diamonds55
25th March 2009, 04:16 PM
در قرآن چيزي به عنوان استخاره وجود ندارد ولي در فقه اسلامي، براي حل مسائل و مشكلات، قرعه مي زنند. البته استخاره به معني كنار گذاشتن عقل و منطق نيست و بيشتر براي رفع شبهه در مسائل جزئي است.
http://www.hamseda.ir/files/fa/news/1387/2/5/768_223.jpg
براي بسياري از ما پيش آمده است كه در مواردي، بر سر دوراهي قرار گرفته ايم. مردد شده ايم كه كاري را انجام دهيم يا نه و شايد با همين زمينه فكري، به استخاره روي آورده باشيم. اما تا به حال به اين فكر كرده ايم كه استخاره از چه جايگاهي در قرآن و در زندگي اجتماعي ما برخوردار است.
استخاره، به معني طلب خير كردن است. در بين متشرعين، چنين مرسوم است كه هرگاه انسان بين انجام دادن كاري كه پس از مشورت نمودن با اهل خبره و رعايت همه جوانب مثبت و منفي آن، هم چنان مردد و متحير در انجام و يا ترك آن است، از راه استخاره كه مشورت با خداوند است به رفع تحير و ترديد در آن كار مي پردازد.
* استخاره و دلايل روي آوردن به آن
انسان پس از مشورت با افراد عاقل و مؤمن اگر راه به جايي نبرد و همچنان متحير و سرگردان ماند، مي تواند كه با رعايت شرايطي، استخاره كند. زندگي انسان اين موجود پيچيده، همواره داراي ابعاد و زواياي مبهم و نامعلومي بوده است كه گاه او را وادار مي كرد تا براي علم به هر چه كه نمي دانست، روي به سحر و جادو و اعمال غريب آورد.
اگرچه كه پيشرفت علم و تكنولوژي، پاسخي مناسب براي بسياري از سؤالات آدمي فراهم كرد، اما خود، مجموعه سؤالات جديدتري را در ذهن آدمي ايجاد كرد و بي پاسخ ر ها كرد.
يكي از شيوه هايي كه افراد به منظور رفع جهل و ترديد و گاه براي آگاهي از آينده از آن كمك مي گيرند، «استخاره» است كه امروزه دامنه، تنوع و ابعاد گسترده اي يافته است و در جامعه شاهد آنيم. در اين مورد حتي كافيست تا از طريق يك جست وجوي اينترنتي، تحت عنوان استخاره، به وضوح پايگاههاي متعددي كه فقط به اين منظور تشكيل شده اند را ببينيم.
در حقيقت همه اين موارد، گوياي اين حقيقت است كه ميل به كشف حقايق و نادانسته ها، هنوز هم در ميان افراد انساني وجود دارد و تمامي اين اعمال، ترفند ها و به عبارتي، راهكار بشر براي فائق آمدن بر نادانسته هاي بسياري است كه با آن روبه روست.
* استخاره به چه معناست
اما براستي استخاره به چه معناست و اين مقوله داراي چه ابعاد و شمولي است به باور بسياري از ما، استخاره به راهي براي فائق آمدن بر جهل مبدل شده است. از اين رو چنين شيوه نگرشي، باور غالب بسياري از افراد در جامعه شده است. اما آيا همه ما با استخاره، معاني و تعاريف خاص آن، شيوه ها و كاربردهايش آشنايي داريم و در صورت دست زدن به آن، در نهايت پايبند به آن خواهيم بود يا نه مهمترين چيزي كه در باب استخاره بايد مد نظر قرار دهيم اين است كه استخاره، با احراز شرايطي، به منظور رفع شبه و ترديد است و هرگز نبايد با استعانت از آن، كاربرد عقل و منطق را تعطيل كرد و از تحقيق شايسته درباره آن مسئله و روشن سازي ابعاد مختلف قضيه، كوتاهي كرد.
* مفهوم شناسي
استخاره، به معناي طلب خير كردن است و آنگاه كه بوسيله قرآن انجام مي شود، بدين معناست كه ما از خداوند طلب خير مي نماييم تا راه را به ما نشان دهد. اما امروزه كاربرد استخاره در زندگي ما بسيار متفاوت شده است. بسياري از مردم، در تمامي امور خود به استخاره متوسل مي شوند، به نوعي كه گويي بايد تمامي اعمال و افعالشان در نهايت به نقطه اي به نام استخاره ختم شود.
