pooriarezai7
7th April 2009, 09:15 PM
کهکشانها به مجموعه ستارگان ، گازو غبار گفته می شود که با نیروی جاذبه کنار هم نگاه داشته شده اند . کوچکترین آنها دارای عرضی برابر با چند سال نوری ، شامل حدود 1000 میلیارد ستاره هستند . بزرگترین کهکشانها تا سه میلیون سال نوری عرض دارد و شامل بیش از 100000 میلیارد ستاره هستند . اشکال کهکشانها بر اساس شیوه ی طبقه بندی ستاره شناس آمریکایی ، ادوین هابل شکل یافته است . در مورد تکامل کهکشانها اطلاعات قطعی کمی در دست است . تنها مطلب مورد اطمینان این است که کهکشانها میلیاردها سال پیش به شکل توده ایی از ابرهای گازی و غباری به وجود آمده اند. حال به معرفی اشکال گوناگون کهکشانها می پردازیم .
کهکشانها ی نامنظم
کهکشانهای نا منظم هیچ شکل یا ساختار منظمی ندارند، انها دارای جرم بیشتری از کهکشانهای دیگر هستند و بیشتر ستارگان موجود در انها دارای طول عمر کم و درخشان می باشند . با وجود اینکه بسیاری از کهکشانهای نا منظم در برگیرنده نواحی تابان گازی هستند که ستاره ها در آنها شکل می گیرندولی این گونه نیست چون بیشتر گاز میان ستاره ایی کهکشانها باستی متراکم شوند تا ستارهای جدیدی به وجود آورند . حدود5% از هزار کهکشان درخشان را کهکشانهای نا منظم تشکیل می دهند . این در حالی است که یک چهارم کهکشانهای شناخته شده نیز کهکشانهای نامنظم هستند .
کهکشانهای مارپیچی
کهکشانهای مارپیچی دارای بازوهایی هستند که شکل مارپیچی در اطراف بر آمدگی مرکزی یا هسته ، قرصی ایجاد می کنند که چرخش هسته با چرخش بازوهای آن همراه می شود . جوان ترین ستاره های کهکشانهای مارپیچی در بازوهای کم توده یافت می شودو ستاره های کهن اکثرا در هسته متراکم قرار دارند . کهن ترین ستاره ها در هاله های کروی پراکنده قرار دارند و اطراف قرص کهکشانی را فرا گرفته اند. بازوهای مذکور همچنین دارای غبار و گاز فراوانی هستند که منجر به تشکیل ستاره های جدیدمی شوند .
کهکشان مارپیچی میله ایی
یک کهکشانها مارپیچی میله ای دارای یک هسته برآمدگی مرکزی کشیده شده و میله ایی شکل است ، همزمان با چرخش هسته اینطور به نظر می رسد که در هر سوی هسته یک بازو نیز می چرخد . برخی ستاره شناسان عقیده دارند کهکشان راه شیری نیز یک کهکشان مارپیچی میله ایی است . شکل کهکشانها ی مارپیچی و کهکشانهای مارپیچی میله ایی متغیر است .
از کهکشانهای با برآمدگیهای مرکزی بزرگ با بازوهای نه چندان بهم پیوسته تا کهکشانهای مرکزی کوچک و بازوهای آزاد . گرچه کهکشانهای مارپیچی و مار پیچی میله ایی پیش از این به عنوان دو نوع کهکشان متفاوت طبقه بندی می شدند ، ولی امروز ستاره شناسان آنها را مشابه می دانند .
کهکشنهای بیضوی
کهکشانهای بیضوی از نظر شکل ، از شکل بیضی گون ( شبیه توپ فوتبال آمریکایی) تا شکل کروی متغیر هستند و اشکالی ما بین این دو نیز یافت می شوند . بر خلاف کهکشانهای دیگر که نوری آبی از ستاره های فروزان و کم عمر منعکس می کننند، کهکشانهای بیضوی زرد رنگ به نظر می رسند . علت این امر توقف شکل گیری ستارگان در این کهکشانها می باشد که در نتیجه تقریبا تمام نورآنها از ستاره های غول سرخ که دارای عمر زیاد هستند تامین می شود.
