Almas Parsi
22nd July 2013, 10:28 PM
آداب و سنن مردمان کرمان
در شب بیست و هفتم ماه رمضان برگزار می شود. در این رسم همه بیشتر بیوه زنان ، زنان بدون فرزند و دختران دم بخت شرکت می کنند.
http://www.aftab.ir/articles/art_culture/culture/images/4eecd8389ced9c75bf1d071cb06d01f7.jpg
● کلیدزنی:
در شب بیست و هفتم ماه رمضان برگزار می شود. در این رسم همه بیشتر بیوه زنان ، زنان بدون فرزند و دختران دم بخت شرکت می کنند. هر زن حاجتمندی «کمویی» برمی دارد و توی آن یک آیینه و یک سورمه دان و مقداری نبات می گذارد و به در خانه های محله می رود. کلیدزنها آنچنان رویشان را محکم می گیرند که کسی آنان را نمی شناسد. در هر خانه ای که می رسند با کلید چوبی که همراه دارند به کمو یا درخانه می کوبند.
زن صاحبخانه با شنیدن صدای تق تق ، در را باز می کند و بدون سوال برای روشنایی و باز شدن گره از کار کلیدزنها به آیینه نگاه می کند و مقداری از نبات داخل کمو را در دهان می گذارد و از سورمه دان به چشمش می کشد. زنان عقیده دارند هر کس از سورمه کلیدزنها به چشمش بکشد شب عید ، حضرت فاطمه به چشم او سورمه می کشند و روشنایی ابدی به او می بخشند. بعد از سورمه کشیدن مقداری خوراکی و پول و اگر فصل انار باشد دانه ای انار در کمو می ریزند. عقیده دارند انار و خوراکیهایی که کلیدزنها جمع می کنند خاصیت بسیار دارد و هر حاجتمندی بخورد حاجتش برآورده می شود. این رسم تا پاسی از شب ادامه دارد.
● الله رمضونی (Allah Ramzuni):
از دیگر سرگرمیهای بچه ها و جوانان در شبهای ماه رمضان خواندن اشعار «الله رمضانی» است. این رسم در اکثر شهرها و آبادیهای یزد ، مشهد ، بیرجند ، بجنورد ، تربت جام و بعضی از شهرهای استان فارس و گرگان برگزار می شود. برای اجرای رسم «الله رمضانی» جوانان و بچه های هر محله با تشکیل گروههای پنج تا ده نفره از شب اول ماه رمضان ، بعداز افطار ، به در خانه ها می روند و اضعار «الله رمضانی» می خوانند. هر گروه از میان خود یک استاد و یک انباردار انتخاب می کنند. وظیفه استاد رهبری گروه و وظیفه انباردار جمع آوری هدایاست. هدایا هم یا پول است یا یک خوردنی مثل گردو ، کشمش ، خرما ، بادام ، قیسی هلو و قیسی زردآلو.
جوانان در تمام خانه های محله را می زنند و ترانهٔ «الله رمضونی» می خوانند و فیض می طلبند. آخر سر هم در گوشه ای جمع می شوند و با استفاده از نور مهتاب آنچه بدست آورده اند بین خود تقسیم می کنند و به خانه هایشان بازمی گردند.
● جشن سده:
مراسم جشن سده که از سنت های قدیم خاص کرمان است بدین گونه است که پنجاه روز قبل از عید نوروز در محله باغچه بوداغ آباد جشنی از طرف زرتشتیان کرمان ترتیب داده می شود و رسماً از رجال و شخصیت ها دعوت می کنند و با شیرینی و میوه از آنها پذیرایی می نمایند.در اول غروب آفتاب چند تن از موبدان زرتشتی درحالیکه لباس سفید و کلاه سفید دارند ، هر کدام دست به دست هم داده و با خواندن اورادی به گرد توده عظیم بوته های جمع شد که به اصطلاح محلی «درمون» می گویند به طواف مشغول می شوند و پس از چند مرتبه گردش یکی از آنها با لاله روشنی که در دست دارد در مسیر وزش باد بوته ها را آتش می زند و با وزش باد به اندک مدت تمام آن توده عظیم به آتش انبوه تولید می گردد.
