pooriarezai7
26th March 2009, 11:03 AM
http://www.spacescience.ir/images/Posts/moon_impacts_map.jpg (http://www.spacescience.ir/images/posts/moon_impacts_map_big.jpg)
این نقشه محل 100 برخورد ثبت شده از سال 2005 تاکنون را نشان میدهد. برای مشاهده لیست کامل برخوردها به اینجا (http://www.nasa.gov/centers/marshall/news/lunar/) مراجعه کنید.
. منبع : SCIENCE @ NASA (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/21may_100explosions.htm) .
در روزگاري نه چندان دور، هركس ادعا مي‌كرد كه برق انفجاري را در ماه ديده است، با نگاه ترديدآميز منجمان روبرو مي‌شد و ادعاي او در بخش "گزارش‌هاي افراد ماه‌زده" بايگاني مي‌شد! اما منجمان ناسا طي دو سال و نيم گذشته، نه يك‌بار بلكه حدود صد انفجار را بر روي سطح ماه ثبت كرده‌اند.
بيل كوك، رييس بخش تحقيقات شهاب‌سنگ‌هاي محيطي ناسا در مركز پروازهاي فضايي مارشال، اين انفجارها را ناشي از برخورد شهاب‌سنگ‌ها بر سطح ماه دانست و اظهار كرد كه قدرت اين انفجارها معمولاً معادل انفجار چندصد كيلوگرم تي‌ان‌تي است و مي‌توان آنها را به سادگي با يك تلسكوپ شخصي مشاهده كرد.
رييس گروه تحقيقاتي ناسا، راب ساگز، در اين‌باره مي‌گويد:
"ما برنامه پايش ماه را از اواخر سال 2005 و به دنبال اعلام طرح‌هاي ناسا براي سفر دوباره به ماه آغاز كرديم. به هرحال، اگر قرار باشد بشر بار ديگر بر ماه قدم بگذارد، بهتر است مشخص شود كه قمر زمين در چه مواقعي مورد حمله شهاب‌سنگ‌ها قرار مي‌گيرد."
گروه در هفتم نوامبر 2005، موفق به ثبت اولين برخورد شهاب‌سنگ با ماه شد كه طي آن تكه‌اي از شهاب اِنكي به اندازه يك توپ بسكتبال به سطح ماه برخورد كرد. اگرچه انفجار حاصل از اين برخورد با چشم غيرمسلح قابل مشاهده نبود، تلسكوپ 10 اينچي گروه بدون مشكل برخورد را ثبت كرد.
كوك در مورد اين سوال كه "بدون وجود اكسيژن در سطح ماه، چگونه اين انفجارها شكل مي‌گيرد؟"، اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: "چنين انفجارهايي حاصل از سوختن ماده نيست كه نياز به اكسيژن داشته باشد؛ شهاب‌سنگ به دليل سرعت زياد خود (50،000 كيلومتر بر ساعت يا بيشتر) با انرژي جنبشي عظيمي به سطح ماه برخورد مي‌كند. با چنين سرعتي، حتي يك سنگ كوچك مي‌تواند حفره‌اي به قطر چند متر ايجاد كند. در نتيجه اين برخورد، خاك و سنگ‌هاي سطح ماه به قدري داغ مي‌شوند كه مانند ماده مذاب تابش كرده و نور انفجار را حاصل مي‌كنند.
هنگام باران‌هاي شهابي بر سطح ماه، چنين انفجارهايي ممكن است يك‌بار در هر ساعت مشاهده شود. تعداد اين برخوردها با عبور ماه از محدوده شهاب‌سنگ‌ها كاهش مي‌يابد، ولي نكته جالب اين است كه هيچ‌گاه به صفر نمي‌رسد!
http://www.spacescience.ir/images/Posts/86_strip.gif
این تصویر متحرک، برخورد شماره 86 در تاریخ چهاردهم دی ماه 1386 را نشان می دهد.
میتوانید فیلم برخورد در ابعاد بزرگتر را به فرمت (Gif, 0.8 MB (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/images/100explosions/86.gif)) و (Avi, 5.9 MB (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/images/100explosions/Num86_4jan2008_SD_impact_11h42m38s.avi)) دانلود کنید
علت مشاهده انفجار در سطح ماه بدون حضور شهاب‌سنگ‌ها، وجود اجرام فضايي طبيعي بي‌شمار در منظومه شمسي است. ماه همواره در معرض يورش ذرات غبار شهاب‌هاي سرگردان و سيارك‌هاي قديمي قرار دارد كه با وجود اثر كمتر اين برخوردها، تعداد آنها بسيار زياد است. زمين هم با چنين برخوردهايي مواجه است و تعداد آنها را در طول يك سال نسبت به باران‌هاي شهابي مي‌توان تقريباً دو به يك دانست. بدين ترتيب، ماه هيچ‌گاه از برخورد اجرام آسماني در امان نيست.
