وحید 0319
15th September 2012, 02:03 PM
معماری در حقیقت تنها معرفت ها و تئوریهای مربوط به موضوع بنا نمی باشد و از لحظه شکل گیری نطفه ایده ای در ذهن تا آخرین ذرات خاکستری خاطره ای از بنایی که زمانی وجود داشته , را در بر می گیرد, در این وادی “هنگامه تحقق“ نقطه اوج این مسیر خلق مدام است .رسیدن به این مهم در گرو بینشی ژرف و نگاهی جامع و متخصصانه در خلق , طرح و هدایت موضوعات و پروژه های معماری می باشد ، اگرچه عوامل بسیاری از جمله شرایط فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی ، بومی ، اقلیمی , تکنولوژیکی و … در جهت گیری این مسیر تاثیرگذار و بعضاً تعیین کننده می باشند ولی شناخت و درک منتهی به بینشی استوار بر شرایط موجود و بهره مندی از آگاهی و استعداد و توانایی ها ، می تواند هدایت گر ایده های ناب به سوی واقعیت کالبدی و اجتماعی فضای معماری بوده و پیوند تاریخی کاربری ، پایداری و زیبایی را بدون تصور جدایی هر یک از دیگری ، معنا بخشد .
با نگاهی به تجربیات و تحولات اخیر دنیای حرفه ای و آکادمیک معماری می توان به این واقعیت رسید که دیگر معماری صرفا در پی پاسخ به نیازهای از پیش تعریف شده , مقطعی و منحصر به فرد مخاطبان نمی باشد بلکه در پی اثبات خود به عنوان موجودی پویا , تغییرپذیر ,همسو با اکولو ژی و … بوده ودر این راستا درک نوینی از ویژگیها و قابلیت های ساختاری , ریخت شناختی و رفتاری خود را طلب می کند. برداشت مفهوم و قالب جدید و پویایی از کارکرد وتغییر و تکامل در نحوه نگرش به آن درعوض انحصاری و اختصاصی کردن فضا ها برای عملکرد های خاص و گاها زودگذربا اتکا به قابلیتهای ماهوی معماری به مثابه موجودی خود-سازمانده و کنشی امکان پذیر است.
گروه دو مقدمات طراحی معماری دو دانشکده معماری دانشگاه آزاد شیراز با هدف ایجاد درک نوین و متکاملی از فرایند طراحی و پس از گذر از تجربه های مرسوم مقوله های کارکردی , فرمال و فضا ساز و تجزیه و تحلیل نقش آنها در شکل دهی به عناصر معماری در پروژه های پیشین ; درپروژه ای که ذکر آن در پیش رو خواهد آمد سعی بر آن دارد که با نگاهی نو به مقوله فضا و بهره جویی از قابلیتهای تکثیر و خودسازماندهی اجزای تشکیل دهنده آن به مثابه عامل دخالت کننده در خلق و پیش تعریف کارکرد بپردازد .
این کوشش با نگاهی ریزبینانه به ماهیت فرایند فضا ساز و اجرا-محورمعماری و درک آن به عنوان جزئی ازارگانیسم محیطی در کنار بهره گیری از قابلیت های مواد و عناصر تشکیل دهنده فضا ; به شکلی جسورانه نقش تعیین کننده کارکرد در شکل دهی به فضا را مورد تشکیک قرار داده و آنرا در حدود عاملی تاثیر گذار باقی می گذارد !.
