ستاره آسمون شب
28th March 2014, 01:42 PM
اشکال دارویی3
اشكال دارويي حاوي مواد جاذب، تركيبات ضد ميكروبي و آنتي اسيدها ممكن است جهت ايجاد اثر موضعي در دستگاه گوارش طراحي شوند.
انواع اشكال دارويي (http://www.asemoniha.com/)
اشكال مختلفي از داروها كه به بيماران تجويز مي شود در زير آمده و به طور خلاصه توضيح داده مي شود. تمام اشكال دارويي بايد عاري از آلودگي ميكروبي بوده و استانداردهاي بالايي در مورد آنها بايد رعايت شود. براي برخي اشكال دارويي، استريل بودن (به معني عدم وجود ميكروارگانيسم ها) ضروري است.
بعضي از داروها توسط داروساز از محصولات استوك تهيه مي گردد. بسياري از اشكال دارويي كه به صورت روتين تجويز مي گردند توسط كارخانه هاي داروسازي توليد و بسته بندي مي شوند.
1) گرانولها:
گرانولها از بهم چسبیده شدن ذرات پودرها به وجود می‌آیند. از مزایای آنها پایداری بیشتر و حلالیت راحت‌تر است. اگرچه در این شکل دارویی نیز طعم دارو کاملاً حس می‌شود.
2) کپسولها:
کپسولها پوسته‌های ساخته شده از ژلاتین هستند که ماده دارویی را می‌توان در آنها جای داد. عموماً در مقایسه با قرصها ماده موثره بیشتری را می‌توان در کپسولها جای داد. بر حسب نوع ساخت، کپسولها به دو نوع سخت و نرم تقسیم می‌شوند. ژلاتین پوسته کپسول در آب سرد نامحلول است اما می‌تواند تا ده رابر وزن خود آب جذب کند. از اینرو در مجاورت با مایعات دهان خیلی سریع نرم ولیز می شود و به همین دلیل بلع آنها اسانتر از قرصها میباشد. ژلاتین در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد ذوب می‌شود از این رو پس از بلعیده شدن در معده ژلاتین ذوب شده وماده دارویی آن آزاد می‌شود. ژلاتین ذوب شده نیز هضم می‌شود.
کپسولها می‌توانند رطوبت محیط را به خود بگیرند و یا رطوبت موجود در پوسته را از دست بدهند. با توجه به همین مساله باید از قراردادن کپسولها در محیط مرطوب خودداری کرد زیرا علاوه بر تغییر شکل کپسول امکان ناپایدار شدن فرآورده داخل کپسول نیز میباشد. همچنین در محیط خشک کپسول می‌تواند بسیار شکننده شود و مقداری از پودر آن در هنگام مصرف خارج شود در نتیجه مقدارماده موثره کمتری مصرف می‌شود و هم طعم دارو حس می‌شود. کپسولها چنانچه در کنار هم قرار گیرند به یکدیگر می‌چسبند و امکان جدا کردن آنها نیست. حس نشدن بو وطعم دارو از مزایای کپسولها است. از کپسولهای سخت می‌توان به کپسول آموکسی‌سیلین اشاره کرد. واز کپسولهای نرم می‌توان نیتروگلیسیرین و ویتامین A اشاره کرد.
3) قرصها:
قرصها اشکال دارویی جامد هستند که از فشرده شدن گردها و گرانولها به وجود می‌آیند و شامل اشکال زیر می‌باشند:
- قرصهای فشرده شده:
که از فشرده شدن ساده مواد اولیه تهیه می‌شوند. مانند استامینوفن.
-قرصهای چندبار فشرده شده:
این نوع قرصها یا به صورت دولایه مجزا برروی هم فشرده شده‌اند یا یک قرص در درون قرص دیگر وجود دارد. علل تهیه این شکل قرص عبارتست از:
•ناسازگاری شیمیایی مواد داخل قرص.
•باز شدن دارو در چند مرحله.
•تمایز فرآورده یک کارخانه از فرآورده‌های مشابه.
-قرصهای با پوشش قندی:
در این شکل دارویی هسته مرکزی را با شربت پوشش داده‌اند. طعم و بوی دارو حس نمی‌شود و دارو در مقابل نور به طور نسبی محافظت می‌شود. قرصهای S.C عموماً دارای ظاهر زیبا و خوشرنگ هستند از این رو شایعترین اشکال داروی مسموم کننده کودکان است. ساخت پرزحمت و وقت‌گیر آنها از معایب آنها است. به قرصهای S.C دراژه نیز گفته می‌شود. مانند ایبوپروفن(Ibuprofen) که داروی ضد درد است.
