agriculture
6th April 2014, 02:40 PM
مقدمه:
گندم یکی از قدیمیترین و پرارزشترین گیاهان روی زمین است که بیش از هر محصول دیگری در دنیا کشت میشود و بیش از هر محصول دیگری تامین کالری نموده و بیشترین پروتئین را در جیره غذایی انسان عرضه میکند.گیاه شناسی:
1) گندم گیاهی تک لپه از تیره غلات (Graminae)،جنس Triticumو یک ساله میباشد. گلآذین گندم سنبله مرکب است.2) شکل اصلی دانه گندم بیضی است.قسمت پشت دانه (Dorsal side ) بدون شیار و مدور و قسمت شکم (Cease side) شیاردار میباشد.پوسته دانه (Spermoderm) شامل سه لایه اپیدرم (Epidermis)،اپیکارپ (Epicarp) و اندوسپرم (Endosperm) میباشد.3) برگ گندم شامل دو قسمت اصلی غلاف (Sheath) و پهنای برگ (Blade) میباشد.غلاف،ساقه را در بر گرفته و طول هر غلاف از گره تحتانی تا گره فوقانی امتداد دارد.تیپ رشد:
1) گندم زمستانه (Winter wheat):گندم های زمستانه در نقاط سردسیر و زمانی کشت میشوند که گرمای تابستان تمام شده و سرمای زمستانه نیز شروع نشده است.معمولا تاریخ کاشت این نوع گندمها در نقاط سردسیر اوایل پاییز است.از بین ارقام کشت زمستانهی کشور میتوان امید،الموت،شهریار و ... را نام برد.نکته:برای تعیین تیپ رشد گندم میتوان آن را در اوایل بهار کشت نمود،اگر از مرحله رشد رویشی وارد رشد زایشی گردید و سنبله و دانه تولید نمود،تیپ بهاره است.اگر وارد مرحله زایشی نشد و به رشد رویشی ادامه داد زمستانه است و اگر از بین پنجههای هر بوته،فقط دو پنجه وارد مرحله رشد زایشی گردید و تولید دانه نمود زمستانه – بهاره است.2) گندم بهاره (Spring wheat):ایننوع گندمها در مناطق گرم و معتدل در پاییز کشت میشوند.اما در شرایط اقلیمی مختلف دارای تاریخهای کاشت متفاوتی میباشند.این گندمها به سرمای زمستان نیازی ندارند.معروفترین گندمهای بهاره در کشور عبارتند از:قدس، مرودشت،مهدوی نیکنژاد،پیشتاز،اترک،تجن، شیراز و غیره.3) گندمهای بهاره – زمستانه (Facultative):از نظر تاریخ کاشت بین گندمهای بهاره و زمستانه قرار دارند.معروفترین ارقام آن در کشور:نوید،زرین و الوند میباشند.لازم به یادآوری است که منظور از تاریخ کاشت،تاریخ خاک آب میباشد.تناوب یا گردش زراعی:
در اثر کشت مداوم خطر مبتلا شدن محصول به بیماریهای مختلف گیاهی زیاد است،از طرفی به علت آنکه ریشههای گندم سطحی است،فقط نبات از قسمت سطح خاک تغذیه نموده و این قشر از خاک به تدریج در اثر کشت متوالی گندم ضعیف میشود،به علاوه انواع علفهای هرز مزارع گندم و آفات آن زیاد خواهد شد.عوامل موثر در انتخاب تناوب زراعی:
عوامل موثر در تعیین تناوب زراعی عبارتند از:محصولات قابل کشت در منطقه،آب در دسترس جهت آبیاری محصولات،میزان بهرهوری از زمین،کنترل فرسایش خاک،کنترل علفهای هرز،آفات و بیماریها،نیروی انسانی و ماشینآلات موجود،عوامل اقتصادی برای کشاورز،ساختمان و حاصلخیزی خاک،مقدار باران و رطوبت خاک.انتخاب بذر:
