) يك آزمون مداد ــ كاغذي خود اجرا است كه از 480 عبارت تشكيل شده و ويژگيهاي برون فردي شخصيتي را در 18 مقياس مورد مطالعه قرار مي دهد و قابليت اجرا به دو صورت فردي و گروهي را دارد .
اين پرسشنامه ابتدا در سال 1948 و با 15 مقياس توسط هاريس گاف تدوين يافت . در سال 1957 مورد تجديد نظر قرار گرفت و به صورت مجموعه اي كامل و با 18 مقياس منتشر گرديد . دستورالعمل CPI در دو مرحله و در سالهاي 1969 و 1975 مورد تجديد نظر قرار گرفت . در سال 1987 گاف ضمن تجديد نظر مجدد در آزمون , دو مقياس ديگر را نيز به مجموعه قبل اضافه نموده و اين پرسشنامه را به آزمون 20 مقياسي تبديل نمود . فرم تجديد نظر شده 1957 داراي 480 عبارت است كه نيمي از پرسشهاي آن از آزمونMMPI اقتباس شده است .
همانند MMPI نمرات اين پرسشنامه به صورت نمره استاندارد با ميانگين (50 =T ) و انحراف معيار برابر با 10 ارائه مي گردد .
مبناي مقياس بندي نمرات در اين آزمون يك گروه نمونه هنجاريابي و شامل 6000 مرد و 7000 زن بوده است كه گستره وسيعي را از نظر سن، سطح اجتماعي، وضعيت اقتصادي و نواحي جغرافيايي شامل گرديده است .
سئوالات به صورت دو گزينه اي صحيح و غلط است كه آزمودني با مطالعه هر عبارت ، پاسخ لازم را در پاسخنامه علامت گذاري مي كند .
زمان اجراي آزمون معمولاً بين 45 دقيقه تا يك ساعت است . آزمونگر در هنگام اجراي آزمون بايد زمان پاسخگويي به عبارات را يادداشت كند . اگرچه توانايي در خواندن و انگيزش به عنوان دو عامل حائز اهميت در زمان پاسخ دهي تلقي مي گردند ، ليكن پاسخ دهي در زماني بالاتر از يك ساعت مي تواند تفاسير زير را به دنبال داشته باشد :
1- وجود اختلالي عمده در بعد رواني همانند افسردگي شديد و يا روان پريشي كاركردي
2- هوشبهر پايين و همراه با ضعف در خواندن
3-اختلالات مغزي
همچنين پاسخ دهي سريع آزمودني در 20 دقيقه و يا كمتر از آن ، مي تواند نشانگر عدم دقت و در نتيجه فقدان روايي ، شخصيت تكانشي و يا هر دو مورد ذكر شده باشد .
براي نمره گذاري هر مقياس در CPI و پس از تكميل هر پرسشنامه ، توسط آزمودني ، كليدهاي مربوط به هر مقياس به صورت مجزا بر روي پاسخنامه تكميل شده قرار گرفته و تعداد عبارات مشخص شده شمارش مي گردد ، سپس موارد علامت گذاري شده مربوط به هر مقياس در پايان برگه پاسخنامه ثبت گرديده و سپس اين نمرات خام به نمرات معيار شده در نيمرخ بهنجار تبديل مي گردند . براي نمره گذاري مي توان از دستگاه برگه خوان و رايانه استفاده كرد .
پرسشنامه رواني كاليفرنيا به عنوان يكي از معتبرترين آزمونهاي شخصيتي در جهت سنجش خصوصيات بين فردي مورد مطالعه قرار گرفته است . با عنايت به اعتبار به دست آمده و خصيصه هاي مورد مطالعه در 18 ويژگي قابل سنجش در اين آزمون ، پرسشنامه مربوطه مي تواند جهت خدمات مشاوره اي از قبيل : هدايت شغلي ، هدايت تحصيلي ، مشاوره هاي رواني ، ازدواج و همچنين ارزيابي استخدامي مورد استفاده قرار گيرد .
در ميان انواع آزمونهاي رواني و با هدف سنجش ويژگيهاي شخصيتي ، بسياري از ابزارها به سنجش ويژگيهاي باليني و مرضي مي پردازند . ليكن در جهت سنجش خلق و سبكهاي تعاملات اجتماعي و بين فردي ، پرسشنامه رواني كاليفرنيا را مي توان از حيث تعداد مقياس و ويژگيهاي مورد مطالعه به عنوان مقياسي جامع و در خور توجه دانست .
در اين خصوص براهني ( 71 مترجم ) به نقل از مگارگي ( 1972 ) مي نويسد : " پرسشنامه شخصيتي كاليفرنيا ( CPI ) يكي از بهترين پرسشنامه هاي موجود براي اندازه گيري شخصيت است كه از دقت فني قابل ملاحظه اي برخوردار است و بررسي هاي وسيعي به منظور بهبود آن صورت گرفته است . " اجرا و نمره گذاري پرسشنامه رواني كاليفرنيا را امري سريع و سهل قلمداد و روشهاي اجراي فردي و گروهي پرسشنامه را مزيتي براي اين پرسشنامه قلمداد مي نمايد .
توصيف مقياس هاي CPI
CPI ، داراي 18 مقياس استاندارد شده است. هر مقياس براي شناخت يك خصيصه مهم از ابعاد روانشناسي بين فردي مناسب است و تمامي مجموعه CPI ، شناخت عميق را از تعاملات اجتماعي و بين فردي مهيا مي سازد . به صورت خاص ، هر مقياس آنچه را كه يك فرد در شرايطي خاص " خواهد گفت " و يا " انجام خواهد داد " پيش بيني مي كند . اين مقياس ها كه در 4 طبقه كلي دسته بندي شده اند ، عبارتند از :
الف - مقياس هاي مربوط به تعادل ، سلطه گري ، اعتماد به نفس و خود بسندگي بين فردي .
1- سلطه گري - Do : حوزه توانايي رهبري را اندازه مي گيرد . اين مقياس توانايي هايي مانند سيالي كلامي ، ترغيب و مجاب كردن ديگران و اينكه شخص تا چه اندازه مي تواند در يك موقعيت تصدي كارها را بر عهده بگيرد شامل مي شود .
2- استعداد كسب پايگاه - Cs : صفات خاص استعداد پايگاه نشانگر آن است كه سرانجام شخص به پايگاه و منزلت مي رسد . از جمله اين صفات عبارتند از : پشتكار ، خود رهبري ، جاه طلبي و اعتماد به نفس .
3- مردم پذيري - Sy : سوالات مقياس به لذت بردن از تعاملات اجتماعي ، احساس برازندگي ، اعتماد به نفس در ارتباط با ديگران و علاقه به فعاليتهاي عقلي و فرهنگي مربوط هستند .
4- حضور اجتماعي - Sp : به منظور اندازه گيري ميزان برازندگي و ثبات ، اعتماد به نفس ، زنده دلي و خود انگيختگي در تعاملات اجتماعي . اين مقياس به ويژه ميزان اعتماد به نفس و جرأت ابراز وجود شخص را اندازه مي گيرد .
5- خود پذيري - Sa : به سنجش عواملي همچون احساس ارزش شخصي , پذيرش خود و استعداد براي انديشيدن و عمل كردن مستقل طراحي شده است .
6- احساس خوب بودن - Wb : براي كمك به تشخيص نيمرخ هايي كه در آنها " وانمود بد " صورت گرفته است تدوين شد .
ب - مقياسهاي مربوط به اجتماعي شدن , مسئوليت پذيري , ارزشهاي بين فردي و منش .
7- مسئوليت پذيري - Re : به سنجش ويژگيهايي مانند " وظيفه شناسي , مسئوليت پذيري , قابليت اعتماد , عمل كردن بر اساس نظم و مقررات و اعتقاد بر اينكه عقل و دليل بايد بر زندگي حاكم باشد ، مي پردازد .
8- اجتماعي شدن - So : سنجش احتمال رفتار جامعه ستيزي را داشته بعدها به عنوان شاخصي از بلوغ اجتماعي و درستكاري اجتماعي درآمد . براي اندازه گيري ميزان پذيرش و جانبداري از هنجارهاي اجتماعي تدوين شد .
9- خويشتنداري - Sc : هدف اندازه گيري ميزان كنترل و نظارتي است كه شخص بر رفتار خود دارد .
10- تحمل - To : براي اندازه گيري ميزان ناشكيبايي اجتماعي در برابر پذيرا بودن ، سهل گيري و عدم داوري اشخاص درباره عقايد و نگرشهاي اجتماعي شان تدوين شد .
11- برداشت خوب - Gi : اين مقياس عمدتاً براي كشف اشخاصي كه " وانمود خوب " بودن مي كنند ، طراحي شده است . در عين حال نشان مي دهد كه فرد تا چه اندازه در ديگران برداشت مطلوب ايجاد مي كند .
12- اشتراك - Cm : اين مقياس حوزه هاي به خوبي اجتماعي شدن ، همرنگي با جماعت ، خوش بيني ، انكار خصايص روان رنجوري و سنتي بودن رفتارها و نگرشها را منعكس مي كند .
ج - مقياس هاي مربوط به استعداد ، پيشرفت و كارآيي ذهني .