موبدان هم از آنجا دور می شوند درحالیکه در تمام طول این مراسم موزیک با آهنگهای شاد نواخته می شود و تماشاچیان شعله های عظیم آتش را در پهنه آسمان با لذت فراوان می نگرند ، سپس اندک اندک شعله ها فرو می نشیند و تماشاچیان نیز محوطه باغچه را ترک می کنند ، عده ای بر این عقیده اند که بعد از سده به اصطلاح محلی پناه باد گرم است ، یعنی درجائیکه حافظ و دیواری باشد که مانعی جلو وزش باد باشد و از گزند سوز سرما در امان است ، زارعین می گویند بعد از سده حتی پناه یک پشکل گوسفند هم گرم است و زرتشتیان نیز در این موضوع معترفند و درباره سده و موقع فرارسیدن آن اصطلاحاتی دارند ، که به این ترتیب بیان می کنند: صد سده ، ده گله ، پنجاه به نوروز ، در این روز پختنیهای مخصوص زرتشتیان صورت می گیرد به نام سیرو سدو و سیرگ و یک نانی هم پخته می شود
انگیزه های داستانی مختلفی وجود دارد که چه بسا بیشتر آنها مربوط به یکی از پادشاهان می شوند ، از جمله جمشید و فریدون.
یکی از علل برگزاری این جشن را گفته اند: کیومرث را سد فرزند از اناث ذکور بوده چون به حد رشد و تمیز رسیدند در شب این روز جشن گرفت و همه را کدخدا مرد و فرمود که آتش بسیار برافروختند ، بدان سبب آن را سده می گویند. اما دلیلی دیگر که برای برپایی جشن سده یاد کرده اند منسوب است به فریدون و دوران وی پیکارش با ضحاک از لحاظ یکسان معنی رمز و کتابی که در داستان هوشنگ و حمله مار و افروختن آتش وجود دارد ، مار سیاه رمز تمثیلی اهریمن و زشتی بود که مرگ و نابودی می آفریند و چون در کار حمله برآمد ، آتش اورمزدی بدرخشید و مرگ و بدی را به دور راند.
در هر حال این رسم از دیرباز در کرمان برجا مانده و همه ساله در روز دهم بهمن ماه برگزار می شده و نه تنها زرتشتیان بلکه گروه کثیری از مسلمانان حضور بهم می رسانند و بوسیله جوانان زرتشتی مورد پذیرایی قرار می گیرند.
● جشن چهارشنبه سوری:
در شب چهارشنبه آخر سال (آخرین چهارشنبه سال) در بیشتر خانواده ها و دهات اطراف کرمان رسم است در یک خانه دور هم جمع می شوند (مرد و زن ، دختر و پسر) و به شادی می پردازند. در روستاها که دوبیتی هایی حفظ می کنند و در صدر مجلس می نشینند و اول اشعاری در مدح خداوند و پیغمبران و امامها می خوانند و بعد از گرم شدن مجلس روی به نفر اول می نمایند و می گویند نیت کن ، آن شخص در قلب خود چیزی را بنظر می آورد و خواننده بیتی که به زبانش آمد جهت او می خواند بعد نوبت به نفر کناری می رسد و همین طریق تاآخرین نفر که آواز و رقص و با نقل و کشمش و نخودچی و آجیل مخصوص (به مشکل گشا معروف است) از خود پذیرایی می کنند.
در این شب آش باید پخته شود که آش شب چهارشنبه سوری می گویند ، بدین صورت که نخود را می گیرند و قل هو الله می خوانند و فوت می کنند.
● شب یلدا:
در شب یلدا که آغاز زمستان و طولانی ترین شب زمستان است ، هر خانواده دور هم جمع شده و به صرف میوه بخصوص هندوانه و آجیل ، نخود ، کشمش ، بادام ، پسته ، فندق ، تخمه و ... می پردازند. قصه گویی ، شاهنامه خوانی و خواندن کتاب حافظ نیز مرسوم می باشد و تا پاسی از شب بیدار می مانند.
