h.jabbari
10th September 2012, 07:58 AM
-تعریف
اوراق قرضه اسنادي است كه به موجب آن شركت انتشار دهنده تعهد مي كند مبالغ معيني (بهره سالانه) را در زمانهايي خاص به دارنده آن پرداخت كند و در موعد مقرر (سررسيد) اصل مبلغ را باز پرداخت كند.
- ويژگي هاي اوراق قرضه:
1- سند بستانكاري: دارنده اوراق به عنوان بستانكار حق دريافت اصل و بهره آن را دارد ولي هيچ مالكيتي در شركت ندارد.
2- تاريخ سر رسيد معين.
3- ارزش اسمي.
4- اولويت: اگر شركت منتشر كننده اوراق قرضه ورشكست شود و دارندگان اوراق قرضه در رابطه با دريافت اصل و فرع خود بر صاحبان سهام عادي حق تقدم دارند.
5- وثيقه: معمولاً انتشار اوراق قرضه با وثيقه همراه است. (مثلاً زمين و ساختمان شركت وثيقه اوراق باشد)
6- حق راي: دارندگان اوراق قرضه در تصميم گيريهايي شركت حق راي ندارند مگر در صورت عدم رعايت شرايط قرار داد قرضه كه مي توانند بر فعاليت هاي شركت اعمال قدرت نمايند.
7- امين دارندگان اوراق قرضه: شخص سوم طرف قرار داد است كه به نمايندگي از طرف دارندگان اوراق قرضه بر اجراي تعهدات شركت نظارت مي كند.
8- نرخ بهره: در گذشته اوراق داراي بهره ثابت بوده ولي اكثر اوراق جديد داراي نرخ بهره شناور (متغير با توجه به نرخ بهره ساير اوراق رايج در بازار) هستند.
نقش امين:
وظايف بانك يا سازمان امين عبارتست از:
الف- امضاي تمام اوراق قرضه.
ب- گرفتن اصل و فرع وجوه و پرداخت آن به دارنده اوراق
ج- دارايي هايي كه در گروه اوراق قرضه است در رهن امين قرار مي گيرد.
د- مطلع نموددن دارندگان اوراق در صورت نقض مفاد قرار داد.
- واحد اندازه گيري قيمت و بهره اوراق قرضه:
قيمت اوراق قرضه بر مبناي درصد ارزش اسمي آنها بيان مي شود. و براي بيان تغييرات قيمت آن از سيستم واحد و يك صدم واحد استفاده مي شود.
براي بيان نرخ بهره اوراق از سيستم اعشاري استفاده مي شود.
- اوراق قرضه با نام و بي نام:
در اوراق قرضه با نام، اسم و آدرس صاحب ورقه در دفاتر شركت انتشار دهنده ثبت مي شود و نقل و انتقال آن در صورتي مسير است كه صاحب آنها اسناد و مدرك انتقال را امضا كند.
اوراق قرضه بي نام معمولاً متعلق به دارنده آن است و مالكيت آن در جايي ثبت نمي شود و تغيير مالكيت آن از طريق دست به دست شدن اوراق است.
- اوراق قرضه با نرخ بهره صفر:
دارندگان اين اوراق پولي بعنوان بهره دريافت نمي كنند و به همين دليل اين نوع اوراق به صورت تنزيلي و به قيمتي كمتر از ارزش اسمي فروخته مي شود. اين اوراق براي سرمايه گذار و انتشار دهنده جالب است زيرا سرمايه گذار مجبور به سرمايه گذاري مجدد وجه دريافتي خود نيست و شركت انتشار دهنده نيز تفاوت بين ارزش اسمي و قيمت فروش را به روش خط مستقيم مستهلك مي كند و آن را بعنوان هزينه بهره سال (بدون پرداخت بهره) از در آمد مشمول ماليات خود كسر مي كند.