13- پيشرفت از طريق همنوايي - Ac : اين مقياس نشانگر آن است كه شخص تا چه اندازه ترجيح مي دهد كه ملاكهاي عملكرد به گونه روشن توسط يك منبع خارجي مشخص شود .
14- پيشرفت به وسيله استقلال - Ai : كساني كه در مقياس Ai نمره هاي بالا مي گيرند ، در زمينه هايي كه مستلزم خلاقيت ، خود شكوفايي و تفكر مستقل است موفقيت بدست مي آورند .
15- كارآيي ذهني - Ie : دارندگان نمره هاي بالا در اين مقياس معمولاً افرادي با كفايت و داراي تفكر روشن بوده و از قابليتهاي خود حداكثر استفاده را به عمل مي آورند .
د - مقياس هاي مربوط به جنبه هاي هوشي و رغبت .
16- استعداد روانشتاختي - Py : هدف اصلي از تدوين اين مقياس ، شناسايي اشخاصي است كه نسبت به رفتار ديگران بينش دارند و نيازها و انگيزشهاي دروني ديگران را بدقت درك مي كنند.
17- انعطاف پذيري - Fx : اين مقياس براي سنجش ميزان انعطاف پذيري ، انطباق پذيري و تغيير پذيري فرد از نظر تفكر ، رفتار و خلق طراحي شد . ساير حوزه هاي محتوايي مقياس به توانايي مدارا با ابهام ، نامطمئن بودن و تكانشگري و نگرشهاي بدون داوري و مدارا كننده نسبت به قوانين اخلاقي درست و نادرست مربوط است .
18- جنبه زنانگي داشتن - Fe : براي سنجش ميزان گرايش آزمودني به صفات زنانه يا مردانه از نظر رواني صرف نظر از جنس واقعي او تدوين شد . هدف اصلي كشف تعارضهاي عمده در مورد هويت جنسي بود . فعلاً براي سنجش ميزان موافقت افراد با اعتقادها ، ارزشها و مشاغلي كه به طور سنتي زنانه يا مردانه تلقي مي شوند به كار مي رود .
روايي مقياس ها :
مقياس ها 4 گروه يا طبقه را تشكيل مي دهند . ( توسط گاف )
طبقه اول : شامل مقياس هاي ( Sa – Sp – Sy – Cs – Do ) مي باشد كه به ثبات ، سلطه گري اجتماعي و اتكاي به نفس متمركز است .
طبقه دوم : شامل مقياس هاي ( Wb – Cm – Gi – Sc – To – So – Re ) مي باشد كه بيشتر به تصوير ذهني-اجتماعي شخص مربوط است مانند اجتماعي شدن ، رشد يافتگي و مسئوليت پذيري.
طبقه سوم : شامل سه مقياس (Ie – Ai – Ac ) مي باشد و متغيرهاي وضعيت ذهني شخص را مي سنجد .
طبقه چهارم : شامل سه مقياس ( Fe – Fx – Py ) مي باشد و توانايي هاي مفهومي مانند حالتهاي ذهني و علاقه مندي را ارزيابي مي كند .
روايي پرسشنامه
جهت تشخيص روايي در كل نگري CPI ، از سه مقياس اشتراك Cm ، احساس خوب بودن Wb ، و برداشت خوب Gi استفاده مي گردد . بر اين اساس ، يك شاخص مناسب را براي تشخيص پاسخهاي تصادفي مي توان كسب نمره پايين در مقياس اشتراك Cm دانست .
وانمود بد را مي توان از روي نمرات خيلي پايين در مقياس احساس خوب بودن Wb و همچنين اشتراك Cm كشف نمود . نمره پايين در مقياس برداشت خوب Gi و به ويژه در مردان اغلب با وانمود بد رابطه دارد .
براي تفسير نمرات حاصل از اجراي پرسشنامه رواني كاليفرنيا ، مي توان روشهاي متفاوت را مورد استفاده قرار داد . همچنين تفسير باليني به كمك مجموعه اين روشها و همچنين استفاده از نيمرخ ، قابليت دريافت هر چه بيشتر از الگوي رفتاري و شخصيتي افراد را نمودار مي سازد . از جمله روشهاي تعبير و تفسير نتايج حاصل ( پس از تبديل به نمرات معيله ) مي توان به موارد زير اشاره نمود :
1- الگوهاي برافراشتگي و فرو رفتگي ، به صورت مجموعه اي مورد توجه قرار گيرند . ( نمرات بالاتر از ميانگين معمولاً نشان دهنده حوزه مثبت سازگاري و نمرات پايين تر از ميانگين نشان دهنده احتمال بروز مشكلاتي خاص در سازگاري هاي اجتماعي است . )
2- الگوهاي برافراشتگي ها و پستي ها ، در دسته ها و طبقات مختلف ملاحظه شوند . ( اگر بيشتر مقياس ها و يا همه آنها در يك دسته خاص آشكارا بالاتر از ( 50 = T ) باشند در اين صورت صفاتي كه به وسيله آن دسته نشان داده مي شوند حوزه هاي قوت به شمار مي روند . نمره هاي كمتر از 50 = T حوزه هاي مشكل را نشان مي دهند .
3- توجه نمودن به بردار ها و تعامل دو مقياس . ( الگوهاي تعامل بين دو مقياس مي توانند كمك هاي شاياني را جهت تشخيص و تفسير هاي رواني فراهم آورند .
4- هر يك از مقياس ها به صورت منفرد مطالعه شوند .
منابع تفسير نتايج حاصل از پرسشنامه كاليفرنيا :
1- كتاب راهنماي سنجش رواني - تأليف مارنات و ترجمه حسن پاشا شريفي - انتشارات رشد 1374
2- دستورالعمل پرسشنامه رواني كاليفرنيا - انتشارات روانشناسان مشاور - كاليفرنيا - 1975
(( هنجاريابي پرسشنامه رواني كاليفرنيا براي شهر مشهد در سال 1375 ))
مجري طرح : بهروز مهرام . همكاران : جعفر طالبيان شريف ، مجيد سرمد
دانشكده علوم تربيتي - گروه آموزشي روانشناسي .
كتابخانه دانشكده علوم تربيتي - گزارش نهايي طرح پژوهشي شماره 196 - پ / 106
خلاصه پژوهش :
اين پژوهش با هدف هنجاريابي پرسشنامه رواني كاليفرنيا براي شهر مشهد انجام يافته است . در اين تحقيق فرم 480 عبارتي پرسشنامه رواني كاليفرنيا پس از ترجمه و معادل ساز مناسب براي واژگان به صورت مقدماتي بر روي نمونه اي شامل 300 نفر اجرا و فرم ثانويه آزمون تدوين يافت .
پس از اخذ آمار جمعيتي افراد ساكن در جامعه مورد پژوهش و بر حسب توزيع جنسيتي و سن ، فرم مدون ثانويه بر روي 2700 نفر و به صورت انفرادي اجرا گرديد . پس از اخذ پاسخنامه هاي تكميل شده ، داده ها به كمك دستگاه برگه خوان كامپيوتري وارد شد و سپس به كمك برنامه هاي آماري PAS و SPSSتجزيه و تحليل نهايي انجام گرفت و بر اساس دو عامل همبستگي هر سوال با نمره مقياس و همچنين تأثير حذف هر سوال بر ميزان پايايي آزمون ، فرم نهايي آزمون و شامل 234 عبارت تدوين يافت .
پايايي مقياس ها از طريق همساني دروني و به روش كودر- ريچاردسون مورد مطالعه قرار گرفت كه پايايي مقياس هاي هجده گانه مورد پژوهش ، همخواني بالايي را با نتايج مطالعات گاف بر فرم اصلي آزمون نمايان ساخت .
روايي مقياس ها نيز از طريق انواع روايي سازه و به صور همساني دروني - تحليل عوامل و بررسي محتوايي عبارات مورد مطالعه قرار گرفت .
از نتايج اين پژوهش مي توان در جهت گزينش هاي شخصيتي براي نهادها و سازمان هاي مختلف ، هدايتهاي شغلي و تحصيلي توسط مراكز مشاوره و همچنين مشاوره ازدواج بهره گرفت .
تست شخصيتي كاليفرنيا
روي اين دفترچه چيزي ننويسيد و تا زماني كه از طرف آزماينده دستور داده نشده است ، عملي انجام ندهيد .
راهنمايي :
اين دفترچه شامل 180 سوال با گزينه هاي آري يا نه است. جواب شما نشان دهنده چگونگي تفكر احساس يا عمل شما در مقابل عوامل خارجي است . به هر سؤال بايد با دقت و سرعت هر چه تمام تر جواب دهيد . اينك به سؤال نمونه زير توجه كنيد :
1- آيا در خانه گربه داريد ؟ آري نه
2- آيا فوتبال بازي مي كنيد ؟ آري نه
جواب مورد نظر خود را با گذاردن علامت ضربدر ( * ) در داخل مربع هاي مربوط به آري يا نه مشخص كنيد . مثلاً اگر در خانه گربه داريد ، در مربع سمت راست " آري " و اگر فوتبال بازي نمي كنيد در مربع سمت چپ " نه " علامت ضربدر بگذاريد به صورت زير :
1- آري نه
2- آري نه
توجه :
1- جواب هر سؤال را در پاسخنامه با توجه به شماره آن سؤال مشخص كنيد به گونه اي كه شماره سؤال در كتابچه تست و پاسخنامه يكي باشد .