استخاره هم مانند بسياري از امور، داراي كاركردهايي است كه مهمترين دليل استفاده از آن، رفع شك و ترديد است.
* كاركرد استخاره
بسيار ديده مي شود كه افراد در مراحل مختلف زندگي خود، با مسائلي روبه رو مي شوند كه در جاي خود نيازمند تفكر و تامل و در مواردي، مشاوره و رايزني است و معمولاً در اين موارد، ضرر يا منفعتي عمده در آن كار وجود دارد كه درك و در نهايت بهره برداري از آن، مدنظر افراد و مطلوب آنهاست.
اما گاهي از موارد تشخيص آنچه كه به سود و يا زيان فرد است، از حد معلومات شخصي، تجربيات، مشاوره و رايزني هم مي گذرد ولي بازهم فرد نمي تواند حالت شك و ترديد خود نسبت به موضوع مجهولي كه در كارش واقع شده است را برطرف نمايد.
اگر در معناي استخاره تامل كنيم، آنچه از آن بر مي آيد آن است كه افراد از خداوند طلب خير مي كنند تا بتوانند در كار خود با جديت و آرامش بيشتري به پيش روند. در جامعه ما، استخاره در پاره اي موارد، به راهي براي فرار از بار مسئوليت تبديل شده است و براي عده اي هم به معناي تن آسايي و عدم تحقيق در امور تغيير يافته است.
عده خاصي هم با پرو بال دادن به اين كار و نيز خلق روشهاي جديد براي آن، آنرا تبديل به راهي براي ايجاد درآمد كرده اند و در ديد عده اي هم اين كار بيشتر جنبه سرگرمي پيدا كرده است.
آنچه باعث شده تا گزارش حاضر، در باب استخاره به توضيح و تفسير بپردازد، آن است كه اين مقوله با درك نادرستي كه از آن به عمل آمده است، در موارد بسياري، جلوي تعقل و تفكر افراد را مسدود كرده و در نتيجه ضعف و سستي اراده افراد را نشانه رفته است. آري اراده، درست همان چيزي كه خداوند درصدد تقويت آن در بشر است.
آنچه در اين ميان اهميت دارد اين است كه ما در هيچ موردي نبايد، قدرت عقل و تفكر را تعطيل كنيم. انجام استخاره، پس از تحقق شرايطي است ازجمله آنكه، فرد پس از تدبر و تامل در كارش، خود نتواند به نتيجه مطلوب برسد پس مرحله دومي به نام رايزني و مشورت با افراد آگاه و دانا در اين زمينه، احساس مي شود و چنانچه فرد در اين زمينه بازهم نتوانست صلاح كار خود را دريابد، با توسل به استخاره، سعي مي كند تا خود را از دوراهي درآورد. در واقع ما بايد به اين باور برسيم كه تمامي امور جانبي كه فرد در زندگي خود و براي حل مشكلاتش به كار مي بندد در نهايت بايد به مدد عقل و نيروي تفكر فرد بينجامد، نه آنكه اراده فرد را سست و ناتوان سازد.
استخاره، طلب خير كردن از خداوند است در مسائلي كه شخص مي خواهد انجام دهد. اين بدان صورت است كه انسان هر كاري را مي خواهد انجام دهد بگويد : « استخير الله برحمته خيرةً في عافيةً» يعني: از خداوند طلب خير مي كنم و رحمت او را طلب مي نمايم كه او در عافيت، كار بهتر را برايم فراهم سازد. نوع ديگر استخاره اين است كه در مسائلي كه انسان خير و شر و يا مصلحت و مفسده خويش را تشخيص نمي دهد و يا از آينده كار خبر ندارد و به تعبير روشن تر متحير است كه اين كار به صلاح اوست يا نه، استخاره كند كه خود آدابي دارد و داراي انواع مختلفي است.
حجت الاسلام «محمد حسين صادقي»، معاون آموزش و پژوهش مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني در اين مورد مي گويد: استخاره به معناي طلب خير كردن از خداوند است و اين كه بنده از خداوند خود بخواهد تا او را در انتخاب راه درست از غلط، ياري دهد. استخاره با احراز شرايطي خاص، صحيح مي شود. قرآن به پيامبر دستور مي دهد كه در امورت با مردم مشورت كن. در دين و مكتب ما، هر امري داراي جايگاهي است. استخاره به عنوان يكي از همين موارد، داراي جايگاه خاص خود مي باشد.
