mamadshumakher
6th July 2012, 10:27 PM
التهاب و پارگی تاندون آشیل
Achilles Tendonitis
استاد راهنما : www.prozhe.com
تهیه و تنظیم : فرهاد لیلازی
آذر ماه 1388
التهاب تاندون آشيل ( ( Achilles Tendonitis
پيش زمينهتاندون آشيل بزرگترين و مهمترينتاندون عضلاني در بدن است – تاندون آشيل تاندونعضله سه سر ساقي است و در پائين به استخوان پاشنهپا اتصال دارد. التهاب و آسيب هاي آن علل مختلفيدارند که عموماً ناشي از پرش, رقص پاي مکرر, تمرين بيش از اندازه و گرم کردن نامناسب و کفشنامناسب و کف پاي صاف است.
فرکانساز التهاب و آسيب هاي تاندون آشيلآمار دقيقي در دست نيست چرا که بسياري از آسيب هايتاندون آشيل بدون مراجعه به پزشک بهبود مي يابداما تخمين زده مي شود که شيوعي بين 18-5/6% دردوندگان داشته باشد.آناتومي کاربردي
آشيل تاندون عضله سه سر ساقي است که در پشتساق قرار دارد. اين تاندون 15 سانتي متر طول داردو در پائين با يک زاويه 30 درجه به استخوان پاشنهاتصال دارد. حرکات تاندون توسط يک بورس بافت همبندتسهيل مي شود. اين تاندون از محل اتصال به استخوانو عضله سه سر خونگيري مي کند. 6-2 سانتي مترانتهاي تحتاني تاندون آشيل عروق خوني ندارد و همينبخش است که در حرکات متوالي و تکراري بيشترين آسيبرامي بيند.بيومکانيک ورزشي
واحد عضله – تاندوني پشت ساق که از عضله سه سرساقي و تاندون آشيل شکل مي گيرد در بالا به زانو ودر پائين به استخوان پاشنه اتصال دارند و سبب بستهشدن زانو و خم شدن به عقب کف پا مي شوند.
درحين دويدن نيرويي معادل 10 برابر وزن بدن بر واحدسطح تاندون آشيل وارد مي شود.شرح حال
• آسيب تاندون آشيل اغلب در افراد مسن که گاهگاهورزش مي کنند رخ مي دهد اما مي تواند در ورزشکارانجوان آماده هم رخ دهد.
• بايد پرسيده شود کهآيا اخيراً در ميزان فعاليت و سطحي که در آن ورزشمي شود تغيري داشته است يا خير.
• درد آشيل درهنگام ورزش نشانه آن است که غالباً دردي موضعي وسوزاننده است.
• با پيشرفت التهاب شروع درد بافعاليت کمتر و زودتر رخ مي دهد.معاينه
• فردرا در وضعيت خوابيده به شکم بطوريکه کف پا از تختمعاينه آويزان باشد معاينه مي کنيم.
• بايد محلتاندون و عضله لمس شود و هر گونه تورم- گرمي وحساسيت در لمس تشخيصي است.
• وجود کليک ( صدايتق ) در معاينه مي تواند نشانه التهاب تاندونباشد.
• وجود تحليل عضلاني عضله سه سر ساقي کهبا اندازه گيري دور ساق و مقايسه با طرف مقابلانجام مي شود نشانه مزمن بودن التهاب است چرا کهورزشکار بخاطر درد موجود کمتر از آن پا استفادهکرده است.
• بايد دامنه حرکات فعال و غير فعال) توسط معاينه گر ) در مفاصل زانو و مچ پا تعيينگردد. افراد مبتلا به التهاب تاندون آشيل معمولاً‌کاهش دامنه حرکات در مفصل مچ پا دارند.
• بايدبه وضعيتهاي مستعد کننده آسيب هم توجه شود مثل کفپاي صاف و راه رفتن بصورتي که فرد کف پا را به سمتداخلي قرار مي دهد.