2- به همه سؤال ها جواب دهيد و هيچ سؤالي را سفيد نگذاريد ( زيرا اين شخصيت سنج ، يك پرسشنامه است ، نه تست و بنابراين نمره منفي ندارد . )
زمان لازم :
براي سنين 13 - 12 40 دقيقه
براي سنين 15 - 14 35 دقيقه
تا دستور داده نشده است ، شروع نكنيد .
بخش اول A
1- اگر كاري مشكل باشد ، آيا آن را ادامه مي دهيد ؟
2- آيا كاري را كه شروع كرده ايد ، حتما ً به اتمام مي رسانيد ؟
3- آيا از مخالفت افراد معمولاً رنج مي بريد ؟
4- آيا اغلب دوستان در بازي هاي دوستانه شما را فريب مي دهند ؟
5- آيا براي شما مشكل است كه اشتباه خودتان را بپذيريد ؟
6- آيا چيزهايي را كه قرض گرفته ايد غالباً پس مي دهيد ؟
7- آيا براي تمام كردن كار خود تا دير وقت مي مانيد ؟
8- آيا احساس مي كنيد اغلب مردم سعي دارند به شما دستور بدهند ؟
9- آيا ملاقات و معرفي اشخاص براي شما آسان است ؟
10- آيا در طرح نقشه هاي اجتماعي احتياج به كمك داريد ؟
11- آيا صحبت كردن با جنس مخالف براي شما آسان است ؟
12- آيا وقتي از كسي مي رنجيد متأسف مي شويد ؟
13- آيا صحبت كردن با افراد مهم براي شما آسان است ؟
14- آيا به سادگي مي توانيد در ديگران نفوذ كنيد ؟
15- آيا وقتي در كنار افراد بيگانه هستيد احساس ناراحتي مي كنيد ؟
بخش اول B
16- آيا وقتي كاري را به خوبي انجام دهيد ديگران فكر مي كنند بزرگ شده ايد ؟
17- آيا فكر مي كنيد عده بسياري از مردم پست و خسيس هستند ؟
18- وقتي در كلاس هستيد فكر مي كنيد ساير شاگردان خوشحال هستند ؟
19- آيا همكلاسان به شما علاقه مند هستند ؟
20- آيا مردم خيال مي كنند شما داراي عقايد عالي هستيد ؟
21- آيا دوستان شما به آنچه انجام مي دهيد علاقه مند هستند ؟
22- آيا مردم اغلب نسبت به شما عقايد خوبي ندارند ؟
23- آيا براي شما مشكل است مردم را به مسائل خودتان علاقه مند كنيد ؟
24- آيا از انجام كارهايي كه احتياج به تلاش زياد دارد ناراحت هستيد ؟
25- آيا احساس مي كنيد رفتار مردم نسبت به شما آن گونه نيست كه بايد باشد ؟
26- آيا اكثر دوستانتان شما را شجاع مي دانند ؟
27- آيا اغلب از شما خواسته مي شود كه مهماني ترتيب بدهيد ؟
28- آيا به نظر مي رسد كه اغلب آشنايان شما را دوست دارند ؟
29- آيا به مهماني هايي كه در آن گروه جوانان شركت دارند دعوت مي شويد ؟
30- آيا اغلب احساس مي كنيد كه بين دوستان محبوبيتي نداريد ؟
بخش اول C
31- آيا مي توانيد دوستانتان را خودتان انتخاب كنيد ؟
32- آيا اغلب به خاطر ديگران از خواسته هاي خود صرف نظر مي كنيد ؟
33- آيا مي توانيد كارهايي را كه دوست داريد انجام دهيد ؟
34- آيا پول توجيبي به اندازه كافي مي گيريد ؟
35- آيا فكر مي كنيد براي خطاي جزئي زياد تنبيه مي شويد ؟
36- آيا معمولاً اجازه داريد به اجتماعي كه گروه جوانان در آن شركت دارند برويد ؟
37- آيا معمولاً اجازه داريد در تصميم گرفتن به خانواده خود كمك كنيد ؟
38- آيا براي كارهاي جزئي ، بيش از اندازه سرزنش مي شويد ؟
39- آيا افراد زيادي سعي مي كنند به شما دستور دهند ؟
40- آيا خانواده شما اجازه گردش با دوستان را به شما مي دهند ؟
41- آيا در بيشتر مواقع ديگران به جاي شما تصميم مي گيرند ؟
42- آيا لباسهايتان را خودتان انتخاب مي كنيد ؟
43- آيا احساس مي كنيد دوستان شما بهتر از شما كارها را انجام مي دهند ؟
44- آيا احساس مي كنيد به اندازه كافي آزادي نداريد ؟
45- آيا دوست داريد كاري را كه بزرگترها نمي پسندند انجام دهيد ؟
بخش اول D
46- آيا سازش با دانش آموزان جديد براي شما سخت است ؟
47- آيا احساس مي كنيد مثل دوستان خود سالم و قوي هستيد ؟
48- آيا احساس مي كنيد هم دختران و هم پسران به شما توجه مي كنند ؟
49- آيا اغلب احساس مي كنيد كه ديگران به شما بي اعتنا هستند ؟
50- آيا مدرسه خود را مدرسه دلخواه خودتان مي دانيد ؟
51- آيا به اندازه كافي دوست خوب داريد ؟
52- آيا دوستان شما احساس مي كنند كه خانواده شما موفق تر از خانواده آنهاست ؟
53- آيا اغلب احساس مي كنيد كه معلمان ترجيح مي دهند شما در كلاس نباشيد ؟
54- آيا معمولاً به جشن هاي مدرسه يا مهماني هاي همسايه ها دعوت مي شويد ؟
55- آيا دوست گرفتن براي شما مشكل است ؟
56- آيا همكلاسان شما از بودن شما در كلاس خوشحال هستند ؟
57- آيا فكر مي كنيد راجع به جنس مخالف اطلاعات لازم را نداريد ؟
58- آيا فكر مي كنيد همكلاسان ديگر در خانه وضعي بهتر از شما دارند ؟
59- آيا در مدرسه به عقايد شما اهميت داده مي شود ؟
60- آيا دوستان شما مايل هستند با آنها باشيد ؟
بخش اول E
61- آيا براي شما صحبت كردن با همكلاسان سخت است ؟
62- آيا گاهي به علت ناتواني از انجام كارها ناراحت مي شويد ؟
63- آيا بيشتر افراد سعي دارند از اعمال شما به نفع خودشان استفاده كنند ؟
64- آيا احساس مي كنيد بيشتر افراد كارها را بهتر از شما انجام مي دهند ؟
65- آيا اغلب مردم به احساسات شما اهميتي نمي دهند ؟
66- آيا اغلب از شركت در مهماني ها و فعاليت هاي اجتماعي خودداري مي كنيد ؟
67- آيا غالباً فكر مي كنيد كه بزرگترها شما را از شركت در مهماني ها و فعاليت هاي اجتماعي ، منع مي كنند ؟
68- آيا فكر مي كنيد مشكلات شما از پسران و دختران ديگر بيشتر است ؟
69- آيا گاهي در بين جمع احساس تنهايي مي كنيد ؟
70- آيا احساس مي كنيد رفتار ديگران با شما آن گونه نيست كه بايد باشد ؟
71- آيا مشكلات شما را ناراحت و نگران مي كند ؟
72- آيا گاه احساس مي كنيد كه گفته ها و اعمال ديگران بي معناست ؟
73- آيا اغلب فكر مي كنيد پسران و دختران جوان از شما بهتر زندگي مي كنند ؟
74- آيا مردم با حرف هايشان گاهي شما را ناراحت مي كنند ؟
75- آيا اشتباهاتي كرده ايد كه نمي توانيد آن ها را فراموش كنيد ؟
بخش اول F
76- آيا گاهي دچار عطسه هاي شديد مي شويد ؟
77- آيا از سرماخوردگي پي در پي رنج مي بريد ؟
78- آيا از سردرد شكايت داريد ؟
79- آيا قبل از موقع غذا خوردن گرسنه مي شويد ؟
80- آيا گاهي بدون علت ناراحتي معده پيدا مي كنيد ؟
81- آيا چشم هايتان اغلب درد مي كند ؟
82- آيا بيشتر اوقات از مردم مي خواهيد حرفشان را تكرار كنند ؟
83- آيا اغلب از خواب هاي ترسناك ناراحت مي شويد ؟
84- آيا گاهي به علت گرفتگي ناگهاني ماهيچه ها ناراحت مي شويد ؟
85- آيا گاهي حرف ديگران را به علت روشن نبودن نمي فهميد ؟
86- آيا در موقع عصبانيت لكنت زبان پيدا مي كنيد ؟
87- آيا ديگران شما را شيطان و ناراحت مي دانند ؟
88- آيا معمولاً دير به خواب مي رويد ؟
89- آيا اكثراً خسته هستيد ؟
90- آيا آنچه را كه خوانده ايد اغلب فراموش مي كنيد ؟
بخش دوم A
91- آيا انجام دادن كار ممنوع درست است ؟
92- آيا لازم است هميشه به عهد و پيمان خود وفادار باشيم ؟
93- آيا كساني را كه عقيده مخالف شما دارند مسخره مي كنيد ؟
94- آيا لازم است نسبت به افرادي كه دوست نداريم مهربان باشيم ؟
95- آيا نسبت به افراد غيرقابل تحمل بايد مؤدب باشيم ؟
96- آيا مردم بايد به اخطار (( از وسط خيابان نرويد )) عمل كنند ؟
97- آيا صحيح است محصلي چيزي را كه پيدا مي كند براي خود بردارد ؟
98- آيا درست است از ديگران به علت كمك هاي خيلي كم تشكر كنيم ؟
99- آيا در موقع بي پولي درست است اشيايي كه واقعاً به آنها احتياج است دزديده شود ؟
100- آيا رفتار دانش آموزان ثروتمند از رفتار دانش آموزان فقير بهتر است ؟
101- آيا درست است به افرادي كه به شكل مسخره در مشكلات وامانده اند بخنديم ؟
102- آيا براي به دست آوردن چيزي كه آسان به دست نمي آيد حقه زدن درست است ؟
103- آيا درست است به افرادي كه عقايد احمقانه دارند بخنديم ؟
104- آيا بايد نسبت به دانش آموزان تازه وارد رفتار دوستانه داشته باشيم ؟
105- اگر خانواده اجازه رفتن به سينما و مهماني را ندهد درست است كه داد و بيداد كنيم ؟
بخش دوم B
106- آيا موقع عصبانيت مي توانيد خود را كنترل كنيد ؟
107- آيا تحسين افرادي كه كارهاي خوب انجام مي دهند براي شما مشكل است ؟
108- آيا به خاطر آوردن نام اشخاصي كه ملاقات مي كنيد براي شما آسان است ؟
109- آيا دوست داريد در برابر جمع به نوعي بازي كه بلد نيستيد بپردازيد ؟
110- آيا از صحبت با افراد تازه آشنا لذت مي بريد ؟
111- آيا به خاطر پاداش به ديگران كمك مي كنيد ؟
112- آيا مي توانيد يك مهماني سرد را رونق دهيد و گرم كنيد ؟
113- آيا وقتي بازي را مي بازيد خودتان را در مقابل ديگران كنترل مي كنيد ؟
114- آيا ناراحتي ديگران غالباً شما را رنج مي دهد ؟
115- آيا ترتيب دادن مهماني و فعاليت هاي اجتماعي براي شما سخت است ؟
116- آيا گرفتن دوست هاي تازه براي شما آسان است ؟
117- آيا دوست داريد در خانه خود مهماني داشته باشيد ؟
118- آيا احساس مي كنيد كه مي خواهيد صحبت افراد پرچانه را قطع كنيد ؟
119- آيا مي توانيد كاري كنيد كه به همكلاس هاي شما در مهماني خوش بگذرد ؟
120- آيا با دختران و پسراني كه تازه آشنا مي شويد معمولاً به آساني صحبت مي كنيد ؟
بخش دوم C
121- آيا اشيايي را كه مردم بدون دليل منطقي نمي پذيرند براي خود برمي داريد ؟
122- آيا اغلب كودكان كوچكتر را براي استفاده خود به كار مي گيريد ؟
123- آيا از والدين و معلمان خود وقتي با شما مهربان نباشند اطاعت مي كنيد ؟
124- آيا براي به دست آوردن چيزي كه حق داريد گاهي به تشويق دوستان ، با همكلاسان خود نزاع مي كنيد ؟
125- آيا فكر مي كنيد دروغ گفتن بهترين راه فرار از مشكلات است ؟
126- آيا براي ثابت كردن نظرات خود اغلب نزاع مي كنيد ؟
127- آيا به خاطر نزاع با همكلاس هاي خود گاهي سرزنش مي شويد ؟
128- آيا وقتي با بچه ها بازي مي كنيد احساس مي كنيد آنها خوشحال مي شوند ؟
129- آيا رفتار برخي افراد چنان ظالمانه است كه آزردن آنها را درست بدانيد ؟
130- آيا رفتار برخي افراد با شما گاه چنان بد است كه مي خواهيد ، هر چيزي را كه جلوي دست شماست ، بشكنيد ؟
131- آيا گاهي درست است كارها را به دست افراد بد بسپاريم ؟
132- آيا برخي افراد چنان بد هستند كه دشنام دادن به آنها شايسته باشد ؟
133- آيا لازم است گاهي براي گرفتن حق خود عصباني شويد ؟
134- آيا فكر مي كنيد برخي افراد شايسته تنبيه هستند ؟
135- آيا وقتي بتوانيد با افراد بد آن گونه كه شايسته آنهاست رفتار كنيد خوشحال مي شويد ؟
بخش دوم D
136- آيا افراد خانواده به سبب كاري كه براي آنها انجام مي دهيد با شما مهربان هستند ؟
137- آيا گاهي افراد خانواده را اذيت مي كنيد ؟
138- آيا براي ترجيح يكي از افراد خانواده به ديگران دليل قانع كننده اي داريد ؟
139- آيا افراد خانواده شما را فردي موفق مي دانند ؟
140- آيا افراد خانواده فكر مي كنند شما از آنها كناره گيري مي كنيد ؟
141- آيا افراد خانواده فكر مي كنند شما به چيزهايي بي ارزش علاقه مند هستيد ؟
142- آيا گاهي احساس مي كنيد نبايد در خانه زندگي كنيد ؟
143- آيا از همنشيني با افراد خانواده در خانه لذت مي بريد ؟
144- آيا ترجيح مي دهيد دوستان خود را به سبب نامناسب بودن خانه در خارج ببينيد ؟
145- آيا گاه خود را بدين سبب كه رفتارتان مناسب با خانواده نيست محكوم مي كنيد ؟
146- آيا در خانه خوش اخلاق و بذله گو هستيد ؟
147- آيا تشكر از افراد خانواده براي شما سخت است ؟
148- آيا بيشتر افراد خانواده با خواسته هاي شما موافقند ؟
149- آيا گاهي احساس مي كنيد كه هيچ كس در خانه به فكر شما نيست ؟
150- آيا رفتار افراد در خانه براي شما آزار دهنده است ؟
بخش دوم E
151- آيا فكر مي كنيد معلمان شما را درك مي كنند ؟
152- آيا فكر مي كنيد مردودي شما به خاطر دشوار بودن بعضي از دروس است ؟
153- آيا دوست داريد در مدرسه با همكلاسان خود همكاري كنيد ؟
154- اگر بتوانيد از مدرسه فرار مي كنيد ؟
155- آيا فكر مي كنيد برخي از همكلاس ها ، شما را در ورزش ضعيف مي دانند ؟
156- آيا برخي از معلمان با سخت گيري هاي خود تكاليف مدرسه را سخت تر مي كنند ؟
157- آيا از صحبت كردن با دانش آموزان تازه وارد لذت مي بريد ؟
158- آيا غالباً فكر مي كنيد كه برخي از معلملن خوب نيستند ؟
159- آيا دوستان از شما مي خواهند كه در بازي هاي مدرسه شركت كنيد ؟
160- اگر معلمان مهربان تر بودند خوشحال تر مي شديد ؟
161- آيا همكلاسان شما رفتار شما را نسبت به خود مي پسندند ؟
162- آيا تنها و بدون حضور همكلاسان خود احساس راحتي مي كنيد ؟
163- آيا معلمان دانش آموزان را تشويق به همكاري مي كنند ؟
164- آيا گاهي به دلايلي از همكلاسان خود دوري مي كنيد ؟
165- آيا اغلب فكر مي كنيد برخي از معلمان نسبت به شاگردان توجه كمتري دارند ؟
بخش دوم F
166- آيا براي ديدن دوستاني كه در همسايگي شما قرار دارند به خانه آنها مي رويد ؟
167- آيا عادت داريد با همسايگان صحبت كنيد ؟
168- آيا بيشتر همسايگان شما از قانون اطاعت نمي كنند ؟
169- آيا با دوستان همسايه خود بازي مي كنيد ؟
170- آيا دانش آموزان زيباي جنس مخالف در همسايگي شما زندگي مي كنند ؟
171- آيا برخي همسايگان تا آن حد مهربان هستند كه بتوان آنها را دوست داشت ؟
172- آيا سعي مي كنيد از پسران و دختران مليت ها و نژادهاي ديگر كه در همسايگي شما هستند دوري كنيد ؟
173- آيا اغلب به ميهماني همسايگان مي رويد ؟
174- آيا لازم است با افراد همه طبقات اجتماعي مهربان و خوب باشيم ؟
175- آيا از اين كه در گروه دختران و پسران باشيد خوشحال مي شويد ؟
176- آيا در همسايگي شما افرادي زندگي مي كنند كه دوست داشتن آنها مشكل باشد ؟
177- آيا در همسايگي شما افراد نامناسبي وجود دارند كه بخواهيد از آنها دوري كنيد ؟
178- آيا در همسايگي شما افرادي زندگي مي كنند كه از برخورد با آنها خوشنود نباشيد ؟
179- آيا بيشتر دختران و پسران همسايه خود را دوست داريد ؟
180- آيا برخي از همسايگان ، شما را به سبب آن كه مذهبي هستيد فردي عجيب مي دانند ؟
پرسشنامه رواني كاليفرنيا يك آزمون مداد ــ كاغذي خود اجرا است
پرسشنامه رواني كاليفرنيا ( CPI ) يك آزمون مداد ــ كاغذي خود اجرا است كه از 480 عبارت تشكيل شده و ويژگيهاي برون فردي شخصيتي را در 18 مقياس مورد مطالعه قرار مي دهد و قابليت اجرا به دو صورت فردي و گروهي را دارد .