- درجه بندي ريسك اوراق قرضه:
منظور از ريسك اوراق قرضه احتمال عدم توانايي شركت در پرداخت به موقع بهره يا اصل مبلغ قرضه است. درجه ريسك اوراق قرضه منتشره توسط موسسه s&p تعيين مي‌شود. اين موسسه اوراق را به ده گروه تقسيم مي كند. بالاترين درجه گروه aaa و پايين ترين درجه گروه d است.
اوراق با درجه aaa كمترين ريسك را دارد. نرخ بازده تا سر رسيد اوراق قرضه اي كه در يك گروه قرار مي گيرد تقريباً يكسان است؛ اوراق قرضه كه درجه آنها bb يا كمتر است به اوراق قرضه بنجل معرفند. انتشار اوراق قرضه براي شركت زماني مفيد است كه اوراق آن داراي درجه aaa يا aa باشد چون مي تواند هزينه بهره خود را به حداقل برساند.
- تامين سرمايه از طريق انتشار اوراق بهادار با بازده ثابت:
نرخ بازده سرمايه گذاري شركت بايد بيش از نرخ بهره اوراق قرضه باشد تا مقدار سود هر سهم كاهش نيابد. تامين مالي از طريق اوراق قرضه با بازده ثابت باعث افزايش درجه اهرم مالي خواهد شد.
اگر نسبت هاي مالي نشان دهند كه ريسك مالي شركت تغيير زيادي نكرده ارزش بازار سهام افزايش مي يابد و در نتيجه ثروت سهامدار زياد مي شود ولي اگر نسبت هاي مالي نشان دهد كه تامين مالي از طريق انتشار اوراق قرضه باعث افزايش ريسك مالي شركت شده ارزش سهام شركت كاهش مي يابد.
- قرار داد اوراق قرضه:
شرايط مندرج در قرار داد را به چهار دسته تقسيم مي كنند:
1- شراي عمومي: شامل ويژگي هاي اصلي اوراق مثل نرخ بهره، تاريخ سر رسيد، نحوه پرداخت بهره، نام موسسه امين
2- موارد مربوط به وثيقه: شامل مشخصات دارايي مورد وثيقه و اولويت دارندگان اوراق قرضه.
3- شرايط مربوط به حفظ منافع دارندگان اوراق قرضه: اقداماتي كه دارنده و موسسه امين در صورت ورشكستگي جهت دريافت طلب خودانجام مي دهند.
4- شرايط باز پرداخت اوراق قرضه: شامل قيمت باز خريد، زودترين و ديرترين زمان باز خريد، ضريب تبديل به سهام عادي در صورت قابل تبديل بودن.
- مزاياي اوراق قرضه:
1- هزينه خاص سرمايه مربوط به اوراق قرضه از هزينه خاص سرمايه مربوط به سهام ممتاز كمتر است. زيرا 1- هزينه بهره هزينه قابل قبول مالياتي است. 2- ريسك اوراق قرضه از ريسك سهام ممتاز كمتر است بنابراين نرخ بازده مورد انتظار سرمايه گذار نيز كمتر است.
2- ارجحيت بروامهاي كوتاه مدت تجديد شدني.
3- قابليت باز خريد و انتشار اوراق جديد با نرخ بهره كمتر
4- نداشتن ادعاي مالكيت و حق راي
5- فروش اوراق قرضه نوعي اهرم مالي به وجود مي آورد
- معايب اوراق قرضه:
1- كاهش سود هر سهم در صورتيكه بازدهي بيشتر از هزينه بهره اوراق قرضه به دست نيايد.
2- احتمال ورشكستگي به علت ناتواني در پرداخت به موقع تعهدات قرضه.
3- ناتواني در گرفتن وام هاي ديگر در صورت افزايش ريسك مالي و هزينه سرمايه شركت.
4- عدم كاربرد تامين مالي از طريق انتشار اوراق قرضه در صورت بالا بودن نرخ بهره.
5- شرايط و قيد و بندهاي منفي كه در قرار داد اوراق قرضه گنجانده مي شود مانع بسياري فعاليت‌هاي شركت است.
