پیشینه زبان فارسی

[vahid5835]

پیشینه زبان فارسی

http://a.sh.parsi.by/templates/didar/images/pdf_button.png (http://a.sh.parsi.by/index.php?view=article&id=32%3A1390-01-17-09-01-52&format=pdf&option=com_content&Itemid=50)
http://a.sh.parsi.by/templates/didar/images/printButton.png (http://a.sh.parsi.by/index.php?view=article&id=32%3A1390-01-17-09-01-52&tmpl=component&print=1&layout=default&page=&option=com_content&Itemid=50)
http://a.sh.parsi.by/templates/didar/images/emailButton.png (http://a.sh.parsi.by/index.php?option=com_mailto&tmpl=component&link=aHR0cDovL2Euc2gucGFyc2kuYnkvaW5kZXgucGhwP29wd Glvbj1jb21fY29udGVudCZ2aWV3PWFydGljbGUmaWQ9MzI6MTM 5MC0wMS0xNy0wOS0wMS01MiZJdGVtaWQ9NTA=)











فارسی زبانی هندواروپائی از شاخه هندوایرانی و زیرشاخه زبان‌های ایرانی است. پیشینه کهن فارسی نو به ایراني باستان باز می‌گردد. زبان فارسی، شامل سه زبان است : پارسی باستان ، پارسی میانه (پهلوی)، و پارسی نو (پارسی بعد از اسلام )، , وقتی صرفا پارسی می گویند مراد زبان اخیر و موجود است . ابن الندیم از عبداﷲبن مقفع حکایت کند که لغات فارسی شش است : فهلویه (پهلوی )، دریه (دری )، پارسیه (زبان مردم پارس )، خوزیه (زبان مردم خوزستان )، و سریانیه . فهلویه منسوب است به فهله (پهله ) نامی که بر مجموع شهرهای پنجگانه ٔ اصفهان و ری و همدان و ماه نهاوند و آذربایجان دهند. زبان پارسی باستان پارسی باستان زبان مادری و زبان میهن اصلی خانواده و دودمان هخامنشی بوده‌است. نخستین شواهد نوشتاری از این زبان، سنگ‌نبشته بیستون است که تاریخ آن به قرن ششم پیش از میلاد برمی گردد. خط پارسی باستان خط میخی بوده‌است و به نظر می‌رسد در زمان هخامنشی خطی رایج در بین هیچ گروهی از مردم نبوده‌ است و تنها خطی ادبی برای نوشتن سنگ‌نوشته‌ها بوده‌است که برای نگاشتن این سنگ نوشته‌ها استفاده می‌شده‌است. دوره باستان که از آغاز تا انقراض شاهنشاهی هخامنشی، تقریبا از قرن بیستم تا حدود چهارم و سوم پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد. از زبان‌های ایرانی باستان چهار لهجه آن شناخته شده‌است: مادی، سکایی، اوستایی و پارسی باستان یا فارسی. از زبان مادی و سکایی که یکی در غرب ایران و منطقه فرمان روایی ماد و دیگری در شمال، از مرزهای چین تا دریای سیاه، از جمله بین اقوام پارت و ساکنان سغد، رایج بوده، تنها کلمات و عباراتی درآثار دیگران برجای مانده‌است. اما از زبان‌های اوِستایی و فارسی باستان مدارک بسیار در دست است. زبان اوِستایی، گویش مردم اطراف دریاچه هامون در سیستان بوده و زرتشت کتاب خود را به این زبان نوشته‌است. درهمین زمان لهجه‌های دیگر ایرانی باستان نیز وجود داشته که پا به پای چهار زبان مهم دوران باستان مراحل تکاملی را می‌پیموده‌است، مانند زبان‌های بلخی، سغدی، پارتی و خوارزمی. زبان پارسی باستان از نظر دستوری پیچیده‌تر از نسل‌های بعدی فارسی بوده‌است. زبان پارسی میانه در رده بندی زبان‌شناسی، به زبانی که از سده سوم پیش از میلاد تا سده هفتم پس از میلاد در ایران زمین، کاربرد داشته‌است، پارسی میانه می‌گویند. زبان پهلوی به گویش مرکزی پارسی میانه که در دوران ساسانیان رواج داشت، گفته می‌شود. دستور این زبان ساده‌تر از پارسی باستان اما پیچیده‌تر از فارسی نو بوده‌است. فارسی نو فارسی سده‌های هشتم و نهم میلادی تا امروز زبان فارسی نو یا زبان فارسی دری زبان گفتاری رایج در دربار ساسانی و زبان پایتخت محسوب می‌شده‌است. این زبان در حقیقت گویشی متفاوت از زبان فارسی میانه که زبان رسمی، اداری، دینی، و ادبی دربار ساسانی محسوب می‌شده، بوده‌است .