nafise sadeghi
18th May 2009, 12:28 AM
چكيده
نخود و عدس از مهمترين گياهان حبوبات مي باشند كه به ترتيب 64 و 23 در صد سطح زير كشت حبوبات در ايران را به خود اختصاص داده اند. نخود و عدس در بين محصولات از نظر سطح زير كشت داراي سومين و پنجمين رتبه در كشور مي باشند كه كشور ايران به لحاظ سطح زير كشت اين دو محصول، چهارمين رتبه را در دنيا به خود اختصاص داده است. غالبا دو محصول نخود و عدس در شرايط ديم ( 95 و 92 در صد) كشت مي شوند و عملكرد اين دو محصول در مقايسه با ساير كشور هاي مهم توليد كننده بسيار پايين مي باشد. عوامل مختلفي در پايين بودن عملكرد اين دو محصول دخيل مي باشند كه از جمله مي توان مديريت ضعيف عمليات زراعي ( آماده سازي زمين، روش كشت، ميزان بذر ، زمان كشت، كنترل آفات و علف هرز، روش برداشت) ، تنش خشكي، تنش سرما ، بيماري برق زدگي ، بيماري فوزاريوم و بيماري ويروسي نام برد. به عبارت بهتر مي توان بيان نمود كه كشاورزان، حبوبات را بسيار سنتي كشت مي نمايند و كمتر مي توان آثاري از يافته هاي تحقيقاتي در مزارع كشاورزان يافت نمود. در صورتي كه با تحقيقات انجام گرفته جهت نحوه آماده سازي زمين، كشت مكانيزه، ميزان بذر، تاريخ كشت مناسب ،كنترل آفات و علف هاي هرز به روش مكانيزه ، چگونگي كاهش خسارت خشكي و بيماري برق زدگي با كشت ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي و فوزاريوم در زمان مناسب و برداشت مكانيزه، مي توان عملكرد را حداقل به ميزان 50 در صد افزايش داد. با كشت ارقام اصلاح شده و اميد بخش نخود از جمله هاشم ، آرمان و FLIP 93-93 و ارقام اصلاح شده و اميد بخش عدس از جمله رقم گچساران ، , FLIP 92-12 ILL590 و ILL 6037 همراه با اجراي توصيه هاي فني در طر ح هاي تحقيقي و ترويجي و مزارع نمايشي مي توان به راحتي به اين مهم دست يافت.
مقدمه
حبوبات از منابع مهم پروتيين گياهي بوده كه در اكثر غذاهاي مردم بخصوص اقشار كم در آمد مورد استفاده قرار مي گيرد ( 4 ). ريشه حبوبات به لحاظ تثبيت ازت هوا در خاك، جايگاه خاصي در تناوب زراعي آن با ساير محصولات زراعي از جمله غلات دارا مي باشند (2). 1/1 ميليون هكتار سطح زير كشت در كشور ايران به حبوبات اختصاص دارد كه 4/10 در صد سطح زير كشت كشور را شامل مي شود. 87 در صد سطح زير كشت حبوبات در كشور متعلق به دو گياه نخود و عدس مي باشد. سطح زير كشت نخود و عدس در كشور به ترتيب 751000 و 261000هكتار مي باشد كه كشور ايران از نظر سطح زير كشت چهارمين رتبه جهان را به خود اختصاص داده است. 95 و 92 در صد سطح زير كشت نخود و عدس در ايران در شرايط ديم كشت مي شود. عملكرد گياه نخود و عدس به ترتيب حدود 358 و 399 كيلوگرم در هكتار ميباشد كه نسبت به ميانگين عملكرد جهاني و كشورهاي مهم توليد كننده نخود و عدس بسيار پايين ميباشد(6و5). به طوري كه كمتر از نصف ميانگين جهاني مي باشد . عوامل و فاكتور هاي مختلفي در پايين بودن عملكرد گياه نخود و عدس در ايران موثر مي باشند، كه به طورخلاصه در ذيل آورده شده است:
- عدم رعايت اصول عمليات آماده سازي بستر بذر در شرايط ديم توسط كشاورزان
- عدم كاربرد ميزان بذر مناسب توسط كشاورزان ، به طوري كه ميزان بوته در مزارع كشاورزان كمتر از نصف پيشنهادي توسط محققين و كارشناسا ن مي باشد.
