معمار حانیه
10th October 2013, 10:06 PM
خانه زینت‌الملک یا زینت‌الملوک یکی از آثار به جای مانده از دوره قاجار است که ساخت آن در حدود سال ۱۲۹۰ ه. ق توسط علی محمد خان قوام الملک دوم آغاز و در سال ۱۳۰۲ ه. ق به اتمام رسیده‌است. سقف بیشتر اتقاهای این خانه چوبی است که با نقاشی تصاویر گوناگونی از حیوانات، پرندگان و گل و بوته آراسته شده‌است.
در زیرزمین این بنا موزه مشاهیر فارس همراه با مجسمه‌های مشاهیر فارس برپا شده است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-1)[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-2)
تاریخچه
بنای اندرون زینت الملک مربوط به دوره قاجار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7% D8%B1) است و در شیراز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2)، خیابان لطفعلیخان زند واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AB%D8%A8%D8%AA) ۹۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7% D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7% D9%86) به ثبت رسیده‌است.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-3)
مکان بنا
در ضلع غربی نارنجستان قوام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D 9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85)، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84% DA%A9)، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود. در ورودی خانه زینت‌الملک معرق‌کاری شده‌است و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می‌یابد. در حیاط علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می‌شود. کاشی‌کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته از زیبایی خاص برخوردار است و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصرمن‌الله و فتح‌قریب به چشم می‌خورد. به جز ایوان بدون سقف در شرق حیاط، در اطراف حیاط ۲۰ اتاق وجود دارد که به یکدیگر راه دارند. ساختمان غربی بنا دارای تالار شاه‌نشین آینه‌کاری و گچ‌بری با تصاویر اروپایی است. این ساختمان در سه ضلع دارای زیرزمین بسیار وسیع و گسترده‌ای است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87) استفاده می‌شود. در این موزه تمامی شخصیتهای (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA) برجستهٔ شیراز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2) به صورت مجسمه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87) برای بازدید مردم در آمده‌اند.
نگارخانه
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/23/Zinatolmolk.JPG/120px-Zinatolmolk.JPG (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zinatolmolk.J PG)
خانه زینت‌الملک
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Shirazinat.jpg/120px-Shirazinat.jpg (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shirazinat.jpg?uselang=fa)
جستارهای وابسته
نارنجستان قوام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D 9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85)
فهرست آثار ملی ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7% D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7% D9%86)
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C% D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D B%8C%D8%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D 8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D A%AF%D8%B1%DB%8C)
پانویس
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-1) موزه تاریخ فارس در خانه زینت‌الملک در وبگاه عکسدار (http://www.axdar.com/1273/places/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9/)
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-2) موزه تاریخ فارس در خانه زینت الملک در وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران (http://fars.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=16020)
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-3) «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر» (http://iranshahrpedia.ir/fa/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%8 7%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D8%A 8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DB%80_%D8%A7%DB%8C%D8 %B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%87%D8%B1%D8 %B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%84%DB %8C). سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.
منابع
بروشورهای خانه زینت الملک
تصاویری از خانه زینت الملوک قوامی (http://www.arthut.co/website/topic/item/339-zinat-ol-molk)
در زیرزمین این بنا موزه مشاهیر فارس همراه با مجسمه‌های مشاهیر فارس برپا شده است.[۱] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-1)[۲] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-2)
تاریخچه
بنای اندرون زینت الملک مربوط به دوره قاجار (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7% D8%B1) است و در شیراز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2)، خیابان لطفعلیخان زند واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AB%D8%A8%D8%AA) ۹۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7% D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7% D9%86) به ثبت رسیده‌است.[۳] (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_note-3)
مکان بنا
در ضلع غربی نارنجستان قوام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D 9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85)، عمارتی زیبا قرار دارد که به دلیل سکونت خانم زینت‌الملک قوامی (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84% DA%A9)، دختر قوام‌الملک چهارم، به این نام معروف است. این عمارت که به فاصلهٔ یک کوچه با خانه قوام قرار دارد و به وسیلهٔ یک راه زیرزمینی با آن در ارتباط است، در حقیقت اندرونی خانهٔ قوام و محل رفت و آمد محارم بود. در ورودی خانه زینت‌الملک معرق‌کاری شده‌است و با عبور از هشتی، یک راهرو با زاویه شمال شرقی به حیاط راه می‌یابد. در حیاط علاوه بر ازاره‌های سنگی حجاری شده و مشبک، دو باغچه زیبا و حوض بزرگ و کوچک مشاهده می‌شود. کاشی‌کاری هفت رنگ هلالی که در پیشانی ساختمان جا گرفته از زیبایی خاص برخوردار است و تصاویر خورشید، دو فرشته، دو شیر شمشیر به دست همراه با آیه نصرمن‌الله و فتح‌قریب به چشم می‌خورد. به جز ایوان بدون سقف در شرق حیاط، در اطراف حیاط ۲۰ اتاق وجود دارد که به یکدیگر راه دارند. ساختمان غربی بنا دارای تالار شاه‌نشین آینه‌کاری و گچ‌بری با تصاویر اروپایی است. این ساختمان در سه ضلع دارای زیرزمین بسیار وسیع و گسترده‌ای است که امروزه از آن به عنوان نگارخانه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87) استفاده می‌شود. در این موزه تمامی شخصیتهای (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA) برجستهٔ شیراز (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2) به صورت مجسمه (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%AC%D8%B3%D9%85%D9%87) برای بازدید مردم در آمده‌اند.
نگارخانه
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/2/23/Zinatolmolk.JPG/120px-Zinatolmolk.JPG (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Zinatolmolk.J PG)
خانه زینت‌الملک
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Shirazinat.jpg/120px-Shirazinat.jpg (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Shirazinat.jpg?uselang=fa)
جستارهای وابسته
نارنجستان قوام (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D 9%86_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85)
فهرست آثار ملی ایران (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7% D8%B1_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7% D9%86)
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%85%DB%8C% D8%B1%D8%A7%D8%AB_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%D B%8C%D8%8C_%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%AF%D 8%B3%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D A%AF%D8%B1%DB%8C)
پانویس
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-1) موزه تاریخ فارس در خانه زینت‌الملک در وبگاه عکسدار (http://www.axdar.com/1273/places/%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9/)
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-2) موزه تاریخ فارس در خانه زینت الملک در وبگاه خبرگزاری دانشجویان ایران (http://fars.isna.ir/Default.aspx?NSID=5&SSLID=46&NID=16020)
Jump up ↑ (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%AA% E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%DA%A9#cite_ref-3) «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر» (http://iranshahrpedia.ir/fa/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%8 7%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D8%AB%D8%A 8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%DB%80_%D8%A7%DB%8C%D8 %B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%87%D8%B1%D8 %B3%D8%AA_%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1_%D9%85%D9%84%DB %8C). سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بازبینی‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱.
منابع
بروشورهای خانه زینت الملک
تصاویری از خانه زینت الملوک قوامی (http://www.arthut.co/website/topic/item/339-zinat-ol-molk)