اين پرسشنامه ابتدا در سال 1948 و با 15 مقياس توسط هاريس گاف تدوين يافت . در سال 1957 مورد تجديد نظر قرار گرفت و به صورت مجموعه اي كامل و با 18 مقياس منتشر گرديد . دستورالعمل CPI در دو مرحله و در سالهاي 1969 و 1975 مورد تجديد نظر قرار گرفت . در سال 1987 گاف ضمن تجديد نظر مجدد در آزمون , دو مقياس ديگر را نيز به مجموعه قبل اضافه نموده و اين پرسشنامه را به آزمون 20 مقياسي تبديل نمود . فرم تجديد نظر شده 1957 داراي 480 عبارت است كه نيمي از پرسشهاي آن از آزمونMMPI اقتباس شده است .
همانند MMPI نمرات اين پرسشنامه به صورت نمره استاندارد با ميانگين (50 =T ) و انحراف معيار برابر با 10 ارائه مي گردد .
مبناي مقياس بندي نمرات در اين آزمون يك گروه نمونه هنجاريابي و شامل 6000 مرد و 7000 زن بوده است كه گستره وسيعي را از نظر سن، سطح اجتماعي، وضعيت اقتصادي و نواحي جغرافيايي شامل گرديده است .
سئوالات به صورت دو گزينه اي صحيح و غلط است كه آزمودني با مطالعه هر عبارت ، پاسخ لازم را در پاسخنامه علامت گذاري مي كند .
زمان اجراي آزمون معمولاً بين 45 دقيقه تا يك ساعت است . آزمونگر در هنگام اجراي آزمون بايد زمان پاسخگويي به عبارات را يادداشت كند . اگرچه توانايي در خواندن و انگيزش به عنوان دو عامل حائز اهميت در زمان پاسخ دهي تلقي مي گردند ، ليكن پاسخ دهي در زماني بالاتر از يك ساعت مي تواند تفاسير زير را به دنبال داشته باشد :
1- وجود اختلالي عمده در بعد رواني همانند افسردگي شديد و يا روان پريشي كاركردي
2- هوشبهر پايين و همراه با ضعف در خواندن
3-اختلالات مغزي
همچنين پاسخ دهي سريع آزمودني در 20 دقيقه و يا كمتر از آن ، مي تواند نشانگر عدم دقت و در نتيجه فقدان روايي ، شخصيت تكانشي و يا هر دو مورد ذكر شده باشد .
براي نمره گذاري هر مقياس در CPI و پس از تكميل هر پرسشنامه ، توسط آزمودني ، كليدهاي مربوط به هر مقياس به صورت مجزا بر روي پاسخنامه تكميل شده قرار گرفته و تعداد عبارات مشخص شده شمارش مي گردد ، سپس موارد علامت گذاري شده مربوط به هر مقياس در پايان برگه پاسخنامه ثبت گرديده و سپس اين نمرات خام به نمرات معيار شده در نيمرخ بهنجار تبديل مي گردند . براي نمره گذاري مي توان از دستگاه برگه خوان و رايانه استفاده كرد .
پرسشنامه رواني كاليفرنيا به عنوان يكي از معتبرترين آزمونهاي شخصيتي در جهت سنجش خصوصيات بين فردي مورد مطالعه قرار گرفته است . با عنايت به اعتبار به دست آمده و خصيصه هاي مورد مطالعه در 18 ويژگي قابل سنجش در اين آزمون ، پرسشنامه مربوطه مي تواند جهت خدمات مشاوره اي از قبيل : هدايت شغلي ، هدايت تحصيلي ، مشاوره هاي رواني ، ازدواج و همچنين ارزيابي استخدامي مورد استفاده قرار گيرد .
در ميان انواع آزمونهاي رواني و با هدف سنجش ويژگيهاي شخصيتي ، بسياري از ابزارها به سنجش ويژگيهاي باليني و مرضي مي پردازند . ليكن در جهت سنجش خلق و سبكهاي تعاملات اجتماعي و بين فردي ، پرسشنامه رواني كاليفرنيا را مي توان از حيث تعداد مقياس و ويژگيهاي مورد مطالعه به عنوان مقياسي جامع و در خور توجه دانست .
در اين خصوص براهني ( 71 مترجم ) به نقل از مگارگي ( 1972 ) مي نويسد : " پرسشنامه شخصيتي كاليفرنيا ( CPI ) يكي از بهترين پرسشنامه هاي موجود براي اندازه گيري شخصيت است كه از دقت فني قابل ملاحظه اي برخوردار است و بررسي هاي وسيعي به منظور بهبود آن صورت گرفته است . " اجرا و نمره گذاري پرسشنامه رواني كاليفرنيا را امري سريع و سهل قلمداد و روشهاي اجراي فردي و گروهي پرسشنامه را مزيتي براي اين پرسشنامه قلمداد مي نمايد .
توصيف مقياس هاي CPI
CPI ، داراي 18 مقياس استاندارد شده است. هر مقياس براي شناخت يك خصيصه مهم از ابعاد روانشناسي بين فردي مناسب است و تمامي مجموعه CPI ، شناخت عميق را از تعاملات اجتماعي و بين فردي مهيا مي سازد . به صورت خاص ، هر مقياس آنچه را كه يك فرد در شرايطي خاص " خواهد گفت " و يا " انجام خواهد داد " پيش بيني مي كند . اين مقياس ها كه در 4 طبقه كلي دسته بندي شده اند ، عبارتند از :
الف - مقياس هاي مربوط به تعادل ، سلطه گري ، اعتماد به نفس و خود بسندگي بين فردي .
1- سلطه گري - Do : حوزه توانايي رهبري را اندازه مي گيرد . اين مقياس توانايي هايي مانند سيالي كلامي ، ترغيب و مجاب كردن ديگران و اينكه شخص تا چه اندازه مي تواند در يك موقعيت تصدي كارها را بر عهده بگيرد شامل مي شود .
2- استعداد كسب پايگاه - Cs : صفات خاص استعداد پايگاه نشانگر آن است كه سرانجام شخص به پايگاه و منزلت مي رسد . از جمله اين صفات عبارتند از : پشتكار ، خود رهبري ، جاه طلبي و اعتماد به نفس .
3- مردم پذيري - Sy : سوالات مقياس به لذت بردن از تعاملات اجتماعي ، احساس برازندگي ، اعتماد به نفس در ارتباط با ديگران و علاقه به فعاليتهاي عقلي و فرهنگي مربوط هستند .
4- حضور اجتماعي - Sp : به منظور اندازه گيري ميزان برازندگي و ثبات ، اعتماد به نفس ، زنده دلي و خود انگيختگي در تعاملات اجتماعي . اين مقياس به ويژه ميزان اعتماد به نفس و جرأت ابراز وجود شخص را اندازه مي گيرد .
5- خود پذيري - Sa : به سنجش عواملي همچون احساس ارزش شخصي , پذيرش خود و استعداد براي انديشيدن و عمل كردن مستقل طراحي شده است .
6- احساس خوب بودن - Wb : براي كمك به تشخيص نيمرخ هايي كه در آنها " وانمود بد " صورت گرفته است تدوين شد .
ب - مقياسهاي مربوط به اجتماعي شدن , مسئوليت پذيري , ارزشهاي بين فردي و منش .
7- مسئوليت پذيري - Re : به سنجش ويژگيهايي مانند " وظيفه شناسي , مسئوليت پذيري , قابليت اعتماد , عمل كردن بر اساس نظم و مقررات و اعتقاد بر اينكه عقل و دليل بايد بر زندگي حاكم باشد ، مي پردازد .
8- اجتماعي شدن - So : سنجش احتمال رفتار جامعه ستيزي را داشته بعدها به عنوان شاخصي از بلوغ اجتماعي و درستكاري اجتماعي درآمد . براي اندازه گيري ميزان پذيرش و جانبداري از هنجارهاي اجتماعي تدوين شد .
9- خويشتنداري - Sc : هدف اندازه گيري ميزان كنترل و نظارتي است كه شخص بر رفتار خود دارد .
10- تحمل - To : براي اندازه گيري ميزان ناشكيبايي اجتماعي در برابر پذيرا بودن ، سهل گيري و عدم داوري اشخاص درباره عقايد و نگرشهاي اجتماعي شان تدوين شد .
11- برداشت خوب - Gi : اين مقياس عمدتاً براي كشف اشخاصي كه " وانمود خوب " بودن مي كنند ، طراحي شده است . در عين حال نشان مي دهد كه فرد تا چه اندازه در ديگران برداشت مطلوب ايجاد مي كند .
12- اشتراك - Cm : اين مقياس حوزه هاي به خوبي اجتماعي شدن ، همرنگي با جماعت ، خوش بيني ، انكار خصايص روان رنجوري و سنتي بودن رفتارها و نگرشها را منعكس مي كند .
ج - مقياس هاي مربوط به استعداد ، پيشرفت و كارآيي ذهني .
