ریپورتر
15th March 2009, 07:09 PM
اف-14 جنگنده بال متغير پيشرفته اي است كه بديلي سيستم هاي پيچيده اش، به كامپيوتر پرنده مشهور شد. اين هواپيما بسيار گران قيمت، قادر به پرواز در همه گونه شرايط جوي با عملكرد بهينه است.
در اواخر دهه 1960 وزارت دفاع امريكا براي كاهش ضعف هواپيما هايي مثل اف-4 و اف-111 در برابر تهديد هواپيماهاي ميگ-25، مناقصه ي وي. اف. ايكس. را براي ساخت يك جنگنده ي ناو نشين جديد مطرح كرد. در ان زمان، شركت نه چندان موفق گرومن با ناكامي هاي متعددي روبرو شده بود. اما اين بار، طرح پيشنهادي گرومن،؟ از بين 6000 طرح ديگر، برنده مناقصه شد.
ويژگي بارز طرح گرومن، بال هاي متغيرش بود كه باعث مي شد فضاي كمتري بر روي ناو هواپيما بر اشغال شود، به باند كوتاهتري نياز باشد، و در داگ فايت هوايي كاراتر عمل كند. حاصل كار گرومن اف-14 (تامكت) در 21 دسامبر 1970 نخستين پرواز ازمايشي را با موفقيت انجام داد. ولي در دومين پرواز دچار سانحه شد. پس از رفع مشكل پروازهاي ازمايشي، پيش نمونه ديگري ساخته شد، از 24 مه 1971 مجددا ازمايش هاي پروازي اغاز شد.
از ويژگي هاي مهم تامكت، سيستم پيشرفته كنترل سلاح ان است كه از موشك هاي فونيكس ساخت شركت هيوز استفاده مي كند. اين سيستم قادر به دريابي همزمان24 هدف در فاصله 120-320 كيلومنري( تابع ابعاد هدف)، وهمچنين شكار همزمان 6 هرف انتخابي در ارتفاع ها و سزعت هاي مختلف با شش فروند موشك فونيكس است.
در اولين قرار داد فروش، مقرر شد كه 12 فروند از اين هواپيما براي نيروي دريايي ساخته شود. ولي ساخت فقط 7 فروند ار انها ، شركت گرومن را تقريبا ورشكسته كرد، چون در حين توليد قيمت هر فروند ان 7.3 ميليون دلار پيش بيني شده اوليه به 11 ميليون دلار رسيده بود. به اين ترتيب، تامكت گران قيمت ترين واپيكاي رده ي خودش شد. گرومن كه گرفتاريهاي مالي ديگر هم داشت، و ضمنا كم توجهي نيروي دريايي مواجه بود. توجه شاه ايران را با تلاش هاي فراوان را به تامكت جلب كرد و در دولت ايالات متحده هم موانع فروش اين جنگنده را به ايران را بر طرف كرد. سرانجام با انعقاد قرار داد 2 ميليارد دلاري با ايران براي فروش 80 فروند تامكت در ژوئن 1974 گرومن از خطر ورشكستگي نجات يافت، و برنام ي تامكت مجددا فعال شد. هواپيماي در خواستي ايران در طول سال هاي 1976 و 1978 تحويل شدند، و اين معامله مبناي مبادله ي خلبانان و تكنسين ها براي امور اموزشي فني و خدماتي شد.
با بروز چتدين جادثه ترديد هايي نسبت به موتور ساخت پرات اتد ويتني به وجود امد. از همان اوايل دهه1970 با تغيير اساسي موتور، مدل اف-14 بي ساخته شد مه نسبت به مدل قبلب عملكرد پروازي بهتري داشت مانند: 40% كاهش شعاع دور زدن، 21% افزايش شتاب قابل تحمل g ، 80% افزايش برد.
توليد اين هواپيما تا سال 1987 ادامه داشت و مجموعا 557 فروند از ان ساخته شد.
با تغيير اسايس موتور، مشكلات پيشرانهبه نتيجه رسيد، و اين بار موتور اف-110 ساخت جنرال الكتريك جانشين موتور پرات اند ويتني شد. در 29 دسامبر 1986 ازمايشات پروازي تامكت جديد يعني مدل D اغاز شد. بر خلاف مدل قبلي مه به سيستم هاي انالوگ مجهز بود، باعث افزايش 61% سرعت صعود و 62% افزايش شعاع عملياتي شده، و امكان فر خاستن از روي عرشه بدون استفاده از پس سوز را فراهم كرد. اين نوع از اف-14 را اف-14 پلاس نيز مي گويند كه اولين فروند از اين هواپيما در سال1990 به نيروي دريايي تحويل داده شد.
