واژه نامه بوم شناسی

[*FATIMA*]

علم مطالعه روابط موجودات زنده و محیط زندگی آنها

بوم شناسی

Ecology



اطلاعات حاصل به کمک حواس پنجگانه یا ابزارهایی که موجب گسترش این حواس می شوند

مشاهدات

observations



نتیجه ای که از استدلال منطقی بر پایه فرضیات یا شواهد به دست می آید

استنباط

inference



توضیح در مورد قبول آزمایش یا رد آن

فرضیه

Hypothesis



یک مدل علمی که ارائه دهنده توجیهات کلی ، جامع و بنیادی در مورد پدیده های مرتبط بوده و شواهد وسیع و منسجمی آن را تأیید نماید

نظریه

Theory



جایی که فرد ، جمعیت یا گونه زندگی می کند یا می تواند زندگی کند

زیستگاه

Habitat



تغییرات ادواری منظم روزانه ، ماهیانه ، فصلی و یا سالیانه که موجودات از خود نسبت به محیط نشان می دهند

سازگاری

Adaptation



مجموعه ای از اعضا و قسمت های یک فرد

موجود

Organism



گروهی از افراد موجود زنده که قابلیت آمیزش با یکدیگر را دارند

گونه

Species



گروهی از افراد یک گونه واحد که در مکانی مشترک زندگی می کنند و یا از طریق آمیزش با یکدیگر اطلاعات ژنتیکی مشترک دارند

جمعیت

Population



جمعیت هایی از گونه های مختلف که منطقه مفروضی را اشغال نموده و در ارتباط با یکدیگر هستند

جامعه

Community



جامعه بوم شناختی همراه با محیط غیر زیستی آن

اکوسیستم

Ecosystem



همه عوامل زنده و غیر زنده که فرد یا جمعیت در هر مرحله از چرخه زندگی آن

محیط زیست

Environment



حرفه یا نقش یک موجود زنده یا گونه و یا تمام شرایط محیطی که فرد یا گونه در آن قابلیت تداوم دارد

آشیان

Niche



همه نقاط قابل زندگی بر روی کره زمین است که زنده اند یا استعداد وجود زندگی دارند

بیوسفر ( زیست کره )

Biosphere



مقدار مواد زنده یا مواد آلی موجود به صورت زنده یا مرده در موجودات زنده . برای مثال به صورت برگ ( زنده ) و یا چوب ساقه ( مرده ) در بدن گیاهان

زی توده

Biomass



علم شناخت رابطه گیاهان با محیط زیست خود

اکولوژی گیاهی

Plant Ecology



علم شناخت رابطه جانوری با محیط زیست خود

اکولوژی جانوری

Animal Ecology



علم شناخت رابطه انسان با محیط زیست خود

اکولوژی انسانی

Human Ecology



نوعی روش که در آن تبادل مواد و انرژی با روش های دیگر صورت می گیرد

سیستم باز

Open system



نوعی روش که از نظر ماده و انرژی مرزهای مشخصی دارد ، به نحوی که تبادل ماده و انرژی با روش های دیگر صورت نمی گیرد

سیستم بسته

Close system



مفهومی که در علوم محیط زیست در حال شکل گیری است . در ارتباط با منابع دربرگیرنده نوعی از مدیریت است مه هدف آن تضمین سهم نسل های آینده از منابع و به ارث بردن محیط زیستی با کیفیت است

پایداری

Sustainability



بیشترین فراوانی جکعیت یا گونه که زیستگاه یا اکوسیستم قادر به تأمین آن باشد بدون آنکه به توان زیستگاه یا اکوسیستم در تأمین همان فراوانی در آینده آسیبی وارد شود

ظرفیت برد

Carring Capacity



به عوامل محدود کننده غیر زنده محیطی اطلاق می شود که چرخه زیستی را دچار اختلال می کند

فشار محیطی

Stress



موقعیتی که در آن افراد مختلف ، جمعیت ها یا گونه ها بر سر منبع یا منابع مشخصی به رقابت می پردازند و وجود هر یک از آن ها بر دیگران تأثیر نامطلوب دارد

رقابت

Competition



در یک جامعه بوم شناختی به تمام موجوداتی گفته می شود غذای خود را با تعداد پله های یکسان از منبع انرژی اولیه به دست می آورند

سطح غذایی

Trophic level



به مجموعه پی در پی از موجودات زنده اطلاق می گردد که در این مجموعه هر موجود زنده قبل از آن که توسط موجود زنده بعدی مصرف شود از موجودات زنده قبل از خود تغذیه می کند

