نارون1
25th March 2013, 12:22 PM
شاید این روزها که صحبت از قیمت طلا و تحولات آن می شود، عبارت نظام استاندارد طلا به گوشتان خورده باشد. این نوشتار با ختصار این پدیده را معرفی می کند....
http://img.tebyan.net/big/1391/12/160212887167233175223147228892528016583185.jpg
استاندارد طلا، تعهدی بود که براساس آن کشورها با ثابت نگه داشتن قیمت ارزهای داخلی خود در برابر مقدار مشخصی از طلا نسبت به آن پایبند بودند، پول ملی و دیگر اَشکال پول (سپرده های بانکی و پول های کاغذی) به طور رایگان و در قیمت های ثابت به طلا تبدیل می شدند.
بحث استاندارد طلا در انگلستان به طور بالفعل (de facto) در سال 1717 میلادی پس از آن مطرح شد که آیزاک نیوتن، کشور گینه رااز نظر منابع نقره بیش از حد برآورد کرد و در نهایت به طور رسمی و قانونی (de jure) در سال 1819 میلادی، انگلستان اقدام به اجرای نظام استاندارد طلا کرد.
در ایالات متحده نیز اگر چه نظام ارزی برپایه نظام دو فلزی طلا و نقره بود اما به طور بالفعل از سال 1834 میلادی و به صورت رسمی و قانونی از سال 1900 میلادی و زمانی که قانون استاندارد طلا به تصویب کنگره نیز رسیدف به اجرا گذاشته شد.
در سال 1834 میلادی قیمت هر اونس طلا در آمریکا در 67/20 دلار تثبیت شد. این قیمت تا سال 1933 میلادی ثابت باقی ماند. سایر کشورهای عمده نیز در دهه 1870 میلادی به نظام استاندارد طلا پیوستند دوره زمانی میان سال های 1880 تا 1914 میلادی به دوره کلاسیک استاندارد طلا شهرت یافته است. طی این دوره شمار زیادی از کشورها (با درجات گوناگون) به نظام طلا پیوستند. همچنین این دوره از نظر رشد اقتصادی بی سابقه بود و از نظر تجارت در کالاها نیروی کار و سرمایه نیز نسبتا آزاد نظام استاندارد طلا طی دوره جنگ جهانی اول از هم فرو پاشید.
این فروپاشی زمانی رخ داد که کشورهای متخاصم عمده متوسل به تأمین مالی تورم زا شدند و خلاصه آنکه از سال 1925 تا 1931 میلادی به نظام مبادله استاندارد طلا بازگشتند؛ تحت این نظام جدید کشورها می توانستند طلا، دلار، یا پوند را به عنوان ذخایر خود نگهداری کنند.
البته آمریکا و انگلستان از این امر مستثنی بودند و می بایست تنها طلا ذخیره می کردند. در سال 1931 میلادی نظام مورد اشاره نیز از بین رفت این اتفاق پس از آن رخ داد که انگلستان به دلیل مواجهه با جریان خروجی حجم زیادی از طلا و سرمایه از نظام استاندارد طلا کناره گیری کرد.
در سال 1933 میلادی رئیس جمهور فرانکلین دی روزولت اقدام به ملی سازی طلاهای دریافتی از شهروندان آمریکا کرد و قراردادهایی را که در آنها پرداخت ها به طلا اختصاص یافته بود ملغی کرد. بین سال های 1946 تا 1971 میلادی اعمال ارزی کشورها تحت نظام برتون وودز انجام شد. تحت این نظام اصلاح شده استاندارد طلا بیشتر کشورها ترازو های بین المللی خود را برپایه دلار آمریکا تعدیل می کردند اما با این ملاحظه که دولت آمریکا قول داده بود دارایی های دلاری بانک های مرکزی آنها را در نرخ ثابت 35 دلار به ازای هر اونس طلا خریداری مجدد کند، کسری های بودجه مداوم تراز پرداخت های آمریکا مرتبا ذخایر طلای این کشور را کاهش می داد.
