خانواده ساراسیناسه (Sarraceniaceae)

[*FATIMA*]

خانواده ساراسیناسه (Sarraceniaceae)

http://uc-njavan.ir/images/kbe87jk575wbc7s297si.jpg

گیاهان این خانواده که جزو گیاهان عصر جدید محسوب می شوند ، شامل جنس ها ، گونه ها و هیبرید های متنوعی می باشند ، که پراکنش جغرافیایی مختلفی دارند . این خانواده جزء گیاهان گوشتخوار است .




جنس ساراسینا (Sarracenia)

http://uc-njavan.ir/images/kb8pp89hxwp6lohyu6q9.jpg

گیاهان این جنس ، تله های شیپور مانندی دارند که ساختار آن نسبت به جنس هلیامفورا پیچیده تر است . همچنین دهانه این تله ها درپوش دارد تا از تجمع بیش از اندازه آب باران به درون تله جلوگیری شود این سرپوش در حقیقت یک برگچه زبانه ای شکل است که دهانه برگ های لوله شده را پوشانده و از ورود آب جلوگیری می کند . به دلیل ضد آب بودن گونه های این جنس ، گیاه برای هضم حشرات آنزیم های ویژه ای مانند پروتئاز و فسفاتاز را ترشح می کند ، تا حشرات را هضم نماید . در حالی که در جنس هلیامفورا که ابتدایی تر از این جنس ساراسینا است ، آب باران به راحتی به درون تله ها وارد شده و همراه خود باکتری ها را شسته و درون تله می آورد . عمل هضم در این جنس تنها توسط باکتری ها انجام می شود .

آنزیم ها در گیاهان این جنس ، پروتئین ها و اسیدهای نوکلئیک موجود در شکار را تجزیه کرده و آمینو اسید و یون های فسفات را آزاد می کنند ، که توسط گیاه جذب می شود .

گیاهان این جنس به آسانی تولید هیبریدهای جدیدی می کنند ، که طبقه بندی آنها را مشکل می سازد و به دلیل داشتن جنس مقاوم بیشتر به صورت مصنوعی تولید شده و آن را پرورش می دهند .



در ادامه به شرح برخی از گونه های جنس ساراسنیا پرداخته می شود

منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخر السادات موسوی
مائده شیرانی

[*FATIMA*]

گونه Sarracenia minor

http://uc-njavan.ir/images/kqrqwc115uhiwjldghu5.jpg


گیاه ساراسنیا مینور جزو گیاهان کوزه ای است که قسمت بالای آن به شکل کلاهک درآمده است . در حقیقت در این گیاهان ، در قسمت بالایی اندام کوزه مانند ، کلاهکی قرار گرفته است ، که قسمت پشت آن به رنگ سفید مات می باشد و از دور به شکل یک قسمت وصله خورده به نظر می رسد و بدین علت به این نام شهرت دارند .

گیاه ساراسینا مینور غالباً در زمین های باتلاقی رشد می کند ، ولیکن از آنجا که این گیاهان تمایل به رشد در مناطق خشک را دارند ، ممکن است در جنگل های کاج نیز دیده شوند . به طوری که ، در بین درختان کاج در کرولینای شمالی و جنوبی ، گرجستان و فلوریدا نیز مشاهده شده اند . انتهای برگ های گیاه ساراسنیا مینور ، مانند یک کلاهک خمیده شده است که راه مناسبی را برای به دام انداختن حشرات و طعمه ها ایجاد می نماید . رنگ قرمز تا مایل به ارغوانی این برگ ها ، جذابیت زیادی برای شکار فراهم می کنند .

درون کلاهک ، غده های ترشح کننده شهد وجود دارند ، که محیطی مناسب و مطلوبی را برای جذب حشرات فراهم می نمایند . بر روی برگ گیاه ، نقاط و طرح هایی به رنگ سفید مات ( نیمه شفاف ) وجود دارد ، که این مناطق نیمه شفاف بر روی کلاهک ، در حقیقت حشرات را فریب می دهند که بر روی گیاه دریچه هایی به سمت بیرون برای عبور وجود دارد . بنابراین حشرات به سمت این لکه های سفید پنجره مانند که نوری شبیه آسمان دارد ، پرواز می کنند .