در این راستا پروژه “مدول تکثیر شونده فضا ساز” با هدف رسیدن به بیشترین سطح فضای در بر گرفته با کمترین ماده, ساده و کاربردی ترین اتصالات طرح گردید; به نحوی که موجودات نهایی خلق شده به واسطه ریاضیات و هندسه تکثیرشان و نوع اتصالات و اعضای خود – با حفظ قابلیت ایستایی – دارای نهایت انعطاف جهت جرح و تعدیل و بسط و گسترش خود بوده و این ویژگی زمینه را برای میزبانی گستره وسیعی از کارکردهای هم خوان و هم ساز با ماهیت پروژه فراهم آورد. رسیدن به جایگاهی همسو با اهداف طرح شده حتی در حدود یک پروژه دانشجویی برخوردی چند بعدی ودر عین حال تعدیل شده را طلب می کرد ; با توجه به این موضوع و در نظر داشتن محدودیت های موجود, جهت پیشبرد این سوژه سیاست گذاری راهبردی چندهدفی با تاکید بر نقاط قوت بر آمده از طی مسیر با شرایط و اهداف اولیه زیر طرح ریزی شد:
۱- ایجاد درک اولیه دانشجویان از ابعاد موضوعی-معنایی-تئوریک و اجرایی سوژه و بررسی بازخورد آن جهت به کار گرفتن حداکثر توان آنها در پیشبرد پروژه در قالب گروه های ۳ تا ۴ نفره.
۲- تعریف پروژه در حدود سوژه ای فضاساز با بهره گیری از الهامات ومفاهیم درون موضوعی معماری و مبانی مطالعه شده همراه با سوژه وسعی در تمرکز بر ریاضیات و هندسه موضوعات مورد مطالعه جهت برداشت هر چه ملموس تر و بی واسطه آنها بدون تاکید همزمان بر جنبه های دیگر تاثیر گذار بر پروژه.
۳- تعریف پروژه در حدود مدل, با مقیاس واقعی جهت درک و تجربه یک فرایند کامل طرح و ساخت تا مرحله فائق آمدن بر محدودیتهای اجرایی , استاتیک , موضوعی و …
۴- باز تعریف و تزریق جنبه های دیگر تاثیر گذاربر فرایند خلق در مراحل پیشرفته تراجرای پروژه .
۵- درک قابلیت و ماهیت مواد و مصالح مصرفی از جنبه های پایداری و مواجهه با نیرو های درونی و محیطی , درک و کشف نقش پذیری آنها در رشد تکاملی و بهینه گرای مدول پایه , درک و استفاده از کیفیت های زیبایی شناسانه مواد و شناخت و استفاده از قابلیت همسازی و بازگشت پذیری به طبیعت .
۶- ایجاد درک و شناخت دانشجویان از یک پروژه معماری به عنوان مقوله ای چند بعدی و در بر گیرنده جنبه های فضاساز , کارکردی , استاتیک و بوم شناختی و همچنین درک ماهیت مواد و مصالح مصرفی-روشها و فرایندهای ساخت و جستجوی ظرفیت های معمارانه نظام های مادی.
در اینجا پس از تدوین اهداف راهبردی و در مسیر پرداختن به فرایند انجام کار به بخشی از محدودیت ها و موانع پیش رو که موجب ایجاد برخی چالشها در فرایند انجام کار شده بود اشاره شده است :
نبود شناخت کافی و صحیح دانشجویان از سیستم کارگاهی تا پیش از این.
عدم وجود تجربه و روند مستمر و مشخص در دروس این ترم و ترمهای گذشته
نبود امکانات و فضای مناسب, کافی و لازم و مرتبط با فعالیتهایی از این نوع
عدم تسلط دانشجویان به نرم افزارهای کمکی دیجیتال!
نوین بودن این مسیر برخورد به طرح موضوع و روش اجرایی آن …
فرایند انجام کار ( از تعریف پروژه تا هنگامه تحقق)
مدت انجام و ارائه : ۵ هفته
۱- طرح موضوع و ارائه کنفرانس توسط اساتید درس به منظور آشنا کردن دانشجویان با مقوله مورد نظر.
۲- تعریف سوژه های مطالعاتی همسو و همگون با موضوع در قالب گروه های مطالعاتی و ارائه کنفرانس های دانشجویی و ایجاد محیط بحث و جدل به منظور جستجوی روشهای تاثیر پذیری و تاثیر گذاری مقولات مطرح شده در نظام کشف و تکثیر مدول پایه (پایداری-بیونیک-مورفو-اکولوژی-فرکتال-توپولوژیک-نا اقلیدسی)
۳- طراحی و کشف مدول پایه در مقیاس ۱۰/۱ و بررسی و تجزیه و تحلیل قابلیت های مختلف تکثیر آن به شکلی که ظرفیت های معمارانه و فضا ساز خود را ارائه دهند.
۴- برخورد همزمان به مقوله چگونگی رشد مدول پایه به منظور شکل گیری فضا از یک طرف و از طرفی ساخت یک نمونه اولیه و آزمایشی در مقیاس واقعی از مدول پایه جهت آزمایشات و کنترل های اولیه ویژگیهای مواد مصرفی , استاتیک و دینامیک , اتصالات , مقیاس بخشی و ….
۵- سعی در کشف روش های خود سازماندهی فرم ها با الهام ازبافت ها , نظامات و اتفاقات طبیعی ارگانیسم های محیطی , آزمون رشد اتفاقی مدول پایه و تکثیر های ناشی از آن به منظور فرم یافتن , کشف ریاضیات رشد و هند سه مرتبط با آن ,تاثیرات بستر قرارگیری سوژه و… با حفظ ماهیت ایستا یی و فضا ساز آن.
۶- بازسازی مدل فیزیکی و کروکی های دستی با استفاده از مدل کامپیوتری و قابلیت های نرم افزاری جهت تکامل بخشهای مختلف کار و به خصوص کنترل پارامتریک و هندسی فضاها و فرم های اولیه حادث شده.
۷- انتخاب نهایی مواد و مصالح مورد نظر جهت استفاده در مدل نهایی با توجه به قابلیت های مادی , استاتیک , زیبایی شناسی , معمارانه و … آن و همزمان یافتن روشهای ساخت و فرم یافتن موجود نهایی با توجه به هندسه و ریاضیات رشد و ایده استفاده از اتصالات ساده با حفظ قابلیت ترمیم پذیری.
۸- باز تعریف نهایی کارکردهای درون زای مدل نهایی با توجه به فضای حادث شده در سه مقیاس متفاوت و تجزیه و تحلیل و ارائه راهکار و بهره برداری از محدودیت ها و قابلیت های موجود در فضای ایجاد شده در روابط فضایی , کارکرد گوشه های خلق شده و پرداختن به مفاهیمی از جمله : پیوستگی و گسستگی در فضا, پر و خالی , درون و بیرون, حرکت و سکون, مقیاس بخشی, رابطه فضای باز و بسته, و … و ارائه آن به صورت پوستر.
۹- انتخاب واجرای مرحله پیش ساخت بخشی از مدل نهایی با قابلیت های مورد نظر جهت سنجش و کنترل توان اتصالاتی ,میزان و قابلیت مواد مصرفی , نظام ایستایی , زمانبندی ساخت , پیشبینی بودجه, نفرات و ابزارهای مورد نیاز , انطباق با موقعیت انتخاب شده و … .
طراحی اتصالات با استفاده از ساده ترین روشها و امکانات اولیه به نحوی که امکان تغییر و تبدیل و یا کاهش و گسترش در موجود حفظ شود.
۱۰ – تعدیل و حل مشکلات به و جود آمده ناشی از مرحله پیش ساخت و کشف راه حل های مناسب و مقتضی شرایط و بهره گیری از امکانات ایجاد شده و کنترل های نهایی جهت اجرای پروژه در محل مورد نظر.
۱۱- اجرای نهایی پروژه در موقعیت تعریف شده ( راهروهای ساختمان قدیم دانشکده معماری ) و بررسی تطبیق نهایی مدل با موقعیت قرارگیری آن و سعی در استفاده از قابلیت تغییر و تطبیق پذیری آن با شرایط محیطی .
۱۲ – ارائه پروژه ها در قالب شبه نمایشگاهی جهت معرفی عملکرد گروه دو مقدمات طراحی معماری دو و بررسی بازخورد موقعیت ها و رفتارهای محیطی و انسانی به موجود رشد یافته در فضا.