- به لحاظ عدم رعايت زمان كاشت مناسب، تنش خشكي و گرماي آخر فصل خسارت زيادي به گياه نخود و عدس وارد مي نمايند.
- عدم كنترل يا عدم كنترل به موقع علف هاي هرز
- عدم كنترل يا عدم كنترل به موقع آفات نخود وعدس
- حساسيت ارقام بومي و محلي به بيماري برق زدگي ، پژ‍مردگي فوزاريومي و ويروسي
- عدم رقم متحمل به خشكي و گرماي آخر فصل
استراتژي جهت افزايش عملكرد
برنامه هاي كوتاه مدت:
تحقيقات به نژادي و به زراعي انجام گرفته در ايستگاه هاي مختلف كشور، حاكي از تحقيقات بسيار ارزنده اي است كه به لحاظ عدم آگاهي كشاورزان از اين يافته هاي تحقيقاتي ، كمتر آثار اين يافته هاي تحقيقاتي در مزارع نخود و عدس مشاهده مي گردد. لذا مي توان با استفاده از توصيه هاي فني ذيل در مزارع تحقيقي – ترويجي و مزارع نمايشي ، كشاورزان را از آخرين يا فته هاي تحقيقاتي آگاه نمود و براي افزايش عملكرد در واحد سطح اين محصولات گامي موثر برداشت:
1- با توجه به اينكه عمده سطح زير كشت نخود و عدس در شرايط ديم كشت مي گردد لذا عدم استفاده از گاو آهن برگردان دار جهت آماده سازي زمين كشت از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. استفاده از گاو آهن قلمي، پنجه غازي براي آماده سازي زمين كشت مي تواند در حفظ رطوبت خاك بسيار موثر باشد (بزازي، 1382).
2- كشت مكانيزه نخود وعدس با استفاده از رديف كار هاي پنوماتيك، هاسيا
3- تغيير كشت بهاره به كشت پاييزه با استفاده از ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي در مناطق معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله استان هاي كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان و ساير نقاط ايران كه داراي زمستان هاي معتدل مي باشند. ريرا با تغيير كشت از بهار به پاييز، ميزان عملكرد كشت پاييزه نسبت به كشت بهاره، 172 در صد افزايش مي يابد ( صباغ پور , 1381).
4- تغيير كشت بهاره به كشت انتظاري با استفاده از ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي در مناطق سرد كشور از جمله استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، كردستان، همدان، زنجان ،خراسان و ساير مناطق كشور كه داراي سرماي شديد زمستان مي باشند.
5- در صورت عدم امكان كشت انتظاري در مناطق سردسير كشور، نسبت به كشت به موقع بهاره اقدام نمايند. زيرا تاخير در كشت بهاره، به لحاظ مواجه شدن با تنش خشكي و گرماي آخر فصل ميزان عملكرد در واحد سطح شديدا كاهش مي يابد.
6- كاربرد ميزان بذر مناسب در هكتار به طوري كه ميزان بوته درهكتار براي نخود وعدس به ترتيب 30 و 250 بوته در متر مربع باشد
7- كا ر برد 30 كيلو گرم ازت خالص در زمان كشت به عنوان استارتر و در صورت اينكه ميزان فسفر خاك كمتر از 6 PPM باشد ، ضروري است كود فسفره كه به مرز PPM 6 برسد.
8- وجين دستي علف هاي مزارع به لحاظ هزينه بالا و زمان بر بودن آن، مقرون به صرفه نمي باشد لذا مي توان با روش هاي مكانيكي و شيميايي نسبت به كنترل علف هاي اقدام نمود.