کهکشانهای فعال و غیر عادی
از تمام کهکشانها میزان معینی تشعشع الکترو مغناطیسی ساطع می شود. برخی کهکشانها ، به طرز غیر عادی ، مقادیر زیادی تشعشع تابش می کنند . این کهکشانها ، کهکشانهای فعال نامیده می شوند . انرژی آنها از منبعی با جرم بسیار زیاد اما به هم فشرده که در مرکز کهکشان فعال قرار دارد تامین می شود .
انرژی اغلب به صورت اشعه ایکس ، موج رادیویی و همچنین نور است و میزان انرژی آزاد شده به قدری زیاد است که نمی توان تصور کرد ستاره ها آن را بوجود آورده باشند . ستاره شناسان بر این عقیده اند که تنها جسمی که قادر است این مقدار انرژی را آزاد کند یک حفره سیاه فوق العاده پر جرم است . بنابراین ، علت اینکه برخی کهکشانها از جمله کهکشان خودمان انرژی نسبتا کمی آزاد می کند این است که حفره سیاه مرکزی کوچکی را در میان گرفته است.
کوازارها
بنظر میرسدکه کوازارها (شبه ستاره ها )هسته فعال کهکشانهای دور دست باشند . آنها درخشانترین ،سریعترین و دورترین اجرام شناخته شده در جهان هستند . کوازارها همانند ستارگان از سطح زمین به مثابه یک نقطه نورانی خیلی ریز دیده می شوند. اگرچه کوازارها فقط به اندازه منظومه شمسی هستند ، نور برخی از آنها مسافتی در حدود 10 میلیارد سال نوری را طی می کند تا به ما برسد. ما برای اینکه بتوانیم چنین اجرام دوری را شناسایی کنیم نیاز به تابش زیاد نور آنها داریم . تشعشع انرژی بعضی از کوازارها حدود 100 برابر تشعشع کهکشانهای عظیم است .
با گسترش جهان کوازارها که در لبه خارجی آن قرار دارند به سرعت از زمین فاصله می گیرند . دور ترین کوازارهایی که قابل رویت هستند حدود 12 میلیارد سال نوری در جهت انتهای قابل مشاهده جهان قرار گرفته اند . بخاطر زمان زیادی که طول می کشد تا نور کوازارها به زمین برسد ، این کهکشانها ستاره شناسان را قادرمیسازند تا جهان را دراولین مراحل شکل گیری مورد مطالعه قرار دهند . کوازارها فوق العاده درخشان و درعین حال بسیار مهم می باشند . در مقایسه با گستره کهکشان راه شیری که 100000 سال نوری می باشد ، کوازارها قطری معادل چند روز یا هفته نوری را تشکیل می دهند .
کهکشانهای رادیویی
تمامی کهکشانها، موج رادیویی ، نور قابل رویت و انواع تشعشع از خودشان تولید می نمایند . انرژی رادیویی یک کهکشانها رادیویی خیلی متراکمتر از انرژی کهکشانهای معمولی است . این انرژی از دو قطعه خیلی بزرگ ، یا ابرهای عظیم الجثه متشکل از ذرات در حال دور شدن از کهکشانها تشعشع می یابند .
این ابرهای عظیم از فورانهای گازی که از مرکز کهکشان با سرعتی معادل یک پنجم سرعت نور خارج می شوند ، در آسمان شکل می گیرند . به نظر می رسند که فوران این انرژی عظیم توسط یک حلقه پیوستگی صورت می گیرد که یک حفره سیاه خیلی متراکم را در بر می گیرد و در مرکز کهکشانها واقع است . از هر یک میلیون کهکشان فقط یکی از آنها یک کهکشان رادیویی است .