در عين حال به گفته كوك، فضانوردان بر روي ماه در معرض خطر بسيار كمي قرار خواهند داشت، زيرا احتمال برخورد مستقيم به يك نقطه بسيار اندك است. در صورت فراهم شدن زمينه ساخت پايگاه‌هاي وسيع در ماه نيز بايد ضمن توجه به داده‌هاي آماري برخوردها هنگام تعيين محل ساخت پايگاه، احتمال برخورد و عواقب آن را نيز در نظر گرفت.
آنچه بيش از برخوردهاي مستقيم بايد مورد توجه قرار گيرد، برخوردهاي ثانويه است. هنگام برخورد يك شهاب‌سنگ با سطح ماه، هزاران ذره در جهات مختلف پرتاب مي‌شوند. اگرچه محاسبات احتمال برخورد مستقيم را بسيار كم نشان مي‌دهد، احتمال وقوع برخوردهاي ثانويه به مراتب بيشتر است. ذره‌اي با ابعاد كوچكتر از يك ميليمتر مي‌تواند مانند يك گلوله به لباس فضانوردان آسيب رساند.
در حال حاضر، اطلاعي در مورد ميزان مسافتي كه ذرات ثانويه طي مي‌كنند، در دسترس نيست. براي حل اين مشكل، كوك و همكارانش در مركز تحقيقات ناسا شهاب‌سنگ‌هاي مصنوعي را به سطح شبيه‌سازي‌شده ماه شليك مي‌كنند تا برد ذرات ثانويه را تعيين كنند.
گروه رصدگر ماه در ناسا در حال تقويت امكانات خود براي رصد دقيق‌تر ماه است. آنها ضمن تعويض تلسكوپ 10 اينچي مركز پروازهاي فضايي مارشال با دو تلسكوپ 14 و 20 اينچي، رصدخانه جديدي را نيز در جورجيا تأسيس كرده‌اند. رصد ماه از چند نقطه، امكان كنترل چندباره برخوردهاي نسبتاً ضعيف‌تر را به گروه محقق مي‌دهد و بدين ترتيب، داده‌هاي آماري با اطمينان بيشتري ثبت خواهند شد
این نقشه محل 100 برخورد ثبت شده از سال 2005 تاکنون را نشان میدهد. برای مشاهده لیست کامل برخوردها به اینجا (http://www.nasa.gov/centers/marshall/news/lunar/) مراجعه کنید.
. منبع : SCIENCE @ NASA (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/21may_100explosions.htm) .
در روزگاري نه چندان دور، هركس ادعا مي‌كرد كه برق انفجاري را در ماه ديده است، با نگاه ترديدآميز منجمان روبرو مي‌شد و ادعاي او در بخش "گزارش‌هاي افراد ماه‌زده" بايگاني مي‌شد! اما منجمان ناسا طي دو سال و نيم گذشته، نه يك‌بار بلكه حدود صد انفجار را بر روي سطح ماه ثبت كرده‌اند.
بيل كوك، رييس بخش تحقيقات شهاب‌سنگ‌هاي محيطي ناسا در مركز پروازهاي فضايي مارشال، اين انفجارها را ناشي از برخورد شهاب‌سنگ‌ها بر سطح ماه دانست و اظهار كرد كه قدرت اين انفجارها معمولاً معادل انفجار چندصد كيلوگرم تي‌ان‌تي است و مي‌توان آنها را به سادگي با يك تلسكوپ شخصي مشاهده كرد.
رييس گروه تحقيقاتي ناسا، راب ساگز، در اين‌باره مي‌گويد:
"ما برنامه پايش ماه را از اواخر سال 2005 و به دنبال اعلام طرح‌هاي ناسا براي سفر دوباره به ماه آغاز كرديم. به هرحال، اگر قرار باشد بشر بار ديگر بر ماه قدم بگذارد، بهتر است مشخص شود كه قمر زمين در چه مواقعي مورد حمله شهاب‌سنگ‌ها قرار مي‌گيرد."
گروه در هفتم نوامبر 2005، موفق به ثبت اولين برخورد شهاب‌سنگ با ماه شد كه طي آن تكه‌اي از شهاب اِنكي به اندازه يك توپ بسكتبال به سطح ماه برخورد كرد. اگرچه انفجار حاصل از اين برخورد با چشم غيرمسلح قابل مشاهده نبود، تلسكوپ 10 اينچي گروه بدون مشكل برخورد را ثبت كرد.