* نگاه كارشناسي به مسئله
البته استخاره، خود داراي اصول و قواعد و آداب خاص خود مي باشد. در حقيقت براي استخاره، مراحلي وجود دارد.
مرحله اول، آن است كه فرد، خود تامل كند و با خود بينديشد و چنانچه نتيجه اي از اين امر او را حاصل نشد، در مرحله بعد، به مشورت بپردازد و با استعانت از افراد كاردان، مسئله خود را به شور و مشورت بگذارد. مرحله اي كه در آن استخاره انجام مي گيرد، مرحله اي است كه نه از طريق خود انديشي و نه از طريق مشورت با ديگران به هيچ نتيجه اي نرسيده و ترديد او مرتفع نشده است. در فقه اسلامي داريم آن هنگامي كه مردد و مستاصل شديد، استخاره نماييد.
به اعتقاد بسياري، استفاده بيش از حد از استخاره، در گام اول، اراده انساني را تضعيف خواهد كرد. در حقيقت جايگاه استخاره در زندگي فردي و اجتماعي افراد، بستگي به ميزان اعقادات افراد و ميزان پايبندي آنها دارد. در كل اين حقيقت را بايد بپذيريم كه استخاره، داراي جا و مكان خاصي است و نياز به پايبندي دارد. «رحمت الله ايماني»، از اساتيد حوزه در مدرسه معصوميه (س)، در باب استخاره مي گويد: استخاره به معناي طلب خير و مشورت كردن است و سبب مي شود تا خداوند راه صحيح را به آدمي الهام كند. در حقيقت استخاره ما را از دو راهي بيرون مي آورد.
در هنگام استخاره بايد به خدا توكل كنيم و از او مدد بخواهيم. در واقع در قرآن چيزي به عنوان استخاره وجود ندارد ولي در فقه اسلامي، براي حل مسائل و مشكلات، قرعه مي زنند. البته استخاره به معني كنار گذاشتن عقل و منطق نيست و بيشتر براي رفع شبهه در مسائل جزئي است.
ما بايد بدانيم كه استخاره، كسب علم كردن نيست بلكه رفع ترديد است. در همه حال ما بايد عقل و منطق را ملاك قرار دهيم و به آن به عنوان معين خود بنگريم. «اردشير مختاري»، در مورد استخاره، مي گويد: به شخصه تا به حال استخاره نگرفته ام اما كساني هستند كه انجام داده و نتيجه هم گرفته اند. دليل استخاره نگرفتنم بي اعتقادي من نيست بلكه دليلش آن است كه تا به حال خود را آنقدر مستاصل نديده ام كه اين كار راهگشاي من بوده باشد. واقعيت آن است كه در هر كاري معتقدم كه نيات بايد پاك باشند و از اين رو و با چنين نياتي، من تنها توكل مي كنم و در راه خير به پيش مي روم و به همين دليل است كه هيچگاه نيازي به استخاره نديده ام چرا كه تقدير هر چه باشد محقق خواهد شد.
* استخاره در ميان مردم
او در پاسخ به اين سؤال كه آيا نتيجه ناشي از دو عمل عقل و استخاره با هم در تضاد هستند يا نه، مي گويد: به قطعيت نمي توان يك جواب صريح داد اما آنچه مسلم است اين است كه من در تمامي امورم با عقل و تدبير به پيش مي روم. به اعتقاد من، نحوه استفاده از استخاره هم شرط است. نتيجه چشم و گوش بسته استخاره گرفتن اين است كه در مرحله اي از كار، گير خواهيم افتاد.
اعتقاد شخصي من اين است كه با استخاره، نمي توان كسب علم كرد بلكه تنها مي توان از شك و ترديد بيرون آمد. نبايد چشم ها را بست و استخاره سبب شود كه تعمق و تامل بر مسائل را كنار گذاريم و بي عقل و منطق به پيش رويم. «مهديه محمودي»، دانشجوي حسابداري، نظر متفاوتي در اين زمينه دارد. او مي گويد: وقتي كه در كاري به مشكلي برخورد كنم كه ديگر هيچ راه حلي را پيش پاي خود نبينم، به استخاره متوسل مي شوم. به اين كار بيشتر به جهت اطمينان بخش بودن نگاه مي كنم. من به خدا اطمينان دارم از اين روست كه نسبت به آنچه كه در استخاره برايم رقم مي خورد سر تسليم فرود مي آورم.