تصادم کهکشانها
بیشتر کهکشانها از کهکشانهای همسایه خود صد هزار سال نوری فاصله دارند. به هر حال ، بعضی از کهکشانها تا اندازه ای به یکدیگر نزدیک می شوند که نیروی جاذبه دو طرفه آنها اشیاء موجود در کهکشانها دیگر را به اطراف خود می کشد و این امر باعث بوجود آمدن توده هایی به نام دنباله های کشندی می گردد ، که این دنباله ها مانند پلی کهکشانها را به هم وصل می کند . نزدیکی بیش از حد کهکشانها ممکن است ، توأم با تصادم آنها گردیده و به دنبال این عمل یک تغییر شکل بنیادی در شکل ظاهری آنها صورت پذیرد بنابراین تصادم کهکشانها با یکدیگر کهکشان جدیدی را به وجود می آورد .
کهکشانها ی نامنظم
کهکشانهای نا منظم هیچ شکل یا ساختار منظمی ندارند، انها دارای جرم بیشتری از کهکشانهای دیگر هستند و بیشتر ستارگان موجود در انها دارای طول عمر کم و درخشان می باشند . با وجود اینکه بسیاری از کهکشانهای نا منظم در برگیرنده نواحی تابان گازی هستند که ستاره ها در آنها شکل می گیرندولی این گونه نیست چون بیشتر گاز میان ستاره ایی کهکشانها باستی متراکم شوند تا ستارهای جدیدی به وجود آورند . حدود5% از هزار کهکشان درخشان را کهکشانهای نا منظم تشکیل می دهند . این در حالی است که یک چهارم کهکشانهای شناخته شده نیز کهکشانهای نامنظم هستند .
کهکشانهای مارپیچی
کهکشانهای مارپیچی دارای بازوهایی هستند که شکل مارپیچی در اطراف بر آمدگی مرکزی یا هسته ، قرصی ایجاد می کنند که چرخش هسته با چرخش بازوهای آن همراه می شود . جوان ترین ستاره های کهکشانهای مارپیچی در بازوهای کم توده یافت می شودو ستاره های کهن اکثرا در هسته متراکم قرار دارند . کهن ترین ستاره ها در هاله های کروی پراکنده قرار دارند و اطراف قرص کهکشانی را فرا گرفته اند. بازوهای مذکور همچنین دارای غبار و گاز فراوانی هستند که منجر به تشکیل ستاره های جدیدمی شوند .
کهکشان مارپیچی میله ایی
یک کهکشانها مارپیچی میله ای دارای یک هسته برآمدگی مرکزی کشیده شده و میله ایی شکل است ، همزمان با چرخش هسته اینطور به نظر می رسد که در هر سوی هسته یک بازو نیز می چرخد . برخی ستاره شناسان عقیده دارند کهکشان راه شیری نیز یک کهکشان مارپیچی میله ایی است . شکل کهکشانها ی مارپیچی و کهکشانهای مارپیچی میله ایی متغیر است .
از کهکشانهای با برآمدگیهای مرکزی بزرگ با بازوهای نه چندان بهم پیوسته تا کهکشانهای مرکزی کوچک و بازوهای آزاد . گرچه کهکشانهای مارپیچی و مار پیچی میله ایی پیش از این به عنوان دو نوع کهکشان متفاوت طبقه بندی می شدند ، ولی امروز ستاره شناسان آنها را مشابه می دانند .
کهکشنهای بیضوی
کهکشانهای بیضوی از نظر شکل ، از شکل بیضی گون ( شبیه توپ فوتبال آمریکایی) تا شکل کروی متغیر هستند و اشکالی ما بین این دو نیز یافت می شوند . بر خلاف کهکشانهای دیگر که نوری آبی از ستاره های فروزان و کم عمر منعکس می کننند، کهکشانهای بیضوی زرد رنگ به نظر می رسند . علت این امر توقف شکل گیری ستارگان در این کهکشانها می باشد که در نتیجه تقریبا تمام نورآنها از ستاره های غول سرخ که دارای عمر زیاد هستند تامین می شود.
کهکشانهای فعال و غیر عادی
از تمام کهکشانها میزان معینی تشعشع الکترو مغناطیسی ساطع می شود. برخی کهکشانها ، به طرز غیر عادی ، مقادیر زیادی تشعشع تابش می کنند . این کهکشانها ، کهکشانهای فعال نامیده می شوند . انرژی آنها از منبعی با جرم بسیار زیاد اما به هم فشرده که در مرکز کهکشان فعال قرار دارد تامین می شود .