معتقدند که در این شب گنج قارون بوسیلهٔ شتر در حرکت است و ممکن است احیاناً ساربان آن قافله با برخورد به یکی از افراد خانواده مقداری از آن گنج را به او بدهند.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif
سوغات
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/left_pipe.gif
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/ver.gif
کرمان تا به آنجاست که تمنای هیچ مسافری را با هر مقدار توان مالی و نوع تفکر و اندیشه ، بی جواب نمی گذارد . خوراکی هایی چون پسته ، قاووت ، کماچ سهن ، سمنو ، کلمپه و امثال آن با بهایی نه چندان گران نیز از سوغاتی های این استان به شمار می روند . علاوه بر این اهل هنر می توانند از انواع پته ، قالی ، گلیم ، شیریکی پیچ ، کارهای قلمزنی زیبا ، ظروف مسی جالب و امثال آن بهره ببرند . در جوار این مقوله های متنوع ، باید از داروها و گیاهان دارویی چون زیره ، حنا ، سدر و کتیرا نام برد .
حنا : حنا از جمله سوغات کرمان است که معمولاً به عنوان دارو و رنگ مورد استفاده قرار می گیرد . نرماشیر یکی از نواحی مهم تولید حنا در ایران است .
پسته : از جمله سوغاتی استان است که از دیدگاهی دیگر ، به عنوان یکی از محصولات ارزشمند کشاورزی ، پشتوانه اقتصاد استان و کشور به شمار می رود . رفسنجان رتبه اول تولید و صادرات پسته ایران را دارد . انواع پسته کرمان عبارتند از : اوحدی ، فندقی ، کله قوجی یا احمد آقایی ، سبز پسته ، سفید پسته ، شستی واحدی، بادامی ، کدویی ، کرمانی ، رباطی ، راوری ، قرمز ، ممتاز ، ابراهیمی ، اکبری ، امیری ، پاکزاد و اسامی دیگر .
زیره : یکی دیگر از سوغاتی های استان است که با کاربردهای مختلف معروفیت خاصی در ایران دارد .
کتیرا : این صمغ گیاهی که به زبان انگلیسی نامیده می شود ، گونه های مختلفی دارد که به صورت درختچه یا گیاهان علفی چند ساله در ایران به طور کلی آنها را گون می نامند . در متون طب سنتی این گیاهان با نام های عربی «محلب العقاب» و «اصابع الغروس» معرفی شده اند .
انواع شیرینی ها : انواع شیرینی های سنتی کرمان شامل کلمپه ، کماچ سهن ، خرمابریز ، شیرینی خانگی پر ریز و نان چرخی ، حاج بادام و پسته و نارگیل ، سوهان زرندی ، پفک ، قطاب ، رنگینک و برشتوک است .