13- پيشرفت از طريق همنوايي - Ac : اين مقياس نشانگر آن است كه شخص تا چه اندازه ترجيح مي دهد كه ملاكهاي عملكرد به گونه روشن توسط يك منبع خارجي مشخص شود .
14- پيشرفت به وسيله استقلال - Ai : كساني كه در مقياس Ai نمره هاي بالا مي گيرند ، در زمينه هايي كه مستلزم خلاقيت ، خود شكوفايي و تفكر مستقل است موفقيت بدست مي آورند .
15- كارآيي ذهني - Ie : دارندگان نمره هاي بالا در اين مقياس معمولاً افرادي با كفايت و داراي تفكر روشن بوده و از قابليتهاي خود حداكثر استفاده را به عمل مي آورند .
د - مقياس هاي مربوط به جنبه هاي هوشي و رغبت .
16- استعداد روانشتاختي - Py : هدف اصلي از تدوين اين مقياس ، شناسايي اشخاصي است كه نسبت به رفتار ديگران بينش دارند و نيازها و انگيزشهاي دروني ديگران را بدقت درك مي كنند.
17- انعطاف پذيري - Fx : اين مقياس براي سنجش ميزان انعطاف پذيري ، انطباق پذيري و تغيير پذيري فرد از نظر تفكر ، رفتار و خلق طراحي شد . ساير حوزه هاي محتوايي مقياس به توانايي مدارا با ابهام ، نامطمئن بودن و تكانشگري و نگرشهاي بدون داوري و مدارا كننده نسبت به قوانين اخلاقي درست و نادرست مربوط است .
18- جنبه زنانگي داشتن - Fe : براي سنجش ميزان گرايش آزمودني به صفات زنانه يا مردانه از نظر رواني صرف نظر از جنس واقعي او تدوين شد . هدف اصلي كشف تعارضهاي عمده در مورد هويت جنسي بود . فعلاً براي سنجش ميزان موافقت افراد با اعتقادها ، ارزشها و مشاغلي كه به طور سنتي زنانه يا مردانه تلقي مي شوند به كار مي رود .
روايي مقياس ها :
مقياس ها 4 گروه يا طبقه را تشكيل مي دهند . ( توسط گاف )
طبقه اول : شامل مقياس هاي ( Sa – Sp – Sy – Cs – Do ) مي باشد كه به ثبات ، سلطه گري اجتماعي و اتكاي به نفس متمركز است .
طبقه دوم : شامل مقياس هاي ( Wb – Cm – Gi – Sc – To – So – Re ) مي باشد كه بيشتر به تصوير ذهني-اجتماعي شخص مربوط است مانند اجتماعي شدن ، رشد يافتگي و مسئوليت پذيري.
طبقه سوم : شامل سه مقياس (Ie – Ai – Ac ) مي باشد و متغيرهاي وضعيت ذهني شخص را مي سنجد .
طبقه چهارم : شامل سه مقياس ( Fe – Fx – Py ) مي باشد و توانايي هاي مفهومي مانند حالتهاي ذهني و علاقه مندي را ارزيابي مي كند .
روايي پرسشنامه
جهت تشخيص روايي در كل نگري CPI ، از سه مقياس اشتراك Cm ، احساس خوب بودن Wb ، و برداشت خوب Gi استفاده مي گردد . بر اين اساس ، يك شاخص مناسب را براي تشخيص پاسخهاي تصادفي مي توان كسب نمره پايين در مقياس اشتراك Cm دانست .
وانمود بد را مي توان از روي نمرات خيلي پايين در مقياس احساس خوب بودن Wb و همچنين اشتراك Cm كشف نمود . نمره پايين در مقياس برداشت خوب Gi و به ويژه در مردان اغلب با وانمود بد رابطه دارد .
براي تفسير نمرات حاصل از اجراي پرسشنامه رواني كاليفرنيا ، مي توان روشهاي متفاوت را مورد استفاده قرار داد . همچنين تفسير باليني به كمك مجموعه اين روشها و همچنين استفاده از نيمرخ ، قابليت دريافت هر چه بيشتر از الگوي رفتاري و شخصيتي افراد را نمودار مي سازد . از جمله روشهاي تعبير و تفسير نتايج حاصل ( پس از تبديل به نمرات معيله ) مي توان به موارد زير اشاره نمود :
1- الگوهاي برافراشتگي و فرو رفتگي ، به صورت مجموعه اي مورد توجه قرار گيرند . ( نمرات بالاتر از ميانگين معمولاً نشان دهنده حوزه مثبت سازگاري و نمرات پايين تر از ميانگين نشان دهنده احتمال بروز مشكلاتي خاص در سازگاري هاي اجتماعي است . )
2- الگوهاي برافراشتگي ها و پستي ها ، در دسته ها و طبقات مختلف ملاحظه شوند . ( اگر بيشتر مقياس ها و يا همه آنها در يك دسته خاص آشكارا بالاتر از ( 50 = T ) باشند در اين صورت صفاتي كه به وسيله آن دسته نشان داده مي شوند حوزه هاي قوت به شمار مي روند . نمره هاي كمتر از 50 = T حوزه هاي مشكل را نشان مي دهند .
3- توجه نمودن به بردار ها و تعامل دو مقياس . ( الگوهاي تعامل بين دو مقياس مي توانند كمك هاي شاياني را جهت تشخيص و تفسير هاي رواني فراهم آورند .
4- هر يك از مقياس ها به صورت منفرد مطالعه شوند .
منابع تفسير نتايج حاصل از پرسشنامه كاليفرنيا :
1- كتاب راهنماي سنجش رواني - تأليف مارنات و ترجمه حسن پاشا شريفي - انتشارات رشد 1374
2- دستورالعمل پرسشنامه رواني كاليفرنيا - انتشارات روانشناسان مشاور - كاليفرنيا - 1975
(( هنجاريابي پرسشنامه رواني كاليفرنيا براي شهر مشهد در سال 1375 ))
مجري طرح : بهروز مهرام . همكاران : جعفر طالبيان شريف ، مجيد سرمد
دانشكده علوم تربيتي - گروه آموزشي روانشناسي .
كتابخانه دانشكده علوم تربيتي - گزارش نهايي طرح پژوهشي شماره 196 - پ / 106
خلاصه پژوهش :
اين پژوهش با هدف هنجاريابي پرسشنامه رواني كاليفرنيا براي شهر مشهد انجام يافته است . در اين تحقيق فرم 480 عبارتي پرسشنامه رواني كاليفرنيا پس از ترجمه و معادل ساز مناسب براي واژگان به صورت مقدماتي بر روي نمونه اي شامل 300 نفر اجرا و فرم ثانويه آزمون تدوين يافت .
پس از اخذ آمار جمعيتي افراد ساكن در جامعه مورد پژوهش و بر حسب توزيع جنسيتي و سن ، فرم مدون ثانويه بر روي 2700 نفر و به صورت انفرادي اجرا گرديد . پس از اخذ پاسخنامه هاي تكميل شده ، داده ها به كمك دستگاه برگه خوان كامپيوتري وارد شد و سپس به كمك برنامه هاي آماري PAS و SPSSتجزيه و تحليل نهايي انجام گرفت و بر اساس دو عامل همبستگي هر سوال با نمره مقياس و همچنين تأثير حذف هر سوال بر ميزان پايايي آزمون ، فرم نهايي آزمون و شامل 234 عبارت تدوين يافت .
پايايي مقياس ها از طريق همساني دروني و به روش كودر- ريچاردسون مورد مطالعه قرار گرفت كه پايايي مقياس هاي هجده گانه مورد پژوهش ، همخواني بالايي را با نتايج مطالعات گاف بر فرم اصلي آزمون نمايان ساخت .
روايي مقياس ها نيز از طريق انواع روايي سازه و به صور همساني دروني - تحليل عوامل و بررسي محتوايي عبارات مورد مطالعه قرار گرفت .
از نتايج اين پژوهش مي توان در جهت گزينش هاي شخصيتي براي نهادها و سازمان هاي مختلف ، هدايتهاي شغلي و تحصيلي توسط مراكز مشاوره و همچنين مشاوره ازدواج بهره گرفت .
تست شخصيتي كاليفرنيا
روي اين دفترچه چيزي ننويسيد و تا زماني كه از طرف آزماينده دستور داده نشده است ، عملي انجام ندهيد .
راهنمايي :
اين دفترچه شامل 180 سوال با گزينه هاي آري يا نه است. جواب شما نشان دهنده چگونگي تفكر احساس يا عمل شما در مقابل عوامل خارجي است . به هر سؤال بايد با دقت و سرعت هر چه تمام تر جواب دهيد . اينك به سؤال نمونه زير توجه كنيد :
1- آيا در خانه گربه داريد ؟ آري نه
2- آيا فوتبال بازي مي كنيد ؟ آري نه
جواب مورد نظر خود را با گذاردن علامت ضربدر ( * ) در داخل مربع هاي مربوط به آري يا نه مشخص كنيد . مثلاً اگر در خانه گربه داريد ، در مربع سمت راست " آري " و اگر فوتبال بازي نمي كنيد در مربع سمت چپ " نه " علامت ضربدر بگذاريد به صورت زير :
1- آري نه
2- آري نه
توجه :
1- جواب هر سؤال را در پاسخنامه با توجه به شماره آن سؤال مشخص كنيد به گونه اي كه شماره سؤال در كتابچه تست و پاسخنامه يكي باشد .