- قرصهای دارای پوشش لایه نازک :
در این نوع قرصها یک لایه پلیمری نازک برروی هسته مرکزی کشیده شده است. مزایای آن مانند S.C است با این تفاوت که ظاهر زیبایی ندارد.
- قرصهای دارای پوشش روده‌ای:
در این نوع قرص پوشش روی قرص در (pH) اسیدی نامحلول و در قلیایی محلول است از اینرو اینگونه قرصها در روده باز می شوند. معمولاً داروهایی را که در اسید معده تخریب می‌شوند و یا برای معده اثر تحریکی دارند را به این شکل تهیه می‌کنند. همچنین با توجه به تفاوت اشکال دارویی و نحوه تجویز آنهادر نقاط مختلف روده می‌توان دارو را طوری طراحی کرد که در قسمت معینی در روده باز شود و اثر خود را در آن ناحیه اعمال کند. .
- قرصهای زیر زبانی:
فرآورده‌های S.L را در زیر زبان قرار می‌دهند. این اشکال دارویی برای موادی به کار می روند که یا در اسید معده ناپایدارند، یا جذب کمی از روده دارند و یا توسط آنزیمهای دستگاه گوارش و کبد به طور وسیعی بی‌اثر می‌شوند.
-قرصهای جویدنی:
قرصهایی هستند که باید در هنگام مصرف جویده شوند. عموماً دارای موادی هستند که مزه خوشایندی دارند. داروهایی را به این شکل می‌سازند که حتماً باید در معده و یا در هنگام ورود به روده کاملاً باز شده باشد.
- قرصهای جوشان:
قرصهای جوشان، قرصهایی هستند که در داخلشان اسید تارتریک، اسید سیتریک و بی‌کربنات سدیم وجود دارد ودر اثر مجاورت با آب گاز دی‌اکسید‌کربن (CO۲) آزاد می‌کند. CO۲ آزاد شده علاوه بر متلاشی کردن قرص سبب ایجاد مزه مطلوب و پوشیده شدن مزه نامطلوب بخصوص مزه شوری فرآورده می‌شود. قرصهای جوشان برای ترغیب کودکان به مصرف دارو بسیار مناسبند ضمن اینکه فرآورده‌هاییکه در محیط مایع ناپایدار هستند را می‌توان به این شکل تهیه کرد و سپس در هنگام مصرف به صورت محلول درآورد. مانند قرص جوشان ویتامین C.
قرصهای جوشان شدیداً به رطوبت حساس هستند. از اینرو باید آنها را در قوطی حاوی دارو نگهداری کرد و تا از قبل از مصرف نباید آنها را از جلد درآورد.
- قرصهای دارای یک شیار و دو شیار ( Scored & Double scored Tab.):
قرصهای یک شیاری و دو شیاری قرصهایی هستند که به ترتیب برروی آنها یک شیار و دو شیار کشیده‌اند. قرصهای فوق را می‌توان با قرار دادن چاقو و وارد کردن فشار به ۲ یا ۴ قسمت تقسیم کرد.
-Sustained Release Forms: این فرم دارویی به جهت آن تهیه می شود که بتواند رها شدن مقداری از دارو را برای تاثیرات درمانی مطلوب وقوی ایجاد نماید و بعد از آن به صورت پیوسته وتدریجی باقی مانده ی دارو را آزاد نماید تا سطح دارو در طی یک دوره زمانی مشخص ثابت بماند. این دوره معمولا 12-8 ساعت است.
4) شربتها:
شربتها فرآورده‌هایی مایع تغلیظ شده حاوی شکر و یا مواد جانشین شونده آن می‌باشند. شربتها از بهترین فرآورده‌های خوراکی بخصوص برای کودکان می‌باشند. در شربتها مزه نامطبوع مواد دارویی به واسطه شیرینی شکر و همچنین چگالی زیاد مایع حس نمی‌شود. با‌انکه شکر پرمصرف‌ترین شیرین کننده در تهیه شربت میباشد، اما در مواردی از مواد شیرین کننده دیگری نظیر دکستروز، سوربیتول، گلیسیرین، ساخارین وهیدروکسی اتیل سلولز نیز استفاده می‌شود. علاوه بر شکر سه ماده اول پس از ورود به بدن در نهایت به گلوکز تیدیل می‌شوند (مواد Glucogenic) در حالیکه دو ماده آخر چنین خاصیتی را ندارند. (Non Glucogenic).