غذاهای محلی : استان کرمان همانند ساير استان های ايران ؛ از انواع غذاهای سنتی و خوش طعم برخوردار است كه برخی از آنها در مناسبت‌های ويژه و تعداد بسياری نيز به شكل عادی در طی سال تهيه می‌شود . حلیم بادنجان معروف ترین و مهم ترین غذای استان کرمان است . انواع آش چون : آش آماج ، آش شلغم ، آش شولی ، آش جو (به طريقه كرمانی) ، آش مخلوط ، آش كدو ، توكی ، گندم شيری ، كاكل كنف شادانه ، خوراک لب لبو ، قاتق تخمه ، قاتق ، زير جوش ، كشک گردو ، كشک يونجه ، سردوش ، اشكنه ، كشک كدو ، ماست ، كشک سيب ، كورماست ، آب بنه يا سيراب بنه ، كله جوش ، آب گرمو ، بزقورمه ، كشک و بادنجان ، حليم بادنجان ، نان پز ، كاچی ، كماچ سحن ، قاتق شير ، نان چرب و شيرين و چنگ مال از جمله غذاهای محلی استان کرمان است
جشن ها و آئين ها
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/left_pipe.gif
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/ver.gif
در استان کرمان نیز مانند دیگر مناطق ایران جشن ها و آیین ها به سه دسته ملی ، محلی و مذهبی تقسیم می شود . در این بین ؛ نوروز باستانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . فرا رسيدن سال نو و عيد نوروز شور و حال ديگری بين مردم به وجود می آورد . مردم با نو شدن لباس طبيعت ، لبا س های خود را نيز نو می كنند و به ويژه در روزهای عيد ؛ با لباس های تازه به استقبال سال جديد و فرا رسيدن بهار می روند . در روزهای عيد هر كس به اندازه توان خود سعی می كند كه لذيذترين غذا ها را آماده كند. در استان کرمان تمام مراسم های عید نوروز ، از چهارشنبه سوری گرفته تا جشن سیزده به در همانند سایر نقاط ایران اجرا می شود و رسوم خانه تکانی ، درست کردن سبزه ، چیدن سفره هفت سین ، دید و بازدیدهای نوروزی ، جشن سیزده به در و ... در این استان نیز با شکوه تمام اجرا می شود . در شب چهارشنبه آخر سال (آخرين چهارشنبه سال) در بيشتر خانواده های شهرها و روستاهای استان کرمان رسم بر این است که در يک خانه دور هم جمع می شوند و به شادی می پردازند . مجالس چهارشنبه سوری در استان کرمان همراه با آواز و پای کوبی و خوردن آجیل مخصوص چهارشنبه سوری که به مشکل گشا معروف است ، ادامه پیدا می کند . در کرمان رسم است که در اين شب ؛ آش پخته شود و به آن آش شب چهارشنبه سوری می گويند .
مراسم و جشن هاي مذهبي ، اعتقادي و غيرمذهبي
1- گذاردن عسل وروغن زير تخت عروس وداماد
2- مراسم سفره سبزي به عنوان نذربه نام يكي از ائمه اطهار يامعصومين
3- درشب نهم محرم كه مشهوربه شب چهل منبراست مردم باشمع و شيريني راه مي افتند ودرمساجد و نكايا شمع روشن ميكنند وتا 40 شمع هم روشن مي كنندوكنارانها شيربني( نقل)مي ريزند و به تبع حاجتي كهدارند نيت مي كنندونيزدر همين شب در تنور خانه چراغي روشن مي گذارند و تا صبحروزبعد به ان دست نميزنند
4- ¼/SPAN>جشن سده
سده جشن ملوك نامداراست
زافريدون و از جميادگاراست
مراسم اين جشن كه از سنت هاي خاص كرماناست واقليت
زرتشتي ان را برپامي كنند به اينمنوال است: دقيقا50 روزبه عيد نوروز مانده در محل با غجه بوداغاباد.
زرتشتيان مقيم كرمان با دعوت رسمي ازرجالوشخصيت ها درمحل مذكور ضمن پذيرايي ازمدعوين در اوايل غروب آفتاب چندتن از موبدانزرتشتي در حالي كه لباس سفيد پوشيده اند و كلاه سفيد بر سر دارند و لاله هاي روشندر دست ، پنجه در پنجه هم مي گذارند و با خواندن او اورادي مخصوص بر گرد توره عظيمبوته هاي جمع مي شوند كه به اصطلاح محلي (درمون) مي گويند . چرخ مي زنند و پس ازچند مرته دور زدن بر گرد بوته ها يكي از آنها با لاله هاش در مسير وزش باد بوته هارا آتش مي زند . رفته رفته آنش انبوهي توليد مي شود و موبدان را دور مي كند . تمامي اين مراسم با آهنگ هاي شاد همراه است و عده اي نيز عقيده دارند كه پس از برپايي جشنسده زمين گرم مي شود و هوا سرد .
5- جشن نيمه شعبان تولد امام زمان (عج) در اين جشن تمامي مردم شركت دارند و به يكديگر شيريني و شربت و نقل مي دهند و كسبه نيز دكانهاي خود را چراغانيو نمايشهاي سرور آميز اجرا مي كنند.
