diamonds55
19th February 2009, 03:52 AM
سيستم 5S، براي اولين بار در کشور ژاپن شكل گرفت. ولي ايده اوليه اين سيستم، ژاپني نمي باشد. ژاپنی ها بعد از جنگ جهاني دوم، براي جبران خسارتهاي ناشی از جنگ و آغاز زندگي جدید در مطالعات و بازديدهاي خود در برخي از صنايع آمريكا با پديده HOUSEKEEPING يا خانه داری صنعتی که شامل نظافت، بهداشت، نظم و ترتيب، رعايت كامل ايمني و جلوگيري از حوادث بود آشنا شدند. آنها با الگوبرداری از این پدیده، با توجه به فرهنگ حاکم بر کشورشان به ابداع و توسعه سیستم 5S ژاپنی که براي بهسازي و آراستگي محيط كار می باشد در کشور خود پرداختند. هر یک از این کلمات که با S شروع می شوند و به نظام 5S معروفند، بیانگر یکی از ابعاد پنجگانه ساماندهی محیط کار می باشند. 5Sيكي ازبهترين روشهاي استانداردسازي محيط كاري و پيش نيازي براي هر برنامه بهبود است که هدف اصلی و نهايي آن پيشگيري از اتلاف می باشد. امروزه علاوه بر ژاپن که پیشرو این نظام است، در بسياري از كشورها اين نظام به اجرا درآمده و نتايج بسيار خوبي همچون داشتن محل كاری مرتب و زیبا، روحيه شاد کارمندان، دسترسي آسان به اطلاعات و لوازم بدون صرف وقت بیهوده، جلوگیری از سردرگمی، جلوگیری از خستگی و عصبانیتهای بی مورد در محیط کاری، افزايش سرعت در انجام كارها، ایمن و بهداشتی شدن محیط کار، جلوگيري از ضايعات، جلوگیری از هدر رفتن زمان، تقويت كار تیمی بین کارکنان، ايمني و سلامتی بيشتر در محيط كار، افزایش كارايي، كيفيت، بهره وری، رضايت بيشتر مشتريان و ... را براي واحدهای مختلف به ارمغان آورده است.
ابعاد 5 گانه 5S عبارتند از :
1. ساماندهی (پاکسازی و پالایش) (seiri):
بدین معنا که اقلام ضروری و مورد نیاز را از اقلام غیرضروری جدا نموده و از محیط کار دور نماییم. یعنی اشيايي را كه مورد استفاده قرار نمی گیرند را دور بريزيم تا باعث سردرگمی و شلوغی محیط کار نشوند.
2. نظم و ترتیب (seition):
بدین معنا که هر چیزی در جای مناسب خود گذاشته شود تا در صورت نیاز به سهولت و بدون اتلاف وقت و جستجوهاي بيهودهدر دسترس قرار گیرد.
3. پاکیزه سازی ( تمیزی، نظافت ) (seiso):
بدین معنا که افراد محیط کار را مانند خانه خود دانسته و در تمیز و پاکیزه نگه داشتن آن تلاش نمایند به طوریکه روزانه به نظافت محیط کار پرداخته و هيچ چيز و هیچ جایی کثیف نباشد.
4. استانداردسازی ( حفظ و نگهداری ) (seiketsu ):
به معنای استاندارد سازی مستمر و حفظ و نگهداری محیط کار در سطح خوب و مطلوب، از طریق کنترل و اصلاح دائمی سه بعد ساماندهي، نظم و ترتيب و پاكيزگي می باشد. بدون استانداردسازی، محیط به وضعیت قبلی خود يعني یک محیط بی‌نظم و آشفته باز می‌گردد. مدیر سازمان موظف است تا محيط كار را به نحوي استاندارد و كنترل نمايد كه همواره همه عوامل با سرعت و دقت لازم مورد استفاده قرار گيرند.
5. انظباط (shitsuks ):
بدین معنا که از طریق آموزش و تمرین به کارکنان، عادات درست را به جاي عادات نادرست در آنها نهادینه کنند. به طوری که افراد نظافت و انضباط کاری را در محیط کاری رعایت نموده در عمل نیز به کار برند و از قوانین حاکم پیروی نمایند.
ابعاد 5 گانه 5S عبارتند از :
1. ساماندهی (پاکسازی و پالایش) (seiri):
بدین معنا که اقلام ضروری و مورد نیاز را از اقلام غیرضروری جدا نموده و از محیط کار دور نماییم. یعنی اشيايي را كه مورد استفاده قرار نمی گیرند را دور بريزيم تا باعث سردرگمی و شلوغی محیط کار نشوند.
2. نظم و ترتیب (seition):
بدین معنا که هر چیزی در جای مناسب خود گذاشته شود تا در صورت نیاز به سهولت و بدون اتلاف وقت و جستجوهاي بيهودهدر دسترس قرار گیرد.
3. پاکیزه سازی ( تمیزی، نظافت ) (seiso):
بدین معنا که افراد محیط کار را مانند خانه خود دانسته و در تمیز و پاکیزه نگه داشتن آن تلاش نمایند به طوریکه روزانه به نظافت محیط کار پرداخته و هيچ چيز و هیچ جایی کثیف نباشد.
4. استانداردسازی ( حفظ و نگهداری ) (seiketsu ):
به معنای استاندارد سازی مستمر و حفظ و نگهداری محیط کار در سطح خوب و مطلوب، از طریق کنترل و اصلاح دائمی سه بعد ساماندهي، نظم و ترتيب و پاكيزگي می باشد. بدون استانداردسازی، محیط به وضعیت قبلی خود يعني یک محیط بی‌نظم و آشفته باز می‌گردد. مدیر سازمان موظف است تا محيط كار را به نحوي استاندارد و كنترل نمايد كه همواره همه عوامل با سرعت و دقت لازم مورد استفاده قرار گيرند.
5. انظباط (shitsuks ):
بدین معنا که از طریق آموزش و تمرین به کارکنان، عادات درست را به جاي عادات نادرست در آنها نهادینه کنند. به طوری که افراد نظافت و انضباط کاری را در محیط کاری رعایت نموده در عمل نیز به کار برند و از قوانین حاکم پیروی نمایند.