ديگرمشخصات
اف 14 مدل اي
نيروگاه:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">دو تا موتور پرات اند ويتني TF30-P-412A <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين رانش موتور( با پس سوز): KN93 <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">ظرفيت مخازن سوخت داخلي: 9029 ليتر
قادر به حمل دو مخزن سوخت رها كردني 1011 ليتري
ابعاد:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l4 level1 lfo2; tab-stops: list 36.0pt">دهانه بال: 19.54 متر تا 10.15 متر
زاويه پس گرايي بال:
(در لبه حمله، براب نشستن بر روي ناو هواپيما بر): 75 درجه
(در لبه حمله، بيشترين): 68 درجه
(در لبه حمله، كمترين): 20 درجه
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l3 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt">طول: 19.10 متر
ارتفاع: 4.88 متر
وزن ها:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l0 level1 lfo4; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين بار جنگي: 6577 كيلو گرم <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l0 level1 lfo4; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين وزن برخاستن: 33724 كيلو گرم
وزن فرود: 23510 كيلو گرم
عملكرد پروازي:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين سرعت افقي(در ارتفاع پايين): 1.2 ماخ <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين سرعت كروز: 1019-741 كيلو متر بر ساعت <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">سرعت واماندگي: 213 كيلومتر بر ساعت <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين نرخ صعود: 9140 متر بر دقيقه <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">كمترين مسافت برخاستن: 430 متر <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">كمترين مسافت فرود: 884 متر <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">سقف پروازي: 15240 متر
برد (با سوخت بيروني): 3220 كيلومتر
تسليحات:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l5 level1 lfo6; tab-stops: list 36.0pt">يك قبضه توپ هوايي 20ميايمتري با 675 گلوله <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l5 level1 lfo6; tab-stops: list 36.0pt">4 فروند موشك اسپارو يا 4 فروند موشك فونيكس در زير بدنه
يك پايه تقب تسليحات در زير قسمت ثابت هر بال با امكان نصب 4 تاسايدويندر يا 2 تا اسپارو، و يا 2 فروند فونيكس اضافي با 2 فرمند سايدويندر
مجهز به سيستم هاي جنگ الكترونيك و پخش كننده هاي پوشالمينيوم و شعله نما
در اواخر دهه 1960 وزارت دفاع امريكا براي كاهش ضعف هواپيما هايي مثل اف-4 و اف-111 در برابر تهديد هواپيماهاي ميگ-25، مناقصه ي وي. اف. ايكس. را براي ساخت يك جنگنده ي ناو نشين جديد مطرح كرد. در ان زمان، شركت نه چندان موفق گرومن با ناكامي هاي متعددي روبرو شده بود. اما اين بار، طرح پيشنهادي گرومن،؟ از بين 6000 طرح ديگر، برنده مناقصه شد.
ويژگي بارز طرح گرومن، بال هاي متغيرش بود كه باعث مي شد فضاي كمتري بر روي ناو هواپيما بر اشغال شود، به باند كوتاهتري نياز باشد، و در داگ فايت هوايي كاراتر عمل كند. حاصل كار گرومن اف-14 (تامكت) در 21 دسامبر 1970 نخستين پرواز ازمايشي را با موفقيت انجام داد. ولي در دومين پرواز دچار سانحه شد. پس از رفع مشكل پروازهاي ازمايشي، پيش نمونه ديگري ساخته شد، از 24 مه 1971 مجددا ازمايش هاي پروازي اغاز شد.
از ويژگي هاي مهم تامكت، سيستم پيشرفته كنترل سلاح ان است كه از موشك هاي فونيكس ساخت شركت هيوز استفاده مي كند. اين سيستم قادر به دريابي همزمان24 هدف در فاصله 120-320 كيلومنري( تابع ابعاد هدف)، وهمچنين شكار همزمان 6 هرف انتخابي در ارتفاع ها و سزعت هاي مختلف با شش فروند موشك فونيكس است.