در شب بیست و هفتم ماه رمضان برگزار می شود. در این رسم همه بیشتر بیوه زنان ، زنان بدون فرزند و دختران دم بخت شرکت می کنند.
http://www.aftab.ir/articles/art_culture/culture/images/4eecd8389ced9c75bf1d071cb06d01f7.jpg
● کلیدزنی:
در شب بیست و هفتم ماه رمضان برگزار می شود. در این رسم همه بیشتر بیوه زنان ، زنان بدون فرزند و دختران دم بخت شرکت می کنند. هر زن حاجتمندی «کمویی» برمی دارد و توی آن یک آیینه و یک سورمه دان و مقداری نبات می گذارد و به در خانه های محله می رود. کلیدزنها آنچنان رویشان را محکم می گیرند که کسی آنان را نمی شناسد. در هر خانه ای که می رسند با کلید چوبی که همراه دارند به کمو یا درخانه می کوبند.
زن صاحبخانه با شنیدن صدای تق تق ، در را باز می کند و بدون سوال برای روشنایی و باز شدن گره از کار کلیدزنها به آیینه نگاه می کند و مقداری از نبات داخل کمو را در دهان می گذارد و از سورمه دان به چشمش می کشد. زنان عقیده دارند هر کس از سورمه کلیدزنها به چشمش بکشد شب عید ، حضرت فاطمه به چشم او سورمه می کشند و روشنایی ابدی به او می بخشند. بعد از سورمه کشیدن مقداری خوراکی و پول و اگر فصل انار باشد دانه ای انار در کمو می ریزند. عقیده دارند انار و خوراکیهایی که کلیدزنها جمع می کنند خاصیت بسیار دارد و هر حاجتمندی بخورد حاجتش برآورده می شود. این رسم تا پاسی از شب ادامه دارد.
● الله رمضونی (Allah Ramzuni):
از دیگر سرگرمیهای بچه ها و جوانان در شبهای ماه رمضان خواندن اشعار «الله رمضانی» است. این رسم در اکثر شهرها و آبادیهای یزد ، مشهد ، بیرجند ، بجنورد ، تربت جام و بعضی از شهرهای استان فارس و گرگان برگزار می شود. برای اجرای رسم «الله رمضانی» جوانان و بچه های هر محله با تشکیل گروههای پنج تا ده نفره از شب اول ماه رمضان ، بعداز افطار ، به در خانه ها می روند و اضعار «الله رمضانی» می خوانند. هر گروه از میان خود یک استاد و یک انباردار انتخاب می کنند. وظیفه استاد رهبری گروه و وظیفه انباردار جمع آوری هدایاست. هدایا هم یا پول است یا یک خوردنی مثل گردو ، کشمش ، خرما ، بادام ، قیسی هلو و قیسی زردآلو.
جوانان در تمام خانه های محله را می زنند و ترانهٔ «الله رمضونی» می خوانند و فیض می طلبند. آخر سر هم در گوشه ای جمع می شوند و با استفاده از نور مهتاب آنچه بدست آورده اند بین خود تقسیم می کنند و به خانه هایشان بازمی گردند.
● جشن سده:
مراسم جشن سده که از سنت های قدیم خاص کرمان است بدین گونه است که پنجاه روز قبل از عید نوروز در محله باغچه بوداغ آباد جشنی از طرف زرتشتیان کرمان ترتیب داده می شود و رسماً از رجال و شخصیت ها دعوت می کنند و با شیرینی و میوه از آنها پذیرایی می نمایند.در اول غروب آفتاب چند تن از موبدان زرتشتی درحالیکه لباس سفید و کلاه سفید دارند ، هر کدام دست به دست هم داده و با خواندن اورادی به گرد توده عظیم بوته های جمع شد که به اصطلاح محلی «درمون» می گویند به طواف مشغول می شوند و پس از چند مرتبه گردش یکی از آنها با لاله روشنی که در دست دارد در مسیر وزش باد بوته ها را آتش می زند و با وزش باد به اندک مدت تمام آن توده عظیم به آتش انبوه تولید می گردد.
