Helena.M
11th February 2014, 11:53 AM
نوروفیبروماتوزها یک دسته اختلالات ژنتیکی مربوط به سیستم عصبی هستند که عمدتاً تکامل و رشد سلول های عصبی را متاثر می نمایند.
نشانه‌هاى بیماری نوروفیبروماتوز مى‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد ولى با حاملگي، بلوغ و يائسگى تشديد می شود.
راه های انتقال بیماری نوروفیبروماتوز:
اگرچه انتقال بیماری نوروفیبروماتوز از طریق وراثت می باشد اما بیماری به صورت موتاسیون یا جهش ژنی نیز در 30 تا 50 درصد موارد رخ می دهد. حال آنکه ژن موتاسیون(تغییر) یافته می تواند
از نسلی به نسلی دیگر منتقل شود.
انواع بیماری نوروفیبروماتوز:
این اختلالات را به دو دسته نورفیبروماتوز نوع یک و نوروفیبروماتوز نوع دو تقسیم میشوند.
علائم نوروفیبروماتوز:
نوروفیبروماتوز نوع یک (NF1) شایع ترین فرم نوروفیبروماتوز است نکته ی قابل توجه در تشخیص این بیماری این است که به تغییرات پوستی- تومورها یا انومالی های(ناهنجاری ها) استخوانی و
یا وجود این بیماری در والدین- خواهران و برادران فرد مبتلا باید توجه شود. لازم به ذکر است که علائم نوروفیبروماتوز به خصوص تظاهرات پوستی آن اغلب بدو تولد یا طی دوران شیرخوارگی و یا
حداکثر تا ده سالگی بروز میکند. در تيپ I یا نوع محیطی، لکه‌هاى کافه اوله متعدد(۹۹%)، نوروفيبروم محيطى و ندول‌هاى Lisch یا هامارتوم عنبيه وجود دارد، ژن عامل آن برروی کروموزوم ۱۷ قرار
دارد و تومورها بيشتر از جنس آستروسيت و نرون‌ها مى‌باشد. ضخيم شدن دوطرفه عصب اپتيک در نوروفيبروماتوز تيپ I است معمولا گليوم‌هاى عصب اپتيک در ۷۰% موارد تا قبل از ۷ سالگى با
پروپتوز و کاهش ديد تظاهر مى‌کنند. پاپيل ادما، آتروفى عصب اپتيک و ندول‌هاى Lisch عنبيه ممکن است وجود داشته باشد. اتساع و پيچ‌خوردگى عروق شبکيه زودرس‌ترين نشانه بيمارى است
که کم‌کم به آنژيوم، خونريزى و اکسودا(آنژيوبلاستوم مويرگ شبکيه) و درنهايت کندگى شبکيه، گلوکوم و کورى منتهی میشود. در اغلب موارد درگیری يک طرفه است. از آنجایی که در بعضی
موارد درگيرى مخچه(همانژيوبلاستوم)، پانکراس، کليه(کارسينوم سلول کليوي) و آدرنال نيز رخ مى‌دهد، پيگيرى بيمارى ضرورى میباشد. درمان در این موارد شامل فوتوکواگولاسيون زودرس
ضايعات شبکيه، جراحى تومورهاى مخچه و مخ و پيگيرى باMRI مى‌باشد.
نوروفیبروماتوز نوع یک که بیماری اتوزوم غالب است اغلب پوست، کلیه، چشم و ارگان های متعددی را درگیر می سازد. در 50 درصد موارد سابقه بیماری در خانواده وجود ندارد. یک شخص مبتلا
به این بیماری احتمال ابتلای فرزندش پنجاه-پنجاه است.
نوروفیبروماتوز تیپ دو از شیوع کمتری نسبت به نوروفیبروماتوز تیپ یک برخوردار است و علائم آن با تومور دوطرفه عصب کرانیال یا همان عصب هشت خود را نشان می دهد.
از آنجائیکه تومورها موجب فشار و تخریب اعصاب اطراف می شود برای شناسایی نوروفیبروماتوز تیپ دو، بیمار را از نظر تومورهای عصب هشت آن هم به صورت دو طرفه و وجود علائم و نشانه
های مشابه در والدین، خواهر و برادر کودک بررسی می نمایند. افراد مبتلا ممکن است دچار نقص شنوایی تا ده سالگی شوند.