استفاده از شربتهای حاوی مواد Glucogenic برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست.
مانند شربت مولتی‌ویتامین.
5) سوسپانسیونها:
سوسپانسیونها از مخلوطهای ناهمگن مایع می‌باشند که در آنها یک ماده جامد نامحلول، در آب پراکنده شده است.
سوسپانسیونها گاه آماده هستند و گاه در هنگام مصرف فرآورده تهیه می‌شوند. علل تهیه مواد به صورت سوسپانسیون عبارتست از:
•مزه نامطلوب یک ماده در حالت نامحلول بسیار ناچیز است .
•بعضی مواد در حالت محلول ناپایدار هستند اما در حالت سوسپانسیون پایدار هستند.
•بعضی مواد را نمی‌توان در حلال مناسب حل کرد اما با تهیه سوسپانسیون آنها عملاً یک فرآورده مایع را تهیه کرد. سوسپانسیونها را باید در ظرف دهان گشاد که در بالا دارای فضای خالی باشد (برای بهتر مخلوط شدن فر‌اورده در هنگام تکان د ادن)، بدور از یخ‌زدگی، نور و حرارت زیاد نگهداری شود.
آموکسی‌سیلین (Amoxicillin) که به صورت پودر برای تهیه سوسپانسیون در دسترس است.
6) Plasters( مشمع ها): مواد چسبنده ی نیمه جامدی می باشند و برای استعمال خارجی روی بدن به کار می روند و موجب تماس طولانی مدت دارو با موضع می شوند.
7)Irrigation solution: محلو شستشو وضدعفونی شبیه محلول تزریقی هستند. اما داخل ورید تزریق نمی شوند. از این محلولها برای شستشوی زخم و....استفاده می شود.
8)Ovules(اوول): اشکال دارویی نرم یا جامد بیضی شکل هستند که به وسیله ی قرار دادن در واژن استعمال می شوند و بیشتر جهت اثرات موضعی به کار می روند.
9) Vaginal tablets: قرص های واژینال. عمدتا توسط ابزاری داخل واژن قرار داده می شود که به این ترتیب امکان آلودگی کم میگردد. ساخت این قرصها ساده تر و ترکیب آنها پایدارتر از شیافهای واژینال است.
11)Applications (http://www.asemoniha.com/)
اينها شامل محصولات مايع يا نيمه جامد مي باشند كه بيشتر استفاده پوستي دارند. اين محصولات معمولا سوسپانسيون يا امولسيون مي باشند.
12)كاشه (Cashes) (http://www.asemoniha.com/)
اين فرم دارويي مقاديري از پودر با دانسيته متوسط تا وزن حداكثرg2 را در خود جاي مي دهد. امروزه اين فرم دارويي به ندرت استفاده مي شود؛ اما در گذشته براي پوشاندن طعم بد پودرها استفاده مي شده است. به علت اندازه بزرگ، كاشه ها بايد قبل از بلع به مدت چند ثانيه در آب خيسانده شوند.
13)كلوديونها (Collodions) (http://www.asemoniha.com/)
اين شكل دارويي شامل فرآورده هاي مايع براي استفاده روي پوست مي باشند. پيروكسيلين در يك حامل فرار حل مي شود (معمولا اترواتانول) و بعد از تبخير حلال يك فيلم محافظ روي پوست تشكيل مي دهد. همچنين كلوديونها ممكن است براي ايجاد تماس طولاني مدت بين پوست و داروي حل شده مثل اسيد ساليسيليك، به كار روند.
14)كرم ها (Creams) (http://www.asemoniha.com/)
كرم ها امولسيونهاي نيمه جامد مي باشند كه كاربرد خارجي دارند. كرم ها شامل دو نوع آبكي و روغني مي باشند كه نوع آبي امولسيون O/W و نوع روغني امولسيون W/O مي باشد. كرم ها براي ايجاد اثرات نرم كننده و مرطوب كننده
و يا تجويز دارو از طريق جذب پوستي (Percutaneaus) بكار مي روند. كرم هايي كه روي زخم هاي بزرگ و باز استفاده مي شوند، بايد استريل باشند.