موبدان هم از آنجا دور می شوند درحالیکه در تمام طول این مراسم موزیک با آهنگهای شاد نواخته می شود و تماشاچیان شعله های عظیم آتش را در پهنه آسمان با لذت فراوان می نگرند ، سپس اندک اندک شعله ها فرو می نشیند و تماشاچیان نیز محوطه باغچه را ترک می کنند ، عده ای بر این عقیده اند که بعد از سده به اصطلاح محلی پناه باد گرم است ، یعنی درجائیکه حافظ و دیواری باشد که مانعی جلو وزش باد باشد و از گزند سوز سرما در امان است ، زارعین می گویند بعد از سده حتی پناه یک پشکل گوسفند هم گرم است و زرتشتیان نیز در این موضوع معترفند و درباره سده و موقع فرارسیدن آن اصطلاحاتی دارند ، که به این ترتیب بیان می کنند: صد سده ، ده گله ، پنجاه به نوروز ، در این روز پختنیهای مخصوص زرتشتیان صورت می گیرد به نام سیرو سدو و سیرگ و یک نانی هم پخته می شود
انگیزه های داستانی مختلفی وجود دارد که چه بسا بیشتر آنها مربوط به یکی از پادشاهان می شوند ، از جمله جمشید و فریدون.
یکی از علل برگزاری این جشن را گفته اند: کیومرث را سد فرزند از اناث ذکور بوده چون به حد رشد و تمیز رسیدند در شب این روز جشن گرفت و همه را کدخدا مرد و فرمود که آتش بسیار برافروختند ، بدان سبب آن را سده می گویند. اما دلیلی دیگر که برای برپایی جشن سده یاد کرده اند منسوب است به فریدون و دوران وی پیکارش با ضحاک از لحاظ یکسان معنی رمز و کتابی که در داستان هوشنگ و حمله مار و افروختن آتش وجود دارد ، مار سیاه رمز تمثیلی اهریمن و زشتی بود که مرگ و نابودی می آفریند و چون در کار حمله برآمد ، آتش اورمزدی بدرخشید و مرگ و بدی را به دور راند.
در هر حال این رسم از دیرباز در کرمان برجا مانده و همه ساله در روز دهم بهمن ماه برگزار می شده و نه تنها زرتشتیان بلکه گروه کثیری از مسلمانان حضور بهم می رسانند و بوسیله جوانان زرتشتی مورد پذیرایی قرار می گیرند.
● جشن چهارشنبه سوری:
در شب چهارشنبه آخر سال (آخرین چهارشنبه سال) در بیشتر خانواده ها و دهات اطراف کرمان رسم است در یک خانه دور هم جمع می شوند (مرد و زن ، دختر و پسر) و به شادی می پردازند. در روستاها که دوبیتی هایی حفظ می کنند و در صدر مجلس می نشینند و اول اشعاری در مدح خداوند و پیغمبران و امامها می خوانند و بعد از گرم شدن مجلس روی به نفر اول می نمایند و می گویند نیت کن ، آن شخص در قلب خود چیزی را بنظر می آورد و خواننده بیتی که به زبانش آمد جهت او می خواند بعد نوبت به نفر کناری می رسد و همین طریق تاآخرین نفر که آواز و رقص و با نقل و کشمش و نخودچی و آجیل مخصوص (به مشکل گشا معروف است) از خود پذیرایی می کنند.
در این شب آش باید پخته شود که آش شب چهارشنبه سوری می گویند ، بدین صورت که نخود را می گیرند و قل هو الله می خوانند و فوت می کنند.
● شب یلدا:
در شب یلدا که آغاز زمستان و طولانی ترین شب زمستان است ، هر خانواده دور هم جمع شده و به صرف میوه بخصوص هندوانه و آجیل ، نخود ، کشمش ، بادام ، پسته ، فندق ، تخمه و ... می پردازند. قصه گویی ، شاهنامه خوانی و خواندن کتاب حافظ نیز مرسوم می باشد و تا پاسی از شب بیدار می مانند.