كنترل مكانيكي: جهت كنترل مكانيكي با ايجاد فواصل 50 سانتي متر در خطوط كشت (بستن يك لوله سقوط پس از دو سقوط در رديف كارهاي هاسيا يا كشت گستر، فواصل رديف هاي 50 سانتي متر ايجاد مي گردد) و استفاده از تراكتور چرخ باريك و كولتيواتور مي توان اقدام به كنترل علف هاي هرز نمود.
كنترل شيميايي: الف- با استفاده از علف كش انتخابي سوپر گالانت يا گالانت مي توان علف هرز برگ باريك در مزارع نخود وعدس را كنترل نمود.ب- با استفاده از علف كش انتخابي لنتا گران مي توان علف هاي هرز برگ پهن يكساله در مزارع نخود را كنترل نمود.
9- استفاده از ارقام پر محصول اصلاح شده و اميد بخش نخود مقاوم به بيماري برق زدگي از جمله هاشم، آرمان، FLIP 93-93 و ILC482 براي كشت پاييزه در استان هاي معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان، كهكيلويه و بوير احمد.
10- استفاده از رقم اصلاح شده عدس گچساران و لاين اميد بخش FLIP 92-12L براي كشت پاييزه در مناطق معتدل و نيمه گرمسيري كشور و همچنين استفاده از لاين اميد بخش مقاوم به بيماري فوزاريوم عدس (ILL6037, ILL 590) در مناطق شديدا آلوده به بيماري فوزاريوم (از جمله منطقه بيله سوار استان اردبيل) كه هر ساله اين بيماري خسارت هنگفتي به مزارع عدس در اين مناطق وارد مي نمايد.
11- با كشت ارقام اصلاح شده از جمله هاشم، آرمان، FLIP 93-93 در كشت پاييزه در استان هاي معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان، كهكيلويه و بوير احمد مي توان با كمباين گندم نسبت به برداشت مكانيزه آنها اقدام نمود.
برنامه هاي دراز مدت
1- بررسي و ارزيابي ژنوتيپ ها و لاينهاي داخلي و خارجي به منظور دستيابي به رقم يا ارقام با سازگاري وسيع در كشور
2- دستيابي به رقم يا ارقام مقاوم به تنش هاي زيستي از جمله بيماري برق زدگي، فوزاريوم، ويروس، آفات هليو تيس و آگروتيس
3- دستيابي به رقم يا ارقام مقاوم به تنش هاي غير زيستي از جمله خشكي، سرما، گرما و شوري
4- دستيابي به رقم يا ارقام پر محصول و دانه درشت
5- مطالعه و استفاده از كنترل بيولوژيكي آفات از جمله هليوتيس، آگروتيس، مينوز
6- تعيين ريزوبيوم موثر جهت تلقيح مصنوعي براي تثبيت ازت هوا در خاك
7- مطالعه و استفاده از مناسبترين روش كنترل ويروس در مزارع نخود و عدس
منابع مورد استفاده:
(1) بزازي، داريوش. 1382. گزارش نهايي اثرات شيوه هاي خاك ورزي و كاشت در كنترل علف هاي هرز نخود ديم. انتشارات موسسه تحقيقات كشاورزي ديم.
(2) صباغ پور ، سيد حسين 1375 . نكات فني زراعت نخود در گرگان و گنبد و خصوصيات رقم جديد هاشم – مركز تحقيقات كشاورزي كرمانشاه ( شماره 11 ) . 18 صفحه.
(3) صباغ پور ، سيد حسين 1381 . برتري كشت نخود پاييزه نسبت به كشت بهاره در استان كرمانشاه. هفتمين كنگره زراعت و اصلاح نباتات و كرج شهريور 1381. صفحه 204.
(4) مجنون حسيني ، ناصر 1372 . حبوبات در ايران ، انتشارات جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران .
(5) Sabaghpour, Sayyed Hossain., Esmail, Sadeghi, and R.S.Malhotra. 2003. Present status and future prospects of chickpea cultivation in Iran. International chickpea Conference. 20-22 Jan, 2003, Raipur, India
(6) Sabaghpour, Sayyed Hossain., Mansor Safihkni, and A. Sarker 2004. Present status and future prospects of lentil cultivation in Iran. Proceedings of the Fifth European Conference on Grain Legume 7-11 June 2004, Dijon, France.