• بايد يک معاينه عصبي – عروقي کامل در زير زانو صورت گيرد.علل التهاب تاندونآشيل
علل خارجي:
• فعاليت بيش از حد
• افزايش شدتفعاليت
• افزايش مدت فعاليت
• راه پله هايزياد ساختمان محل اقامت
• کفش نامناسب
• سطحنامناسب براي تمرين ( سطوح سفت)
• ورزشهاي غلطکششي
علل داخلي:
• سن بالا
• تاندونهاي سفت ( ژنتيکي (
• کف پابه سمت داخل در هنگام راه رفتن
• کف پايصاف
• علل پزشکيمثل ديابت, مصرفکورتونتصويربرداري
• اولتراسوند نسبتاً ارزان – سريع و قابل تکرار است. استفاده از آن ارزيابي ديناميک حرکات و ساختارتاندون و تعيين درجه ضخيم شدگي آن را فراهم ميآورد اما مشکل آن اين است که اپراتور با تجربه ميخواهد و وابسته به شخص است.
MRI• روش گرانياست و از سويي امکان بررسي بصورت ديناميک را فراهمنمي کند, اما در درگيري مزمن و پارگي هاي تاندونيبهترين روش است. با MRI مي توانيم مايع – التهابدور تاندوني – بورسيت و ضخيم شدگي تاندوني راتشخيص دهيم.
• راديوگرافي معمولاً غير تشخيصياست ولي ممکن است تورم بافت نرم- کلسيفيکاسيون وجدا شدگي قطعه استخواني همراه با آشيل کنده شده ازاستخوان را نشان دهد.درمان
استراحتو کاهش فعاليت لازم است. کمپرس آب سرد ( يخ ) رامي توان براي کاهش تورم و درد استفاده نمود. بنظرمي رسد که ورزشهاي کششي بهترين روش درمان باشد چراکه بهترين انعطاف پذيري را براي مچ پا ايجاد ميکنند. کشش بايد آهسته روي واحد عضله – تاندوناعمال گردد. هر بار براي مدت 20 تا 30 ثانيه ادامهيابد و چند بار تکرار گردد.پيشگيري
کليدپيشگيري از التهاب تاندون آشيل حفظ انعطاف پذيري وقدرت خوب عضلاني در ناحيه مچ پا است. گرم کردنمناسب قبل از تمرين لازم است و بهتر است با انجامحرکات کششي اين امر صورت گيرد.پيش آگهي
پيش آگهي عالي است و در صورت استراحت و توجه وانجام کارهايي که اشاره شد بهبودي حاصل ميگردد.
بورسيت تاندون آشيل ( ( Achilles bursitis
پيش زمينه
التهاب بورس جلوي تاندون آشيل ( بين تاندونآشيل واستخوان پاشنه پا ) يک علت شايع درد پا درورزشکاران مي باشد که اين امر بخصوص در ورزشکارانيکه به دوميداني مي پردازند بارزتر و شايع تراست. يک بورس در واقع کيسه اي پر ازمايع است که بينتاندون و استخوان قرار مي گيرد وسبب تسهيل حرکاتتاندون و استخوان قرار مي گيرد و سبب تسهيل حرکاتتاندون بر روي استخوان مي گردد . بورس تاندون آشيلدر محل اتصال اين تاندون به استخوان پاشنه اي وبين تاندون و استخوان قرار مي گيرد ، ضربات واعمال فشار بر روي اين بورس بخصوص بخاطر کفش نامناسب سبب التهاب آن مي شود که به آن بوريستکالکانئال هم مي گوئيم . فرکانس
باتوجه به اين که اين آسيب شايع اغلب خود به خودبهبود مي يابد و سبب مراجعه به پزشک مي شود آماردقيقي از ميزان بروز آن در دست نيست . علائم و نشانهها
• درد در پشتپاشنه پا بخصوص هنگام دويدن روي سطوح نرم يا دردويدن يک مسير سر بالايي .
• حساسيت درلمس ناحيه پشت پاشنه پا که ممکن است سبب اختلال درپوشيدن کفش به خاطر درد شود .