من هر زمان كه استخاره مي كنم، در بست پايبند به آنچه كه گرفته ام مي باشم. بيشتر نگاه و باور من از استخاره، همان صلاحي است كه گمان مي كنم خدا بيشتر بر آن واقف است. «كبري برزولي»، ليسانس علوم سياسي، هم در اين زمينه مي گويد: من بيشتر از دو سه مورد تا به حال استخاره نگرفته ام. من براي رفع هر شكي تلاش مي كنم تا با تحقيق در اين زمينه، جهل خود را برطرف كنم و از اين رو معتقدم كه استخاره گرفتن، چنانچه به جاي تحقيق بخواهد عملي شود اصلاً كار غلطي است. بايد به ياد داشت كه در وراي هر عملي، نيتي است و چه بسا آن نيت بايد درست و بي آلايش باشد تا بتوان بهترين نتيجه را از آن عمل حاصل كرد.
در باور عده اي از ما، برخي مسائل و موضوعات، با هم درآميخته اند و اين آميختگي به حدي است كه خود آن افراد هم در مقياس وسيع و عمده تر، دچار اشتباه و دوگانگي مي شوند. استخاره گرفتن هم يكي از اين موارد است. شايد اين تصور غالب برخي از ماست كه گمان مي كنيم براي هر كاري بايد استخاره كنيم، حتي اموري كه در نتيجه آن به قطعيت رسيده ايم يا عده اي گمان مي كنند انجام اين كار در پس هر عملي، واجب ديني و اخلاقي است.
اما هنوز هستند كساني كه در مواقع حساس، بازهم تا آنجا كه جا داشته باشد، تامل و تحقيق را در باره امور خود به كار مي بندند تا با استمداد از قوه عقل به نتيجه برسند و آن هنگام هم كه به هر دليل، توازن ميان دو حالت ترديد و يقين را نتوانستند به قدرت عقل و مشورت تغير دهند، با ايماني قوي به خداوند، دست به استخاره مي زنند و به هرآنچه كه مي آيد، پايبند مي مانند. نويسنده: زهرا ترحّمي
http://www.hamseda.ir/files/fa/news/1387/2/5/768_223.jpg
براي بسياري از ما پيش آمده است كه در مواردي، بر سر دوراهي قرار گرفته ايم. مردد شده ايم كه كاري را انجام دهيم يا نه و شايد با همين زمينه فكري، به استخاره روي آورده باشيم. اما تا به حال به اين فكر كرده ايم كه استخاره از چه جايگاهي در قرآن و در زندگي اجتماعي ما برخوردار است.
استخاره، به معني طلب خير كردن است. در بين متشرعين، چنين مرسوم است كه هرگاه انسان بين انجام دادن كاري كه پس از مشورت نمودن با اهل خبره و رعايت همه جوانب مثبت و منفي آن، هم چنان مردد و متحير در انجام و يا ترك آن است، از راه استخاره كه مشورت با خداوند است به رفع تحير و ترديد در آن كار مي پردازد.
* استخاره و دلايل روي آوردن به آن
انسان پس از مشورت با افراد عاقل و مؤمن اگر راه به جايي نبرد و همچنان متحير و سرگردان ماند، مي تواند كه با رعايت شرايطي، استخاره كند. زندگي انسان اين موجود پيچيده، همواره داراي ابعاد و زواياي مبهم و نامعلومي بوده است كه گاه او را وادار مي كرد تا براي علم به هر چه كه نمي دانست، روي به سحر و جادو و اعمال غريب آورد.
اگرچه كه پيشرفت علم و تكنولوژي، پاسخي مناسب براي بسياري از سؤالات آدمي فراهم كرد، اما خود، مجموعه سؤالات جديدتري را در ذهن آدمي ايجاد كرد و بي پاسخ ر ها كرد.
يكي از شيوه هايي كه افراد به منظور رفع جهل و ترديد و گاه براي آگاهي از آينده از آن كمك مي گيرند، «استخاره» است كه امروزه دامنه، تنوع و ابعاد گسترده اي يافته است و در جامعه شاهد آنيم. در اين مورد حتي كافيست تا از طريق يك جست وجوي اينترنتي، تحت عنوان استخاره، به وضوح پايگاههاي متعددي كه فقط به اين منظور تشكيل شده اند را ببينيم.