Prospects and problems for enhancing grain yield of food legume on dryland in Iran
Sayyed Hossain Sabaghpour
Dryland Agricultural Research Institute
Abbstract
Chickpea and lentil are the most important pulse crops in Iran and occupies nearly 64% and 23% of the Iran’s food legume area. Chickpea and lentil areas in comparison with other crops in Iran are third and fifth. Iran ranks fourth for chickpea and lentil areas in the world. Chickpea and lentil are mostly grown as rain-fed (95% and 92%). Productivity of these crops in comparison with average of world productivity is very low. The major constraints influencing the productivity of chickpea and lentil include poor agronomic practices (preparation of land, method of sowing, seed rate, harvesting method), drought, cold and in some areas ascochyta blight, fusarium wilt and virus in chickpea and fusarium wilt and virus in lentil. The agronomy of chickpea and lentil cultivation including date of sowing, seed rate, method of sowing, plant population, weed control, and method of harvesting has been researched and recommendations developed for different areas. The efforts are being made to transfer these recommendations to farm level with the help of extension specialists. Transfer of these technologies to farmers is in progress and in some areas farmers are getting almost 50% or more productivity with adoption of winter- or Entzari sowing. We able to achieve to the objectives through uses of improved chickpea varieties ( Hashem , Arman and FLIP 93-93 , ILC482) and improved lentil varieties (Gachsaran, FLIP 92-12L, ILL590 and ILL 6037) along with other agronomic recommendations .
Key words: Agronomy, breeding, biotic stress, abiotic stress, chickpea ( Cicer aritinum L.) , lentil (Lens culinaris L.)
صباغ پور سيد حسين
استاد يار پژوهش و مسئول تحقيقات حبوبات ديم كشور
http://alonefarmer.blogfa.com/post-2287.aspx
نخود و عدس از مهمترين گياهان حبوبات مي باشند كه به ترتيب 64 و 23 در صد سطح زير كشت حبوبات در ايران را به خود اختصاص داده اند. نخود و عدس در بين محصولات از نظر سطح زير كشت داراي سومين و پنجمين رتبه در كشور مي باشند كه كشور ايران به لحاظ سطح زير كشت اين دو محصول، چهارمين رتبه را در دنيا به خود اختصاص داده است. غالبا دو محصول نخود و عدس در شرايط ديم ( 95 و 92 در صد) كشت مي شوند و عملكرد اين دو محصول در مقايسه با ساير كشور هاي مهم توليد كننده بسيار پايين مي باشد. عوامل مختلفي در پايين بودن عملكرد اين دو محصول دخيل مي باشند كه از جمله مي توان مديريت ضعيف عمليات زراعي ( آماده سازي زمين، روش كشت، ميزان بذر ، زمان كشت، كنترل آفات و علف هرز، روش برداشت) ، تنش خشكي، تنش سرما ، بيماري برق زدگي ، بيماري فوزاريوم و بيماري ويروسي نام برد. به عبارت بهتر مي توان بيان نمود كه كشاورزان، حبوبات را بسيار سنتي كشت مي نمايند و كمتر مي توان آثاري از يافته هاي تحقيقاتي در مزارع كشاورزان يافت نمود. در صورتي كه با تحقيقات انجام گرفته جهت نحوه آماده سازي زمين، كشت مكانيزه، ميزان بذر، تاريخ كشت مناسب ،كنترل آفات و علف هاي هرز به روش مكانيزه ، چگونگي كاهش خسارت خشكي و بيماري برق زدگي با كشت ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي و فوزاريوم در زمان مناسب و برداشت مكانيزه، مي توان عملكرد را حداقل به ميزان 50 در صد افزايش داد. با كشت ارقام اصلاح شده و اميد بخش نخود از جمله هاشم ، آرمان و FLIP 93-93 و ارقام اصلاح شده و اميد بخش عدس از جمله رقم گچساران ، , FLIP 92-12 ILL590 و ILL 6037 همراه با اجراي توصيه هاي فني در طر ح هاي تحقيقي و ترويجي و مزارع نمايشي مي توان به راحتي به اين مهم دست يافت.