در عین حال و از سوی دیگر اعتماد کشورها نسبت به توانایی آمریکا در بازپرداخت طلا در ازای دلار نیز در حال کاهش بود. درنهایت در روز 15 آگوست سال 1971 میلادی رئیس جمهور ریچارد ام نیکسون اعلام کرد دیگر آمریکا در ازای دریافت ارز خود طلایی بازپرداخت نخواهد کرد.
این آخرین گامی بود که برای رهایی از نظام استاندارد طلا برداشته شد. نارضایتی های گسترده همراه با تورم بالا در اواخر دهه 1970 میلادی و اوایل دهه 1980 میلادی علاقه مجددی را نسبت به بازگشت به نظام استاندارد طلا ایجاد کرد.
اگر چه امروز این علاقه چندان به قوت قبل باقی نیست به نظر می رسد هر گاه نرخ تورم به بالای پنج درصد می رسد، مجددا این علاقه نیز قوت می گیرد. برداشتی که می شود از این وضعیت کرد این است که "جدا از مشکلات گوناگون مربوط به نظام استاندارد طلا تورم مداوم" [قطعا] از مشکلات این نظام محسوب نمی شود بین سال های 1880 تا 1914 میلادی – یعنی دوره زمانی ای که در آن آمریکا نظام " کلاسیک استاندارد طلا" را اجرا می کرد میانگین سالانه نرخ تورم تنها 1/0 درصد بود.
http://img.tebyan.net/big/1391/12/157199101161061282031881151231860125150108238.jpg
نظام استاندارد طلا چگونه کار می کرد؟
نظام استاندارد طلا نظامی داخلی بود که مقدار و نرخ رشد عرضه پول یک کشور را قاعده مند می کرد. به دلیل آنکه تولید طلا جدید تنها میزان اندکی شکاف را به موجودی انباشت شده از آن می افزاید و همچنین به دلیل آنکه مقامات تبدیل آزادانه طلا به پول غیر طلایی را تضمین می کنند. نظام استاندارد طلا این تضمین را ارائه می داد که عرضه پول و در نتیجه سطح قیمت ها تغییر زیادی نخواهند کرد.
اما نوسانات دوره ای ایجاد شده در موجودی طلای جهانی – همچون اکتشافات طلا در استرالیا و کالیفرنیا در سال های 1850 میلادی – منجر به ناپایداری زیاد سطوح قیمت در کوتاه مدت شد. از سوی دیگر نظام استاندارد طلا استانداری بین المللی بود که براساس آن ارزش پول یک کشور در برابر پول های دیگر کشورها تعریف می شد همچنین به دلیل آنکه پیروان نظام استاندارد طلا نرخ ثابتی را برای قیمت طلا تعیین کرده بودند نرخ های مبادله میان ارزهای گوناگون برپایه طلا نیز الزاما ثابت می شدند به عنوان مثال ایالات متحده قیمت طلا را در نرخ 67/20 دلار به ازای هر اونس تعیین کرده بود بریتانیا قمیت طلا را در 247/4 دلار به ازای هر اونس تعیین کرده بود در نتیجه نرخ مبادله دلار در برابر پوند "نرخ خالص مبادله" لزوما برابر با 867/4 دلار به ازای هر پوند می شد.
از آنجایی که نرخ های ارز ثابت بودند نظام استاندارد طلا منجر به حرکت هماهنگ سطوح قیمتی سراسر جهان می شد این حرکت هماهنگ به طور عمده از طریق یک فرآیند خودکار تعدیل تراز پرداخت ها رخ می داد، که تحت عنوان مکانیسم جریان یافتن گونه قیمت خوانده می شد.
در ادامه چگونگی کارکرد این مکانیسم آورده شده است: فرض کنید یک نوآوری فنی منجر به رشد حقیقی اقتصادی سریع تر در ایالات متحده آمریکا شده است به دلیل آنکه عرضه پول (طلا) قطعا در دوره کوتاه مدت ثابت است، قیمت های آمریکا دچار افت می شوند، سپس قیمت های صادرات آمریکا نسبت به قیمت های وارداتش دچار کاهش می شوند. این منجر به آن خواهد شد که تقاضای بریتانیایی ها از صادرات آمریکا بیشتر شده و آمریکایی ها نیز تقاضای کمتری برای واردات داشته باشند. یک مازاد تراز پرداخت ها برای آمریکا به وجود آمده و منجر به جریان یافتن طلا (گونه) از انگلستان به آمریکا می شود.
http://img.tebyan.net/big/1390/06/99222204148772127699613023816720522211243.jpg
جریان ورودی طلا عرضه پول مریکا را افزایش داده و کاهش اولیه در قیمت ها را برعکس می کند. در انگلستان نیز جریان خروجی طلا عرضه پول را کاهش داده و در نتیجه منجر به کاهش سطح قیمت ها می شود.
