بازيافت

[ریپورتر]

امروزه محققان وقتي به ايجاد و ساخت يک صنعت بزرگ فکر مي کنند و يا طرحي در اين زمينه ارائه مي کنند، فقط به خط توليد نظر ندارند. بلکه خود را مجاب مي کنند که يک محصول را از مرحله اي که به دست مشتري مي رسد تا زماني که به صورت يک کالاي مستهلک و غيرقابل مصرف دور ريخته مي شود، رديابي کنند و براي بازيافت مصنوعات حاصل از آن هم ، چاره اي بينديشند …
ضايعات به معني عام از جمله فاضلاب ها و زباله هاي خطرزايي هستند که امروزه براي مبارزه با آنها بازيافت کلمه ناآشنايي نيست.
حتي اگر کسي نيم نگاهي به محيط زيست اطراف خود داشته باشد، با ديدن اين همه زباله آرزو مي کند که اي کاش يک سيستم قوي و کنترل شده براي تبديل آن به مواد قابل مصرف وجود داشت.
البته با شنيدن کلمه بازيافت توجه ما بيشتر به زباله هاي شهري جلب مي شود و همه چشمها هم به سوي شهرداري ها دوخته مي شود. غافل از اين که زباله هايي با حجم بزرگ تر بدون هيچ گونه تغيير، روزانه از صنايع مختلف وارد محيط زيست ما مي شود.
با عملي کردن تحقيقات ، طي فرآيند بازيافتي که هزينه هاي کمتري هم در بر داشته باشد، میتوان محيط زيست را از اين خطرات مبراكرد. در مجموع، مقالات ارائه شده به روشهاي بازيافت زباله هاي صنعتي و شهري و فاضلاب ها اشاره دارند،براي مثل استفاده از مواد دورريز حاصل از صنايع ازجمله انواع کاتاليست ها(سرعت دهنده هاي واكنش)، تايرها، شيشه هاي ضايعاتي ، قوه و باتري و... و اين که چگونه مي توان از آنها بار ديگر استفاده کرد يا آنها را با کمترين هزينه ها به موادي قابل مصرف تبديل کرد.
پاره اي از اين مواد شامل مقادير زيادي ماده مفيد هستند که با بازيابي مجدد به چرخه مواد برمي گردند.
استفاده از پوست گردو براي توليد زغال فعال شده ، يا تهيه نوعي روغن از دانه هاي گوجه فرنگي توليد شده در صنايع رب سازي ،مواردي از پژوهش هاي به عمل آمده در زمينه بازيافت ضايعات زيستي هستند..
بازيافت ضايعات صنعتي در کشورمان درست در مرحله اي است که با کمي توجه بيشتر و پژوهش هاي مختلف در دانشگاه ها روندي روبه رشد را طي خواهد کرد.
با توجه به اين که بازيافت کاغذ باطله در کشورهاي پيشرفته دنيا حدود 50تا 70درصد و در کشور ما تنها 5درصد است ، به نظر مي رسد هنوز هم بايد روي اين مساله کار شود تا هم از قطع بي رويه درختان براي تهيه خمير کاغذ و هم از واردات کاغذ جلوگيري شود.

يک تجربه بازيافتي موفق
ترکيب شيميايي ليگنين ، پليمري پيچيده متشکل از واحدهاي «فسيل پروپان» است که در گونه هاي مختلف گياهان چوبي وجود دارد.
فرآورده هاي ليگنين به دليل برخوردار بودن از خواصي مثل پراکنده سازي ، چسبانندگي ، کمپلکس دهندگي و پايدارکنندگي امولسيون ها، کاربردهاي صنعتي وسيعي دارند.
براي بازيابي ليگنين حاصل از فرآيند خميرسازي قليايي چوب ، از کاهش ph مايع سياه کرافت با دي اکسيد کربن و بعد اسيد سولفوريک استفاده شده است ، اين نتيجه تحقيقات محمودرضا نيستاني و رضا امرالهي فرد در يک واحد تحقيقاتي شيميايي کشور است که قصد داشتند از پساب فرآيند خميرسازي صنايع کاغذسازي ، ليگنين استخراج کنند.
از اين فرآورده ها مي توان به عنوان عامل پراکنده ساز، کمپلکس کننده در پاک کننده هاي صنعتي ، عامل پراکنده کننده و کاهنده آب لازم براي سخت شدن کامل سيمان و بتون ، عامل پراکنده کننده و کاهنده ، عامل منبسط کننده در باتري هاي اسيدي سربي ، عامل پراکنده ساز و کف کننده در تابلوهاي ديواري گچي و تعديل کننده ويسکوزيته براي گلهاي حفاري چاه نفت و همچنين پراکنده سازي کربن سياه ، رنگدانه ها و رنگها، توليد آفت کش هاي ترشونده و جاري شونده استفاده کرد.
به نظر اين پژوهشگران ، باتوجه به کاربردهاي متنوع ليگنين در صنايع مختلف و بازيابي آن از پساب هاي کارخانجات کاغذ مي توان به عنوان يک زمينه کاري مطمئن مورد توجه قرار گيرد.