مقدمه
حبوبات از منابع مهم پروتيين گياهي بوده كه در اكثر غذاهاي مردم بخصوص اقشار كم در آمد مورد استفاده قرار مي گيرد ( 4 ). ريشه حبوبات به لحاظ تثبيت ازت هوا در خاك، جايگاه خاصي در تناوب زراعي آن با ساير محصولات زراعي از جمله غلات دارا مي باشند (2). 1/1 ميليون هكتار سطح زير كشت در كشور ايران به حبوبات اختصاص دارد كه 4/10 در صد سطح زير كشت كشور را شامل مي شود. 87 در صد سطح زير كشت حبوبات در كشور متعلق به دو گياه نخود و عدس مي باشد. سطح زير كشت نخود و عدس در كشور به ترتيب 751000 و 261000هكتار مي باشد كه كشور ايران از نظر سطح زير كشت چهارمين رتبه جهان را به خود اختصاص داده است. 95 و 92 در صد سطح زير كشت نخود و عدس در ايران در شرايط ديم كشت مي شود. عملكرد گياه نخود و عدس به ترتيب حدود 358 و 399 كيلوگرم در هكتار ميباشد كه نسبت به ميانگين عملكرد جهاني و كشورهاي مهم توليد كننده نخود و عدس بسيار پايين ميباشد(6و5). به طوري كه كمتر از نصف ميانگين جهاني مي باشد . عوامل و فاكتور هاي مختلفي در پايين بودن عملكرد گياه نخود و عدس در ايران موثر مي باشند، كه به طورخلاصه در ذيل آورده شده است:
- عدم رعايت اصول عمليات آماده سازي بستر بذر در شرايط ديم توسط كشاورزان
- عدم كاربرد ميزان بذر مناسب توسط كشاورزان ، به طوري كه ميزان بوته در مزارع كشاورزان كمتر از نصف پيشنهادي توسط محققين و كارشناسا ن مي باشد.
- به لحاظ عدم رعايت زمان كاشت مناسب، تنش خشكي و گرماي آخر فصل خسارت زيادي به گياه نخود و عدس وارد مي نمايند.
- عدم كنترل يا عدم كنترل به موقع علف هاي هرز
- عدم كنترل يا عدم كنترل به موقع آفات نخود وعدس
- حساسيت ارقام بومي و محلي به بيماري برق زدگي ، پژ‍مردگي فوزاريومي و ويروسي
- عدم رقم متحمل به خشكي و گرماي آخر فصل
استراتژي جهت افزايش عملكرد
برنامه هاي كوتاه مدت:
تحقيقات به نژادي و به زراعي انجام گرفته در ايستگاه هاي مختلف كشور، حاكي از تحقيقات بسيار ارزنده اي است كه به لحاظ عدم آگاهي كشاورزان از اين يافته هاي تحقيقاتي ، كمتر آثار اين يافته هاي تحقيقاتي در مزارع نخود و عدس مشاهده مي گردد. لذا مي توان با استفاده از توصيه هاي فني ذيل در مزارع تحقيقي – ترويجي و مزارع نمايشي ، كشاورزان را از آخرين يا فته هاي تحقيقاتي آگاه نمود و براي افزايش عملكرد در واحد سطح اين محصولات گامي موثر برداشت:
1- با توجه به اينكه عمده سطح زير كشت نخود و عدس در شرايط ديم كشت مي گردد لذا عدم استفاده از گاو آهن برگردان دار جهت آماده سازي زمين كشت از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. استفاده از گاو آهن قلمي، پنجه غازي براي آماده سازي زمين كشت مي تواند در حفظ رطوبت خاك بسيار موثر باشد (بزازي، 1382).
