Capitan Totti
20th February 2014, 01:05 AM
شوشتر (http://parskoroosh.blogfa.com/post/53)
شوشتر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2% D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86) کشور ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)، بین ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف النهار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%A7% D8%B1) گرینویچ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%DA%86) و ۳۱ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۶ دقیقه فرض شمالی از خط استوا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7) قرار گرفته‌است. جمعیت ان ۱۳۰٫۸۴۰هزار نفر است. و پنجاه وهفتمین شهر از نظر جمعیت در ایران است. موقعیت شوشتر در استان خوزستان مرکز و متمایل به شمال است. از لحاظ طبیعی دامنه‌های پایانی کوههای زاگرس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3) ، مرز شرقی این شهرستان و رود دز مرز غربی این شهرستان را تشکیل می‌دهد. میانگین ارتفاع شوشتر از سطح دریا ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه مرکزی شهر از سطح دریا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7) ۶۵ متر است. کوههای مشرف به شوشتر فدلک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D9%84%DA%A9) نام دارند که پایان چین خوردگیهای زاگرس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3) در جلگه خوزستان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%84%DA%AF%D9%87_%D8%AE%D9 %88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) هستند. فاصله شوشتر تا اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) ۸۵ کیلومتر و تا تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) ۸۳۱ کیلومتر و تا خلیج فارس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3) ۲۲۲ کیلومتر است.
تقسیمات کشوری
شوشتر تا سال ۸۳ دارای بخش‌های مرکزی و گتوند (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF) بود. با تبدیل بخش گتوند به شهرستان گتوند، هم اکنون شهرستان شوشتر دارای بخش‌های مرکزی به مرکزیت شوشتر و شادروان به مرکزیت گوریه است. شوشتر از اطراف با شهرستان‌های اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2)، دزفول (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84)، گتوند (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF)، رامهرمز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2)، مسجد سلیمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85% D8%A7%D9%86) و شوش (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B4) هم‌مرز میباشد.
به تازگی خبر استان شدن شمال خوزستان به مرکزیت شهر شوشتر در این شهر رواج یافته[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] که با مرکز استان شدن شهر شوشتر این شهر در مسیر سیر صعودی قرار می‌گیرد. البته شهرهای دزفول و مسجد سلیمان نیز ادعای مرکز استان شدن را دارند ولی شهر شوشتر در مرکز استان احتمالی خوزستان شمالی قرار دارد که این احتمال تبدیل شدن این شهر به مرکز استان بیشتر می‌کند.
رودخانه‌ها
شوشتر به دلیل موقعیت ویژه‌ای که در جلگه خوزستان دارد مهد رودخانه‌های بزرگی چون کارون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86) و دز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B2) است. رودخانه دز از غرب شوشتر عبور می‌کند و مرز شوشتر با شوش و دزفول را می‌سازد. اما رودخانه کارون پس از عبور از کوههای بختیاری، پس از سد گتوند وارد دشت عقیلی شده، سپس از تنگه‌ای که بین کوههای فدلک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D9%84%DA%A9) و کوشکک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B4%DA%A9%DA%A9) است بطور کامل در جلگه خوزستان جاری می‌شود. این رودخانه پس از عبور از این تنگه با تخته سنگ بزرگی که شوشتر بر آن بنا شده برخورد می‌کند و توسط بند میزان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86) به دوشاخه گرگر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B1) و شطیط (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B7%DB%8C%D8%B7) تقسیم می‌شود. شاخه گرگر- یا دودانگه یا مسرقان- کانالی است که دست کند انسان است و تاریخ کندن آن مشخص نیست اما متون تاریخی نشان می‌دهد که این رودخانه ابتدا به رود دیگری در رامهرمز ملحق می‌شده و به خلیج فارس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3) می‌ریخته و در دوران کوروش (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4) هخامنشی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C) آن را در منطقه بندقیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%82%DB%8C%D8%B1) توسط سدی به رودخانه کارون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86) باز می‌گردانند. شاخه شطیط یا چهاردانگه نیز که از سد معروف شادروان شاپوری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B4% D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%DB%8C) عبور می‌کند در بالادست سد شادروان شاخه‌ای از آن جدا می‌شود که داریون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86) -داریوش یا دارا- نام دارد. این سه شاخه رودخانه کارون شوشتر را همچون جزیره‌ای محصور نموده و در طول تاریخ دشتی وسیع به نام میاناب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8) را آبیاری کرده‌اند. در نهایت هرسه شاخه -شطیط، گرگر و داریون- در منطقه بند قیر جنوب شهرستان شوشتر به یکدیگر ملحق می‌شوند و در همانجا رود دز نیز به کارون ملحق شده و کارون بزرگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1% DA%AF) را می‌سازند و به‌طرف اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) حرکت می‌کند.