در حقيقت همه اين موارد، گوياي اين حقيقت است كه ميل به كشف حقايق و نادانسته ها، هنوز هم در ميان افراد انساني وجود دارد و تمامي اين اعمال، ترفند ها و به عبارتي، راهكار بشر براي فائق آمدن بر نادانسته هاي بسياري است كه با آن روبه روست.
* استخاره به چه معناست
اما براستي استخاره به چه معناست و اين مقوله داراي چه ابعاد و شمولي است به باور بسياري از ما، استخاره به راهي براي فائق آمدن بر جهل مبدل شده است. از اين رو چنين شيوه نگرشي، باور غالب بسياري از افراد در جامعه شده است. اما آيا همه ما با استخاره، معاني و تعاريف خاص آن، شيوه ها و كاربردهايش آشنايي داريم و در صورت دست زدن به آن، در نهايت پايبند به آن خواهيم بود يا نه مهمترين چيزي كه در باب استخاره بايد مد نظر قرار دهيم اين است كه استخاره، با احراز شرايطي، به منظور رفع شبه و ترديد است و هرگز نبايد با استعانت از آن، كاربرد عقل و منطق را تعطيل كرد و از تحقيق شايسته درباره آن مسئله و روشن سازي ابعاد مختلف قضيه، كوتاهي كرد.
* مفهوم شناسي
استخاره، به معناي طلب خير كردن است و آنگاه كه بوسيله قرآن انجام مي شود، بدين معناست كه ما از خداوند طلب خير مي نماييم تا راه را به ما نشان دهد. اما امروزه كاربرد استخاره در زندگي ما بسيار متفاوت شده است. بسياري از مردم، در تمامي امور خود به استخاره متوسل مي شوند، به نوعي كه گويي بايد تمامي اعمال و افعالشان در نهايت به نقطه اي به نام استخاره ختم شود.
استخاره هم مانند بسياري از امور، داراي كاركردهايي است كه مهمترين دليل استفاده از آن، رفع شك و ترديد است.
* كاركرد استخاره
بسيار ديده مي شود كه افراد در مراحل مختلف زندگي خود، با مسائلي روبه رو مي شوند كه در جاي خود نيازمند تفكر و تامل و در مواردي، مشاوره و رايزني است و معمولاً در اين موارد، ضرر يا منفعتي عمده در آن كار وجود دارد كه درك و در نهايت بهره برداري از آن، مدنظر افراد و مطلوب آنهاست.
اما گاهي از موارد تشخيص آنچه كه به سود و يا زيان فرد است، از حد معلومات شخصي، تجربيات، مشاوره و رايزني هم مي گذرد ولي بازهم فرد نمي تواند حالت شك و ترديد خود نسبت به موضوع مجهولي كه در كارش واقع شده است را برطرف نمايد.
اگر در معناي استخاره تامل كنيم، آنچه از آن بر مي آيد آن است كه افراد از خداوند طلب خير مي كنند تا بتوانند در كار خود با جديت و آرامش بيشتري به پيش روند. در جامعه ما، استخاره در پاره اي موارد، به راهي براي فرار از بار مسئوليت تبديل شده است و براي عده اي هم به معناي تن آسايي و عدم تحقيق در امور تغيير يافته است.
عده خاصي هم با پرو بال دادن به اين كار و نيز خلق روشهاي جديد براي آن، آنرا تبديل به راهي براي ايجاد درآمد كرده اند و در ديد عده اي هم اين كار بيشتر جنبه سرگرمي پيدا كرده است.
آنچه باعث شده تا گزارش حاضر، در باب استخاره به توضيح و تفسير بپردازد، آن است كه اين مقوله با درك نادرستي كه از آن به عمل آمده است، در موارد بسياري، جلوي تعقل و تفكر افراد را مسدود كرده و در نتيجه ضعف و سستي اراده افراد را نشانه رفته است. آري اراده، درست همان چيزي كه خداوند درصدد تقويت آن در بشر است.