كوك در مورد اين سوال كه "بدون وجود اكسيژن در سطح ماه، چگونه اين انفجارها شكل مي‌گيرد؟"، اين‌گونه پاسخ مي‌دهد: "چنين انفجارهايي حاصل از سوختن ماده نيست كه نياز به اكسيژن داشته باشد؛ شهاب‌سنگ به دليل سرعت زياد خود (50،000 كيلومتر بر ساعت يا بيشتر) با انرژي جنبشي عظيمي به سطح ماه برخورد مي‌كند. با چنين سرعتي، حتي يك سنگ كوچك مي‌تواند حفره‌اي به قطر چند متر ايجاد كند. در نتيجه اين برخورد، خاك و سنگ‌هاي سطح ماه به قدري داغ مي‌شوند كه مانند ماده مذاب تابش كرده و نور انفجار را حاصل مي‌كنند.
هنگام باران‌هاي شهابي بر سطح ماه، چنين انفجارهايي ممكن است يك‌بار در هر ساعت مشاهده شود. تعداد اين برخوردها با عبور ماه از محدوده شهاب‌سنگ‌ها كاهش مي‌يابد، ولي نكته جالب اين است كه هيچ‌گاه به صفر نمي‌رسد!
http://www.spacescience.ir/images/Posts/86_strip.gif
این تصویر متحرک، برخورد شماره 86 در تاریخ چهاردهم دی ماه 1386 را نشان می دهد.
میتوانید فیلم برخورد در ابعاد بزرگتر را به فرمت (Gif, 0.8 MB (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/images/100explosions/86.gif)) و (Avi, 5.9 MB (http://science.nasa.gov/headlines/y2008/images/100explosions/Num86_4jan2008_SD_impact_11h42m38s.avi)) دانلود کنید
علت مشاهده انفجار در سطح ماه بدون حضور شهاب‌سنگ‌ها، وجود اجرام فضايي طبيعي بي‌شمار در منظومه شمسي است. ماه همواره در معرض يورش ذرات غبار شهاب‌هاي سرگردان و سيارك‌هاي قديمي قرار دارد كه با وجود اثر كمتر اين برخوردها، تعداد آنها بسيار زياد است. زمين هم با چنين برخوردهايي مواجه است و تعداد آنها را در طول يك سال نسبت به باران‌هاي شهابي مي‌توان تقريباً دو به يك دانست. بدين ترتيب، ماه هيچ‌گاه از برخورد اجرام آسماني در امان نيست.
در عين حال به گفته كوك، فضانوردان بر روي ماه در معرض خطر بسيار كمي قرار خواهند داشت، زيرا احتمال برخورد مستقيم به يك نقطه بسيار اندك است. در صورت فراهم شدن زمينه ساخت پايگاه‌هاي وسيع در ماه نيز بايد ضمن توجه به داده‌هاي آماري برخوردها هنگام تعيين محل ساخت پايگاه، احتمال برخورد و عواقب آن را نيز در نظر گرفت.
آنچه بيش از برخوردهاي مستقيم بايد مورد توجه قرار گيرد، برخوردهاي ثانويه است. هنگام برخورد يك شهاب‌سنگ با سطح ماه، هزاران ذره در جهات مختلف پرتاب مي‌شوند. اگرچه محاسبات احتمال برخورد مستقيم را بسيار كم نشان مي‌دهد، احتمال وقوع برخوردهاي ثانويه به مراتب بيشتر است. ذره‌اي با ابعاد كوچكتر از يك ميليمتر مي‌تواند مانند يك گلوله به لباس فضانوردان آسيب رساند.
در حال حاضر، اطلاعي در مورد ميزان مسافتي كه ذرات ثانويه طي مي‌كنند، در دسترس نيست. براي حل اين مشكل، كوك و همكارانش در مركز تحقيقات ناسا شهاب‌سنگ‌هاي مصنوعي را به سطح شبيه‌سازي‌شده ماه شليك مي‌كنند تا برد ذرات ثانويه را تعيين كنند.
گروه رصدگر ماه در ناسا در حال تقويت امكانات خود براي رصد دقيق‌تر ماه است. آنها ضمن تعويض تلسكوپ 10 اينچي مركز پروازهاي فضايي مارشال با دو تلسكوپ 14 و 20 اينچي، رصدخانه جديدي را نيز در جورجيا تأسيس كرده‌اند. رصد ماه از چند نقطه، امكان كنترل چندباره برخوردهاي نسبتاً ضعيف‌تر را به گروه محقق مي‌دهد و بدين ترتيب، داده‌هاي آماري با اطمينان بيشتري ثبت خواهند شد