نتیجه خالص این فرآیند نیز به وجود آمدن قیمت های متوازن میان کشورهاست. همچنین نرخ ارز ثابت نیز منجر به بروز شوک های پولی و غیرپولی (حقیقی) شده که از طریق جریان یافتن طلا و سرمایه میان کشورها انتقال می یابد، از این روی بروز یک شوک در یک کشور برعرضه پول داخلی مخارج سطح قیمت ها و در مد حقیقی در کشور دیگر اثر می گذارد.
اکتشاف طلا در کالیفرنیا در سال 1848 میلادی مثالی از یک شوک پولی است. طلای تازه ساخته شده عرضه پول مریکا را افزایش داد که پس از ن منجر به افزایش مخارج داخلی درآمد اسمی و در نهایت سطح قیمت ها شد. افزایش در سطح قیمت های داخلی صادرات مریکا را گران تر کرد و منجر به کسری در تراز پرداخت های مریکا شد.
برای شرکای تجاری آمریکا چنین نیروهای مشابهی لزوما منجر به ایجاد یک کسری تراز تجاری شد. کسری تجاری مریکا از طریق یک جریان خروجی طلا(گونه) به سمت شرکای تجاری اش تأمین مالی شد و موجودی پولی طلا را در این کشور کاهش داد در کشورهای شریک تجاری نیز عرضه پول افزایش یافته و منجر به افزایش مخارج داخلی درآمد اسمی ودر نهایت سطح قیمت ها می شود. بسته به سهم نسبی آمریکا از موجودی طلا در کل جهان، قیمت ها و در آمدهای جهانی افزایش می یابد. اگر چه اثر اولیه اکتشاف طلا افزایش محصول حقیقی بود( به این دلیل که دستمزدها و قیمت ها به طور ناگهانی افزایش نمی یابند) اما در نهایت اثر کامل تنها برسطح قیمت ها رخ می دهد.
برای آن که استاندارد طلا کاملا اجرا شود، بانک های مرکزی – در جاهایی که وجود داشته باشند – قرار است براساس "قواعد بازی" نقش خود را ایفا کنند. به عبارت دیگر قرار است بانک های مرکزی نرخ های تنزیل شان را افزایش دهند – نرخ بهره ای که در بانک مرکزی به بانک های عضو قرض می دهد – تا به جریان خروجی طلا را تسهیل کنند. بنابراین اگر کشوری دچار کسری در تراز پرداخت ها شود قواعد بازی او را محتاج به صدور مجوز خروج طلا می کند تا اینکه نسبت سطح قیمت های کشور مورد اشاره به شرکای تجاری اصلی اش در نرخ مبادله خالص ترمیم شوند.
نتیجه گیری
اگر چه آخرین بقایای استاندارد طلا در سال 1971 میلادی ناپدید شد. درخواست برای بازگشت آن همچنان وجود دارد آنهایی که مخالف اعطای قدرت های صلاحدیدی به بانک مرکزی هستند، مجذوب قاعده ساده نظام استاندارد طلا هستند. دیگران نیز به نظام استاندارد طلا به چشم لنگری برای [نگه داشتن] سطح قیمت های جهانی می نگرند طرفداران نظام استاندارد طلا همچنان با دیده حسرت به نرخ های ارز ثابت می نگرند.
با این حال برخلاف چنین درخواست هایی برای بازگشت به نظام استاندارد طلا بسیاری از شرایطی که منجر به توفیق نظام استاندارد طلا شدند، در سال 1914 میلادی از بین رفتند. به ویژه اهمیت اینکه دستیابی دولت ها به اشتغال به معنای این است که آنها در حفظ ارتباط میان نظام استاندارد طلا و نتایجش – پایداری بلند مدت قیمت ها و هدف اولیه سیاست اقتصادی – احتمالا ناموفق هستند.