انرژی اغلب به صورت اشعه ایکس ، موج رادیویی و همچنین نور است و میزان انرژی آزاد شده به قدری زیاد است که نمی توان تصور کرد ستاره ها آن را بوجود آورده باشند . ستاره شناسان بر این عقیده اند که تنها جسمی که قادر است این مقدار انرژی را آزاد کند یک حفره سیاه فوق العاده پر جرم است . بنابراین ، علت اینکه برخی کهکشانها از جمله کهکشان خودمان انرژی نسبتا کمی آزاد می کند این است که حفره سیاه مرکزی کوچکی را در میان گرفته است.
کوازارها
بنظر میرسدکه کوازارها (شبه ستاره ها )هسته فعال کهکشانهای دور دست باشند . آنها درخشانترین ،سریعترین و دورترین اجرام شناخته شده در جهان هستند . کوازارها همانند ستارگان از سطح زمین به مثابه یک نقطه نورانی خیلی ریز دیده می شوند. اگرچه کوازارها فقط به اندازه منظومه شمسی هستند ، نور برخی از آنها مسافتی در حدود 10 میلیارد سال نوری را طی می کند تا به ما برسد. ما برای اینکه بتوانیم چنین اجرام دوری را شناسایی کنیم نیاز به تابش زیاد نور آنها داریم . تشعشع انرژی بعضی از کوازارها حدود 100 برابر تشعشع کهکشانهای عظیم است .
با گسترش جهان کوازارها که در لبه خارجی آن قرار دارند به سرعت از زمین فاصله می گیرند . دور ترین کوازارهایی که قابل رویت هستند حدود 12 میلیارد سال نوری در جهت انتهای قابل مشاهده جهان قرار گرفته اند . بخاطر زمان زیادی که طول می کشد تا نور کوازارها به زمین برسد ، این کهکشانها ستاره شناسان را قادرمیسازند تا جهان را دراولین مراحل شکل گیری مورد مطالعه قرار دهند . کوازارها فوق العاده درخشان و درعین حال بسیار مهم می باشند . در مقایسه با گستره کهکشان راه شیری که 100000 سال نوری می باشد ، کوازارها قطری معادل چند روز یا هفته نوری را تشکیل می دهند .
کهکشانهای رادیویی
تمامی کهکشانها، موج رادیویی ، نور قابل رویت و انواع تشعشع از خودشان تولید می نمایند . انرژی رادیویی یک کهکشانها رادیویی خیلی متراکمتر از انرژی کهکشانهای معمولی است . این انرژی از دو قطعه خیلی بزرگ ، یا ابرهای عظیم الجثه متشکل از ذرات در حال دور شدن از کهکشانها تشعشع می یابند .
این ابرهای عظیم از فورانهای گازی که از مرکز کهکشان با سرعتی معادل یک پنجم سرعت نور خارج می شوند ، در آسمان شکل می گیرند . به نظر می رسند که فوران این انرژی عظیم توسط یک حلقه پیوستگی صورت می گیرد که یک حفره سیاه خیلی متراکم را در بر می گیرد و در مرکز کهکشانها واقع است . از هر یک میلیون کهکشان فقط یکی از آنها یک کهکشان رادیویی است .
تصادم کهکشانها
بیشتر کهکشانها از کهکشانهای همسایه خود صد هزار سال نوری فاصله دارند. به هر حال ، بعضی از کهکشانها تا اندازه ای به یکدیگر نزدیک می شوند که نیروی جاذبه دو طرفه آنها اشیاء موجود در کهکشانها دیگر را به اطراف خود می کشد و این امر باعث بوجود آمدن توده هایی به نام دنباله های کشندی می گردد ، که این دنباله ها مانند پلی کهکشانها را به هم وصل می کند . نزدیکی بیش از حد کهکشانها ممکن است ، توأم با تصادم آنها گردیده و به دنبال این عمل یک تغییر شکل بنیادی در شکل ظاهری آنها صورت پذیرد بنابراین تصادم کهکشانها با یکدیگر کهکشان جدیدی را به وجود می آورد .