• تورمناحيه پشت پا
• امکان دارد درلمس ناحيهپشت پا يک قوام خميري حس شود .درمان
• آنچه ورزشکار بايد انجامدهد :
üاستراحت به پا
üاستفاده از سرما درماني
üتعويض کفش • آنچه پزشک ميتواند انجام دهد :
üتجويز داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي مثل ايبوپروفن
üدرخواست انجام سونوگرافي براي بررسيساير احتمالات مطرح
üتزريق استروئيد بهدرون بورس براي کاهش التهاب آن در مواد خاص
üجراحي در صورت عدم پاسخ به درمان طبييا تداوم علائمپيش آگهي ( دورنما)
در اغلب موارد باتعويض کفش و پوشيدن کفش راحت و مناسب و استراحت بهپا التهاب بورس برطرف مي شود و نيازي به اقدامبيشتر نيست . به ندرت علائم ادامه مي يابد که توجهخاص پزشکي را مي طلبد .
کشيدگي رباط و عضله وکرامپ عضلاني
اسپرين (رگ به رگشدن(
رگ به رگ شدن از شايعترين مصدوميتهاي همه ورزشهاست از آنجاييکه دربسکتبال از حرکات پرشي بيش از ساير ورزشها استفادهميشود در نتيجه شايع ترين مصدوميت بسکتباليستهاهمين رگ به رگ شدن مچ پاست.بيش از 80 درصدمصدوميتهاي مچ پا ناشياز کشيدگي و پارگيرباطها مي باشد.
صدمات وارد بر رباطها وليگامنتها را اسپرين گويند اگر حرکت غير طبيعيمفصل تا درجه اي ادامه پيدا کند که فشار حاصل بيشاز توانايي تحمل آن
باشد کپسول اطراف مفصل ورباطهاي آن آسيب مي بينند بنابراين اسپرين بر اثرچرخش يا کشش بيش از حد معمول يک عضو در سطح مفصليروي مي دهد البته حرکات غير طبيعي مانند ضربه يانيروي غير مستقيم نيز ممکن است رباط را دچار آسيبکند.
در بعضي مواقعجهت اصلاح اين نوع آسيب نياز به عمل جراحي برايترميم پارگيها وجود دارد.علائم و نشانهها:
بيشتر مواقع تشخيص اسپرينشديد و شکستگي از يکديگر سخت مي باشد زيرا علائممشابهي دارند.
1 درد شديد(اين درد مانع راهرفتن مصدوم روي عضو آسيب ديده ميشود(
2 تورم
3 کبودي به علت خونريزي ناشي از مويرگهايپاره شدهاقدامات وکمکهاي اوليه:
در بحثدررفتگي توضيح داده شده است1 به کار گيريمراحل RICE
2 انتقال مصدوم به مراکزدرماناسترين ( کشيدگيعضله (
استرين يا کشيدگي عضلهزماني روي مي دهد که عضله بيش از حد دامنه حرکتينرمال خود کشيده شود که اين منجر به پارگي رشتههاي عضلاني مي گردد.علل کشيدگيعضلات:
1 ضربه شديد يا فشاربيش از حد به بخشهاي مختلف عضلاني.
2 تمريناتبيش از حد و خارج از تحمل ورزشکاران( مانند بلندکردن وزنه بيش از اندازه توان (علائم و نشانهها:
1درد شديد و ناگهاني درعضله آسيب ديده
2 حساسيت شديد به لمس درناحيه آسيب
3تورم
4 ضعف و ناتواني دراستفاده از قسمت آسيب ديده
5 درد و سفت شدنعضله هنگامي که مصدوم آن را حرکت مي دهد.
6 کبودي پوست اطراف ناحيه آسيب ديده(پس از چند روزبه علت خونريزي ناشي از پارگيمويرگها )اقدامات وکمکهاي اوليه:
به کار گيريمراحل RICEکرامپ ( گرفتگيعضلاني (
به گرفتگي و انقباضخود به خودي عضله يا اسپاسم کنترل نشده کرامپگويند.
کرامپ با بعضي بيماريها مانند ديابتارتباط مستقيم دارد ولي در حالت کلي رابطه اصلي آنبا فعاليتهاي بدني است.علائم و نشانهها:
1درد شديد و ناگهاني کهاغلب در پاهاست.
2 محدوديت در حرکت يا عدمحرکت.اقدامات وکمکهاي اوليه:
1 محل آسيب راماساژ دهيد.