2- كشت مكانيزه نخود وعدس با استفاده از رديف كار هاي پنوماتيك، هاسيا
3- تغيير كشت بهاره به كشت پاييزه با استفاده از ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي در مناطق معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله استان هاي كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان و ساير نقاط ايران كه داراي زمستان هاي معتدل مي باشند. ريرا با تغيير كشت از بهار به پاييز، ميزان عملكرد كشت پاييزه نسبت به كشت بهاره، 172 در صد افزايش مي يابد ( صباغ پور , 1381).
4- تغيير كشت بهاره به كشت انتظاري با استفاده از ارقام مقاوم به بيماري برق زدگي در مناطق سرد كشور از جمله استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، كردستان، همدان، زنجان ،خراسان و ساير مناطق كشور كه داراي سرماي شديد زمستان مي باشند.
5- در صورت عدم امكان كشت انتظاري در مناطق سردسير كشور، نسبت به كشت به موقع بهاره اقدام نمايند. زيرا تاخير در كشت بهاره، به لحاظ مواجه شدن با تنش خشكي و گرماي آخر فصل ميزان عملكرد در واحد سطح شديدا كاهش مي يابد.
6- كاربرد ميزان بذر مناسب در هكتار به طوري كه ميزان بوته درهكتار براي نخود وعدس به ترتيب 30 و 250 بوته در متر مربع باشد
7- كا ر برد 30 كيلو گرم ازت خالص در زمان كشت به عنوان استارتر و در صورت اينكه ميزان فسفر خاك كمتر از 6 PPM باشد ، ضروري است كود فسفره كه به مرز PPM 6 برسد.
8- وجين دستي علف هاي مزارع به لحاظ هزينه بالا و زمان بر بودن آن، مقرون به صرفه نمي باشد لذا مي توان با روش هاي مكانيكي و شيميايي نسبت به كنترل علف هاي اقدام نمود.
كنترل مكانيكي: جهت كنترل مكانيكي با ايجاد فواصل 50 سانتي متر در خطوط كشت (بستن يك لوله سقوط پس از دو سقوط در رديف كارهاي هاسيا يا كشت گستر، فواصل رديف هاي 50 سانتي متر ايجاد مي گردد) و استفاده از تراكتور چرخ باريك و كولتيواتور مي توان اقدام به كنترل علف هاي هرز نمود.
كنترل شيميايي: الف- با استفاده از علف كش انتخابي سوپر گالانت يا گالانت مي توان علف هرز برگ باريك در مزارع نخود وعدس را كنترل نمود.ب- با استفاده از علف كش انتخابي لنتا گران مي توان علف هاي هرز برگ پهن يكساله در مزارع نخود را كنترل نمود.
9- استفاده از ارقام پر محصول اصلاح شده و اميد بخش نخود مقاوم به بيماري برق زدگي از جمله هاشم، آرمان، FLIP 93-93 و ILC482 براي كشت پاييزه در استان هاي معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان، كهكيلويه و بوير احمد.
10- استفاده از رقم اصلاح شده عدس گچساران و لاين اميد بخش FLIP 92-12L براي كشت پاييزه در مناطق معتدل و نيمه گرمسيري كشور و همچنين استفاده از لاين اميد بخش مقاوم به بيماري فوزاريوم عدس (ILL6037, ILL 590) در مناطق شديدا آلوده به بيماري فوزاريوم (از جمله منطقه بيله سوار استان اردبيل) كه هر ساله اين بيماري خسارت هنگفتي به مزارع عدس در اين مناطق وارد مي نمايد.
11- با كشت ارقام اصلاح شده از جمله هاشم، آرمان، FLIP 93-93 در كشت پاييزه در استان هاي معتدل و نيمه گرمسيري كشور از جمله كرمانشاه، لرستان، ايلام، گلستان، كهكيلويه و بوير احمد مي توان با كمباين گندم نسبت به برداشت مكانيزه آنها اقدام نمود.