اوراق قرضه اسنادي است كه به موجب آن شركت انتشار دهنده تعهد مي كند مبالغ معيني (بهره سالانه) را در زمانهايي خاص به دارنده آن پرداخت كند و در موعد مقرر (سررسيد) اصل مبلغ را باز پرداخت كند.
- ويژگي هاي اوراق قرضه:
1- سند بستانكاري: دارنده اوراق به عنوان بستانكار حق دريافت اصل و بهره آن را دارد ولي هيچ مالكيتي در شركت ندارد.
2- تاريخ سر رسيد معين.
3- ارزش اسمي.
4- اولويت: اگر شركت منتشر كننده اوراق قرضه ورشكست شود و دارندگان اوراق قرضه در رابطه با دريافت اصل و فرع خود بر صاحبان سهام عادي حق تقدم دارند.
5- وثيقه: معمولاً انتشار اوراق قرضه با وثيقه همراه است. (مثلاً زمين و ساختمان شركت وثيقه اوراق باشد)
6- حق راي: دارندگان اوراق قرضه در تصميم گيريهايي شركت حق راي ندارند مگر در صورت عدم رعايت شرايط قرار داد قرضه كه مي توانند بر فعاليت هاي شركت اعمال قدرت نمايند.
7- امين دارندگان اوراق قرضه: شخص سوم طرف قرار داد است كه به نمايندگي از طرف دارندگان اوراق قرضه بر اجراي تعهدات شركت نظارت مي كند.
8- نرخ بهره: در گذشته اوراق داراي بهره ثابت بوده ولي اكثر اوراق جديد داراي نرخ بهره شناور (متغير با توجه به نرخ بهره ساير اوراق رايج در بازار) هستند.
نقش امين:
وظايف بانك يا سازمان امين عبارتست از:
الف- امضاي تمام اوراق قرضه.
ب- گرفتن اصل و فرع وجوه و پرداخت آن به دارنده اوراق
ج- دارايي هايي كه در گروه اوراق قرضه است در رهن امين قرار مي گيرد.
د- مطلع نموددن دارندگان اوراق در صورت نقض مفاد قرار داد.
- واحد اندازه گيري قيمت و بهره اوراق قرضه:
قيمت اوراق قرضه بر مبناي درصد ارزش اسمي آنها بيان مي شود. و براي بيان تغييرات قيمت آن از سيستم واحد و يك صدم واحد استفاده مي شود.
براي بيان نرخ بهره اوراق از سيستم اعشاري استفاده مي شود.
- اوراق قرضه با نام و بي نام:
در اوراق قرضه با نام، اسم و آدرس صاحب ورقه در دفاتر شركت انتشار دهنده ثبت مي شود و نقل و انتقال آن در صورتي مسير است كه صاحب آنها اسناد و مدرك انتقال را امضا كند.
اوراق قرضه بي نام معمولاً متعلق به دارنده آن است و مالكيت آن در جايي ثبت نمي شود و تغيير مالكيت آن از طريق دست به دست شدن اوراق است.
- اوراق قرضه با نرخ بهره صفر:
دارندگان اين اوراق پولي بعنوان بهره دريافت نمي كنند و به همين دليل اين نوع اوراق به صورت تنزيلي و به قيمتي كمتر از ارزش اسمي فروخته مي شود. اين اوراق براي سرمايه گذار و انتشار دهنده جالب است زيرا سرمايه گذار مجبور به سرمايه گذاري مجدد وجه دريافتي خود نيست و شركت انتشار دهنده نيز تفاوت بين ارزش اسمي و قيمت فروش را به روش خط مستقيم مستهلك مي كند و آن را بعنوان هزينه بهره سال (بدون پرداخت بهره) از در آمد مشمول ماليات خود كسر مي كند.