2- به همه سؤال ها جواب دهيد و هيچ سؤالي را سفيد نگذاريد ( زيرا اين شخصيت سنج ، يك پرسشنامه است ، نه تست و بنابراين نمره منفي ندارد . )
زمان لازم :
براي سنين 13 - 12 40 دقيقه
براي سنين 15 - 14 35 دقيقه
تا دستور داده نشده است ، شروع نكنيد .
بخش اول A
1- اگر كاري مشكل باشد ، آيا آن را ادامه مي دهيد ؟
2- آيا كاري را كه شروع كرده ايد ، حتما ً به اتمام مي رسانيد ؟
3- آيا از مخالفت افراد معمولاً رنج مي بريد ؟
4- آيا اغلب دوستان در بازي هاي دوستانه شما را فريب مي دهند ؟
5- آيا براي شما مشكل است كه اشتباه خودتان را بپذيريد ؟
6- آيا چيزهايي را كه قرض گرفته ايد غالباً پس مي دهيد ؟
7- آيا براي تمام كردن كار خود تا دير وقت مي مانيد ؟
8- آيا احساس مي كنيد اغلب مردم سعي دارند به شما دستور بدهند ؟
9- آيا ملاقات و معرفي اشخاص براي شما آسان است ؟
10- آيا در طرح نقشه هاي اجتماعي احتياج به كمك داريد ؟
11- آيا صحبت كردن با جنس مخالف براي شما آسان است ؟
12- آيا وقتي از كسي مي رنجيد متأسف مي شويد ؟
13- آيا صحبت كردن با افراد مهم براي شما آسان است ؟
14- آيا به سادگي مي توانيد در ديگران نفوذ كنيد ؟
15- آيا وقتي در كنار افراد بيگانه هستيد احساس ناراحتي مي كنيد ؟
بخش اول B
16- آيا وقتي كاري را به خوبي انجام دهيد ديگران فكر مي كنند بزرگ شده ايد ؟
17- آيا فكر مي كنيد عده بسياري از مردم پست و خسيس هستند ؟
18- وقتي در كلاس هستيد فكر مي كنيد ساير شاگردان خوشحال هستند ؟
19- آيا همكلاسان به شما علاقه مند هستند ؟
20- آيا مردم خيال مي كنند شما داراي عقايد عالي هستيد ؟
21- آيا دوستان شما به آنچه انجام مي دهيد علاقه مند هستند ؟
22- آيا مردم اغلب نسبت به شما عقايد خوبي ندارند ؟
23- آيا براي شما مشكل است مردم را به مسائل خودتان علاقه مند كنيد ؟
24- آيا از انجام كارهايي كه احتياج به تلاش زياد دارد ناراحت هستيد ؟
25- آيا احساس مي كنيد رفتار مردم نسبت به شما آن گونه نيست كه بايد باشد ؟
26- آيا اكثر دوستانتان شما را شجاع مي دانند ؟
27- آيا اغلب از شما خواسته مي شود كه مهماني ترتيب بدهيد ؟
28- آيا به نظر مي رسد كه اغلب آشنايان شما را دوست دارند ؟
29- آيا به مهماني هايي كه در آن گروه جوانان شركت دارند دعوت مي شويد ؟
30- آيا اغلب احساس مي كنيد كه بين دوستان محبوبيتي نداريد ؟
بخش اول C
31- آيا مي توانيد دوستانتان را خودتان انتخاب كنيد ؟
32- آيا اغلب به خاطر ديگران از خواسته هاي خود صرف نظر مي كنيد ؟
33- آيا مي توانيد كارهايي را كه دوست داريد انجام دهيد ؟
34- آيا پول توجيبي به اندازه كافي مي گيريد ؟
35- آيا فكر مي كنيد براي خطاي جزئي زياد تنبيه مي شويد ؟
36- آيا معمولاً اجازه داريد به اجتماعي كه گروه جوانان در آن شركت دارند برويد ؟
37- آيا معمولاً اجازه داريد در تصميم گرفتن به خانواده خود كمك كنيد ؟
38- آيا براي كارهاي جزئي ، بيش از اندازه سرزنش مي شويد ؟
39- آيا افراد زيادي سعي مي كنند به شما دستور دهند ؟
40- آيا خانواده شما اجازه گردش با دوستان را به شما مي دهند ؟
41- آيا در بيشتر مواقع ديگران به جاي شما تصميم مي گيرند ؟
42- آيا لباسهايتان را خودتان انتخاب مي كنيد ؟
43- آيا احساس مي كنيد دوستان شما بهتر از شما كارها را انجام مي دهند ؟
44- آيا احساس مي كنيد به اندازه كافي آزادي نداريد ؟
45- آيا دوست داريد كاري را كه بزرگترها نمي پسندند انجام دهيد ؟
بخش اول D
46- آيا سازش با دانش آموزان جديد براي شما سخت است ؟
47- آيا احساس مي كنيد مثل دوستان خود سالم و قوي هستيد ؟
48- آيا احساس مي كنيد هم دختران و هم پسران به شما توجه مي كنند ؟
49- آيا اغلب احساس مي كنيد كه ديگران به شما بي اعتنا هستند ؟
50- آيا مدرسه خود را مدرسه دلخواه خودتان مي دانيد ؟
51- آيا به اندازه كافي دوست خوب داريد ؟
52- آيا دوستان شما احساس مي كنند كه خانواده شما موفق تر از خانواده آنهاست ؟
53- آيا اغلب احساس مي كنيد كه معلمان ترجيح مي دهند شما در كلاس نباشيد ؟
54- آيا معمولاً به جشن هاي مدرسه يا مهماني هاي همسايه ها دعوت مي شويد ؟
55- آيا دوست گرفتن براي شما مشكل است ؟
56- آيا همكلاسان شما از بودن شما در كلاس خوشحال هستند ؟
57- آيا فكر مي كنيد راجع به جنس مخالف اطلاعات لازم را نداريد ؟
58- آيا فكر مي كنيد همكلاسان ديگر در خانه وضعي بهتر از شما دارند ؟
59- آيا در مدرسه به عقايد شما اهميت داده مي شود ؟
60- آيا دوستان شما مايل هستند با آنها باشيد ؟
بخش اول E
61- آيا براي شما صحبت كردن با همكلاسان سخت است ؟
62- آيا گاهي به علت ناتواني از انجام كارها ناراحت مي شويد ؟
63- آيا بيشتر افراد سعي دارند از اعمال شما به نفع خودشان استفاده كنند ؟
64- آيا احساس مي كنيد بيشتر افراد كارها را بهتر از شما انجام مي دهند ؟
65- آيا اغلب مردم به احساسات شما اهميتي نمي دهند ؟
66- آيا اغلب از شركت در مهماني ها و فعاليت هاي اجتماعي خودداري مي كنيد ؟
67- آيا غالباً فكر مي كنيد كه بزرگترها شما را از شركت در مهماني ها و فعاليت هاي اجتماعي ، منع مي كنند ؟
68- آيا فكر مي كنيد مشكلات شما از پسران و دختران ديگر بيشتر است ؟
69- آيا گاهي در بين جمع احساس تنهايي مي كنيد ؟
70- آيا احساس مي كنيد رفتار ديگران با شما آن گونه نيست كه بايد باشد ؟
71- آيا مشكلات شما را ناراحت و نگران مي كند ؟
72- آيا گاه احساس مي كنيد كه گفته ها و اعمال ديگران بي معناست ؟
73- آيا اغلب فكر مي كنيد پسران و دختران جوان از شما بهتر زندگي مي كنند ؟
74- آيا مردم با حرف هايشان گاهي شما را ناراحت مي كنند ؟
75- آيا اشتباهاتي كرده ايد كه نمي توانيد آن ها را فراموش كنيد ؟
بخش اول F
76- آيا گاهي دچار عطسه هاي شديد مي شويد ؟
77- آيا از سرماخوردگي پي در پي رنج مي بريد ؟
78- آيا از سردرد شكايت داريد ؟
79- آيا قبل از موقع غذا خوردن گرسنه مي شويد ؟
80- آيا گاهي بدون علت ناراحتي معده پيدا مي كنيد ؟
81- آيا چشم هايتان اغلب درد مي كند ؟
82- آيا بيشتر اوقات از مردم مي خواهيد حرفشان را تكرار كنند ؟
83- آيا اغلب از خواب هاي ترسناك ناراحت مي شويد ؟
84- آيا گاهي به علت گرفتگي ناگهاني ماهيچه ها ناراحت مي شويد ؟
85- آيا گاهي حرف ديگران را به علت روشن نبودن نمي فهميد ؟
86- آيا در موقع عصبانيت لكنت زبان پيدا مي كنيد ؟
87- آيا ديگران شما را شيطان و ناراحت مي دانند ؟
88- آيا معمولاً دير به خواب مي رويد ؟
89- آيا اكثراً خسته هستيد ؟
90- آيا آنچه را كه خوانده ايد اغلب فراموش مي كنيد ؟
بخش دوم A
91- آيا انجام دادن كار ممنوع درست است ؟
92- آيا لازم است هميشه به عهد و پيمان خود وفادار باشيم ؟
93- آيا كساني را كه عقيده مخالف شما دارند مسخره مي كنيد ؟
94- آيا لازم است نسبت به افرادي كه دوست نداريم مهربان باشيم ؟