منبع:
تبیان
http://img.tebyan.net/big/1391/12/160212887167233175223147228892528016583185.jpg
استاندارد طلا، تعهدی بود که براساس آن کشورها با ثابت نگه داشتن قیمت ارزهای داخلی خود در برابر مقدار مشخصی از طلا نسبت به آن پایبند بودند، پول ملی و دیگر اَشکال پول (سپرده های بانکی و پول های کاغذی) به طور رایگان و در قیمت های ثابت به طلا تبدیل می شدند.
بحث استاندارد طلا در انگلستان به طور بالفعل (de facto) در سال 1717 میلادی پس از آن مطرح شد که آیزاک نیوتن، کشور گینه رااز نظر منابع نقره بیش از حد برآورد کرد و در نهایت به طور رسمی و قانونی (de jure) در سال 1819 میلادی، انگلستان اقدام به اجرای نظام استاندارد طلا کرد.
در ایالات متحده نیز اگر چه نظام ارزی برپایه نظام دو فلزی طلا و نقره بود اما به طور بالفعل از سال 1834 میلادی و به صورت رسمی و قانونی از سال 1900 میلادی و زمانی که قانون استاندارد طلا به تصویب کنگره نیز رسیدف به اجرا گذاشته شد.
در سال 1834 میلادی قیمت هر اونس طلا در آمریکا در 67/20 دلار تثبیت شد. این قیمت تا سال 1933 میلادی ثابت باقی ماند. سایر کشورهای عمده نیز در دهه 1870 میلادی به نظام استاندارد طلا پیوستند دوره زمانی میان سال های 1880 تا 1914 میلادی به دوره کلاسیک استاندارد طلا شهرت یافته است. طی این دوره شمار زیادی از کشورها (با درجات گوناگون) به نظام طلا پیوستند. همچنین این دوره از نظر رشد اقتصادی بی سابقه بود و از نظر تجارت در کالاها نیروی کار و سرمایه نیز نسبتا آزاد نظام استاندارد طلا طی دوره جنگ جهانی اول از هم فرو پاشید.
این فروپاشی زمانی رخ داد که کشورهای متخاصم عمده متوسل به تأمین مالی تورم زا شدند و خلاصه آنکه از سال 1925 تا 1931 میلادی به نظام مبادله استاندارد طلا بازگشتند؛ تحت این نظام جدید کشورها می توانستند طلا، دلار، یا پوند را به عنوان ذخایر خود نگهداری کنند.
البته آمریکا و انگلستان از این امر مستثنی بودند و می بایست تنها طلا ذخیره می کردند. در سال 1931 میلادی نظام مورد اشاره نیز از بین رفت این اتفاق پس از آن رخ داد که انگلستان به دلیل مواجهه با جریان خروجی حجم زیادی از طلا و سرمایه از نظام استاندارد طلا کناره گیری کرد.
در سال 1933 میلادی رئیس جمهور فرانکلین دی روزولت اقدام به ملی سازی طلاهای دریافتی از شهروندان آمریکا کرد و قراردادهایی را که در آنها پرداخت ها به طلا اختصاص یافته بود ملغی کرد. بین سال های 1946 تا 1971 میلادی اعمال ارزی کشورها تحت نظام برتون وودز انجام شد. تحت این نظام اصلاح شده استاندارد طلا بیشتر کشورها ترازو های بین المللی خود را برپایه دلار آمریکا تعدیل می کردند اما با این ملاحظه که دولت آمریکا قول داده بود دارایی های دلاری بانک های مرکزی آنها را در نرخ ثابت 35 دلار به ازای هر اونس طلا خریداری مجدد کند، کسری های بودجه مداوم تراز پرداخت های آمریکا مرتبا ذخایر طلای این کشور را کاهش می داد.
در عین حال و از سوی دیگر اعتماد کشورها نسبت به توانایی آمریکا در بازپرداخت طلا در ازای دلار نیز در حال کاهش بود. درنهایت در روز 15 آگوست سال 1971 میلادی رئیس جمهور ریچارد ام نیکسون اعلام کرد دیگر آمریکا در ازای دریافت ارز خود طلایی بازپرداخت نخواهد کرد.