اشكال دارويي حاوي مواد جاذب، تركيبات ضد ميكروبي و آنتي اسيدها ممكن است جهت ايجاد اثر موضعي در دستگاه گوارش طراحي شوند.
انواع اشكال دارويي (http://www.asemoniha.com/)
اشكال مختلفي از داروها كه به بيماران تجويز مي شود در زير آمده و به طور خلاصه توضيح داده مي شود. تمام اشكال دارويي بايد عاري از آلودگي ميكروبي بوده و استانداردهاي بالايي در مورد آنها بايد رعايت شود. براي برخي اشكال دارويي، استريل بودن (به معني عدم وجود ميكروارگانيسم ها) ضروري است.
بعضي از داروها توسط داروساز از محصولات استوك تهيه مي گردد. بسياري از اشكال دارويي كه به صورت روتين تجويز مي گردند توسط كارخانه هاي داروسازي توليد و بسته بندي مي شوند.
1) گرانولها:
گرانولها از بهم چسبیده شدن ذرات پودرها به وجود می‌آیند. از مزایای آنها پایداری بیشتر و حلالیت راحت‌تر است. اگرچه در این شکل دارویی نیز طعم دارو کاملاً حس می‌شود.
2) کپسولها:
کپسولها پوسته‌های ساخته شده از ژلاتین هستند که ماده دارویی را می‌توان در آنها جای داد. عموماً در مقایسه با قرصها ماده موثره بیشتری را می‌توان در کپسولها جای داد. بر حسب نوع ساخت، کپسولها به دو نوع سخت و نرم تقسیم می‌شوند. ژلاتین پوسته کپسول در آب سرد نامحلول است اما می‌تواند تا ده رابر وزن خود آب جذب کند. از اینرو در مجاورت با مایعات دهان خیلی سریع نرم ولیز می شود و به همین دلیل بلع آنها اسانتر از قرصها میباشد. ژلاتین در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد ذوب می‌شود از این رو پس از بلعیده شدن در معده ژلاتین ذوب شده وماده دارویی آن آزاد می‌شود. ژلاتین ذوب شده نیز هضم می‌شود.
کپسولها می‌توانند رطوبت محیط را به خود بگیرند و یا رطوبت موجود در پوسته را از دست بدهند. با توجه به همین مساله باید از قراردادن کپسولها در محیط مرطوب خودداری کرد زیرا علاوه بر تغییر شکل کپسول امکان ناپایدار شدن فرآورده داخل کپسول نیز میباشد. همچنین در محیط خشک کپسول می‌تواند بسیار شکننده شود و مقداری از پودر آن در هنگام مصرف خارج شود در نتیجه مقدارماده موثره کمتری مصرف می‌شود و هم طعم دارو حس می‌شود. کپسولها چنانچه در کنار هم قرار گیرند به یکدیگر می‌چسبند و امکان جدا کردن آنها نیست. حس نشدن بو وطعم دارو از مزایای کپسولها است. از کپسولهای سخت می‌توان به کپسول آموکسی‌سیلین اشاره کرد. واز کپسولهای نرم می‌توان نیتروگلیسیرین و ویتامین A اشاره کرد.
3) قرصها:
قرصها اشکال دارویی جامد هستند که از فشرده شدن گردها و گرانولها به وجود می‌آیند و شامل اشکال زیر می‌باشند:
- قرصهای فشرده شده:
که از فشرده شدن ساده مواد اولیه تهیه می‌شوند. مانند استامینوفن.
-قرصهای چندبار فشرده شده:
این نوع قرصها یا به صورت دولایه مجزا برروی هم فشرده شده‌اند یا یک قرص در درون قرص دیگر وجود دارد. علل تهیه این شکل قرص عبارتست از:
•ناسازگاری شیمیایی مواد داخل قرص.
•باز شدن دارو در چند مرحله.
•تمایز فرآورده یک کارخانه از فرآورده‌های مشابه.
-قرصهای با پوشش قندی:
در این شکل دارویی هسته مرکزی را با شربت پوشش داده‌اند. طعم و بوی دارو حس نمی‌شود و دارو در مقابل نور به طور نسبی محافظت می‌شود. قرصهای S.C عموماً دارای ظاهر زیبا و خوشرنگ هستند از این رو شایعترین اشکال داروی مسموم کننده کودکان است. ساخت پرزحمت و وقت‌گیر آنها از معایب آنها است. به قرصهای S.C دراژه نیز گفته می‌شود. مانند ایبوپروفن(Ibuprofen) که داروی ضد درد است.