معتقدند که در این شب گنج قارون بوسیلهٔ شتر در حرکت است و ممکن است احیاناً ساربان آن قافله با برخورد به یکی از افراد خانواده مقداری از آن گنج را به او بدهند.
http://www.aftab.ir/images/article/break.gif
سوغات
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/left_pipe.gif
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/ver.gif
کرمان تا به آنجاست که تمنای هیچ مسافری را با هر مقدار توان مالی و نوع تفکر و اندیشه ، بی جواب نمی گذارد . خوراکی هایی چون پسته ، قاووت ، کماچ سهن ، سمنو ، کلمپه و امثال آن با بهایی نه چندان گران نیز از سوغاتی های این استان به شمار می روند . علاوه بر این اهل هنر می توانند از انواع پته ، قالی ، گلیم ، شیریکی پیچ ، کارهای قلمزنی زیبا ، ظروف مسی جالب و امثال آن بهره ببرند . در جوار این مقوله های متنوع ، باید از داروها و گیاهان دارویی چون زیره ، حنا ، سدر و کتیرا نام برد .
حنا : حنا از جمله سوغات کرمان است که معمولاً به عنوان دارو و رنگ مورد استفاده قرار می گیرد . نرماشیر یکی از نواحی مهم تولید حنا در ایران است .
پسته : از جمله سوغاتی استان است که از دیدگاهی دیگر ، به عنوان یکی از محصولات ارزشمند کشاورزی ، پشتوانه اقتصاد استان و کشور به شمار می رود . رفسنجان رتبه اول تولید و صادرات پسته ایران را دارد . انواع پسته کرمان عبارتند از : اوحدی ، فندقی ، کله قوجی یا احمد آقایی ، سبز پسته ، سفید پسته ، شستی واحدی، بادامی ، کدویی ، کرمانی ، رباطی ، راوری ، قرمز ، ممتاز ، ابراهیمی ، اکبری ، امیری ، پاکزاد و اسامی دیگر .
زیره : یکی دیگر از سوغاتی های استان است که با کاربردهای مختلف معروفیت خاصی در ایران دارد .
کتیرا : این صمغ گیاهی که به زبان انگلیسی نامیده می شود ، گونه های مختلفی دارد که به صورت درختچه یا گیاهان علفی چند ساله در ایران به طور کلی آنها را گون می نامند . در متون طب سنتی این گیاهان با نام های عربی «محلب العقاب» و «اصابع الغروس» معرفی شده اند .
انواع شیرینی ها : انواع شیرینی های سنتی کرمان شامل کلمپه ، کماچ سهن ، خرمابریز ، شیرینی خانگی پر ریز و نان چرخی ، حاج بادام و پسته و نارگیل ، سوهان زرندی ، پفک ، قطاب ، رنگینک و برشتوک است .
غذاهای محلی : استان کرمان همانند ساير استان های ايران ؛ از انواع غذاهای سنتی و خوش طعم برخوردار است كه برخی از آنها در مناسبت‌های ويژه و تعداد بسياری نيز به شكل عادی در طی سال تهيه می‌شود . حلیم بادنجان معروف ترین و مهم ترین غذای استان کرمان است . انواع آش چون : آش آماج ، آش شلغم ، آش شولی ، آش جو (به طريقه كرمانی) ، آش مخلوط ، آش كدو ، توكی ، گندم شيری ، كاكل كنف شادانه ، خوراک لب لبو ، قاتق تخمه ، قاتق ، زير جوش ، كشک گردو ، كشک يونجه ، سردوش ، اشكنه ، كشک كدو ، ماست ، كشک سيب ، كورماست ، آب بنه يا سيراب بنه ، كله جوش ، آب گرمو ، بزقورمه ، كشک و بادنجان ، حليم بادنجان ، نان پز ، كاچی ، كماچ سحن ، قاتق شير ، نان چرب و شيرين و چنگ مال از جمله غذاهای محلی استان کرمان است
جشن ها و آئين ها
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/left_pipe.gif
