وحید 0319
18th August 2012, 07:31 PM
الف ) بافت
موقعيت و استقرار بافت روستا بشکل خطی است و در امتداد نهر منشعب از چشمه ميباشد. باغات و کشتزارها در جنوب نهر جای دارند که با استفاده از شيب زمين، براحتی ميتوانستند از آبهای سطحی بهره مند شوند. افزايش جمعيت موجب گسترش روستا شد. روستا به سه محله تقسيم شده است. در قسمت جنوبی نهر محله يسمان و در قسمت شمالی نهر محله پل ودر بخش شرقی روستا محله هرده واقع شده است.
قرار گيری ابيانه در يک منطقه کوهستانی، ويژگيهای خاصی به معماری اين روستا داده است که به اين موارد ميتوان اشاره کرد
گسترش روستا بر روی شيب کوه، باعث شده که از وزش بادهای شديد در امان باشد. اين مسئله برای محفوظ نگاه داشتن بنا ها در مقابل فشارهای جانبی وهمينطور کنترل حرارت، نقش مهمی دارد.
زمينهای ابيانه از جنس سنگی يا رسی است و اين مسئله باعث ميشود که آبهای سطحی جذب زمين نشده و در بستر رودخانه جاری شود و مورد استفاده کشاورزی و باغداری قرار گيرد.
ساختمانهای روستا معمولاً دو تا سه طبقه ارتفاع دارند و نحوه قرارگيری خانه ها در شيب کوه موجب شده که از طبقه دوم به بالا منظره زيبای دره مشاهده شود، علاوه بر آن تابش نور خورشيد و جريان هوا به تهويه و مطبوع شدن هوای فضاهای داخلی کمک ميکند.
سرازير شدن سيلابها که غالباً در بستر دره مسير خود را باز ميکنند و همينطور سيلابهای کوهستانهايي که مشرف به روستای ابيانه ميباشند، عامل ديگری است که موجب استقرار روستا در مکان فعلی شده است. در ساخت خانه ها که بر دامنه شمالی دره قرار گرفته اند ضمن تبعيت از فرم فيزيکی تپه، سعی شده که جهت روبه قبله کليه ساختمانها رعايت شود.
ب) مصالح و ساختار
در ساخت بناهای روستا کلاً ازدونوع مصالح با قابليتهای فنی متفاوت استفاده شده است. گروه اول مصالحی مانند سنگ و خشت که بيشتر بعنوان عناصر سازه ای عمودی در ديوار ها ، جرزها و غيره استفاده ميشود( در ساخت پی های بناها سنگهای طبيعی کوه مورداستفاده قرار ميگيرد) و گروه دوم انواع چوب که بعنوان عنصر کششی در سقفها و سردر بازشوها و موارد مشابه مورد استفاده قرار ميگيرد. چوبهای مورد نياز را از درختان کبوده، تبريزی، چنار، صنوبر، شاخ و برگ بيد، نی و مانند آنها بدست مياورند. برای اندود درون و بيرون ساختمانها نيز از ملات خاک قرمز و کاه استفاده ميکنند که به دليل چرب بودن جنس خاک، دوام خوبی دارد و مانع نفوذ رطوبت ميشود. خاک زرد (هوک زرا) و خاک سفيد (هوک اسپی) نيز برای اندود مورد استفاده قرار ميگيرد اما دوام خاک قرمز را ندارد. شکل طبيعی منطقه ای که روستای ابيانه در آن قرار گرفته به گونه ايست که اجازه هر فرم ساخت و ساز را نميدهد. اکثر بناها به دليل اينکه در دامنة صخره ای تپه واقع شده اند، فاقد حياط ميباشند.
ج ) معماری
در اين زمينه به اختصار ميتوان به نکات زير اشاره کرد
در معماری و تقسيم فضاهای داخلی نيز اقليم کاملاً مورد توجه بوده و برای جلوگيری از اتلاف انرژی در فصول سرد وگرم سال تدابير مختلفی در نظر گرفته شده است. استفاده از ديوارهای بيرونی با مصالح خشتی به ضخامت زياد، اندود کاهگل ديوارها و بام، سقفهای چوبی و استفاده از گياه چزه بعنوان عايق رطوبتی و حرارتی بر روی آن، چند عملکرده بودن فضاهای داخلی ، مانند فضاهای زمستان نشين و تابستان نشين و همچنين استفاده از روزنه های کوچک جهت نورگيری، از ديگر راه حلهايي است که به معماری اين روستا هويتی ويژه مي بخشد. دربها و پنجره ها همه از چوب ساخته شده اند و در ساختمانهای قديمی کارهای گره چينی بسيار ظريف و زيبايي بچشم ميخورد.