زنجیره غذایی

Food chain



در یک جامعه طبیعی گونه های زیادی از موجودات زنده را می توان یافت که از انواع مختلف منابع غذایی استفاده می کنند یعنی برخی از حلقه ها بین آنها مشترک اند ، در نتیجه زنجیره های غذایی با هم تداخل می یابند و یک شبکه غذایی را تشکیل می دهند

شبکه غذایی

Food web



موجوداتی که ابتدا و پیش از بقیه در یک مکان مستقر می شوند

موجودات پیشگام

Pioneers



گروهی از جانوران که طی فرآیند فتوسنتز با استفاده از نور خورشید ، دی اکسید کربن و آب قادر به ساختن موتد هیدروکربنه و مایحتاج غذایی خود می باشند

تولید کننده

Producer



موجودات بسیار متنوع اکوسیستم ها می باشند که از تولید کننده ها تغذیه می کنند

مصرف کننده

Consumers



موجود زنده ای که از مواد آلی مرده تغذیه می کند و به این ترتیب مواد مذکور را به ترکیبات شیمیایی ساده تر یا ذرات کوچک تر و یا ترکیبات معدنی تجزیه می نماید

تجزیه کننده

Decomposers



موجود زنده ای که از خودپرورها تغذیه می کند

علفخوار

Herbivore



هر موجودی که از موجودات زنده دیگر تغذیه کند . معمولاً در مورد جانورانی که از جانوران دیگر می خورند به کار می رود

گوشتخواران

Carnivores



موجودات زنده ای که هم گیاه و هم جانور می خورند

همه چیز خواران

Omnivores



موجود زنده ای که از مواد آلی مرده تغذیه می کند و این مواد را به ترکیبات شیمیایی ساده تر یا ذرات کوچکتر و یا ترکیبات معدنی تجزیه می نماید

تجزیه کننده

Decomposer



عبارت است از ساخته شدن مواد آلی جدید در بخش تولیدکنندگان (گیاهان )

تولید اولیه

Primary Production



عبارت است از ساخته شدن مواد آلی جدید در بخش مصرف کنندگان ( جانوران )

تولید ثانویه

Secondary Production



قابلیت تحمل تنش های ناشی از تماس با آلاینده یا شرایط زیانبار

بردباری

Tolerance



بهترین شرایط زیستی که یک موجود زنده راحت زندگی کند

سطح پایدار

Optimum Level



نوعی الگوی اکوسیستم مانند جنگل پرباران

بیوم

Biome



مطالعه جمعیت بخصوص الگوی آن در زمان و مکان

جمعیت شناسی

Demography



مطالعه خصوصیات جمعیتی انسان ، مانند ترکیب سنی ، گذار جمعیت شناختی ، میزان باروری کل ، رابطه جمعیت انسانی و محیط زیست ، میزان مرگ و میر و امید زندگی

جمعیت شناسی انسانی

Human demography



افزایش خالص یک عامل در واحد زمان

میزان رشد

Growth rate



منحنی S شکل رشد که از معادله رشد منطقی نتیجه می شود . در این منحنی یک جمعیت کوچک به سرعت رشد می کند اما بعد از میزان رشد آن کاسته می گردد و جمعیت در نهایت به یک اندازه ثابت می رسد

منحنی رشد منطقی

Logestic growth curve



متوسط تعداد سال هایی که هر فرد در سن مشخص می تواند انتظار زندگی تا آن حد را داشته باشد

امید زندگی

Life expectancy



بالاترین عمری که افراد یک گونه به لحاظ ژنتیکی می توانند دوام آورند

حداکثر عمر ممکن

Maximum lifetime



کمترین تعداد افراد که در یک دوره زمانی معین شانس زیادی برای تداوم جمعیت داشته باشند

حداقل جمعیت دوام پذیر

Minimum viable population



نوعی رابطه میان دو گونه موجود زنده که در آن ، یک طرف از این رابطه سود می برد حال آنکه طرف دیگر نه سود می برد و نه زیان می بیند

همسفرگی

Commensalism



نوعی از همکنشی میان افراد دو گونه که در آن یکی سود می برد و دیگری زیان می بیند

صیادی - انگلی

Predation - parasitism



نوعی همکنشی بین افراد دو گونه که در آن هر دو سود می برند

همزیستی

Symbiosis



یک رابطه همزیستی مفید ولی غیر اجباری ، که در آن هر دو گونه سود می برند

همزیستی اختیاری

Proto Cooperation



یک رابطه همزیستی است که یک گونه در آن سود می برد و دیگری ضرر می کند ولی از بین نمی رود

بردگی

Slavism





تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان