نارون1
28th August 2012, 10:52 AM
در سالهای اخیر روند ورود زنان به جرگه آموزش عالی موجب شده که کارشناسان اجتماعی نگاهی نقادانه به آن داشته باشند. فواید حضور زنان در دانشگاهها که به تربیت نسلی بهتر منجر می‌شود، آسیب‌هایی را نیز به همراه داشته که در این گزارش به آن‌ها اشاره می‌شود.
http://img.tebyan.net/big/1391/04/15110415311018320419710920338166159432419657.jpg
تغییر ترکیب جنسیتی به نفع دختران، موجب عدم عدالت جنسیتی در فرآیند فارغ التحصیلی و بازار کار نیز شده است. به گونه ای که با وجود اینکه 60 درصد ورودی دانشگاهها را دختران تشکیل می‌دهند اما به دلیل شرایط زندگی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، گروه زیادی از این دختران به شغل‌های دلخواه دست نمی‌یابند.
از سوی دیگر پسران به دلیل اینکه سعی دارند شغل بهتری بیابند، راه این کار را تنها در حضور در دانشگاهها نمی‌دانند و بلافاصله پس از دیپلم به سوی پیدا کردن شغل حرکت می‌کنند و همین مسئله موجب می‌شود در آمار ورودی دانشگاهها باز هم آمار به نفع دختران باشد.
اما درون دانشگاهها با وجود اینکه بیشترین ورودی دوره های کارشناسی و کاردانی به زنان اختصاص دارد اما از مجموع بیش از 3 میلیون و 340 هزار دانشجو در کشور بیش از یک میلیون و 708 هزار نفر زن و بیش از یک میلیون و 641 هزار نفر مرد هستند. البته در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری وضعیت به شدت ورودی کارشناسی نیست و ترکیب جنسیتی به نفع مردان است.
کارشناسان متعددی آسیب‌های این حضور بدون برنامه ریزی را بر می شمارند. انتظاری افزایش سن ازدواج در جامعه را یکی از آسیب های بیشتر بودن نسبت دختران در ترکیب جنسیتی دانشگاهها می‌داند و می‌گوید: غلبه خانم‌ها در ترکیب جنسیتی دانشجویان منجر به محدودتر شدن دایره همسرگزینی برای خانم‌ها می‌شود.
دختری که مدرک لیسانس اخذ می‌کند دیگر تمامی پسرانی که تحصیلاتی کمتر از لیسانس دارند از دایره همسرگزینی‌اش خارج می‌شوند و این باعث می‌شود فرصت ازدواج برای دخترانی که تحصیلات بالاتری دارند کمتر شود.
این آسیب‌شناس با بیان اینکه «دختر دیپلمه بیشتر فرصت ازدواج دارد تا دختر لیسانسه» می‌گوید:
وقتی شاهد زیاد شدن تعداد دختران تحصیلکرده باشیم یک موقع به جایی می‌رسیم که اساساً دیگر ازدواج برایشان اتفاق نمی‌افتد و این دختران به مرحله «تجرد قطعی» می‌رسند. مشکل «تجرد قطعی» را در حال حاضر داریم چرا که دختران زیادی داریم که تحصیلکرده و شاغل هم هستند ولی مجردند.
طیبه صفایی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی که خود نیز عضو هیئت علمی دانشگاه است با تاکید بر این نکته که طی مدارج علمی از سوی دختران جای خوشحالی دارد، یادآور می‌شود: این نگرانی وجود دارد که توازن جامعه بهم بخورد بنابراین باید به دنبال عدالت جنسیتی باشیم و نه برابری جنسیتی. چرا که بحران‌هایی در پی از بهم خوردن توازن به وجود می‌آید.
http://img.tebyan.net/big/1391/04/191397140129129164391611494110113620838137.jpg
صفایی خاطرنشان می‌کند: آمار دختران دانشگاه رفته و هرگز ازدواج نكرده هم اكنون 16 درصد است كه نسبت به 10 سال پیش كه این آمار حدود پنج درصد بوده، بیش از سه برابر افزایش نشان می دهد و میزان دختران ازدواج نكرده دارای تحصیلات دبیرستانی در سال 1375 حدود 26 درصد بوده است، اما این آمار در سال 1385 به 42 درصد رسیده است. بنابر نظر همین مركز، آمار جدید بیانگر آنست كه بالا رفتن سطح تحصیلات بر تمایل دختران به ازدواج تأثیر منفی می‌گذارد.
متأسفانه آمار سن ازدواج افزایش پیدا کرده است و دختران در سنین بالا کمتر موقعیت ازدواج پیدا می‌کنند و همین مسئله باعث شده که میان تحصیلات بالای دختران و افزایش سن ازدواج در میان آن‌ها رابطه مستقیم به وجود بیاید. از سوی دیگر دختران دوست دارند طرف‌های ازدواج با آن‌ها تحصیلات بالا داشته باشند و از سوی دیگر نمی‌خواهند با پسران دیپلمه هم ازدواج کنند و این مسئله آن‌ها را با مشکلات خاصی مواجه می‌کند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر این نکته نیاز است که دختران در مشاغلی مرتبط با آن‌ها و خصوصیات زنان تحصیلات عالیه داشته باشند، می‌افزاید: باید برای دختران در مشاغل مورد نیاز که هم‌خوانی با خصوصیات آن‌ها دارد سهمیه های خاصی در نظر بگیریم اما در عین حال به مشکلاتی که در رشته های غیر مرتبط با زنان به وجود آمده توجه کنیم
نورالله حیدری دستنایی دیگر عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است که معتقد است
اگر تحصیل به عنوان یک نقطه کمال برای دختران در نظر گرفته شود، ایرادی ندارد اما زمانی که همزمان با ادامه تحصیل زنان میل به اشتغال در آنان ایجاد می‌شود، به جایگاه خانواده آسیب می‌زند.
حیدری می‌افزاید: از سوی دیگر، جامعه باید شرایطی متناسب با جنسیت دختران فراهم کند که تنها راه رسیدن به مطلوب را در دانشگاه نبینند و اگر ورود به دانشگاه را انتخاب می‌کنند در رشته‌هایی تحصیل کنند که مورد نیاز جامعه زنان باشد.
مرادعلی منصوری رضی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، می‌گوید: در صورتی که بتوانیم کار جدی برای اشتغال انجام دهیم و شغل افراد با رشته تحصیلی آن‌ها تناسب داشته باشد می‌توانیم مشکلات ناشی از به هم خوردن تعادل ترکیب جنسیتی دانشگاهها را کاهش دهیم.
وی می‌افزاید:
اینکه تعداد دختران در دانشگاهها بیشتر است ریشه در موضوع عدم تعادل در بازار کار دارد. عدم هم‌خوانی میان رشد تحصیلی و اشتغال عامل اصلی این موضوع است. عدم هم‌خوانی میان تحصیل و شرایط زندگی زنان از دیگر نکات است چرا که به دلیل بالا رفتن سن ازدواج، این گروه از زنان شغلی ندارند و از این رو تصمیم به ادامه تحصیل می‌گیرند.
وی یادآور می‌شود: همین موضوع ترکیب جنسیتی فضای تحصیلی را بر هم زده است و فارغ‌التحصیلان شغلی پیدا نکنند. از سوی دیگر دخترانی که تشکیل زندگی نداده‌اند به دلیل وقت فراغت خود وارد دانشگاه می‌شوند اما پسران به امید اشتغال به دنبال کار می‌روند.
علی بروغنی کارشناس ارشد پژوهش اجتماعی برهم خوردن توازن جنسیتی در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهها را ناشی از افزایش تعداد دختران در دانشگاهها و رشته های غیرمرتبط با زنان برمی شمرد و می‌گوید: اگر دختران با انگیزه معرفت و کسب مهارت‌های زندگی به تحصیل بپردازند اما تنها به اشتغال فکر کنند برای جامعه مطلوب نیست.
http://img.tebyan.net/big/1391/04/15110415311018320419710920338166159432419657.jpg
تغییر ترکیب جنسیتی به نفع دختران، موجب عدم عدالت جنسیتی در فرآیند فارغ التحصیلی و بازار کار نیز شده است. به گونه ای که با وجود اینکه 60 درصد ورودی دانشگاهها را دختران تشکیل می‌دهند اما به دلیل شرایط زندگی پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه، گروه زیادی از این دختران به شغل‌های دلخواه دست نمی‌یابند.
از سوی دیگر پسران به دلیل اینکه سعی دارند شغل بهتری بیابند، راه این کار را تنها در حضور در دانشگاهها نمی‌دانند و بلافاصله پس از دیپلم به سوی پیدا کردن شغل حرکت می‌کنند و همین مسئله موجب می‌شود در آمار ورودی دانشگاهها باز هم آمار به نفع دختران باشد.
اما درون دانشگاهها با وجود اینکه بیشترین ورودی دوره های کارشناسی و کاردانی به زنان اختصاص دارد اما از مجموع بیش از 3 میلیون و 340 هزار دانشجو در کشور بیش از یک میلیون و 708 هزار نفر زن و بیش از یک میلیون و 641 هزار نفر مرد هستند. البته در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری وضعیت به شدت ورودی کارشناسی نیست و ترکیب جنسیتی به نفع مردان است.
کارشناسان متعددی آسیب‌های این حضور بدون برنامه ریزی را بر می شمارند. انتظاری افزایش سن ازدواج در جامعه را یکی از آسیب های بیشتر بودن نسبت دختران در ترکیب جنسیتی دانشگاهها می‌داند و می‌گوید: غلبه خانم‌ها در ترکیب جنسیتی دانشجویان منجر به محدودتر شدن دایره همسرگزینی برای خانم‌ها می‌شود.
دختری که مدرک لیسانس اخذ می‌کند دیگر تمامی پسرانی که تحصیلاتی کمتر از لیسانس دارند از دایره همسرگزینی‌اش خارج می‌شوند و این باعث می‌شود فرصت ازدواج برای دخترانی که تحصیلات بالاتری دارند کمتر شود.
این آسیب‌شناس با بیان اینکه «دختر دیپلمه بیشتر فرصت ازدواج دارد تا دختر لیسانسه» می‌گوید:
وقتی شاهد زیاد شدن تعداد دختران تحصیلکرده باشیم یک موقع به جایی می‌رسیم که اساساً دیگر ازدواج برایشان اتفاق نمی‌افتد و این دختران به مرحله «تجرد قطعی» می‌رسند. مشکل «تجرد قطعی» را در حال حاضر داریم چرا که دختران زیادی داریم که تحصیلکرده و شاغل هم هستند ولی مجردند.
طیبه صفایی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی که خود نیز عضو هیئت علمی دانشگاه است با تاکید بر این نکته که طی مدارج علمی از سوی دختران جای خوشحالی دارد، یادآور می‌شود: این نگرانی وجود دارد که توازن جامعه بهم بخورد بنابراین باید به دنبال عدالت جنسیتی باشیم و نه برابری جنسیتی. چرا که بحران‌هایی در پی از بهم خوردن توازن به وجود می‌آید.
http://img.tebyan.net/big/1391/04/191397140129129164391611494110113620838137.jpg
صفایی خاطرنشان می‌کند: آمار دختران دانشگاه رفته و هرگز ازدواج نكرده هم اكنون 16 درصد است كه نسبت به 10 سال پیش كه این آمار حدود پنج درصد بوده، بیش از سه برابر افزایش نشان می دهد و میزان دختران ازدواج نكرده دارای تحصیلات دبیرستانی در سال 1375 حدود 26 درصد بوده است، اما این آمار در سال 1385 به 42 درصد رسیده است. بنابر نظر همین مركز، آمار جدید بیانگر آنست كه بالا رفتن سطح تحصیلات بر تمایل دختران به ازدواج تأثیر منفی می‌گذارد.
متأسفانه آمار سن ازدواج افزایش پیدا کرده است و دختران در سنین بالا کمتر موقعیت ازدواج پیدا می‌کنند و همین مسئله باعث شده که میان تحصیلات بالای دختران و افزایش سن ازدواج در میان آن‌ها رابطه مستقیم به وجود بیاید. از سوی دیگر دختران دوست دارند طرف‌های ازدواج با آن‌ها تحصیلات بالا داشته باشند و از سوی دیگر نمی‌خواهند با پسران دیپلمه هم ازدواج کنند و این مسئله آن‌ها را با مشکلات خاصی مواجه می‌کند.
این استاد دانشگاه با تاکید بر این نکته نیاز است که دختران در مشاغلی مرتبط با آن‌ها و خصوصیات زنان تحصیلات عالیه داشته باشند، می‌افزاید: باید برای دختران در مشاغل مورد نیاز که هم‌خوانی با خصوصیات آن‌ها دارد سهمیه های خاصی در نظر بگیریم اما در عین حال به مشکلاتی که در رشته های غیر مرتبط با زنان به وجود آمده توجه کنیم
نورالله حیدری دستنایی دیگر عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی است که معتقد است
اگر تحصیل به عنوان یک نقطه کمال برای دختران در نظر گرفته شود، ایرادی ندارد اما زمانی که همزمان با ادامه تحصیل زنان میل به اشتغال در آنان ایجاد می‌شود، به جایگاه خانواده آسیب می‌زند.
حیدری می‌افزاید: از سوی دیگر، جامعه باید شرایطی متناسب با جنسیت دختران فراهم کند که تنها راه رسیدن به مطلوب را در دانشگاه نبینند و اگر ورود به دانشگاه را انتخاب می‌کنند در رشته‌هایی تحصیل کنند که مورد نیاز جامعه زنان باشد.
مرادعلی منصوری رضی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، می‌گوید: در صورتی که بتوانیم کار جدی برای اشتغال انجام دهیم و شغل افراد با رشته تحصیلی آن‌ها تناسب داشته باشد می‌توانیم مشکلات ناشی از به هم خوردن تعادل ترکیب جنسیتی دانشگاهها را کاهش دهیم.
وی می‌افزاید:
اینکه تعداد دختران در دانشگاهها بیشتر است ریشه در موضوع عدم تعادل در بازار کار دارد. عدم هم‌خوانی میان رشد تحصیلی و اشتغال عامل اصلی این موضوع است. عدم هم‌خوانی میان تحصیل و شرایط زندگی زنان از دیگر نکات است چرا که به دلیل بالا رفتن سن ازدواج، این گروه از زنان شغلی ندارند و از این رو تصمیم به ادامه تحصیل می‌گیرند.
وی یادآور می‌شود: همین موضوع ترکیب جنسیتی فضای تحصیلی را بر هم زده است و فارغ‌التحصیلان شغلی پیدا نکنند. از سوی دیگر دخترانی که تشکیل زندگی نداده‌اند به دلیل وقت فراغت خود وارد دانشگاه می‌شوند اما پسران به امید اشتغال به دنبال کار می‌روند.
علی بروغنی کارشناس ارشد پژوهش اجتماعی برهم خوردن توازن جنسیتی در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهها را ناشی از افزایش تعداد دختران در دانشگاهها و رشته های غیرمرتبط با زنان برمی شمرد و می‌گوید: اگر دختران با انگیزه معرفت و کسب مهارت‌های زندگی به تحصیل بپردازند اما تنها به اشتغال فکر کنند برای جامعه مطلوب نیست.