95- آيا نسبت به افراد غيرقابل تحمل بايد مؤدب باشيم ؟
96- آيا مردم بايد به اخطار (( از وسط خيابان نرويد )) عمل كنند ؟
97- آيا صحيح است محصلي چيزي را كه پيدا مي كند براي خود بردارد ؟
98- آيا درست است از ديگران به علت كمك هاي خيلي كم تشكر كنيم ؟
99- آيا در موقع بي پولي درست است اشيايي كه واقعاً به آنها احتياج است دزديده شود ؟
100- آيا رفتار دانش آموزان ثروتمند از رفتار دانش آموزان فقير بهتر است ؟
101- آيا درست است به افرادي كه به شكل مسخره در مشكلات وامانده اند بخنديم ؟
102- آيا براي به دست آوردن چيزي كه آسان به دست نمي آيد حقه زدن درست است ؟
103- آيا درست است به افرادي كه عقايد احمقانه دارند بخنديم ؟
104- آيا بايد نسبت به دانش آموزان تازه وارد رفتار دوستانه داشته باشيم ؟
105- اگر خانواده اجازه رفتن به سينما و مهماني را ندهد درست است كه داد و بيداد كنيم ؟
بخش دوم B
106- آيا موقع عصبانيت مي توانيد خود را كنترل كنيد ؟
107- آيا تحسين افرادي كه كارهاي خوب انجام مي دهند براي شما مشكل است ؟
108- آيا به خاطر آوردن نام اشخاصي كه ملاقات مي كنيد براي شما آسان است ؟
109- آيا دوست داريد در برابر جمع به نوعي بازي كه بلد نيستيد بپردازيد ؟
110- آيا از صحبت با افراد تازه آشنا لذت مي بريد ؟
111- آيا به خاطر پاداش به ديگران كمك مي كنيد ؟
112- آيا مي توانيد يك مهماني سرد را رونق دهيد و گرم كنيد ؟
113- آيا وقتي بازي را مي بازيد خودتان را در مقابل ديگران كنترل مي كنيد ؟
114- آيا ناراحتي ديگران غالباً شما را رنج مي دهد ؟
115- آيا ترتيب دادن مهماني و فعاليت هاي اجتماعي براي شما سخت است ؟
116- آيا گرفتن دوست هاي تازه براي شما آسان است ؟
117- آيا دوست داريد در خانه خود مهماني داشته باشيد ؟
118- آيا احساس مي كنيد كه مي خواهيد صحبت افراد پرچانه را قطع كنيد ؟
119- آيا مي توانيد كاري كنيد كه به همكلاس هاي شما در مهماني خوش بگذرد ؟
120- آيا با دختران و پسراني كه تازه آشنا مي شويد معمولاً به آساني صحبت مي كنيد ؟
بخش دوم C
121- آيا اشيايي را كه مردم بدون دليل منطقي نمي پذيرند براي خود برمي داريد ؟
122- آيا اغلب كودكان كوچكتر را براي استفاده خود به كار مي گيريد ؟
123- آيا از والدين و معلمان خود وقتي با شما مهربان نباشند اطاعت مي كنيد ؟
124- آيا براي به دست آوردن چيزي كه حق داريد گاهي به تشويق دوستان ، با همكلاسان خود نزاع مي كنيد ؟
125- آيا فكر مي كنيد دروغ گفتن بهترين راه فرار از مشكلات است ؟
126- آيا براي ثابت كردن نظرات خود اغلب نزاع مي كنيد ؟
127- آيا به خاطر نزاع با همكلاس هاي خود گاهي سرزنش مي شويد ؟
128- آيا وقتي با بچه ها بازي مي كنيد احساس مي كنيد آنها خوشحال مي شوند ؟
129- آيا رفتار برخي افراد چنان ظالمانه است كه آزردن آنها را درست بدانيد ؟
130- آيا رفتار برخي افراد با شما گاه چنان بد است كه مي خواهيد ، هر چيزي را كه جلوي دست شماست ، بشكنيد ؟
131- آيا گاهي درست است كارها را به دست افراد بد بسپاريم ؟
132- آيا برخي افراد چنان بد هستند كه دشنام دادن به آنها شايسته باشد ؟
133- آيا لازم است گاهي براي گرفتن حق خود عصباني شويد ؟
134- آيا فكر مي كنيد برخي افراد شايسته تنبيه هستند ؟
135- آيا وقتي بتوانيد با افراد بد آن گونه كه شايسته آنهاست رفتار كنيد خوشحال مي شويد ؟
بخش دوم D
136- آيا افراد خانواده به سبب كاري كه براي آنها انجام مي دهيد با شما مهربان هستند ؟
137- آيا گاهي افراد خانواده را اذيت مي كنيد ؟
138- آيا براي ترجيح يكي از افراد خانواده به ديگران دليل قانع كننده اي داريد ؟
139- آيا افراد خانواده شما را فردي موفق مي دانند ؟
140- آيا افراد خانواده فكر مي كنند شما از آنها كناره گيري مي كنيد ؟
141- آيا افراد خانواده فكر مي كنند شما به چيزهايي بي ارزش علاقه مند هستيد ؟
142- آيا گاهي احساس مي كنيد نبايد در خانه زندگي كنيد ؟
143- آيا از همنشيني با افراد خانواده در خانه لذت مي بريد ؟
144- آيا ترجيح مي دهيد دوستان خود را به سبب نامناسب بودن خانه در خارج ببينيد ؟
145- آيا گاه خود را بدين سبب كه رفتارتان مناسب با خانواده نيست محكوم مي كنيد ؟
146- آيا در خانه خوش اخلاق و بذله گو هستيد ؟
147- آيا تشكر از افراد خانواده براي شما سخت است ؟
148- آيا بيشتر افراد خانواده با خواسته هاي شما موافقند ؟
149- آيا گاهي احساس مي كنيد كه هيچ كس در خانه به فكر شما نيست ؟
150- آيا رفتار افراد در خانه براي شما آزار دهنده است ؟
بخش دوم E
151- آيا فكر مي كنيد معلمان شما را درك مي كنند ؟
152- آيا فكر مي كنيد مردودي شما به خاطر دشوار بودن بعضي از دروس است ؟
153- آيا دوست داريد در مدرسه با همكلاسان خود همكاري كنيد ؟
154- اگر بتوانيد از مدرسه فرار مي كنيد ؟
155- آيا فكر مي كنيد برخي از همكلاس ها ، شما را در ورزش ضعيف مي دانند ؟
156- آيا برخي از معلمان با سخت گيري هاي خود تكاليف مدرسه را سخت تر مي كنند ؟
157- آيا از صحبت كردن با دانش آموزان تازه وارد لذت مي بريد ؟
158- آيا غالباً فكر مي كنيد كه برخي از معلملن خوب نيستند ؟
159- آيا دوستان از شما مي خواهند كه در بازي هاي مدرسه شركت كنيد ؟
160- اگر معلمان مهربان تر بودند خوشحال تر مي شديد ؟
161- آيا همكلاسان شما رفتار شما را نسبت به خود مي پسندند ؟
162- آيا تنها و بدون حضور همكلاسان خود احساس راحتي مي كنيد ؟
163- آيا معلمان دانش آموزان را تشويق به همكاري مي كنند ؟
164- آيا گاهي به دلايلي از همكلاسان خود دوري مي كنيد ؟
165- آيا اغلب فكر مي كنيد برخي از معلمان نسبت به شاگردان توجه كمتري دارند ؟
بخش دوم F
166- آيا براي ديدن دوستاني كه در همسايگي شما قرار دارند به خانه آنها مي رويد ؟
167- آيا عادت داريد با همسايگان صحبت كنيد ؟
168- آيا بيشتر همسايگان شما از قانون اطاعت نمي كنند ؟
169- آيا با دوستان همسايه خود بازي مي كنيد ؟
170- آيا دانش آموزان زيباي جنس مخالف در همسايگي شما زندگي مي كنند ؟
171- آيا برخي همسايگان تا آن حد مهربان هستند كه بتوان آنها را دوست داشت ؟
172- آيا سعي مي كنيد از پسران و دختران مليت ها و نژادهاي ديگر كه در همسايگي شما هستند دوري كنيد ؟
173- آيا اغلب به ميهماني همسايگان مي رويد ؟
174- آيا لازم است با افراد همه طبقات اجتماعي مهربان و خوب باشيم ؟
175- آيا از اين كه در گروه دختران و پسران باشيد خوشحال مي شويد ؟
176- آيا در همسايگي شما افرادي زندگي مي كنند كه دوست داشتن آنها مشكل باشد ؟
177- آيا در همسايگي شما افراد نامناسبي وجود دارند كه بخواهيد از آنها دوري كنيد ؟
178- آيا در همسايگي شما افرادي زندگي مي كنند كه از برخورد با آنها خوشنود نباشيد ؟
179- آيا بيشتر دختران و پسران همسايه خود را دوست داريد ؟
180- آيا برخي از همسايگان ، شما را به سبب آن كه مذهبي هستيد فردي عجيب مي دانند ؟