موقعيت و استقرار بافت روستا بشکل خطی است و در امتداد نهر منشعب از چشمه ميباشد. باغات و کشتزارها در جنوب نهر جای دارند که با استفاده از شيب زمين، براحتی ميتوانستند از آبهای سطحی بهره مند شوند. افزايش جمعيت موجب گسترش روستا شد. روستا به سه محله تقسيم شده است. در قسمت جنوبی نهر محله يسمان و در قسمت شمالی نهر محله پل ودر بخش شرقی روستا محله هرده واقع شده است.
قرار گيری ابيانه در يک منطقه کوهستانی، ويژگيهای خاصی به معماری اين روستا داده است که به اين موارد ميتوان اشاره کرد
گسترش روستا بر روی شيب کوه، باعث شده که از وزش بادهای شديد در امان باشد. اين مسئله برای محفوظ نگاه داشتن بنا ها در مقابل فشارهای جانبی وهمينطور کنترل حرارت، نقش مهمی دارد.
زمينهای ابيانه از جنس سنگی يا رسی است و اين مسئله باعث ميشود که آبهای سطحی جذب زمين نشده و در بستر رودخانه جاری شود و مورد استفاده کشاورزی و باغداری قرار گيرد.
ساختمانهای روستا معمولاً دو تا سه طبقه ارتفاع دارند و نحوه قرارگيری خانه ها در شيب کوه موجب شده که از طبقه دوم به بالا منظره زيبای دره مشاهده شود، علاوه بر آن تابش نور خورشيد و جريان هوا به تهويه و مطبوع شدن هوای فضاهای داخلی کمک ميکند.
سرازير شدن سيلابها که غالباً در بستر دره مسير خود را باز ميکنند و همينطور سيلابهای کوهستانهايي که مشرف به روستای ابيانه ميباشند، عامل ديگری است که موجب استقرار روستا در مکان فعلی شده است. در ساخت خانه ها که بر دامنه شمالی دره قرار گرفته اند ضمن تبعيت از فرم فيزيکی تپه، سعی شده که جهت روبه قبله کليه ساختمانها رعايت شود.
ب) مصالح و ساختار
در ساخت بناهای روستا کلاً ازدونوع مصالح با قابليتهای فنی متفاوت استفاده شده است. گروه اول مصالحی مانند سنگ و خشت که بيشتر بعنوان عناصر سازه ای عمودی در ديوار ها ، جرزها و غيره استفاده ميشود( در ساخت پی های بناها سنگهای طبيعی کوه مورداستفاده قرار ميگيرد) و گروه دوم انواع چوب که بعنوان عنصر کششی در سقفها و سردر بازشوها و موارد مشابه مورد استفاده قرار ميگيرد. چوبهای مورد نياز را از درختان کبوده، تبريزی، چنار، صنوبر، شاخ و برگ بيد، نی و مانند آنها بدست مياورند. برای اندود درون و بيرون ساختمانها نيز از ملات خاک قرمز و کاه استفاده ميکنند که به دليل چرب بودن جنس خاک، دوام خوبی دارد و مانع نفوذ رطوبت ميشود. خاک زرد (هوک زرا) و خاک سفيد (هوک اسپی) نيز برای اندود مورد استفاده قرار ميگيرد اما دوام خاک قرمز را ندارد. شکل طبيعی منطقه ای که روستای ابيانه در آن قرار گرفته به گونه ايست که اجازه هر فرم ساخت و ساز را نميدهد. اکثر بناها به دليل اينکه در دامنة صخره ای تپه واقع شده اند، فاقد حياط ميباشند.
ج ) معماری
در اين زمينه به اختصار ميتوان به نکات زير اشاره کرد
در معماری و تقسيم فضاهای داخلی نيز اقليم کاملاً مورد توجه بوده و برای جلوگيری از اتلاف انرژی در فصول سرد وگرم سال تدابير مختلفی در نظر گرفته شده است. استفاده از ديوارهای بيرونی با مصالح خشتی به ضخامت زياد، اندود کاهگل ديوارها و بام، سقفهای چوبی و استفاده از گياه چزه بعنوان عايق رطوبتی و حرارتی بر روی آن، چند عملکرده بودن فضاهای داخلی ، مانند فضاهای زمستان نشين و تابستان نشين و همچنين استفاده از روزنه های کوچک جهت نورگيری، از ديگر راه حلهايي است که به معماری اين روستا هويتی ويژه مي بخشد. دربها و پنجره ها همه از چوب ساخته شده اند و در ساختمانهای قديمی کارهای گره چينی بسيار ظريف و زيبايي بچشم ميخورد.