در اولين قرار داد فروش، مقرر شد كه 12 فروند از اين هواپيما براي نيروي دريايي ساخته شود. ولي ساخت فقط 7 فروند ار انها ، شركت گرومن را تقريبا ورشكسته كرد، چون در حين توليد قيمت هر فروند ان 7.3 ميليون دلار پيش بيني شده اوليه به 11 ميليون دلار رسيده بود. به اين ترتيب، تامكت گران قيمت ترين واپيكاي رده ي خودش شد. گرومن كه گرفتاريهاي مالي ديگر هم داشت، و ضمنا كم توجهي نيروي دريايي مواجه بود. توجه شاه ايران را با تلاش هاي فراوان را به تامكت جلب كرد و در دولت ايالات متحده هم موانع فروش اين جنگنده را به ايران را بر طرف كرد. سرانجام با انعقاد قرار داد 2 ميليارد دلاري با ايران براي فروش 80 فروند تامكت در ژوئن 1974 گرومن از خطر ورشكستگي نجات يافت، و برنام ي تامكت مجددا فعال شد. هواپيماي در خواستي ايران در طول سال هاي 1976 و 1978 تحويل شدند، و اين معامله مبناي مبادله ي خلبانان و تكنسين ها براي امور اموزشي فني و خدماتي شد.
با بروز چتدين جادثه ترديد هايي نسبت به موتور ساخت پرات اتد ويتني به وجود امد. از همان اوايل دهه1970 با تغيير اساسي موتور، مدل اف-14 بي ساخته شد مه نسبت به مدل قبلب عملكرد پروازي بهتري داشت مانند: 40% كاهش شعاع دور زدن، 21% افزايش شتاب قابل تحمل g ، 80% افزايش برد.
توليد اين هواپيما تا سال 1987 ادامه داشت و مجموعا 557 فروند از ان ساخته شد.
با تغيير اسايس موتور، مشكلات پيشرانهبه نتيجه رسيد، و اين بار موتور اف-110 ساخت جنرال الكتريك جانشين موتور پرات اند ويتني شد. در 29 دسامبر 1986 ازمايشات پروازي تامكت جديد يعني مدل D اغاز شد. بر خلاف مدل قبلي مه به سيستم هاي انالوگ مجهز بود، باعث افزايش 61% سرعت صعود و 62% افزايش شعاع عملياتي شده، و امكان فر خاستن از روي عرشه بدون استفاده از پس سوز را فراهم كرد. اين نوع از اف-14 را اف-14 پلاس نيز مي گويند كه اولين فروند از اين هواپيما در سال1990 به نيروي دريايي تحويل داده شد.
ديگرمشخصات
اف 14 مدل اي
نيروگاه:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">دو تا موتور پرات اند ويتني TF30-P-412A <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين رانش موتور( با پس سوز): KN93 <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l1 level1 lfo1; tab-stops: list 36.0pt">ظرفيت مخازن سوخت داخلي: 9029 ليتر
قادر به حمل دو مخزن سوخت رها كردني 1011 ليتري
ابعاد:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l4 level1 lfo2; tab-stops: list 36.0pt">دهانه بال: 19.54 متر تا 10.15 متر
زاويه پس گرايي بال:
(در لبه حمله، براب نشستن بر روي ناو هواپيما بر): 75 درجه
(در لبه حمله، بيشترين): 68 درجه
(در لبه حمله، كمترين): 20 درجه
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l3 level1 lfo3; tab-stops: list 36.0pt">طول: 19.10 متر
ارتفاع: 4.88 متر
وزن ها:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l0 level1 lfo4; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين بار جنگي: 6577 كيلو گرم <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l0 level1 lfo4; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين وزن برخاستن: 33724 كيلو گرم
وزن فرود: 23510 كيلو گرم
عملكرد پروازي:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين سرعت افقي(در ارتفاع پايين): 1.2 ماخ <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين سرعت كروز: 1019-741 كيلو متر بر ساعت <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">سرعت واماندگي: 213 كيلومتر بر ساعت <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">بيشترين نرخ صعود: 9140 متر بر دقيقه <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">كمترين مسافت برخاستن: 430 متر <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">كمترين مسافت فرود: 884 متر <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l2 level1 lfo5; tab-stops: list 36.0pt">سقف پروازي: 15240 متر
برد (با سوخت بيروني): 3220 كيلومتر
تسليحات:
<LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l5 level1 lfo6; tab-stops: list 36.0pt">يك قبضه توپ هوايي 20ميايمتري با 675 گلوله <LI class=MsoNormal dir=rtl style="TEXT-JUSTIFY: kashida; TEXT-ALIGN: justify; TEXT-KASHIDA: 0%; mso-list: l5 level1 lfo6; tab-stops: list 36.0pt">4 فروند موشك اسپارو يا 4 فروند موشك فونيكس در زير بدنه
يك پايه تقب تسليحات در زير قسمت ثابت هر بال با امكان نصب 4 تاسايدويندر يا 2 تا اسپارو، و يا 2 فروند فونيكس اضافي با 2 فرمند سايدويندر
مجهز به سيستم هاي جنگ الكترونيك و پخش كننده هاي پوشالمينيوم و شعله نما