آب رودخانه پیش از ورود به شهر به دو شاخه تقسیم می‌شود: شاخه «گرگر» کارون که از داخل شهر عبور می‌کند، آبشارهای زیبایی را تشکیل می‌دهد و بسیاری از تأسیسات آبرسانی قدیم همچون: آسیابها، کانالهای پل، سدبندها، بندها و آبشارها برای آن ساخته شده بوده که از عجایب روزگار به شمار می‌روند و شاخه دیگر «چهاردانگه» است که از غرب به سوی جنوب شوشتر جریان داشته و در محلی به نام «بند قیر» مجدداً به هم پیوند می‌خورد.
منابع و معادن
شوشتر علاوه بر خاک آبرفتی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%DA%A9_%D8%A2%D8%A8%D8 %B1%D9%81%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1) دامنه زاگرس که بسیار حاصلخیز است دارای معادن گچ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%86)، آهک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%DA%A9)، سنگ ساختمانی، شن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%86) و ماسه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87) است. جنگلهای بزرگی بصورت بیشه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%87&action=edit&redlink=1) نیز در میان شاخه‌های مختلف رودخانه کارون وجود دارند. بر اساس آمار در سال ۷۴ جنگلها و مراتع شوشتر ۱۷۵هزار هکتار بوده‌است.
آب و هوا
شهرستان شوشتر جزو شهرهای گرمسیری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8% B1&action=edit&redlink=1) کشور است، که به سبب قرار گرفتن در منطقه خشک دارای تابستانهای طولانی و بشدت گرم و زمستانهای نسبتاً معتدل است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده در شوشتر ۵۲ درجه سانتیگراد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D 8%AF) و پایینترین آن ۶ درجه سانتیگراد زیر صفر است. متوسط بارندگی سالیانه در شوشتر ۳۲۲ میلیمتر محاسبه شده‌است.
شوشتر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B2% D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86) کشور ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86)، بین ۴۸ درجه و ۳۵ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۱۲ دقیقه طول شرقی از نصف النهار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%87%D8%A7% D8%B1) گرینویچ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%DA%86) و ۳۱ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۳۲ درجه و ۲۶ دقیقه فرض شمالی از خط استوا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7) قرار گرفته‌است. جمعیت ان ۱۳۰٫۸۴۰هزار نفر است. و پنجاه وهفتمین شهر از نظر جمعیت در ایران است. موقعیت شوشتر در استان خوزستان مرکز و متمایل به شمال است. از لحاظ طبیعی دامنه‌های پایانی کوههای زاگرس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3) ، مرز شرقی این شهرستان و رود دز مرز غربی این شهرستان را تشکیل می‌دهد. میانگین ارتفاع شوشتر از سطح دریا ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه مرکزی شهر از سطح دریا (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B7%D8%AD_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7) ۶۵ متر است. کوههای مشرف به شوشتر فدلک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D9%84%DA%A9) نام دارند که پایان چین خوردگیهای زاگرس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3) در جلگه خوزستان (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%84%DA%AF%D9%87_%D8%AE%D9 %88%D8%B2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1) هستند. فاصله شوشتر تا اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) ۸۵ کیلومتر و تا تهران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86) ۸۳۱ کیلومتر و تا خلیج فارس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3) ۲۲۲ کیلومتر است.
تقسیمات کشوری
شوشتر تا سال ۸۳ دارای بخش‌های مرکزی و گتوند (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF) بود. با تبدیل بخش گتوند به شهرستان گتوند، هم اکنون شهرستان شوشتر دارای بخش‌های مرکزی به مرکزیت شوشتر و شادروان به مرکزیت گوریه است. شوشتر از اطراف با شهرستان‌های اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2)، دزفول (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84)، گتوند (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%AA%D9%88%D9%86%D8%AF)، رامهرمز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2)، مسجد سلیمان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85% D8%A7%D9%86) و شوش (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B4) هم‌مرز میباشد.
به تازگی خبر استان شدن شمال خوزستان به مرکزیت شهر شوشتر در این شهر رواج یافته[نیازمند منبع (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8 C%D8%A7:%D8%B4%DB%8C%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A C%D8%A7%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A 8%D8%B9)] که با مرکز استان شدن شهر شوشتر این شهر در مسیر سیر صعودی قرار می‌گیرد. البته شهرهای دزفول و مسجد سلیمان نیز ادعای مرکز استان شدن را دارند ولی شهر شوشتر در مرکز استان احتمالی خوزستان شمالی قرار دارد که این احتمال تبدیل شدن این شهر به مرکز استان بیشتر می‌کند.
رودخانه‌ها
شوشتر به دلیل موقعیت ویژه‌ای که در جلگه خوزستان دارد مهد رودخانه‌های بزرگی چون کارون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86) و دز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B2) است. رودخانه دز از غرب شوشتر عبور می‌کند و مرز شوشتر با شوش و دزفول را می‌سازد. اما رودخانه کارون پس از عبور از کوههای بختیاری، پس از سد گتوند وارد دشت عقیلی شده، سپس از تنگه‌ای که بین کوههای فدلک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%AF%D9%84%DA%A9) و کوشکک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B4%DA%A9%DA%A9) است بطور کامل در جلگه خوزستان جاری می‌شود. این رودخانه پس از عبور از این تنگه با تخته سنگ بزرگی که شوشتر بر آن بنا شده برخورد می‌کند و توسط بند میزان (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF_%D9%85%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86) به دوشاخه گرگر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B1) و شطیط (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B7%DB%8C%D8%B7) تقسیم می‌شود. شاخه گرگر- یا دودانگه یا مسرقان- کانالی است که دست کند انسان است و تاریخ کندن آن مشخص نیست اما متون تاریخی نشان می‌دهد که این رودخانه ابتدا به رود دیگری در رامهرمز ملحق می‌شده و به خلیج فارس (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%AC_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3) می‌ریخته و در دوران کوروش (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%B4) هخامنشی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C) آن را در منطقه بندقیر (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%82%DB%8C%D8%B1) توسط سدی به رودخانه کارون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86) باز می‌گردانند. شاخه شطیط یا چهاردانگه نیز که از سد معروف شادروان شاپوری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%B4% D8%A7%D9%BE%D9%88%D8%B1%DB%8C) عبور می‌کند در بالادست سد شادروان شاخه‌ای از آن جدا می‌شود که داریون (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%86) -داریوش یا دارا- نام دارد. این سه شاخه رودخانه کارون شوشتر را همچون جزیره‌ای محصور نموده و در طول تاریخ دشتی وسیع به نام میاناب (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8) را آبیاری کرده‌اند. در نهایت هرسه شاخه -شطیط، گرگر و داریون- در منطقه بند قیر جنوب شهرستان شوشتر به یکدیگر ملحق می‌شوند و در همانجا رود دز نیز به کارون ملحق شده و کارون بزرگ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1% DA%AF) را می‌سازند و به‌طرف اهواز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2) حرکت می‌کند.
آب رودخانه پیش از ورود به شهر به دو شاخه تقسیم می‌شود: شاخه «گرگر» کارون که از داخل شهر عبور می‌کند، آبشارهای زیبایی را تشکیل می‌دهد و بسیاری از تأسیسات آبرسانی قدیم همچون: آسیابها، کانالهای پل، سدبندها، بندها و آبشارها برای آن ساخته شده بوده که از عجایب روزگار به شمار می‌روند و شاخه دیگر «چهاردانگه» است که از غرب به سوی جنوب شوشتر جریان داشته و در محلی به نام «بند قیر» مجدداً به هم پیوند می‌خورد.
منابع و معادن
شوشتر علاوه بر خاک آبرفتی (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%DA%A9_%D8%A2%D8%A8%D8 %B1%D9%81%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1) دامنه زاگرس که بسیار حاصلخیز است دارای معادن گچ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DA%86)، آهک (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%DA%A9)، سنگ ساختمانی، شن (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%86) و ماسه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87) است. جنگلهای بزرگی بصورت بیشه (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%87&action=edit&redlink=1) نیز در میان شاخه‌های مختلف رودخانه کارون وجود دارند. بر اساس آمار در سال ۷۴ جنگلها و مراتع شوشتر ۱۷۵هزار هکتار بوده‌است.
آب و هوا
شهرستان شوشتر جزو شهرهای گرمسیری (http://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8% B1&action=edit&redlink=1) کشور است، که به سبب قرار گرفتن در منطقه خشک دارای تابستانهای طولانی و بشدت گرم و زمستانهای نسبتاً معتدل است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده در شوشتر ۵۲ درجه سانتیگراد (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D 8%AF) و پایینترین آن ۶ درجه سانتیگراد زیر صفر است. متوسط بارندگی سالیانه در شوشتر ۳۲۲ میلیمتر محاسبه شده‌است.