در پایان با نگاهی جامع تر, این گونه پروژه ها نوعی سیستم فضایی چند کارکردی منسجم شکل گرفته از عناصر ساده را , به جای جدا سازی قراردادی پارامتری طراحی با مولفه های منفرد و مستقل , پیشنهاد می کند ; این عناصر به نوبه خود چندان کارکردی به نظر نمی آیند و گاها به سادگی ساخته می شوند و این آرایه بندی خاص و متغیر آنهاست که به واسطه مقیاس ها , سلسله مراتب و ویژگی های مادی متنوع و متفاوتشان در تبادل با ویژگی های محیط و محیط های ویژه , آنها را به چند کارآمدی پیچیده نائل می کند.
با نگاهی به تجربیات و تحولات اخیر دنیای حرفه ای و آکادمیک معماری می توان به این واقعیت رسید که دیگر معماری صرفا در پی پاسخ به نیازهای از پیش تعریف شده , مقطعی و منحصر به فرد مخاطبان نمی باشد بلکه در پی اثبات خود به عنوان موجودی پویا , تغییرپذیر ,همسو با اکولو ژی و … بوده ودر این راستا درک نوینی از ویژگیها و قابلیت های ساختاری , ریخت شناختی و رفتاری خود را طلب می کند. برداشت مفهوم و قالب جدید و پویایی از کارکرد وتغییر و تکامل در نحوه نگرش به آن درعوض انحصاری و اختصاصی کردن فضا ها برای عملکرد های خاص و گاها زودگذربا اتکا به قابلیتهای ماهوی معماری به مثابه موجودی خود-سازمانده و کنشی امکان پذیر است.
گروه دو مقدمات طراحی معماری دو دانشکده معماری دانشگاه آزاد شیراز با هدف ایجاد درک نوین و متکاملی از فرایند طراحی و پس از گذر از تجربه های مرسوم مقوله های کارکردی , فرمال و فضا ساز و تجزیه و تحلیل نقش آنها در شکل دهی به عناصر معماری در پروژه های پیشین ; درپروژه ای که ذکر آن در پیش رو خواهد آمد سعی بر آن دارد که با نگاهی نو به مقوله فضا و بهره جویی از قابلیتهای تکثیر و خودسازماندهی اجزای تشکیل دهنده آن به مثابه عامل دخالت کننده در خلق و پیش تعریف کارکرد بپردازد .
این کوشش با نگاهی ریزبینانه به ماهیت فرایند فضا ساز و اجرا-محورمعماری و درک آن به عنوان جزئی ازارگانیسم محیطی در کنار بهره گیری از قابلیت های مواد و عناصر تشکیل دهنده فضا ; به شکلی جسورانه نقش تعیین کننده کارکرد در شکل دهی به فضا را مورد تشکیک قرار داده و آنرا در حدود عاملی تاثیر گذار باقی می گذارد !.
در این راستا پروژه “مدول تکثیر شونده فضا ساز” با هدف رسیدن به بیشترین سطح فضای در بر گرفته با کمترین ماده, ساده و کاربردی ترین اتصالات طرح گردید; به نحوی که موجودات نهایی خلق شده به واسطه ریاضیات و هندسه تکثیرشان و نوع اتصالات و اعضای خود – با حفظ قابلیت ایستایی – دارای نهایت انعطاف جهت جرح و تعدیل و بسط و گسترش خود بوده و این ویژگی زمینه را برای میزبانی گستره وسیعی از کارکردهای هم خوان و هم ساز با ماهیت پروژه فراهم آورد. رسیدن به جایگاهی همسو با اهداف طرح شده حتی در حدود یک پروژه دانشجویی برخوردی چند بعدی ودر عین حال تعدیل شده را طلب می کرد ; با توجه به این موضوع و در نظر داشتن محدودیت های موجود, جهت پیشبرد این سوژه سیاست گذاری راهبردی چندهدفی با تاکید بر نقاط قوت بر آمده از طی مسیر با شرایط و اهداف اولیه زیر طرح ریزی شد:
۱- ایجاد درک اولیه دانشجویان از ابعاد موضوعی-معنایی-تئوریک و اجرایی سوژه و بررسی بازخورد آن جهت به کار گرفتن حداکثر توان آنها در پیشبرد پروژه در قالب گروه های ۳ تا ۴ نفره.