برنامه هاي دراز مدت
1- بررسي و ارزيابي ژنوتيپ ها و لاينهاي داخلي و خارجي به منظور دستيابي به رقم يا ارقام با سازگاري وسيع در كشور
2- دستيابي به رقم يا ارقام مقاوم به تنش هاي زيستي از جمله بيماري برق زدگي، فوزاريوم، ويروس، آفات هليو تيس و آگروتيس
3- دستيابي به رقم يا ارقام مقاوم به تنش هاي غير زيستي از جمله خشكي، سرما، گرما و شوري
4- دستيابي به رقم يا ارقام پر محصول و دانه درشت
5- مطالعه و استفاده از كنترل بيولوژيكي آفات از جمله هليوتيس، آگروتيس، مينوز
6- تعيين ريزوبيوم موثر جهت تلقيح مصنوعي براي تثبيت ازت هوا در خاك
7- مطالعه و استفاده از مناسبترين روش كنترل ويروس در مزارع نخود و عدس
منابع مورد استفاده:
(1) بزازي، داريوش. 1382. گزارش نهايي اثرات شيوه هاي خاك ورزي و كاشت در كنترل علف هاي هرز نخود ديم. انتشارات موسسه تحقيقات كشاورزي ديم.
(2) صباغ پور ، سيد حسين 1375 . نكات فني زراعت نخود در گرگان و گنبد و خصوصيات رقم جديد هاشم – مركز تحقيقات كشاورزي كرمانشاه ( شماره 11 ) . 18 صفحه.
(3) صباغ پور ، سيد حسين 1381 . برتري كشت نخود پاييزه نسبت به كشت بهاره در استان كرمانشاه. هفتمين كنگره زراعت و اصلاح نباتات و كرج شهريور 1381. صفحه 204.
(4) مجنون حسيني ، ناصر 1372 . حبوبات در ايران ، انتشارات جهاد دانشگاهي دانشگاه تهران .
(5) Sabaghpour, Sayyed Hossain., Esmail, Sadeghi, and R.S.Malhotra. 2003. Present status and future prospects of chickpea cultivation in Iran. International chickpea Conference. 20-22 Jan, 2003, Raipur, India
(6) Sabaghpour, Sayyed Hossain., Mansor Safihkni, and A. Sarker 2004. Present status and future prospects of lentil cultivation in Iran. Proceedings of the Fifth European Conference on Grain Legume 7-11 June 2004, Dijon, France.
Prospects and problems for enhancing grain yield of food legume on dryland in Iran
Sayyed Hossain Sabaghpour
Dryland Agricultural Research Institute
Abbstract
Chickpea and lentil are the most important pulse crops in Iran and occupies nearly 64% and 23% of the Iran’s food legume area. Chickpea and lentil areas in comparison with other crops in Iran are third and fifth. Iran ranks fourth for chickpea and lentil areas in the world. Chickpea and lentil are mostly grown as rain-fed (95% and 92%). Productivity of these crops in comparison with average of world productivity is very low. The major constraints influencing the productivity of chickpea and lentil include poor agronomic practices (preparation of land, method of sowing, seed rate, harvesting method), drought, cold and in some areas ascochyta blight, fusarium wilt and virus in chickpea and fusarium wilt and virus in lentil. The agronomy of chickpea and lentil cultivation including date of sowing, seed rate, method of sowing, plant population, weed control, and method of harvesting has been researched and recommendations developed for different areas. The efforts are being made to transfer these recommendations to farm level with the help of extension specialists. Transfer of these technologies to farmers is in progress and in some areas farmers are getting almost 50% or more productivity with adoption of winter- or Entzari sowing. We able to achieve to the objectives through uses of improved chickpea varieties ( Hashem , Arman and FLIP 93-93 , ILC482) and improved lentil varieties (Gachsaran, FLIP 92-12L, ILL590 and ILL 6037) along with other agronomic recommendations .
Key words: Agronomy, breeding, biotic stress, abiotic stress, chickpea ( Cicer aritinum L.) , lentil (Lens culinaris L.)
صباغ پور سيد حسين
استاد يار پژوهش و مسئول تحقيقات حبوبات ديم كشور
http://alonefarmer.blogfa.com/post-2287.aspx