سایر نشانه ها در نوروفیبروماتوز شامل:
*زنگ زدن در گوش
*اشکال در عدم تعادل
*سردرد
*کرختی در صورت یا درد در ناحیه صورت که ممکن است در اثر فشار ناشی از تومورها روی دهد.
در تيپ II یا نوع مرکزي که شیوع آن ۱۰ بار از تيپ I کمتر است، لکه‌هاى کافه‌اوله وجود ندارد يا کم است، نورینوم آکوستيک دوطرفه وجود دارد، ژن آن بر روی کروموزوم ۲۲ قرار دارد و سلول‌هاى
تومورها ازجنس مننژ و سلول‌هاى شوآن مى‌باشد.البته در ۱۰-۵% افراد طبيعى لکه‌هاى کافه‌اوله وجود دارد ولى در تيپ I بيمارى نوروفیبروماتوز لکه ها به تعداد ۶-۵ عدد وابعاد آن نیزبزرگ‌تر از ۲
-۵/۱ سانتى‌متر میباشد. در نوروفیبروماتوز تيپ II، در ۷۵% موارد کدورت‌هاى زودرس زيرکپسولى عدسى مشاهده میشود.
محل اصلى نوروفيبروم‌هاى جلدي، تنه است ودرگيری در کف دست و پا کمتر میباشد.
تومورهاى پلک مى‌تواند همراه گلوکوم باشد. بدخيمی در اعصاب محيطى به‌ندرت دیده مى‌شود.
تومورها در عصب اپتيک، مننژيوم و آستروسيتوم مى‌تواند ايجاد شود.
نوروفیبروماتوز نوع دو، عمدتا شنوایی و سیستم عصبی را مبتلا می سازد. در نیمی از افراد مبتلا بیماری در والدین مشاهده نمی شود. در نوروفیبروماتوز نوع دو برخلاف نوع یک تظاهرات پوستی
کمتر است ولی عوارض عصبی بیشتر مشاهده میشود احتمال ایجاد کاتاراکت در این افراد وجود دارد اگر والدی مبتلا به نوع دوم نوروفیبروماتوز بود برای کودک متولد ازچنین شخصی انجام تست
شنوایی به صورت دوره ای حتی تا دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی ضروری است.
درمان در نوروفیبروماتوز:
هدف از درمان در نوروفیبروماتوز کنترل علائم است. جراحی ممکن است به برطرف نمودن تغییر شکل های استخوانی و تومورهای دردناک و بدشکل کمک کند.
در صورتی که تومورها مجدد رشد نمایند و تعدادشان بیشتر شود.(که البته در موارد نادر (حدود سه تا پنج درصد موارد) وقتی تومور بدخیمی رشد می کند) درمان شامل جراحی، رادیوتراپی یا
شیمی درمانی خواهد بود.
در نوروفیبروماتوز نوع دو، با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته ی تشخیصی می توان تومورهای کوچک حتی با ابعاد میلیمتری را شناسایی نمود وبه این صورت درمان زود هنگام را آغاز نمود.
برداشتن تومورها به طور کامل از طریق جراحی انتخابی بوده و ممکن است موجب از دست دادن شنوایی در بیمار شود.
سایرروش ها در درمان نوروفیبروماتوز شامل برداشتن نسبی تومور وسپس رادیوتراپی است. اگرچنانچه رشد تومورها سریع نباشد بهتر آن است که بیمار را فقط تحت نظر قرار دهیم.
تشخیص در نوروفیبروماتوزها:
آزمایش های ژنتیک که البته موتاسیون یا جهش های جدید (خودبخودی) را نمی توان از طریق آزمایش ژنتیک مشخص نمود چرا که قابل پیش بینی نیست.
در دوران بارداری تشخیص از طریق آمنیوسنتز amniocentesis یا نمونه برداری از ویلوس کوریونیک chorionic villus امکان پذیر میباشد.
در اغلب موارد علائم نوع یک خفیف است و بیماران میتواند زندگی نرمالی داشته باشد. البته در بعضی موارد نوع یک می تواند به صورت کاملا شدید خود را نشان دهد.
در گروهی از بیماران نوروفیبروماتوز نوع دو، به ساختارهای حیاتی بدن مانند اعصاب جمجمه ای و ساقه مغز brain stem آسیب می رساند و می تواند در نهایت باعث مرگ بیمار شود.