آنچه در اين ميان اهميت دارد اين است كه ما در هيچ موردي نبايد، قدرت عقل و تفكر را تعطيل كنيم. انجام استخاره، پس از تحقق شرايطي است ازجمله آنكه، فرد پس از تدبر و تامل در كارش، خود نتواند به نتيجه مطلوب برسد پس مرحله دومي به نام رايزني و مشورت با افراد آگاه و دانا در اين زمينه، احساس مي شود و چنانچه فرد در اين زمينه بازهم نتوانست صلاح كار خود را دريابد، با توسل به استخاره، سعي مي كند تا خود را از دوراهي درآورد. در واقع ما بايد به اين باور برسيم كه تمامي امور جانبي كه فرد در زندگي خود و براي حل مشكلاتش به كار مي بندد در نهايت بايد به مدد عقل و نيروي تفكر فرد بينجامد، نه آنكه اراده فرد را سست و ناتوان سازد.
استخاره، طلب خير كردن از خداوند است در مسائلي كه شخص مي خواهد انجام دهد. اين بدان صورت است كه انسان هر كاري را مي خواهد انجام دهد بگويد : « استخير الله برحمته خيرةً في عافيةً» يعني: از خداوند طلب خير مي كنم و رحمت او را طلب مي نمايم كه او در عافيت، كار بهتر را برايم فراهم سازد. نوع ديگر استخاره اين است كه در مسائلي كه انسان خير و شر و يا مصلحت و مفسده خويش را تشخيص نمي دهد و يا از آينده كار خبر ندارد و به تعبير روشن تر متحير است كه اين كار به صلاح اوست يا نه، استخاره كند كه خود آدابي دارد و داراي انواع مختلفي است.
حجت الاسلام «محمد حسين صادقي»، معاون آموزش و پژوهش مركز تخصصي تفسير و علوم قرآني در اين مورد مي گويد: استخاره به معناي طلب خير كردن از خداوند است و اين كه بنده از خداوند خود بخواهد تا او را در انتخاب راه درست از غلط، ياري دهد. استخاره با احراز شرايطي خاص، صحيح مي شود. قرآن به پيامبر دستور مي دهد كه در امورت با مردم مشورت كن. در دين و مكتب ما، هر امري داراي جايگاهي است. استخاره به عنوان يكي از همين موارد، داراي جايگاه خاص خود مي باشد.
* نگاه كارشناسي به مسئله
البته استخاره، خود داراي اصول و قواعد و آداب خاص خود مي باشد. در حقيقت براي استخاره، مراحلي وجود دارد.
مرحله اول، آن است كه فرد، خود تامل كند و با خود بينديشد و چنانچه نتيجه اي از اين امر او را حاصل نشد، در مرحله بعد، به مشورت بپردازد و با استعانت از افراد كاردان، مسئله خود را به شور و مشورت بگذارد. مرحله اي كه در آن استخاره انجام مي گيرد، مرحله اي است كه نه از طريق خود انديشي و نه از طريق مشورت با ديگران به هيچ نتيجه اي نرسيده و ترديد او مرتفع نشده است. در فقه اسلامي داريم آن هنگامي كه مردد و مستاصل شديد، استخاره نماييد.
به اعتقاد بسياري، استفاده بيش از حد از استخاره، در گام اول، اراده انساني را تضعيف خواهد كرد. در حقيقت جايگاه استخاره در زندگي فردي و اجتماعي افراد، بستگي به ميزان اعقادات افراد و ميزان پايبندي آنها دارد. در كل اين حقيقت را بايد بپذيريم كه استخاره، داراي جا و مكان خاصي است و نياز به پايبندي دارد. «رحمت الله ايماني»، از اساتيد حوزه در مدرسه معصوميه (س)، در باب استخاره مي گويد: استخاره به معناي طلب خير و مشورت كردن است و سبب مي شود تا خداوند راه صحيح را به آدمي الهام كند. در حقيقت استخاره ما را از دو راهي بيرون مي آورد.
در هنگام استخاره بايد به خدا توكل كنيم و از او مدد بخواهيم. در واقع در قرآن چيزي به عنوان استخاره وجود ندارد ولي در فقه اسلامي، براي حل مسائل و مشكلات، قرعه مي زنند. البته استخاره به معني كنار گذاشتن عقل و منطق نيست و بيشتر براي رفع شبهه در مسائل جزئي است.
