toot farangi
25th January 2013, 11:49 AM
غيرت يکي از صفات و ويژگي هاي طبيعي انسان است و هر کس به صورت غريزي و فطري از آن برخوردار است؛ لذا اهل لغت در ترجمه اين واژه گفته اند: غيرت عبارت است از نفرت طبيعي انسان از مشارکت ديگران در چيزي که محبوب او است. (مجمع البيان، واژه غيرت).وجود اين صفت باعث آن مي شود که آدمي از آنچه که دوست دارد و يا وظيفه محافظت از آن بدو سپرده شده است، نگاهباني نمايد.
در روايات اسلامي آمده است که خداي تعالي داراي صفت غيرت است و انسان هاي غيور را دوست دارد و به دليل وجود همين صفت بود که کارهاي زشت را حرام نموده است.
در اهمیّت بحث غیرت در خانواده گفتنی است که امام صادق علیه السلام در این زمینه می فرمایند:« إنّ المَرءَ يَحتاجُ فى مَنزلِهِ وعِيالِهِ إلي ثلاثِ خِلالٍ يَتَكَلَّفُها وإن لَم يَكُن فى طَبعِهِ ذلكَ : مُعاشَرَةٍ جَميلةٍ ، وسَعَةٍ بِتَقدِيرٍ ، وغَيرَةٍ بتَحَصُّنٍ؛ امام صادق عليه السلام : مرد براي اداره منزل وخانواده خود به سه خصلت نياز دارد كه اگر هم به طور طبيعي آنها را نداشته باشد، بايد خود را به تكلّف در آنها وا دارد: خوش رفتاري ، گشاده دستيِ سنجيده، وغيرت بر حفاظت از آنها».(ميزان الحكمه 5صفحه 97، حدیث 8071)
کلمه ای که در تعریف غیرت مرد در خانواده مناسب به نظر می رسد حسّاسیّت است. به این معنا که غیرت نوعی حساسیت است؛ حساسیتی که از مسئولیّت برخاسته است؛ زیرا هر کس که نسبت به چیزی مسئولیّت دارد باید نسبت به آن حسّاسیّت هم داشته باشد. در نظام خانواده نیز مسئولیّت مرد نسبت به همسرش، غیرتی است که مرد نسبت به همسر خود دارد و زمانی این نوع غیرت ممدوح است که با اعتدال همراه گردد.
توضیح اینکه غیرت مرد نسبت به همسر و فرزندانش امری فطری، ضروری و در واقع برخاسته از ايمان و تعهّد او بوده و مادامیکه حالت افراطی نداشته باشد جزء شاکلۀ مسئولیّت مرد است.
خانمها نیز طالب غیرت مرد خویشند و می¬خواهند همسرانشان نسبت به وضع آنها حسّاس باشند. اصولاً خانمها از مردی که نسبت به وضع لباس و پوشش آنها بی تفاوت باشد، ناراضی اند. ناگفته نماند این حسّاسیّت مرد تا زمانی از جانب بانوان نوعی دوست داشتن، محبّت و حمایت تلقی می گردد که در حدّ معقول باشد. به عنوان مثال قرآن حجاب را واجب نموده است و مردها هم در همان حد و حدود شرعی مسئولند؛ لذا در خصوص مسأله غیرت نیز مانند هر یک از صفات حسنه دیگر باید توجه داشت که اگر از راه اعتدال خارج شده و به سوی افراط و تفریط گرایش یابد، مذموم خواهد بود، به گونه¬ای که می توان چنین گفت: حد و حدود غیرت تا جایی است که
1- از روی بدگمانی،
2- همراه با سخت گیری و
3- برای کسانی که خود اهل مراقبت¬اند، نباشد؛
زیرا ریشۀ بدگمانی و سوءظن را یا می توان در چگونگی تربیت خانوادگی افراد جست یا به دلیل نوع کارهایی که در جامعه عهده دار آنند. ممکن است دلایل دیگری را نیز یافت؛ اما آنچه مهم است نقش ویرانگری بدگمانی در محیط خانواده است. همسران این نکته را فراموش نکنند که در اسلام اصل بر صحّت و خوش گمانی نهاده شده است مگر آن که به قراینی خلاف آن ثابت شود. حسّاسیّت نشان دادن برای کسانی که خود اهل مراقبت اند نیز کار شایسته ای نیست. بسیاری از بانوان خود حریم خویش را رعایت می کنند و در این صورت حساسیت نشان دادن بیشتر آثار منفی به دنبال خواهد داشت.