تارهای درون کلاهک ، در نگاه اول کوچک به نظر می رسند ، اما در مقایسه با اندازه حشراتی که در تله می افتند ، بزرگ هستند . سر این تارها به سمت پایین و درون اندام کوزه مانند بوده و در نتیجه از بالا رفتن و برگشت حشراتی که در تله افتاده اند ، جلوگیری می کنند . اندام کوزه مانند این گیاهان ، طویل و باریک می باشد ، که سبب حرکت هرچه بیشتر طعمه گرفتار شده به سمت پایین می شود و به این علت هر نوع احتمالی برای پرواز حشره و خروج آن از این اندام طویل را غیرممکن می سازد .

برگ های گیاه توسط آنزیم های گوارشی ، قسمت های نرم حشرات را هضم می کنند و قسمت های سخت بدن حشره باقی می ماند . برگ ها در این گیاه به رنگ قرمز تیره هستند .

قسمت سر گل های گیاه ساراسنیا مینور به سمت پایین است . گلبرگ های آن به رنگ زرد تا سبز کمرنگ بوده و شکل گردی دارند که با استفاده از شکل و خصوصیات ظاهری آنها می توان به گونه آنها پی برد .



منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخرالسادات موسوی
مائده شیرانی

[*FATIMA*]

گونه Sarracenia purpurea

http://uc-njavan.ir/images/2rkxvmeq4nwzhurjp3b2.jpg


گونه مقاوم ساراسنیا پورپورا ( پرپ ) یا گیاه کوزه ای ارغوانی رنگ ، یکی از رایج ترین گونه ها در ایالات متحره امریکا به ویژه در شمال شرقی امریکا ، کانادا و همچنین در فلوریدای شمالی است که می تواند قطری در حدود یک فوت با 4 تا 8 تبه در هر زمانی داشته باشد . این گیاهان در زمین های باتلاقی و برخی آبگیرهای کوچک رشد می کنند .

برخلاف دیگر گیاهان گوشتخوار کوزه ای ، برگ های کوزه ای مانند این گیاهان بر روی زمین قرار گرفته و دهانه بزرگ و پهن این تله ها به منظور جمع آوری آب باران ، شکار حشرات و غرق کردن آنها درون تله باز می باشد .

به سبب رشد این گیاه به سمت بیرون ، دهانه کوزه ها در معرض باران و هوا قرار گرفته و این امر باعث پر شدن تله ها با آب باران ، گرفتن حشرات و هضم سریع تر آنها می شود . درپوش آنها تارهای سفت و سیخ مانندی به سمت درون تله دارد و به رنگ های گوناگون از سبز تا قرمز دیده می شوند . این گیاه می تواند به رنگ های سبز ، قرمز ، زرد و بنفش باشد . رنگ های گیاه ساراسنیا پورپورا حقیقتاً جذاب است . گیاه ساراسنیا پورپورا برگ های شبیه بال دارد . کناره های هلالی شکل برگ های بال مانند ، بر روی هم قرار گرفته و مرکز گیاه را می پوشانند .

زمانی که برگ گیاه ساراسنیا پورپورا بالغ می شود ، برگ در قسمت دهانه باز شده و به صورت قابل ملاحظه ای گسترش می یابد . سپس رنگ متمایل به قرمز گیاه که باعث جذب حشرات می شود ، نمایان می گردد و گیاه از رنگ سبز اولیه کاملاً متمایز می گردد . بنابراین حشرات از فاصله دور قادر به دیدن گیاه شده و به سمت آن جذب می شوند .