2 روي ناحيه آسيب به منظور رفعدرد يخ بگذاريد.
3 عضله مصدوم را به آراميبکشيد از آنجايي که کرامپ يک اسپاسم يا انقباضکنترل نشده است کشيدن تدريجي عضلات به رفع کوفتگيآن کمک مي کند.
4نوشيدن آب نمکرقيق (4/1 قاشق چايخوري نمک را در 4/1 ليوان آّ بسرد حل کنيد و به مصدومبخورانيد)
پارگي تاندون آشيل از نگاهي ديگر
پارگي اين تاندون از شايعترين آسيبهاي تاندونهاي بدن است. ممکن است اينپارگي کامل يا ناقص باشد و در ورزشهايي از قبيل فوتبال ، واليبال ، هندبال ،بسکتبال ، تنيس ، اسکواش بدمينتون و پرش اتفاق مي افتد
پارگي کامل تاندون آشيل
علائم دژنرسانس بين سنين25تا 30 سالگي در تاندون ظاهر مي شود البته اين حالت ، ضعفي در تاندون به وجود ميآورد ولي با انجام تمرينات فعال مي توان حتي الامکان از ضعيف شدن رباط جلوگيري بهعمل آورد. معمولا پارگي در رباطي صورت مي گيرد که دچار دژنرسانس و فشار بيش از حدشود . اين عارضه در اغلب ورزشکاراني که به عللي مدتها ورزش را ترک ، ولي مجددافعاليت خود را شروع کرده اند، ديده مي شوند.
علائم و تشخيص
1در مرحله حاد درد شديدي درناحيه پارگي تاندون حس مي شود. احساس شخص اين است که گلوله به پاي او اصابت کردهاست يا اينکه از پشت محکم به او لگد زده اند. البته درد به تدريج تسکين پيدا مي کندهمچنين بايد به اختلال در کار تاندون توجه شود.
2ورزشکار آسيب ديده نمي تواندبه طور طبيعي يا روي نوک پنجه راه برود.
3 به تدريج به علت خونريزي موضعي ،تورمي در ساق پا ديده مي شود.
4شخص در ناحيه 5/2 سانتيمتري بالاي استخوانپاشنه ، احساس درد مي کند.
5گاهي در تاندون پريدگي حس مي شود.
6 مصدومقادر نيست پا را به پايين خم کند.
7 تست تامپسون مثبت است. اجراي اين آزمايشبدين صورت است که بيمار به شکم مي خوابد و زانوي طرف صدمه ديده را کمي خم مي کند. وقتي که عضلات ساق طرف معيوب فشار داده شود اگر تاندون آشيل سالم باشد ، پايمربوطه به طرف پايين خم مي شود و اگر تاندون پاره باشد ، وضعيت پا تغييري نمي کند.
معالجه
وظيفه پزشک :
عمل جراحي و دوختن انتهاي تاندون ضروري است . در اين صورت 6هفته بايد پا در گچ باشد و گاهي در افراد مسن و کم فعاليت گچ گيري به تنهايي کافياست ولي در آن شرايط توان بخشي دقيق ، ضروري است.
بهبودي و عوارض
دوران نقاهتبه اندازه دوران گچ گيري است و مدت 6 تا 8 هفته طول مي کشد. پس از برداشتن گچ ،پزشک ، تمرينات حرکتي مچ را توصيه مي کند. پس از اينکه حرکات به طور کامل برگشتنمود ، تمرينات قدرتي توصيه مي شود. اگر تاندون فقط با گچ گيري معالجه شود ، احتمالپارگي مجدد آن زياد است . اگر با عمل جراحي رباط ترميم شود ، 6 تا 8 ماه وقت لازماست تا به صورت جدي ورزش شروع شود و اين زمان بعد از معالجه پارگي تاندون با گچگيري تنها 9 تا 12 ماه است
پارگي ناقص تاندونآشيل
پارگي ناقص تاندون آشيل در ورزشهاي زير اتفاق مي افتد :
دو ، پرش ، ورزشهاي پرتابي ، و ورزشهاي با راکت
اين عارضه سبب پيدايشاسکار مي شود و ممکن است التهاب نيز به وجود آورد. اين عارضه اگر مزمن شود مشکلاتطولاني به بار مي آورد.