- قرصهای دارای پوشش لایه نازک :
در این نوع قرصها یک لایه پلیمری نازک برروی هسته مرکزی کشیده شده است. مزایای آن مانند S.C است با این تفاوت که ظاهر زیبایی ندارد.
- قرصهای دارای پوشش روده‌ای:
در این نوع قرص پوشش روی قرص در (pH) اسیدی نامحلول و در قلیایی محلول است از اینرو اینگونه قرصها در روده باز می شوند. معمولاً داروهایی را که در اسید معده تخریب می‌شوند و یا برای معده اثر تحریکی دارند را به این شکل تهیه می‌کنند. همچنین با توجه به تفاوت اشکال دارویی و نحوه تجویز آنهادر نقاط مختلف روده می‌توان دارو را طوری طراحی کرد که در قسمت معینی در روده باز شود و اثر خود را در آن ناحیه اعمال کند. .
- قرصهای زیر زبانی:
فرآورده‌های S.L را در زیر زبان قرار می‌دهند. این اشکال دارویی برای موادی به کار می روند که یا در اسید معده ناپایدارند، یا جذب کمی از روده دارند و یا توسط آنزیمهای دستگاه گوارش و کبد به طور وسیعی بی‌اثر می‌شوند.
-قرصهای جویدنی:
قرصهایی هستند که باید در هنگام مصرف جویده شوند. عموماً دارای موادی هستند که مزه خوشایندی دارند. داروهایی را به این شکل می‌سازند که حتماً باید در معده و یا در هنگام ورود به روده کاملاً باز شده باشد.
- قرصهای جوشان:
قرصهای جوشان، قرصهایی هستند که در داخلشان اسید تارتریک، اسید سیتریک و بی‌کربنات سدیم وجود دارد ودر اثر مجاورت با آب گاز دی‌اکسید‌کربن (CO۲) آزاد می‌کند. CO۲ آزاد شده علاوه بر متلاشی کردن قرص سبب ایجاد مزه مطلوب و پوشیده شدن مزه نامطلوب بخصوص مزه شوری فرآورده می‌شود. قرصهای جوشان برای ترغیب کودکان به مصرف دارو بسیار مناسبند ضمن اینکه فرآورده‌هاییکه در محیط مایع ناپایدار هستند را می‌توان به این شکل تهیه کرد و سپس در هنگام مصرف به صورت محلول درآورد. مانند قرص جوشان ویتامین C.
قرصهای جوشان شدیداً به رطوبت حساس هستند. از اینرو باید آنها را در قوطی حاوی دارو نگهداری کرد و تا از قبل از مصرف نباید آنها را از جلد درآورد.
- قرصهای دارای یک شیار و دو شیار ( Scored & Double scored Tab.):
قرصهای یک شیاری و دو شیاری قرصهایی هستند که به ترتیب برروی آنها یک شیار و دو شیار کشیده‌اند. قرصهای فوق را می‌توان با قرار دادن چاقو و وارد کردن فشار به ۲ یا ۴ قسمت تقسیم کرد.
-Sustained Release Forms: این فرم دارویی به جهت آن تهیه می شود که بتواند رها شدن مقداری از دارو را برای تاثیرات درمانی مطلوب وقوی ایجاد نماید و بعد از آن به صورت پیوسته وتدریجی باقی مانده ی دارو را آزاد نماید تا سطح دارو در طی یک دوره زمانی مشخص ثابت بماند. این دوره معمولا 12-8 ساعت است.
4) شربتها:
شربتها فرآورده‌هایی مایع تغلیظ شده حاوی شکر و یا مواد جانشین شونده آن می‌باشند. شربتها از بهترین فرآورده‌های خوراکی بخصوص برای کودکان می‌باشند. در شربتها مزه نامطبوع مواد دارویی به واسطه شیرینی شکر و همچنین چگالی زیاد مایع حس نمی‌شود. با‌انکه شکر پرمصرف‌ترین شیرین کننده در تهیه شربت میباشد، اما در مواردی از مواد شیرین کننده دیگری نظیر دکستروز، سوربیتول، گلیسیرین، ساخارین وهیدروکسی اتیل سلولز نیز استفاده می‌شود. علاوه بر شکر سه ماده اول پس از ورود به بدن در نهایت به گلوکز تیدیل می‌شوند (مواد Glucogenic) در حالیکه دو ماده آخر چنین خاصیتی را ندارند. (Non Glucogenic).