۲- تعریف پروژه در حدود سوژه ای فضاساز با بهره گیری از الهامات ومفاهیم درون موضوعی معماری و مبانی مطالعه شده همراه با سوژه وسعی در تمرکز بر ریاضیات و هندسه موضوعات مورد مطالعه جهت برداشت هر چه ملموس تر و بی واسطه آنها بدون تاکید همزمان بر جنبه های دیگر تاثیر گذار بر پروژه.
۳- تعریف پروژه در حدود مدل, با مقیاس واقعی جهت درک و تجربه یک فرایند کامل طرح و ساخت تا مرحله فائق آمدن بر محدودیتهای اجرایی , استاتیک , موضوعی و …
۴- باز تعریف و تزریق جنبه های دیگر تاثیر گذاربر فرایند خلق در مراحل پیشرفته تراجرای پروژه .
۵- درک قابلیت و ماهیت مواد و مصالح مصرفی از جنبه های پایداری و مواجهه با نیرو های درونی و محیطی , درک و کشف نقش پذیری آنها در رشد تکاملی و بهینه گرای مدول پایه , درک و استفاده از کیفیت های زیبایی شناسانه مواد و شناخت و استفاده از قابلیت همسازی و بازگشت پذیری به طبیعت .
۶- ایجاد درک و شناخت دانشجویان از یک پروژه معماری به عنوان مقوله ای چند بعدی و در بر گیرنده جنبه های فضاساز , کارکردی , استاتیک و بوم شناختی و همچنین درک ماهیت مواد و مصالح مصرفی-روشها و فرایندهای ساخت و جستجوی ظرفیت های معمارانه نظام های مادی.
در اینجا پس از تدوین اهداف راهبردی و در مسیر پرداختن به فرایند انجام کار به بخشی از محدودیت ها و موانع پیش رو که موجب ایجاد برخی چالشها در فرایند انجام کار شده بود اشاره شده است :
نبود شناخت کافی و صحیح دانشجویان از سیستم کارگاهی تا پیش از این.
عدم وجود تجربه و روند مستمر و مشخص در دروس این ترم و ترمهای گذشته
نبود امکانات و فضای مناسب, کافی و لازم و مرتبط با فعالیتهایی از این نوع
عدم تسلط دانشجویان به نرم افزارهای کمکی دیجیتال!
نوین بودن این مسیر برخورد به طرح موضوع و روش اجرایی آن …
فرایند انجام کار ( از تعریف پروژه تا هنگامه تحقق)
مدت انجام و ارائه : ۵ هفته
۱- طرح موضوع و ارائه کنفرانس توسط اساتید درس به منظور آشنا کردن دانشجویان با مقوله مورد نظر.
۲- تعریف سوژه های مطالعاتی همسو و همگون با موضوع در قالب گروه های مطالعاتی و ارائه کنفرانس های دانشجویی و ایجاد محیط بحث و جدل به منظور جستجوی روشهای تاثیر پذیری و تاثیر گذاری مقولات مطرح شده در نظام کشف و تکثیر مدول پایه (پایداری-بیونیک-مورفو-اکولوژی-فرکتال-توپولوژیک-نا اقلیدسی)
۳- طراحی و کشف مدول پایه در مقیاس ۱۰/۱ و بررسی و تجزیه و تحلیل قابلیت های مختلف تکثیر آن به شکلی که ظرفیت های معمارانه و فضا ساز خود را ارائه دهند.
۴- برخورد همزمان به مقوله چگونگی رشد مدول پایه به منظور شکل گیری فضا از یک طرف و از طرفی ساخت یک نمونه اولیه و آزمایشی در مقیاس واقعی از مدول پایه جهت آزمایشات و کنترل های اولیه ویژگیهای مواد مصرفی , استاتیک و دینامیک , اتصالات , مقیاس بخشی و ….