- درجه بندي ريسك اوراق قرضه:
منظور از ريسك اوراق قرضه احتمال عدم توانايي شركت در پرداخت به موقع بهره يا اصل مبلغ قرضه است. درجه ريسك اوراق قرضه منتشره توسط موسسه s&p تعيين مي‌شود. اين موسسه اوراق را به ده گروه تقسيم مي كند. بالاترين درجه گروه aaa و پايين ترين درجه گروه d است.
اوراق با درجه aaa كمترين ريسك را دارد. نرخ بازده تا سر رسيد اوراق قرضه اي كه در يك گروه قرار مي گيرد تقريباً يكسان است؛ اوراق قرضه كه درجه آنها bb يا كمتر است به اوراق قرضه بنجل معرفند. انتشار اوراق قرضه براي شركت زماني مفيد است كه اوراق آن داراي درجه aaa يا aa باشد چون مي تواند هزينه بهره خود را به حداقل برساند.
- تامين سرمايه از طريق انتشار اوراق بهادار با بازده ثابت:
نرخ بازده سرمايه گذاري شركت بايد بيش از نرخ بهره اوراق قرضه باشد تا مقدار سود هر سهم كاهش نيابد. تامين مالي از طريق اوراق قرضه با بازده ثابت باعث افزايش درجه اهرم مالي خواهد شد.
اگر نسبت هاي مالي نشان دهند كه ريسك مالي شركت تغيير زيادي نكرده ارزش بازار سهام افزايش مي يابد و در نتيجه ثروت سهامدار زياد مي شود ولي اگر نسبت هاي مالي نشان دهد كه تامين مالي از طريق انتشار اوراق قرضه باعث افزايش ريسك مالي شركت شده ارزش سهام شركت كاهش مي يابد.
- قرار داد اوراق قرضه:
شرايط مندرج در قرار داد را به چهار دسته تقسيم مي كنند:
1- شراي عمومي: شامل ويژگي هاي اصلي اوراق مثل نرخ بهره، تاريخ سر رسيد، نحوه پرداخت بهره، نام موسسه امين
2- موارد مربوط به وثيقه: شامل مشخصات دارايي مورد وثيقه و اولويت دارندگان اوراق قرضه.
3- شرايط مربوط به حفظ منافع دارندگان اوراق قرضه: اقداماتي كه دارنده و موسسه امين در صورت ورشكستگي جهت دريافت طلب خودانجام مي دهند.
4- شرايط باز پرداخت اوراق قرضه: شامل قيمت باز خريد، زودترين و ديرترين زمان باز خريد، ضريب تبديل به سهام عادي در صورت قابل تبديل بودن.
- مزاياي اوراق قرضه:
1- هزينه خاص سرمايه مربوط به اوراق قرضه از هزينه خاص سرمايه مربوط به سهام ممتاز كمتر است. زيرا 1- هزينه بهره هزينه قابل قبول مالياتي است. 2- ريسك اوراق قرضه از ريسك سهام ممتاز كمتر است بنابراين نرخ بازده مورد انتظار سرمايه گذار نيز كمتر است.
2- ارجحيت بروامهاي كوتاه مدت تجديد شدني.
3- قابليت باز خريد و انتشار اوراق جديد با نرخ بهره كمتر
4- نداشتن ادعاي مالكيت و حق راي
5- فروش اوراق قرضه نوعي اهرم مالي به وجود مي آورد
- معايب اوراق قرضه:
1- كاهش سود هر سهم در صورتيكه بازدهي بيشتر از هزينه بهره اوراق قرضه به دست نيايد.
2- احتمال ورشكستگي به علت ناتواني در پرداخت به موقع تعهدات قرضه.
3- ناتواني در گرفتن وام هاي ديگر در صورت افزايش ريسك مالي و هزينه سرمايه شركت.
4- عدم كاربرد تامين مالي از طريق انتشار اوراق قرضه در صورت بالا بودن نرخ بهره.
5- شرايط و قيد و بندهاي منفي كه در قرار داد اوراق قرضه گنجانده مي شود مانع بسياري فعاليت‌هاي شركت است.