در روايات اسلامي آمده است که خداي تعالي داراي صفت غيرت است و انسان هاي غيور را دوست دارد و به دليل وجود همين صفت بود که کارهاي زشت را حرام نموده است.
در اهمیّت بحث غیرت در خانواده گفتنی است که امام صادق علیه السلام در این زمینه می فرمایند:« إنّ المَرءَ يَحتاجُ فى مَنزلِهِ وعِيالِهِ إلي ثلاثِ خِلالٍ يَتَكَلَّفُها وإن لَم يَكُن فى طَبعِهِ ذلكَ : مُعاشَرَةٍ جَميلةٍ ، وسَعَةٍ بِتَقدِيرٍ ، وغَيرَةٍ بتَحَصُّنٍ؛ امام صادق عليه السلام : مرد براي اداره منزل وخانواده خود به سه خصلت نياز دارد كه اگر هم به طور طبيعي آنها را نداشته باشد، بايد خود را به تكلّف در آنها وا دارد: خوش رفتاري ، گشاده دستيِ سنجيده، وغيرت بر حفاظت از آنها».(ميزان الحكمه 5صفحه 97، حدیث 8071)
کلمه ای که در تعریف غیرت مرد در خانواده مناسب به نظر می رسد حسّاسیّت است. به این معنا که غیرت نوعی حساسیت است؛ حساسیتی که از مسئولیّت برخاسته است؛ زیرا هر کس که نسبت به چیزی مسئولیّت دارد باید نسبت به آن حسّاسیّت هم داشته باشد. در نظام خانواده نیز مسئولیّت مرد نسبت به همسرش، غیرتی است که مرد نسبت به همسر خود دارد و زمانی این نوع غیرت ممدوح است که با اعتدال همراه گردد.
توضیح اینکه غیرت مرد نسبت به همسر و فرزندانش امری فطری، ضروری و در واقع برخاسته از ايمان و تعهّد او بوده و مادامیکه حالت افراطی نداشته باشد جزء شاکلۀ مسئولیّت مرد است.
خانمها نیز طالب غیرت مرد خویشند و می¬خواهند همسرانشان نسبت به وضع آنها حسّاس باشند. اصولاً خانمها از مردی که نسبت به وضع لباس و پوشش آنها بی تفاوت باشد، ناراضی اند. ناگفته نماند این حسّاسیّت مرد تا زمانی از جانب بانوان نوعی دوست داشتن، محبّت و حمایت تلقی می گردد که در حدّ معقول باشد. به عنوان مثال قرآن حجاب را واجب نموده است و مردها هم در همان حد و حدود شرعی مسئولند؛ لذا در خصوص مسأله غیرت نیز مانند هر یک از صفات حسنه دیگر باید توجه داشت که اگر از راه اعتدال خارج شده و به سوی افراط و تفریط گرایش یابد، مذموم خواهد بود، به گونه¬ای که می توان چنین گفت: حد و حدود غیرت تا جایی است که
1- از روی بدگمانی،
2- همراه با سخت گیری و
3- برای کسانی که خود اهل مراقبت¬اند، نباشد؛
زیرا ریشۀ بدگمانی و سوءظن را یا می توان در چگونگی تربیت خانوادگی افراد جست یا به دلیل نوع کارهایی که در جامعه عهده دار آنند. ممکن است دلایل دیگری را نیز یافت؛ اما آنچه مهم است نقش ویرانگری بدگمانی در محیط خانواده است. همسران این نکته را فراموش نکنند که در اسلام اصل بر صحّت و خوش گمانی نهاده شده است مگر آن که به قراینی خلاف آن ثابت شود. حسّاسیّت نشان دادن برای کسانی که خود اهل مراقبت اند نیز کار شایسته ای نیست. بسیاری از بانوان خود حریم خویش را رعایت می کنند و در این صورت حساسیت نشان دادن بیشتر آثار منفی به دنبال خواهد داشت.