علائم و تشخيص
1 اغلب مصدومين هنگام پارگيتاندون درد شديدي حس مي کنند . بعضي ها اين احساس را ندارند ولي پس از پايان يافتنورزش احساس درد مي کنند.
2 وقتي که مجددا فعاليت آغاز شود ، دردي شبيه به چاقوخردگي ، يا اصابت گلوله حس مي شود.
3 گاهي با خوب گرم کردن ، علائم بيماري ازبين مي رود ولي معمولا پس از پايان تمرين به صورت شديدتري عود مي نمايد و نتيجه آنپيدايش چرخه دردناک است که به تدريج بدتر و معالجه آن نيز مشکل تر مي گردد.
4 سختي حرکات مفصل در صبح و قبل و بعد از ورزش اتفاق مي افتد.
5 در مراحل حاد ،نوعي فرورفتگي در تاندون حس مي شود ( گاهي حتي به اندازه بند آخر انگشت کوچک ) کهدر آن نقطه ، درد خيلي شديد است.
6 پس از شروع ترميم يک تورم موضعي کوچک بهوجود مي آيد که اگر از طرفين به آن فشار وارد آيد، فوق العاده دردناک است اين تورماغلب کوچک است. ولي ممکن است فرم تاندون را تغيير يافته نشان دهد . اگر نقطه متورمشده تاندون در مجروحي که در مرحله حاد درد باشد ، از ناحيه پشت لمس شود ، فوقالعاده دردناک خواهد بود.
7 اگر علائم خيلي طول بکشد ، اندازه و قدرت عضلات ساقکم مي شود ( آتروفي(
8 انجام الکتروميوگرافي ( ثبت الکتريکي فعاليت عضله ) بهتشخيص بيماري کمک مي کند.
9 راديوگرافي نسوج نرم ، تورم موضعي را در ناحيهپارگي نشان مي دهد.
10 اگر پارگي در محل چسبيدن رباط به استخوان پاشنه باشد ،راديوگرافي با ماده حاجب (بورسوگرافي ) به تشخيص کمک مي کند.
معالجه
وظايف ورزشکار:
1 استراحت و گذاشتن يخدر مرحله حاد ناراحتي.
2 استفاده از چوب زير بغل ، اگر درد خيلي شديداست.
3 استفاده از کفشي که داراي يک سانتيمتر پاشنه است.
4 مراجعه بهپزشک
وظايف پزشک :
1 اگر پارگي کوچک است ، بايد پا رادر وضعيت قدري خم به طرف کف به مدت 4 تا 6 هفته گچ گرفته شود.
2 اگر علائم بهمدت طولاني وجود داشته باشد ، بايد بيمار را جراحي کرد ، نسوج اسکار را برداشت . بايد 5 تا 6 هفته عضو در گچ باشد ، بعد از آن يک برنامه صحيح توان بخشي ضرورياست.
معالجه بايد هرچه سريع تر شروع شود ، در غير اين صورت مشکلتر ميگردد.
بهبود و عوارض
دوران نقاهت معمولا 10 تا 12 هفتهو برابر زمان گچ گيري طول مي کشد و ورزشکار نبايد قبل از 4 تا 6 ماه فعاليت ورزشيخود را شروع نمايد.
تحقيقات نشان مي دهد:
استفاده ازكفش‌هاي ساق بلند، تاندون آشيل را در برابر ضرب ديدگي حفظ مي‌كند
80درصد مردانبه ضايعه تاندون آشيل گرفتار مي‌شوند
بررسي هاي محققان دانشكده توانبخشي دانشگاهعلوم پزشكي تهران نشان مي دهد: پارگي خفيف و بدتر شدن ضايعه تاندون آشيل مي‌تواندبه زخم هميشگي منجر شود.
به گزارش سرويس پژوهشي ايسنا منطقه علوم پزشكيتهران در اين پژوهش آمده است: 80 درصد مردان درگير ضايعه تاندون آشيل مي‌شوند كه درافراد غير ورزشكار طي يك نوع فعاليت تكرار شونده ايجاد ميشود. همچنين اين ضايعه درورزشكاراني كه در سرازيري‌ها مي‌دوند بسيار شايع تر است.