بیماری نوروفیبروماتوز می تواند تمامی ارگان های بدن را مبتلا سازد یا نشانه های آن در دامنه ای از تظاهرات پوستی خوش خیم تا بدشکلی های عمیق بروز کند.
بیماری نوروفیبروماتوز وابسته به نژاد خاصی نیست.
هر دو جنس مرد و زن را به یک نسبت درگیر می کند.
اين بيماري به دليل ماهيت ديس‌پلاستيك و تمايل به ايجاد تومور در دستگاه‌هاي مختلف به ويژه پوست و دستگاه عصبي، مورد توجه است. نوروفيبروماتوزها در نتيجه ی يك ناهنجاري در تمايز
ناودان عصبي و مهاجرت سلولي در طي مراحل اوليه تشکيل رويان(امبريوژنز) به وجود می آید.
اين بيماري علاوه بر گرفتاری در دستگاه عصبي مركزي و محيطي ،پوست، استخوان، غدد درون‌ريز، دستگاه گوارش و دستگاه قلب و عروق را نيز مي‌تواند درگير کند. البته در اين بيماري احتمال
ايجاد بدخيمي و تومورهاي متعدد نيز وجود دارد.
در اين بيماري از نظر نوروپاتولوژي؛ ديس‌پلازي، هيپرپلازي و نئوپلازي در پوست، استخوان، بافت غدد درون‌ريز، اعصاب و عروق خوني مشاهده میشود.
علائم تشخيصي در نوروفيبروماتوز نوع 1 شامل:
*لكه هاي شير قهوه
* نوروفيبروم
*كك و مك
*گليوم عصب اپتيك
*ندول ليش
*ضايعه استخواني
*داشتن رابطه ی خويشاوندي درجه يك با بيمار مبتلا به نوروفيبروماتوز
در نوروفيبروماتوز نوع 2 علائم شامل:
وجود توده هاي دو طرفه عصب هشتم يا اگرتومور وجود داشت حتما یکی از این علائم درگیری يك طرفه ی عصب هشتم را همراهی کند نوروفيبروم ، مننژيوم ، گليوم ، شوانوم يا كدورت عدسي
شكل پایین كپسول خلفي چشم
منبع (http://7sib.ir/fa/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D 9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B2)
نشانه‌هاى بیماری نوروفیبروماتوز مى‌تواند از بدو تولد وجود داشته باشد ولى با حاملگي، بلوغ و يائسگى تشديد می شود.
راه های انتقال بیماری نوروفیبروماتوز:
اگرچه انتقال بیماری نوروفیبروماتوز از طریق وراثت می باشد اما بیماری به صورت موتاسیون یا جهش ژنی نیز در 30 تا 50 درصد موارد رخ می دهد. حال آنکه ژن موتاسیون(تغییر) یافته می تواند
از نسلی به نسلی دیگر منتقل شود.
انواع بیماری نوروفیبروماتوز:
این اختلالات را به دو دسته نورفیبروماتوز نوع یک و نوروفیبروماتوز نوع دو تقسیم میشوند.
علائم نوروفیبروماتوز:
نوروفیبروماتوز نوع یک (NF1) شایع ترین فرم نوروفیبروماتوز است نکته ی قابل توجه در تشخیص این بیماری این است که به تغییرات پوستی- تومورها یا انومالی های(ناهنجاری ها) استخوانی و
یا وجود این بیماری در والدین- خواهران و برادران فرد مبتلا باید توجه شود. لازم به ذکر است که علائم نوروفیبروماتوز به خصوص تظاهرات پوستی آن اغلب بدو تولد یا طی دوران شیرخوارگی و یا
حداکثر تا ده سالگی بروز میکند. در تيپ I یا نوع محیطی، لکه‌هاى کافه اوله متعدد(۹۹%)، نوروفيبروم محيطى و ندول‌هاى Lisch یا هامارتوم عنبيه وجود دارد، ژن عامل آن برروی کروموزوم ۱۷ قرار
دارد و تومورها بيشتر از جنس آستروسيت و نرون‌ها مى‌باشد. ضخيم شدن دوطرفه عصب اپتيک در نوروفيبروماتوز تيپ I است معمولا گليوم‌هاى عصب اپتيک در ۷۰% موارد تا قبل از ۷ سالگى با
پروپتوز و کاهش ديد تظاهر مى‌کنند. پاپيل ادما، آتروفى عصب اپتيک و ندول‌هاى Lisch عنبيه ممکن است وجود داشته باشد. اتساع و پيچ‌خوردگى عروق شبکيه زودرس‌ترين نشانه بيمارى است
که کم‌کم به آنژيوم، خونريزى و اکسودا(آنژيوبلاستوم مويرگ شبکيه) و درنهايت کندگى شبکيه، گلوکوم و کورى منتهی میشود. در اغلب موارد درگیری يک طرفه است. از آنجایی که در بعضی
موارد درگيرى مخچه(همانژيوبلاستوم)، پانکراس، کليه(کارسينوم سلول کليوي) و آدرنال نيز رخ مى‌دهد، پيگيرى بيمارى ضرورى میباشد. درمان در این موارد شامل فوتوکواگولاسيون زودرس
ضايعات شبکيه، جراحى تومورهاى مخچه و مخ و پيگيرى باMRI مى‌باشد.