دهانه این گیاهان به زیبایی تزئین شده اند و در حالت کلی به شکل مثلثی دیده می شوند ، از این رو با توجه به این مشخصات ، این گونه به راحتی قابل تشخیص است . تارهای سیخ مانند درون دهانه برگ ، به سمت پایین و درون برگ قرار گرفته اند تا حشراتی که روی دهانه می گیرند ، را به سمت پایین بفرستند . این تارهای سفت و سخت ، تا پایین برگ ( پایه گیاه ) پایین رفته اند ، به گونه ای که حشرات درون برگ را به سمت آنزیم های هضم کننده در انتهای برگ هدایت می کند . البته تارها تا آخرین قسمت اندام کوزه مانند که انزیم ها درون ان قرار گرفته اند ، پایین نرفته اند .

گل گیاه ساراسنیا پورپورا نیز ، مانند دیگر گیاهان کوزه ای در هنگام بلوغ به سمت پایین خم می شود . کاسبرگ ها به رنگ قرمز تا بنفش ، تیز و نوک دار هستند . گلبرگ ها صورتی و گرد هستند . حشراتی که به گل نزدیک می شوند ، به درون گل ، مابین دو کاسبرگ هدایت می گردند و از این طریق وارد گل می شوند .

حشرات برای عمل گرده افشانی بایستی از گلبرگ های گل عبور کرده و بر روی کلاکه چتر مانند که چسبنده می باشد ، حرکت کنند . بر روی کلاکه گرده خود این گیاه و گیاهان دیگر که توسط جشرات وارد گل شده اند ، وجود دارد و به این صورت عمل گرده افشانی صورت می پذیرد .

بذرهای این گیاه نسبتاً درشت بوده و بر روی آنها برجستگی هایی دیده می شود که به منظور گسترش هرچه بیشتر این بذرها در هوا می باشد . از آنجا که زمین های باتلاقی که این گیاهان در آن رشد می کنند ، عریض بوده و فاصله باتلاق ها از هم دور می باشد ، این بذرها بایستی برای طی مسافت زیاد از یک باتلاق به باتلاق دیگر ابزار مناسبی داشته باشند .



منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخرالسادات موسوی
مائده شیرانی

[*FATIMA*]

گونه Sarracenia psittacina

http://uc-njavan.ir/images/ozmf55i091mliq1p0ylx.jpg


تله در گیاهان این گونه به شکل منقار طوطی است ، که بر روی زمین قرار گرفته و دریچه انها تقریباً بسته است . برگ های این گیاه در صورتی که در برابر نور خورشید رشد کنند ، کاملاً به رنگ قرمز درمی آیند . گل های این گیاهان کمی کوچکتر از گل های دیگر گیاهان این خانواده هستند و به رنگ قرمز تیره می باشند .



گونه Sarracenia flava

http://uc-njavan.ir/images/59m8upxxbb9jl8tiwm.jpg


گیاهان این گونه قادرند در بسیاری از مناطق رشد کنند . این گیاهان رنگ های متفاوتی دارند . رایج ترین رنگ در این گیاهان ، زرد کمرنگ همراه با لکه های بزرگ مایل به خرمایی در دهانه اندام های کوزه مانند می باشد . البته رنگ قرمز و رگه بندی قرمز رنگ نیز دیده می شود . گل ها در این گیاهان قبل از برگ ها پدیدار می شوند .



گونه Sarracenia leucophylla

http://uc-njavan.ir/images/tyhu1g3m0bz0262y0ona.jpg


گیاهان این گونه ، بلند و زیبا هستند . کلاهک بزرگ ، سفید و درخشان این گیاهان ، به همراه رگه های قرمز رنگ انها ، دلیل انتخاب این اسم برای گیاهان این گونه می باشد .

خصوصیات این گیاهان باعث می شود که از دور به خوبی دیده شده و مورد توجه قرار گیرد . گل های بزرگ انها که به رنگ قرمز تیره است ، قبل از برگ ها پدیدار می شوند . این گیاهان در غرب فلوریدای شمالی تا شرق می سی سی پی رشد می کنند .



منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخرالسادات موسوی
مائده شیرانی

[*FATIMA*]

گونه Sarracenia Rubra

http://uc-njavan.ir/images/kan9hhajvcbo5tomnas.jpg


گیاه روبرا ، یک نوع گیاه کوزه ای با کوزه های مقاوم ، باریک ، قائم و سرپوش ( کلاهک ) مثلثی شکل است . این گونه معمولاً متعلق به جنوب شرقی ایالات متحده امریکا می باشد ، ولیکن می توان این گیاه را به آسانی در هر کجا پرورش داد و نگهداری نمود . این گیاه در زمان بالغ شدن توانایی تولید 4 تا 8 کوزه را دارد . کوزه ها اغلب به رنگ سبز هستند ، ولی می توانند بسته به شرایط محیط رنگ های زرد و متمایل به قرمز داشته باشند .



هیبرید Sarracenia Scarlet Belle

http://uc-njavan.ir/images/bntbc9omti7n6m0d8vp.jpg


ارقام مختلف ساراسنیا به طور طبیعی در طبیعت یافت می شوند ، اما تولید برخی هیبریدها از این گیاهان خالی از لطف نیست . گیاه کوزه ای اسکارلت بل ( زیبای ارغوانی ) یکی از انواع هیبریدهای جنس ساراسنیا است ، که ترکیبی از بهترین خصوصیات گیاهان کوزه ای دیگر را به همراه دارد . ایم گیاه نیز به صورت قائم رشد کرده و در محیط های باز بهتر پرورش می یابد . کوزه های رنگارنگ در محل دهانه کاملاً با کرک پوشیده شده اند و حشره بایستی درون این کرک ها بخزد تا در دام گیاه بیفتد . رنگ های منحصر به فرد و عطر خوش این گل ها ، کمتر حشره ای را وسوسه نمی کند . گیاه زیبای ارغوانی در رنج رطوبتی خیلی مرطوب تا تقریباً خشک قادر به زندگی می باشد .



در ادامه به معرفی دیگر جنس های خانواده ساراسیناسه می پردازیم

منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخر السادات موسوی
مائده شیرانی

[طلیعه طلا]

با اجازه استارتر


http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/Named%20plantfiles/Sarraceniaceae_sp1.jpg








http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/Named%20plantfiles/Sarraceniaceae_Sarracenia_flava_regerii.jpg




http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/resized/3.jpg



http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/resized/41.jpg





http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/resized/54.jpg




http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/Named%20plantfiles/Sarraceniaceae_Sarracenia_RubraxPurpurea.jpg





http://www.sci.sdsu.edu/greenhouse/photos/Named%20plantfiles/Sarraceniaceae_Darlingtonia_californica.jpg

[*FATIMA*]

جنس هلیامفورا Heliamphora

http://uc-njavan.ir/images/21p8e62qwwcjybgknmh.jpg


هلیامفورا یکی از جنس های خانواده ساراسیناسه می باشد ، که خود گونه های بسیار متنوعی دارد ، به طوری که تا به حال 18 گونه از این جنس به رسمیت شناخته شده است . هلیامفورا نوع کمیاب گیاه نابنط امریکایی است ، که فقط در باتلاق ها می روید . هلیامفورا گیاهی چند ساله می باشد . این گیاهان در مناطقی با بارندگی زیاد از جمله جنوب امریکا زندگی می کنند و در نتیجه با مشکل جمع شدن آب اضافی و سر ریز شدن آب از درون تله ها مواجه هستند . تکامل این گیاهان این مشکل را حل نموده است ، بدین صورت که در فواصل بین حاشیه برگ ها ، درز و شکاف هایی ایجاد شده است که سبب خروج آب اضافی از تله ها می شود .

دانشمندان به این موضوع که گیاهان هلیامفورا جزو گیاهان گوشتخوار هستند یا نه ، مشکوک می باشند ، زیرا اندام های تخصصی گیاهان گوشتخوار ، ماند تارهای تیز و متمایل به پایین و برگ های واکس مانند را ندارند .