تاندون آشيل بافتياست كه استخوان پاشنه را به ماهيچه نرم ساق وصل مي‌كند. بروز ضايعه در اين بافت سببملتهب و يا پاره شدن تاندون شده و موجب درد در ناحيه پشت پا، نزديكي پاشنهمي‌شود.
ضايعه تاندون ممكن است در سه ناحيه شامل محل اتصال عضله به تاندون،محل چسبندگي تاندون به استخوان يا 2 تا 6 سانتيمتري بالاي محل چسبندگي تاندون رخدهد.
اين حالت در موارد استفاده از كفش‌هاي سفت و بدون انعطاف، افزايشپروناسيون پا و چرخش داخلي ساق پا، اختلالات مفصل ساكروايليك، فقدان انعطاف‌پذيريكافي در واحد عضلاني تاندوني و افزايش ناگهاني در شدت تمرينات بروزمي‌كند.
اين ضايعه با علائمي چون درد شديد بر روي انگشتان هنگام پرش رو بهبالا و ايجاد صدا در اين ناحيه هنگام حركت همراه است.
براي مراقبت از ضايعهتاندون آشيل استفاده از كيسه‌هاي يخ روي آن به مدت 20 تا 30 دقيقه هر سه تا چهارساعت در حدود دو تا سه روز مؤثر است.
همچنين پوشيدن كفش ساق بلند، استفادهاز بالش روي ساق پا هنگام خواب و عدم ورزش كردن هنگام درد و ناراحتي توصيهمي‌شود.
در موارد التهاب و درد شديد، استفاده از يخ، داروهاي ضد التهاب،استراحت دادن به پا در وضعيت پلنتار فلكشن، حذف فعاليتهاي ورزشي و تقويت عضلهگاستروسولوس از درمانهاي مفيد هستند .
منابع :
پايگاه اينترنتي امدادگران ايران: Author
دکتر دانيال شريفی رضوی
دکتر فاطمه مقدسی
سايت اينترنتی www.sportmedicine.ir
Achilles Tendonitis
استاد راهنما : www.prozhe.com
تهیه و تنظیم : فرهاد لیلازی
آذر ماه 1388
التهاب تاندون آشيل ( ( Achilles Tendonitis
پيش زمينهتاندون آشيل بزرگترين و مهمترينتاندون عضلاني در بدن است – تاندون آشيل تاندونعضله سه سر ساقي است و در پائين به استخوان پاشنهپا اتصال دارد. التهاب و آسيب هاي آن علل مختلفيدارند که عموماً ناشي از پرش, رقص پاي مکرر, تمرين بيش از اندازه و گرم کردن نامناسب و کفشنامناسب و کف پاي صاف است.
فرکانساز التهاب و آسيب هاي تاندون آشيلآمار دقيقي در دست نيست چرا که بسياري از آسيب هايتاندون آشيل بدون مراجعه به پزشک بهبود مي يابداما تخمين زده مي شود که شيوعي بين 18-5/6% دردوندگان داشته باشد.آناتومي کاربردي
آشيل تاندون عضله سه سر ساقي است که در پشتساق قرار دارد. اين تاندون 15 سانتي متر طول داردو در پائين با يک زاويه 30 درجه به استخوان پاشنهاتصال دارد. حرکات تاندون توسط يک بورس بافت همبندتسهيل مي شود. اين تاندون از محل اتصال به استخوانو عضله سه سر خونگيري مي کند. 6-2 سانتي مترانتهاي تحتاني تاندون آشيل عروق خوني ندارد و همينبخش است که در حرکات متوالي و تکراري بيشترين آسيبرامي بيند.بيومکانيک ورزشي
واحد عضله – تاندوني پشت ساق که از عضله سه سرساقي و تاندون آشيل شکل مي گيرد در بالا به زانو ودر پائين به استخوان پاشنه اتصال دارند و سبب بستهشدن زانو و خم شدن به عقب کف پا مي شوند.