ما بايد بدانيم كه استخاره، كسب علم كردن نيست بلكه رفع ترديد است. در همه حال ما بايد عقل و منطق را ملاك قرار دهيم و به آن به عنوان معين خود بنگريم. «اردشير مختاري»، در مورد استخاره، مي گويد: به شخصه تا به حال استخاره نگرفته ام اما كساني هستند كه انجام داده و نتيجه هم گرفته اند. دليل استخاره نگرفتنم بي اعتقادي من نيست بلكه دليلش آن است كه تا به حال خود را آنقدر مستاصل نديده ام كه اين كار راهگشاي من بوده باشد. واقعيت آن است كه در هر كاري معتقدم كه نيات بايد پاك باشند و از اين رو و با چنين نياتي، من تنها توكل مي كنم و در راه خير به پيش مي روم و به همين دليل است كه هيچگاه نيازي به استخاره نديده ام چرا كه تقدير هر چه باشد محقق خواهد شد.
* استخاره در ميان مردم
او در پاسخ به اين سؤال كه آيا نتيجه ناشي از دو عمل عقل و استخاره با هم در تضاد هستند يا نه، مي گويد: به قطعيت نمي توان يك جواب صريح داد اما آنچه مسلم است اين است كه من در تمامي امورم با عقل و تدبير به پيش مي روم. به اعتقاد من، نحوه استفاده از استخاره هم شرط است. نتيجه چشم و گوش بسته استخاره گرفتن اين است كه در مرحله اي از كار، گير خواهيم افتاد.
اعتقاد شخصي من اين است كه با استخاره، نمي توان كسب علم كرد بلكه تنها مي توان از شك و ترديد بيرون آمد. نبايد چشم ها را بست و استخاره سبب شود كه تعمق و تامل بر مسائل را كنار گذاريم و بي عقل و منطق به پيش رويم. «مهديه محمودي»، دانشجوي حسابداري، نظر متفاوتي در اين زمينه دارد. او مي گويد: وقتي كه در كاري به مشكلي برخورد كنم كه ديگر هيچ راه حلي را پيش پاي خود نبينم، به استخاره متوسل مي شوم. به اين كار بيشتر به جهت اطمينان بخش بودن نگاه مي كنم. من به خدا اطمينان دارم از اين روست كه نسبت به آنچه كه در استخاره برايم رقم مي خورد سر تسليم فرود مي آورم.
من هر زمان كه استخاره مي كنم، در بست پايبند به آنچه كه گرفته ام مي باشم. بيشتر نگاه و باور من از استخاره، همان صلاحي است كه گمان مي كنم خدا بيشتر بر آن واقف است. «كبري برزولي»، ليسانس علوم سياسي، هم در اين زمينه مي گويد: من بيشتر از دو سه مورد تا به حال استخاره نگرفته ام. من براي رفع هر شكي تلاش مي كنم تا با تحقيق در اين زمينه، جهل خود را برطرف كنم و از اين رو معتقدم كه استخاره گرفتن، چنانچه به جاي تحقيق بخواهد عملي شود اصلاً كار غلطي است. بايد به ياد داشت كه در وراي هر عملي، نيتي است و چه بسا آن نيت بايد درست و بي آلايش باشد تا بتوان بهترين نتيجه را از آن عمل حاصل كرد.
در باور عده اي از ما، برخي مسائل و موضوعات، با هم درآميخته اند و اين آميختگي به حدي است كه خود آن افراد هم در مقياس وسيع و عمده تر، دچار اشتباه و دوگانگي مي شوند. استخاره گرفتن هم يكي از اين موارد است. شايد اين تصور غالب برخي از ماست كه گمان مي كنيم براي هر كاري بايد استخاره كنيم، حتي اموري كه در نتيجه آن به قطعيت رسيده ايم يا عده اي گمان مي كنند انجام اين كار در پس هر عملي، واجب ديني و اخلاقي است.
اما هنوز هستند كساني كه در مواقع حساس، بازهم تا آنجا كه جا داشته باشد، تامل و تحقيق را در باره امور خود به كار مي بندند تا با استمداد از قوه عقل به نتيجه برسند و آن هنگام هم كه به هر دليل، توازن ميان دو حالت ترديد و يقين را نتوانستند به قدرت عقل و مشورت تغير دهند، با ايماني قوي به خداوند، دست به استخاره مي زنند و به هرآنچه كه مي آيد، پايبند مي مانند. نويسنده: زهرا ترحّمي