1) بذر انتخابی باید قوه نامیهی مناسبی داشته باشد: قوه نامیه بذر باید بیشتر از95درصد باشد.2) بذر انتخابی باید خالص و بوجاری شده باشد: خلوص بذر باید بین 98 تا 100 درصد باشد.3) بذر انتخابی باید ضدعفونی شده باشد: ضدعفونی بذر،گندم را در مقابل بیماریهای سیاهک آشکار و پنهان بیمه میکند.برای موفق بودن ضدعفونی،بذر مورد نظر باید بوجاری شده و تمیز باشد.4) بذر انتخابی باید مقاوم به ریزش باشد: بنابراین در مناطق خشک باید از کشت ارقام حساس به ریزش دانه خودداری شود.5) در مناطق سردسیر بذر انتخابی باید خیلی زود جوانه تولید نماید:6) بذر انتخابی باید زود پنجه تولید نماید:7) در مناطق سردسیر و کوهستانی بذر انتخابی باید مقاوم به سرما باشد:8) بذر انتخابی باید زود ساقه تولید نماید:9) در مناطق گرم بذر انتخابی باید مقاوم به گرما باشد:10) در مناطقی که خاک زراعی شور است،بذر انتخابی باید مقاوم به شوری باشد:11) بذر انتخابی باید مقاوم به آفات و بیماریها باشد:12) در مناطق کم آب،بذر انتخابی باید مقاوم به خشکی باشد:13) در مناطق مرطوب و پر باران و پر باد بذر انتخابی باید ظرفیت پذیرش آب را داشته و مقاوم به ورس باشد:14) بذر انتخابی باید پرمحصول باشد:روشهای مختلف کاشت گندم:
1) کشت روی پشته: در این روش گندم در روی پشته یا فارو کشت میگردد،که در هر انتخاب تعداد ردیفهای کشت متفاوت است.1.1. روش خطی یا فارویی1.2. روش کشت جوی و پشتهای2) کشت مسطح: در روش کشت مسطح تفکیکی بین محل قرار گرفتن بذر و محل حرکت آب انجام نمیشود.در این روش ممکن است آبیاری به صورت بارانی و یا غرقابی انجام شود و یا کشت به صورت دیم باشد.2.1. روش کرتی2.2. روش نواری3) کشت درون جوی (عمیقکاری): این روش کاشت معمولا تحت شرایط دیم مرسوم و فاصلهی جویها از یکدیگر 20-17 سانتیمتر میباشد.مقدار بذر:
اگر عملیات زراعی به خوبی انجام گیرد و بستر بذر مناسب بوده،همچنین از بذرکار،برای کاشت گندم استفاده گردد،در میزان مصرف بذر صرفهجویی زیادی خواهد گردید.کشت بذور مناسب توسط بذرکار موجب سبز شدن کلیه بذور،به دلیل قرار گرفتن در عمق یکسان است.به طور خلاصه میزان بذر تابع شرایط زیر است:1)نوع زراعت(آبی یا دیم) 2)وزن هزار دانه3)شرایط فیزیکی خاک 4)زمان بذرپاشی5)رقم 6)قوهی نامیه7)سیستم زراعتعمق کاشت:
عمق کاشت در گندم با توجه به شرایط زیر حدود 3 تا 7 سانتیمتر است:1) نوع زراعت: در زراعتهای دیم برای آنکه بذور گیاهی بهتر و به سهولت بتوانند از رطوبت زمین استفاده نمایند،لازم است عمق بذر زیادتر باشد تا ریشه در عمق مناسب خاک مستقر گردد.2) هوای منطقه: عمق بذر در جلوگیری از خسارت سرما موثر است.3) چگونگی تهیه زمین: در زمینهایی که به نحو مطلوب آماده نشده و سطح خاک کلوخی و شیب زمین نامناسب است،میتوان برای بذر عمق بیشتری در نظر گرفت (حدود 5 سانتیمتر)،تا از عوامل نامساعد محفوظ بماند.4) زمان کاشت: در صورتی که کاشت در آخر فصل و هنگام سرما انجام گیرد،عمق بذر بیشتر در نظر گرفته میشود تا سرما موجب از بین رفتن جوانه اولیه نگردد.