نوروفیبروماتوز نوع یک که بیماری اتوزوم غالب است اغلب پوست، کلیه، چشم و ارگان های متعددی را درگیر می سازد. در 50 درصد موارد سابقه بیماری در خانواده وجود ندارد. یک شخص مبتلا
به این بیماری احتمال ابتلای فرزندش پنجاه-پنجاه است.
نوروفیبروماتوز تیپ دو از شیوع کمتری نسبت به نوروفیبروماتوز تیپ یک برخوردار است و علائم آن با تومور دوطرفه عصب کرانیال یا همان عصب هشت خود را نشان می دهد.
از آنجائیکه تومورها موجب فشار و تخریب اعصاب اطراف می شود برای شناسایی نوروفیبروماتوز تیپ دو، بیمار را از نظر تومورهای عصب هشت آن هم به صورت دو طرفه و وجود علائم و نشانه
های مشابه در والدین، خواهر و برادر کودک بررسی می نمایند. افراد مبتلا ممکن است دچار نقص شنوایی تا ده سالگی شوند.
سایر نشانه ها در نوروفیبروماتوز شامل:
*زنگ زدن در گوش
*اشکال در عدم تعادل
*سردرد
*کرختی در صورت یا درد در ناحیه صورت که ممکن است در اثر فشار ناشی از تومورها روی دهد.
در تيپ II یا نوع مرکزي که شیوع آن ۱۰ بار از تيپ I کمتر است، لکه‌هاى کافه‌اوله وجود ندارد يا کم است، نورینوم آکوستيک دوطرفه وجود دارد، ژن آن بر روی کروموزوم ۲۲ قرار دارد و سلول‌هاى
تومورها ازجنس مننژ و سلول‌هاى شوآن مى‌باشد.البته در ۱۰-۵% افراد طبيعى لکه‌هاى کافه‌اوله وجود دارد ولى در تيپ I بيمارى نوروفیبروماتوز لکه ها به تعداد ۶-۵ عدد وابعاد آن نیزبزرگ‌تر از ۲
-۵/۱ سانتى‌متر میباشد. در نوروفیبروماتوز تيپ II، در ۷۵% موارد کدورت‌هاى زودرس زيرکپسولى عدسى مشاهده میشود.
محل اصلى نوروفيبروم‌هاى جلدي، تنه است ودرگيری در کف دست و پا کمتر میباشد.
تومورهاى پلک مى‌تواند همراه گلوکوم باشد. بدخيمی در اعصاب محيطى به‌ندرت دیده مى‌شود.
تومورها در عصب اپتيک، مننژيوم و آستروسيتوم مى‌تواند ايجاد شود.
نوروفیبروماتوز نوع دو، عمدتا شنوایی و سیستم عصبی را مبتلا می سازد. در نیمی از افراد مبتلا بیماری در والدین مشاهده نمی شود. در نوروفیبروماتوز نوع دو برخلاف نوع یک تظاهرات پوستی
کمتر است ولی عوارض عصبی بیشتر مشاهده میشود احتمال ایجاد کاتاراکت در این افراد وجود دارد اگر والدی مبتلا به نوع دوم نوروفیبروماتوز بود برای کودک متولد ازچنین شخصی انجام تست
شنوایی به صورت دوره ای حتی تا دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی ضروری است.