استفاده از شربتهای حاوی مواد Glucogenic برای افراد مبتلا به دیابت مناسب نیست.
مانند شربت مولتی‌ویتامین.
5) سوسپانسیونها:
سوسپانسیونها از مخلوطهای ناهمگن مایع می‌باشند که در آنها یک ماده جامد نامحلول، در آب پراکنده شده است.
سوسپانسیونها گاه آماده هستند و گاه در هنگام مصرف فرآورده تهیه می‌شوند. علل تهیه مواد به صورت سوسپانسیون عبارتست از:
•مزه نامطلوب یک ماده در حالت نامحلول بسیار ناچیز است .
•بعضی مواد در حالت محلول ناپایدار هستند اما در حالت سوسپانسیون پایدار هستند.
•بعضی مواد را نمی‌توان در حلال مناسب حل کرد اما با تهیه سوسپانسیون آنها عملاً یک فرآورده مایع را تهیه کرد. سوسپانسیونها را باید در ظرف دهان گشاد که در بالا دارای فضای خالی باشد (برای بهتر مخلوط شدن فر‌اورده در هنگام تکان د ادن)، بدور از یخ‌زدگی، نور و حرارت زیاد نگهداری شود.
آموکسی‌سیلین (Amoxicillin) که به صورت پودر برای تهیه سوسپانسیون در دسترس است.
6) Plasters( مشمع ها): مواد چسبنده ی نیمه جامدی می باشند و برای استعمال خارجی روی بدن به کار می روند و موجب تماس طولانی مدت دارو با موضع می شوند.
7)Irrigation solution: محلو شستشو وضدعفونی شبیه محلول تزریقی هستند. اما داخل ورید تزریق نمی شوند. از این محلولها برای شستشوی زخم و....استفاده می شود.
8)Ovules(اوول): اشکال دارویی نرم یا جامد بیضی شکل هستند که به وسیله ی قرار دادن در واژن استعمال می شوند و بیشتر جهت اثرات موضعی به کار می روند.
9) Vaginal tablets: قرص های واژینال. عمدتا توسط ابزاری داخل واژن قرار داده می شود که به این ترتیب امکان آلودگی کم میگردد. ساخت این قرصها ساده تر و ترکیب آنها پایدارتر از شیافهای واژینال است.
11)Applications (http://www.asemoniha.com/)
اينها شامل محصولات مايع يا نيمه جامد مي باشند كه بيشتر استفاده پوستي دارند. اين محصولات معمولا سوسپانسيون يا امولسيون مي باشند.
12)كاشه (Cashes) (http://www.asemoniha.com/)
اين فرم دارويي مقاديري از پودر با دانسيته متوسط تا وزن حداكثرg2 را در خود جاي مي دهد. امروزه اين فرم دارويي به ندرت استفاده مي شود؛ اما در گذشته براي پوشاندن طعم بد پودرها استفاده مي شده است. به علت اندازه بزرگ، كاشه ها بايد قبل از بلع به مدت چند ثانيه در آب خيسانده شوند.
13)كلوديونها (Collodions) (http://www.asemoniha.com/)
اين شكل دارويي شامل فرآورده هاي مايع براي استفاده روي پوست مي باشند. پيروكسيلين در يك حامل فرار حل مي شود (معمولا اترواتانول) و بعد از تبخير حلال يك فيلم محافظ روي پوست تشكيل مي دهد. همچنين كلوديونها ممكن است براي ايجاد تماس طولاني مدت بين پوست و داروي حل شده مثل اسيد ساليسيليك، به كار روند.
14)كرم ها (Creams) (http://www.asemoniha.com/)
كرم ها امولسيونهاي نيمه جامد مي باشند كه كاربرد خارجي دارند. كرم ها شامل دو نوع آبكي و روغني مي باشند كه نوع آبي امولسيون O/W و نوع روغني امولسيون W/O مي باشد. كرم ها براي ايجاد اثرات نرم كننده و مرطوب كننده
و يا تجويز دارو از طريق جذب پوستي (Percutaneaus) بكار مي روند. كرم هايي كه روي زخم هاي بزرگ و باز استفاده مي شوند، بايد استريل باشند.