منبع:http://kahakagri.blogfa.com/
گندم یکی از قدیمیترین و پرارزشترین گیاهان روی زمین است که بیش از هر محصول دیگری در دنیا کشت میشود و بیش از هر محصول دیگری تامین کالری نموده و بیشترین پروتئین را در جیره غذایی انسان عرضه میکند.گیاه شناسی:
1) گندم گیاهی تک لپه از تیره غلات (Graminae)،جنس Triticumو یک ساله میباشد. گلآذین گندم سنبله مرکب است.2) شکل اصلی دانه گندم بیضی است.قسمت پشت دانه (Dorsal side ) بدون شیار و مدور و قسمت شکم (Cease side) شیاردار میباشد.پوسته دانه (Spermoderm) شامل سه لایه اپیدرم (Epidermis)،اپیکارپ (Epicarp) و اندوسپرم (Endosperm) میباشد.3) برگ گندم شامل دو قسمت اصلی غلاف (Sheath) و پهنای برگ (Blade) میباشد.غلاف،ساقه را در بر گرفته و طول هر غلاف از گره تحتانی تا گره فوقانی امتداد دارد.تیپ رشد:
1) گندم زمستانه (Winter wheat):گندم های زمستانه در نقاط سردسیر و زمانی کشت میشوند که گرمای تابستان تمام شده و سرمای زمستانه نیز شروع نشده است.معمولا تاریخ کاشت این نوع گندمها در نقاط سردسیر اوایل پاییز است.از بین ارقام کشت زمستانهی کشور میتوان امید،الموت،شهریار و ... را نام برد.نکته:برای تعیین تیپ رشد گندم میتوان آن را در اوایل بهار کشت نمود،اگر از مرحله رشد رویشی وارد رشد زایشی گردید و سنبله و دانه تولید نمود،تیپ بهاره است.اگر وارد مرحله زایشی نشد و به رشد رویشی ادامه داد زمستانه است و اگر از بین پنجههای هر بوته،فقط دو پنجه وارد مرحله رشد زایشی گردید و تولید دانه نمود زمستانه – بهاره است.2) گندم بهاره (Spring wheat):ایننوع گندمها در مناطق گرم و معتدل در پاییز کشت میشوند.اما در شرایط اقلیمی مختلف دارای تاریخهای کاشت متفاوتی میباشند.این گندمها به سرمای زمستان نیازی ندارند.معروفترین گندمهای بهاره در کشور عبارتند از:قدس، مرودشت،مهدوی نیکنژاد،پیشتاز،اترک،تجن، شیراز و غیره.3) گندمهای بهاره – زمستانه (Facultative):از نظر تاریخ کاشت بین گندمهای بهاره و زمستانه قرار دارند.معروفترین ارقام آن در کشور:نوید،زرین و الوند میباشند.لازم به یادآوری است که منظور از تاریخ کاشت،تاریخ خاک آب میباشد.تناوب یا گردش زراعی:
در اثر کشت مداوم خطر مبتلا شدن محصول به بیماریهای مختلف گیاهی زیاد است،از طرفی به علت آنکه ریشههای گندم سطحی است،فقط نبات از قسمت سطح خاک تغذیه نموده و این قشر از خاک به تدریج در اثر کشت متوالی گندم ضعیف میشود،به علاوه انواع علفهای هرز مزارع گندم و آفات آن زیاد خواهد شد.عوامل موثر در انتخاب تناوب زراعی:
عوامل موثر در تعیین تناوب زراعی عبارتند از:محصولات قابل کشت در منطقه،آب در دسترس جهت آبیاری محصولات،میزان بهرهوری از زمین،کنترل فرسایش خاک،کنترل علفهای هرز،آفات و بیماریها،نیروی انسانی و ماشینآلات موجود،عوامل اقتصادی برای کشاورز،ساختمان و حاصلخیزی خاک،مقدار باران و رطوبت خاک.انتخاب بذر:
1) بذر انتخابی باید قوه نامیهی مناسبی داشته باشد: قوه نامیه بذر باید بیشتر از95درصد باشد.2) بذر انتخابی باید خالص و بوجاری شده باشد: خلوص بذر باید بین 98 تا 100 درصد باشد.3) بذر انتخابی باید ضدعفونی شده باشد: ضدعفونی بذر،گندم را در مقابل بیماریهای سیاهک آشکار و پنهان بیمه میکند.برای موفق بودن ضدعفونی،بذر مورد نظر باید بوجاری شده و تمیز باشد.4) بذر انتخابی باید مقاوم به ریزش باشد: بنابراین در مناطق خشک باید از کشت ارقام حساس به ریزش دانه خودداری شود.5) در مناطق سردسیر بذر انتخابی باید خیلی زود جوانه تولید نماید:6) بذر انتخابی باید زود پنجه تولید نماید:7) در مناطق سردسیر و کوهستانی بذر انتخابی باید مقاوم به سرما باشد:8) بذر انتخابی باید زود ساقه تولید نماید:9) در مناطق گرم بذر انتخابی باید مقاوم به گرما باشد:10) در مناطقی که خاک زراعی شور است،بذر انتخابی باید مقاوم به شوری باشد:11) بذر انتخابی باید مقاوم به آفات و بیماریها باشد:12) در مناطق کم آب،بذر انتخابی باید مقاوم به خشکی باشد:13) در مناطق مرطوب و پر باران و پر باد بذر انتخابی باید ظرفیت پذیرش آب را داشته و مقاوم به ورس باشد:14) بذر انتخابی باید پرمحصول باشد:روشهای مختلف کاشت گندم:
1) کشت روی پشته: در این روش گندم در روی پشته یا فارو کشت میگردد،که در هر انتخاب تعداد ردیفهای کشت متفاوت است.1.1. روش خطی یا فارویی1.2. روش کشت جوی و پشتهای2) کشت مسطح: در روش کشت مسطح تفکیکی بین محل قرار گرفتن بذر و محل حرکت آب انجام نمیشود.در این روش ممکن است آبیاری به صورت بارانی و یا غرقابی انجام شود و یا کشت به صورت دیم باشد.2.1. روش کرتی2.2. روش نواری3) کشت درون جوی (عمیقکاری): این روش کاشت معمولا تحت شرایط دیم مرسوم و فاصلهی جویها از یکدیگر 20-17 سانتیمتر میباشد.مقدار بذر:
اگر عملیات زراعی به خوبی انجام گیرد و بستر بذر مناسب بوده،همچنین از بذرکار،برای کاشت گندم استفاده گردد،در میزان مصرف بذر صرفهجویی زیادی خواهد گردید.کشت بذور مناسب توسط بذرکار موجب سبز شدن کلیه بذور،به دلیل قرار گرفتن در عمق یکسان است.به طور خلاصه میزان بذر تابع شرایط زیر است:1)نوع زراعت(آبی یا دیم) 2)وزن هزار دانه3)شرایط فیزیکی خاک 4)زمان بذرپاشی5)رقم 6)قوهی نامیه7)سیستم زراعتعمق کاشت:
عمق کاشت در گندم با توجه به شرایط زیر حدود 3 تا 7 سانتیمتر است:1) نوع زراعت: در زراعتهای دیم برای آنکه بذور گیاهی بهتر و به سهولت بتوانند از رطوبت زمین استفاده نمایند،لازم است عمق بذر زیادتر باشد تا ریشه در عمق مناسب خاک مستقر گردد.2) هوای منطقه: عمق بذر در جلوگیری از خسارت سرما موثر است.3) چگونگی تهیه زمین: در زمینهایی که به نحو مطلوب آماده نشده و سطح خاک کلوخی و شیب زمین نامناسب است،میتوان برای بذر عمق بیشتری در نظر گرفت (حدود 5 سانتیمتر)،تا از عوامل نامساعد محفوظ بماند.4) زمان کاشت: در صورتی که کاشت در آخر فصل و هنگام سرما انجام گیرد،عمق بذر بیشتر در نظر گرفته میشود تا سرما موجب از بین رفتن جوانه اولیه نگردد.
منبع:http://kahakagri.blogfa.com/