۵- سعی در کشف روش های خود سازماندهی فرم ها با الهام ازبافت ها , نظامات و اتفاقات طبیعی ارگانیسم های محیطی , آزمون رشد اتفاقی مدول پایه و تکثیر های ناشی از آن به منظور فرم یافتن , کشف ریاضیات رشد و هند سه مرتبط با آن ,تاثیرات بستر قرارگیری سوژه و… با حفظ ماهیت ایستا یی و فضا ساز آن.
۶- بازسازی مدل فیزیکی و کروکی های دستی با استفاده از مدل کامپیوتری و قابلیت های نرم افزاری جهت تکامل بخشهای مختلف کار و به خصوص کنترل پارامتریک و هندسی فضاها و فرم های اولیه حادث شده.
۷- انتخاب نهایی مواد و مصالح مورد نظر جهت استفاده در مدل نهایی با توجه به قابلیت های مادی , استاتیک , زیبایی شناسی , معمارانه و … آن و همزمان یافتن روشهای ساخت و فرم یافتن موجود نهایی با توجه به هندسه و ریاضیات رشد و ایده استفاده از اتصالات ساده با حفظ قابلیت ترمیم پذیری.
۸- باز تعریف نهایی کارکردهای درون زای مدل نهایی با توجه به فضای حادث شده در سه مقیاس متفاوت و تجزیه و تحلیل و ارائه راهکار و بهره برداری از محدودیت ها و قابلیت های موجود در فضای ایجاد شده در روابط فضایی , کارکرد گوشه های خلق شده و پرداختن به مفاهیمی از جمله : پیوستگی و گسستگی در فضا, پر و خالی , درون و بیرون, حرکت و سکون, مقیاس بخشی, رابطه فضای باز و بسته, و … و ارائه آن به صورت پوستر.
۹- انتخاب واجرای مرحله پیش ساخت بخشی از مدل نهایی با قابلیت های مورد نظر جهت سنجش و کنترل توان اتصالاتی ,میزان و قابلیت مواد مصرفی , نظام ایستایی , زمانبندی ساخت , پیشبینی بودجه, نفرات و ابزارهای مورد نیاز , انطباق با موقعیت انتخاب شده و … .
طراحی اتصالات با استفاده از ساده ترین روشها و امکانات اولیه به نحوی که امکان تغییر و تبدیل و یا کاهش و گسترش در موجود حفظ شود.
۱۰ – تعدیل و حل مشکلات به و جود آمده ناشی از مرحله پیش ساخت و کشف راه حل های مناسب و مقتضی شرایط و بهره گیری از امکانات ایجاد شده و کنترل های نهایی جهت اجرای پروژه در محل مورد نظر.
۱۱- اجرای نهایی پروژه در موقعیت تعریف شده ( راهروهای ساختمان قدیم دانشکده معماری ) و بررسی تطبیق نهایی مدل با موقعیت قرارگیری آن و سعی در استفاده از قابلیت تغییر و تطبیق پذیری آن با شرایط محیطی .
۱۲ – ارائه پروژه ها در قالب شبه نمایشگاهی جهت معرفی عملکرد گروه دو مقدمات طراحی معماری دو و بررسی بازخورد موقعیت ها و رفتارهای محیطی و انسانی به موجود رشد یافته در فضا.
در پایان با نگاهی جامع تر, این گونه پروژه ها نوعی سیستم فضایی چند کارکردی منسجم شکل گرفته از عناصر ساده را , به جای جدا سازی قراردادی پارامتری طراحی با مولفه های منفرد و مستقل , پیشنهاد می کند ; این عناصر به نوبه خود چندان کارکردی به نظر نمی آیند و گاها به سادگی ساخته می شوند و این آرایه بندی خاص و متغیر آنهاست که به واسطه مقیاس ها , سلسله مراتب و ویژگی های مادی متنوع و متفاوتشان در تبادل با ویژگی های محیط و محیط های ویژه , آنها را به چند کارآمدی پیچیده نائل می کند.