این آخرین گامی بود که برای رهایی از نظام استاندارد طلا برداشته شد. نارضایتی های گسترده همراه با تورم بالا در اواخر دهه 1970 میلادی و اوایل دهه 1980 میلادی علاقه مجددی را نسبت به بازگشت به نظام استاندارد طلا ایجاد کرد.
اگر چه امروز این علاقه چندان به قوت قبل باقی نیست به نظر می رسد هر گاه نرخ تورم به بالای پنج درصد می رسد، مجددا این علاقه نیز قوت می گیرد. برداشتی که می شود از این وضعیت کرد این است که "جدا از مشکلات گوناگون مربوط به نظام استاندارد طلا تورم مداوم" [قطعا] از مشکلات این نظام محسوب نمی شود بین سال های 1880 تا 1914 میلادی – یعنی دوره زمانی ای که در آن آمریکا نظام " کلاسیک استاندارد طلا" را اجرا می کرد میانگین سالانه نرخ تورم تنها 1/0 درصد بود.
http://img.tebyan.net/big/1391/12/157199101161061282031881151231860125150108238.jpg
نظام استاندارد طلا چگونه کار می کرد؟
نظام استاندارد طلا نظامی داخلی بود که مقدار و نرخ رشد عرضه پول یک کشور را قاعده مند می کرد. به دلیل آنکه تولید طلا جدید تنها میزان اندکی شکاف را به موجودی انباشت شده از آن می افزاید و همچنین به دلیل آنکه مقامات تبدیل آزادانه طلا به پول غیر طلایی را تضمین می کنند. نظام استاندارد طلا این تضمین را ارائه می داد که عرضه پول و در نتیجه سطح قیمت ها تغییر زیادی نخواهند کرد.
اما نوسانات دوره ای ایجاد شده در موجودی طلای جهانی – همچون اکتشافات طلا در استرالیا و کالیفرنیا در سال های 1850 میلادی – منجر به ناپایداری زیاد سطوح قیمت در کوتاه مدت شد. از سوی دیگر نظام استاندارد طلا استانداری بین المللی بود که براساس آن ارزش پول یک کشور در برابر پول های دیگر کشورها تعریف می شد همچنین به دلیل آنکه پیروان نظام استاندارد طلا نرخ ثابتی را برای قیمت طلا تعیین کرده بودند نرخ های مبادله میان ارزهای گوناگون برپایه طلا نیز الزاما ثابت می شدند به عنوان مثال ایالات متحده قیمت طلا را در نرخ 67/20 دلار به ازای هر اونس تعیین کرده بود بریتانیا قمیت طلا را در 247/4 دلار به ازای هر اونس تعیین کرده بود در نتیجه نرخ مبادله دلار در برابر پوند "نرخ خالص مبادله" لزوما برابر با 867/4 دلار به ازای هر پوند می شد.
از آنجایی که نرخ های ارز ثابت بودند نظام استاندارد طلا منجر به حرکت هماهنگ سطوح قیمتی سراسر جهان می شد این حرکت هماهنگ به طور عمده از طریق یک فرآیند خودکار تعدیل تراز پرداخت ها رخ می داد، که تحت عنوان مکانیسم جریان یافتن گونه قیمت خوانده می شد.
در ادامه چگونگی کارکرد این مکانیسم آورده شده است: فرض کنید یک نوآوری فنی منجر به رشد حقیقی اقتصادی سریع تر در ایالات متحده آمریکا شده است به دلیل آنکه عرضه پول (طلا) قطعا در دوره کوتاه مدت ثابت است، قیمت های آمریکا دچار افت می شوند، سپس قیمت های صادرات آمریکا نسبت به قیمت های وارداتش دچار کاهش می شوند. این منجر به آن خواهد شد که تقاضای بریتانیایی ها از صادرات آمریکا بیشتر شده و آمریکایی ها نیز تقاضای کمتری برای واردات داشته باشند. یک مازاد تراز پرداخت ها برای آمریکا به وجود آمده و منجر به جریان یافتن طلا (گونه) از انگلستان به آمریکا می شود.
http://img.tebyan.net/big/1390/06/99222204148772127699613023816720522211243.jpg
جریان ورودی طلا عرضه پول مریکا را افزایش داده و کاهش اولیه در قیمت ها را برعکس می کند. در انگلستان نیز جریان خروجی طلا عرضه پول را کاهش داده و در نتیجه منجر به کاهش سطح قیمت ها می شود.