تله های حفره مانند ، حداقل در 4 گروه از گیاهان به کار می روند ، که یکی از ساده ترین آنها در گیاهان جنس هلیامفورا دیده می شود . گیاهان جنس هلیامفورا که به گیاهان باتلاقی مشهور هستند ، دارای تله هایی می باشند که از لوله شدن برگ ها و محکم چسبیده شدن حاشیه آنها به یکدیگر ایجاد شده اند و نوک آنها ساختار قاشق مانندی دارد ، که شهد و نکتار از آن تراوش می شود .

گیاهان جنس هلیامفورا خود قادر به تولید آنزیم های گوارشی مانند ریبونوکلئاز ، فسفاتاز ، پروتئاز و غیره نیستند . از این رو ، این گیاهان از آنزیم های تولیدی توسط باکتری های همزیست استفاده می کنند . شرایط کاشت و داشت گیاهان این جنس مشکل می باشد . همچنین بیشتر گونه های این جنس نیاز به درجه حرارت ثابت و رطوبت بسیار زیاد دارند .



گونه Heliamphora nutans

http://uc-njavan.ir/images/m5dv9z389buqg75ko2p.jpg


این گیاهان کوزه ای کوهستانی بوده و آب و هوای سرد و مرطوب را برای رشد می پسندند و همچنین به رطوبت زیاد نیاز دارد . این گیاهان از جمله گیاهان سریع الرشد به منظور پرورش می باشند و از طریق کشت بافت نیز تکثیر می شوند و می توان آنها را در تراریوم یا گلخانه ها به خوبی پرورش داد .



منبع گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخرالسادات موسوی
مائده شیرانی

[*FATIMA*]

جنس دارلینگتونیا Darlingtonia


دارلینگتونیا از دیگر جنس های حانواده ساراسیناسه می باشد . این جنس فقط شامل یک گونه به نام Darlingtonia californica است ، که بومی کالیفرنیا می باشد .



گونه Darlingtonia californica

http://uc-njavan.ir/images/zrndjfam5qk7673zvg7r.jpg


این گیاه که تنها گونه جنس دارلینگتونیا می باشد ، به گیاه کبری مشهور است ، زیرا تله های این گیاه درب های برآمده با زیبایی مسحور کننده و زبان چنگال مانندی دارند ، که به ورود حشرات و شکار به درون تله کمک می کنند . این گونه نیز با ایجاد درپوش ، جهت جلوگیری از ورود آب باران ، سازگاری ایجاد کرده است . آبی که در اندام کوزه مانند جمع می شود ، محل مناسبی برای زندگی انواع باکتری های تثبیت کننده ازت است . این سرپوش بادکنک مانند بوده و تقریباً به دهانه لوله چسبیده است و حفره هایی با حلقه های کلرفیل دارد . از این حفره ها که از دور به شکل لکه هایی به نظر می رسند ، نور قادر به نفوذ خواهد بود . حشرات ، مخصوصاً مورچه ها از زیر درپوش بادکنک مانند وارد محفظه می شوند . با همان ورود اولیه ، مورچه ها سعی در خروج از طریق این حفره های دروغین را میکنند ، ولیکن هنگامی که از این تلاش خسته شدند ، به درون لوله افتاده و توسط گیاه هضم می شوند .

دیگر عامل مؤثر در جذب حشرات توسط این گیاهان ، دم ماهی مانندی است که بر روی سرپوش قرار گرفته است . در بعضی از گیاهان این گونه سرپوش ها به صورت آویزان و بلندتر دیده می شوند . لازم به ذکر است که در گیاهان این گونه نیز برخلاف بیشتر گیاهان کوزه ای ، برگ ها آنزیم های گوارشی تولید نمی کنند و وابسته به همزیستی با باکتری های تک سلولی در هضم حشرات شکار شده ، می باشند .



گیاهان گوشتخوار و شگفتی های گیاهان
نوشته
معصومه استکی
فخرالسادات موسوی
مائده شیرانی