درحين دويدن نيرويي معادل 10 برابر وزن بدن بر واحدسطح تاندون آشيل وارد مي شود.شرح حال
• آسيب تاندون آشيل اغلب در افراد مسن که گاهگاهورزش مي کنند رخ مي دهد اما مي تواند در ورزشکارانجوان آماده هم رخ دهد.
• بايد پرسيده شود کهآيا اخيراً در ميزان فعاليت و سطحي که در آن ورزشمي شود تغيري داشته است يا خير.
• درد آشيل درهنگام ورزش نشانه آن است که غالباً دردي موضعي وسوزاننده است.
• با پيشرفت التهاب شروع درد بافعاليت کمتر و زودتر رخ مي دهد.معاينه
• فردرا در وضعيت خوابيده به شکم بطوريکه کف پا از تختمعاينه آويزان باشد معاينه مي کنيم.
• بايد محلتاندون و عضله لمس شود و هر گونه تورم- گرمي وحساسيت در لمس تشخيصي است.
• وجود کليک ( صدايتق ) در معاينه مي تواند نشانه التهاب تاندونباشد.
• وجود تحليل عضلاني عضله سه سر ساقي کهبا اندازه گيري دور ساق و مقايسه با طرف مقابلانجام مي شود نشانه مزمن بودن التهاب است چرا کهورزشکار بخاطر درد موجود کمتر از آن پا استفادهکرده است.
• بايد دامنه حرکات فعال و غير فعال) توسط معاينه گر ) در مفاصل زانو و مچ پا تعيينگردد. افراد مبتلا به التهاب تاندون آشيل معمولاً‌کاهش دامنه حرکات در مفصل مچ پا دارند.
• بايدبه وضعيتهاي مستعد کننده آسيب هم توجه شود مثل کفپاي صاف و راه رفتن بصورتي که فرد کف پا را به سمتداخلي قرار مي دهد.
• بايد يک معاينه عصبي – عروقي کامل در زير زانو صورت گيرد.علل التهاب تاندونآشيل
علل خارجي:
• فعاليت بيش از حد
• افزايش شدتفعاليت
• افزايش مدت فعاليت
• راه پله هايزياد ساختمان محل اقامت
• کفش نامناسب
• سطحنامناسب براي تمرين ( سطوح سفت)
• ورزشهاي غلطکششي
علل داخلي:
• سن بالا
• تاندونهاي سفت ( ژنتيکي (
• کف پابه سمت داخل در هنگام راه رفتن
• کف پايصاف
• علل پزشکيمثل ديابت, مصرفکورتونتصويربرداري
• اولتراسوند نسبتاً ارزان – سريع و قابل تکرار است. استفاده از آن ارزيابي ديناميک حرکات و ساختارتاندون و تعيين درجه ضخيم شدگي آن را فراهم ميآورد اما مشکل آن اين است که اپراتور با تجربه ميخواهد و وابسته به شخص است.
MRI• روش گرانياست و از سويي امکان بررسي بصورت ديناميک را فراهمنمي کند, اما در درگيري مزمن و پارگي هاي تاندونيبهترين روش است. با MRI مي توانيم مايع – التهابدور تاندوني – بورسيت و ضخيم شدگي تاندوني راتشخيص دهيم.
• راديوگرافي معمولاً غير تشخيصياست ولي ممکن است تورم بافت نرم- کلسيفيکاسيون وجدا شدگي قطعه استخواني همراه با آشيل کنده شده ازاستخوان را نشان دهد.درمان
استراحتو کاهش فعاليت لازم است. کمپرس آب سرد ( يخ ) رامي توان براي کاهش تورم و درد استفاده نمود. بنظرمي رسد که ورزشهاي کششي بهترين روش درمان باشد چراکه بهترين انعطاف پذيري را براي مچ پا ايجاد ميکنند. کشش بايد آهسته روي واحد عضله – تاندوناعمال گردد. هر بار براي مدت 20 تا 30 ثانيه ادامهيابد و چند بار تکرار گردد.پيشگيري
کليدپيشگيري از التهاب تاندون آشيل حفظ انعطاف پذيري وقدرت خوب عضلاني در ناحيه مچ پا است. گرم کردنمناسب قبل از تمرين لازم است و بهتر است با انجامحرکات کششي اين امر صورت گيرد.پيش آگهي
پيش آگهي عالي است و در صورت استراحت و توجه وانجام کارهايي که اشاره شد بهبودي حاصل ميگردد.