http://www.ichto.ir/Portals/_default/Containers/AllCrystal/ver.gif
در استان کرمان نیز مانند دیگر مناطق ایران جشن ها و آیین ها به سه دسته ملی ، محلی و مذهبی تقسیم می شود . در این بین ؛ نوروز باستانی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . فرا رسيدن سال نو و عيد نوروز شور و حال ديگری بين مردم به وجود می آورد . مردم با نو شدن لباس طبيعت ، لبا س های خود را نيز نو می كنند و به ويژه در روزهای عيد ؛ با لباس های تازه به استقبال سال جديد و فرا رسيدن بهار می روند . در روزهای عيد هر كس به اندازه توان خود سعی می كند كه لذيذترين غذا ها را آماده كند. در استان کرمان تمام مراسم های عید نوروز ، از چهارشنبه سوری گرفته تا جشن سیزده به در همانند سایر نقاط ایران اجرا می شود و رسوم خانه تکانی ، درست کردن سبزه ، چیدن سفره هفت سین ، دید و بازدیدهای نوروزی ، جشن سیزده به در و ... در این استان نیز با شکوه تمام اجرا می شود . در شب چهارشنبه آخر سال (آخرين چهارشنبه سال) در بيشتر خانواده های شهرها و روستاهای استان کرمان رسم بر این است که در يک خانه دور هم جمع می شوند و به شادی می پردازند . مجالس چهارشنبه سوری در استان کرمان همراه با آواز و پای کوبی و خوردن آجیل مخصوص چهارشنبه سوری که به مشکل گشا معروف است ، ادامه پیدا می کند . در کرمان رسم است که در اين شب ؛ آش پخته شود و به آن آش شب چهارشنبه سوری می گويند .
مراسم و جشن هاي مذهبي ، اعتقادي و غيرمذهبي
1- گذاردن عسل وروغن زير تخت عروس وداماد
2- مراسم سفره سبزي به عنوان نذربه نام يكي از ائمه اطهار يامعصومين
3- درشب نهم محرم كه مشهوربه شب چهل منبراست مردم باشمع و شيريني راه مي افتند ودرمساجد و نكايا شمع روشن ميكنند وتا 40 شمع هم روشن مي كنندوكنارانها شيربني( نقل)مي ريزند و به تبع حاجتي كهدارند نيت مي كنندونيزدر همين شب در تنور خانه چراغي روشن مي گذارند و تا صبحروزبعد به ان دست نميزنند
4- ¼/SPAN>جشن سده
سده جشن ملوك نامداراست
زافريدون و از جميادگاراست
مراسم اين جشن كه از سنت هاي خاص كرماناست واقليت
زرتشتي ان را برپامي كنند به اينمنوال است: دقيقا50 روزبه عيد نوروز مانده در محل با غجه بوداغاباد.
زرتشتيان مقيم كرمان با دعوت رسمي ازرجالوشخصيت ها درمحل مذكور ضمن پذيرايي ازمدعوين در اوايل غروب آفتاب چندتن از موبدانزرتشتي در حالي كه لباس سفيد پوشيده اند و كلاه سفيد بر سر دارند و لاله هاي روشندر دست ، پنجه در پنجه هم مي گذارند و با خواندن او اورادي مخصوص بر گرد توره عظيمبوته هاي جمع مي شوند كه به اصطلاح محلي (درمون) مي گويند . چرخ مي زنند و پس ازچند مرته دور زدن بر گرد بوته ها يكي از آنها با لاله هاش در مسير وزش باد بوته هارا آتش مي زند . رفته رفته آنش انبوهي توليد مي شود و موبدان را دور مي كند . تمامي اين مراسم با آهنگ هاي شاد همراه است و عده اي نيز عقيده دارند كه پس از برپايي جشنسده زمين گرم مي شود و هوا سرد .
5- جشن نيمه شعبان تولد امام زمان (عج) در اين جشن تمامي مردم شركت دارند و به يكديگر شيريني و شربت و نقل مي دهند و كسبه نيز دكانهاي خود را چراغانيو نمايشهاي سرور آميز اجرا مي كنند.