درمان در نوروفیبروماتوز:
هدف از درمان در نوروفیبروماتوز کنترل علائم است. جراحی ممکن است به برطرف نمودن تغییر شکل های استخوانی و تومورهای دردناک و بدشکل کمک کند.
در صورتی که تومورها مجدد رشد نمایند و تعدادشان بیشتر شود.(که البته در موارد نادر (حدود سه تا پنج درصد موارد) وقتی تومور بدخیمی رشد می کند) درمان شامل جراحی، رادیوتراپی یا
شیمی درمانی خواهد بود.
در نوروفیبروماتوز نوع دو، با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته ی تشخیصی می توان تومورهای کوچک حتی با ابعاد میلیمتری را شناسایی نمود وبه این صورت درمان زود هنگام را آغاز نمود.
برداشتن تومورها به طور کامل از طریق جراحی انتخابی بوده و ممکن است موجب از دست دادن شنوایی در بیمار شود.
سایرروش ها در درمان نوروفیبروماتوز شامل برداشتن نسبی تومور وسپس رادیوتراپی است. اگرچنانچه رشد تومورها سریع نباشد بهتر آن است که بیمار را فقط تحت نظر قرار دهیم.
تشخیص در نوروفیبروماتوزها:
آزمایش های ژنتیک که البته موتاسیون یا جهش های جدید (خودبخودی) را نمی توان از طریق آزمایش ژنتیک مشخص نمود چرا که قابل پیش بینی نیست.
در دوران بارداری تشخیص از طریق آمنیوسنتز amniocentesis یا نمونه برداری از ویلوس کوریونیک chorionic villus امکان پذیر میباشد.
در اغلب موارد علائم نوع یک خفیف است و بیماران میتواند زندگی نرمالی داشته باشد. البته در بعضی موارد نوع یک می تواند به صورت کاملا شدید خود را نشان دهد.
در گروهی از بیماران نوروفیبروماتوز نوع دو، به ساختارهای حیاتی بدن مانند اعصاب جمجمه ای و ساقه مغز brain stem آسیب می رساند و می تواند در نهایت باعث مرگ بیمار شود.
بیماری نوروفیبروماتوز می تواند تمامی ارگان های بدن را مبتلا سازد یا نشانه های آن در دامنه ای از تظاهرات پوستی خوش خیم تا بدشکلی های عمیق بروز کند.
بیماری نوروفیبروماتوز وابسته به نژاد خاصی نیست.
هر دو جنس مرد و زن را به یک نسبت درگیر می کند.
اين بيماري به دليل ماهيت ديس‌پلاستيك و تمايل به ايجاد تومور در دستگاه‌هاي مختلف به ويژه پوست و دستگاه عصبي، مورد توجه است. نوروفيبروماتوزها در نتيجه ی يك ناهنجاري در تمايز
ناودان عصبي و مهاجرت سلولي در طي مراحل اوليه تشکيل رويان(امبريوژنز) به وجود می آید.
اين بيماري علاوه بر گرفتاری در دستگاه عصبي مركزي و محيطي ،پوست، استخوان، غدد درون‌ريز، دستگاه گوارش و دستگاه قلب و عروق را نيز مي‌تواند درگير کند. البته در اين بيماري احتمال
ايجاد بدخيمي و تومورهاي متعدد نيز وجود دارد.
در اين بيماري از نظر نوروپاتولوژي؛ ديس‌پلازي، هيپرپلازي و نئوپلازي در پوست، استخوان، بافت غدد درون‌ريز، اعصاب و عروق خوني مشاهده میشود.
علائم تشخيصي در نوروفيبروماتوز نوع 1 شامل:
*لكه هاي شير قهوه
* نوروفيبروم
*كك و مك
*گليوم عصب اپتيك
*ندول ليش
*ضايعه استخواني
*داشتن رابطه ی خويشاوندي درجه يك با بيمار مبتلا به نوروفيبروماتوز
در نوروفيبروماتوز نوع 2 علائم شامل:
وجود توده هاي دو طرفه عصب هشتم يا اگرتومور وجود داشت حتما یکی از این علائم درگیری يك طرفه ی عصب هشتم را همراهی کند نوروفيبروم ، مننژيوم ، گليوم ، شوانوم يا كدورت عدسي
شكل پایین كپسول خلفي چشم
منبع (http://7sib.ir/fa/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/%D8%A8%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D 9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B2)