نتیجه خالص این فرآیند نیز به وجود آمدن قیمت های متوازن میان کشورهاست. همچنین نرخ ارز ثابت نیز منجر به بروز شوک های پولی و غیرپولی (حقیقی) شده که از طریق جریان یافتن طلا و سرمایه میان کشورها انتقال می یابد، از این روی بروز یک شوک در یک کشور برعرضه پول داخلی مخارج سطح قیمت ها و در مد حقیقی در کشور دیگر اثر می گذارد.
اکتشاف طلا در کالیفرنیا در سال 1848 میلادی مثالی از یک شوک پولی است. طلای تازه ساخته شده عرضه پول مریکا را افزایش داد که پس از ن منجر به افزایش مخارج داخلی درآمد اسمی و در نهایت سطح قیمت ها شد. افزایش در سطح قیمت های داخلی صادرات مریکا را گران تر کرد و منجر به کسری در تراز پرداخت های مریکا شد.
برای شرکای تجاری آمریکا چنین نیروهای مشابهی لزوما منجر به ایجاد یک کسری تراز تجاری شد. کسری تجاری مریکا از طریق یک جریان خروجی طلا(گونه) به سمت شرکای تجاری اش تأمین مالی شد و موجودی پولی طلا را در این کشور کاهش داد در کشورهای شریک تجاری نیز عرضه پول افزایش یافته و منجر به افزایش مخارج داخلی درآمد اسمی ودر نهایت سطح قیمت ها می شود. بسته به سهم نسبی آمریکا از موجودی طلا در کل جهان، قیمت ها و در آمدهای جهانی افزایش می یابد. اگر چه اثر اولیه اکتشاف طلا افزایش محصول حقیقی بود( به این دلیل که دستمزدها و قیمت ها به طور ناگهانی افزایش نمی یابند) اما در نهایت اثر کامل تنها برسطح قیمت ها رخ می دهد.
برای آن که استاندارد طلا کاملا اجرا شود، بانک های مرکزی – در جاهایی که وجود داشته باشند – قرار است براساس "قواعد بازی" نقش خود را ایفا کنند. به عبارت دیگر قرار است بانک های مرکزی نرخ های تنزیل شان را افزایش دهند – نرخ بهره ای که در بانک مرکزی به بانک های عضو قرض می دهد – تا به جریان خروجی طلا را تسهیل کنند. بنابراین اگر کشوری دچار کسری در تراز پرداخت ها شود قواعد بازی او را محتاج به صدور مجوز خروج طلا می کند تا اینکه نسبت سطح قیمت های کشور مورد اشاره به شرکای تجاری اصلی اش در نرخ مبادله خالص ترمیم شوند.
نتیجه گیری
اگر چه آخرین بقایای استاندارد طلا در سال 1971 میلادی ناپدید شد. درخواست برای بازگشت آن همچنان وجود دارد آنهایی که مخالف اعطای قدرت های صلاحدیدی به بانک مرکزی هستند، مجذوب قاعده ساده نظام استاندارد طلا هستند. دیگران نیز به نظام استاندارد طلا به چشم لنگری برای [نگه داشتن] سطح قیمت های جهانی می نگرند طرفداران نظام استاندارد طلا همچنان با دیده حسرت به نرخ های ارز ثابت می نگرند.
با این حال برخلاف چنین درخواست هایی برای بازگشت به نظام استاندارد طلا بسیاری از شرایطی که منجر به توفیق نظام استاندارد طلا شدند، در سال 1914 میلادی از بین رفتند. به ویژه اهمیت اینکه دستیابی دولت ها به اشتغال به معنای این است که آنها در حفظ ارتباط میان نظام استاندارد طلا و نتایجش – پایداری بلند مدت قیمت ها و هدف اولیه سیاست اقتصادی – احتمالا ناموفق هستند.
منبع:
تبیان