بورسيت تاندون آشيل ( ( Achilles bursitis
پيش زمينه
التهاب بورس جلوي تاندون آشيل ( بين تاندونآشيل واستخوان پاشنه پا ) يک علت شايع درد پا درورزشکاران مي باشد که اين امر بخصوص در ورزشکارانيکه به دوميداني مي پردازند بارزتر و شايع تراست. يک بورس در واقع کيسه اي پر ازمايع است که بينتاندون و استخوان قرار مي گيرد وسبب تسهيل حرکاتتاندون و استخوان قرار مي گيرد و سبب تسهيل حرکاتتاندون بر روي استخوان مي گردد . بورس تاندون آشيلدر محل اتصال اين تاندون به استخوان پاشنه اي وبين تاندون و استخوان قرار مي گيرد ، ضربات واعمال فشار بر روي اين بورس بخصوص بخاطر کفش نامناسب سبب التهاب آن مي شود که به آن بوريستکالکانئال هم مي گوئيم . فرکانس
باتوجه به اين که اين آسيب شايع اغلب خود به خودبهبود مي يابد و سبب مراجعه به پزشک مي شود آماردقيقي از ميزان بروز آن در دست نيست . علائم و نشانهها
• درد در پشتپاشنه پا بخصوص هنگام دويدن روي سطوح نرم يا دردويدن يک مسير سر بالايي .
• حساسيت درلمس ناحيه پشت پاشنه پا که ممکن است سبب اختلال درپوشيدن کفش به خاطر درد شود .
• تورمناحيه پشت پا
• امکان دارد درلمس ناحيهپشت پا يک قوام خميري حس شود .درمان
• آنچه ورزشکار بايد انجامدهد :
üاستراحت به پا
üاستفاده از سرما درماني
üتعويض کفش • آنچه پزشک ميتواند انجام دهد :
üتجويز داروهاي ضدالتهابي غير استروئيدي مثل ايبوپروفن
üدرخواست انجام سونوگرافي براي بررسيساير احتمالات مطرح
üتزريق استروئيد بهدرون بورس براي کاهش التهاب آن در مواد خاص
üجراحي در صورت عدم پاسخ به درمان طبييا تداوم علائمپيش آگهي ( دورنما)
در اغلب موارد باتعويض کفش و پوشيدن کفش راحت و مناسب و استراحت بهپا التهاب بورس برطرف مي شود و نيازي به اقدامبيشتر نيست . به ندرت علائم ادامه مي يابد که توجهخاص پزشکي را مي طلبد .
کشيدگي رباط و عضله وکرامپ عضلاني
اسپرين (رگ به رگشدن(
رگ به رگ شدن از شايعترين مصدوميتهاي همه ورزشهاست از آنجاييکه دربسکتبال از حرکات پرشي بيش از ساير ورزشها استفادهميشود در نتيجه شايع ترين مصدوميت بسکتباليستهاهمين رگ به رگ شدن مچ پاست.بيش از 80 درصدمصدوميتهاي مچ پا ناشياز کشيدگي و پارگيرباطها مي باشد.
صدمات وارد بر رباطها وليگامنتها را اسپرين گويند اگر حرکت غير طبيعيمفصل تا درجه اي ادامه پيدا کند که فشار حاصل بيشاز توانايي تحمل آن
باشد کپسول اطراف مفصل ورباطهاي آن آسيب مي بينند بنابراين اسپرين بر اثرچرخش يا کشش بيش از حد معمول يک عضو در سطح مفصليروي مي دهد البته حرکات غير طبيعي مانند ضربه يانيروي غير مستقيم نيز ممکن است رباط را دچار آسيبکند.
در بعضي مواقعجهت اصلاح اين نوع آسيب نياز به عمل جراحي برايترميم پارگيها وجود دارد.علائم و نشانهها:
بيشتر مواقع تشخيص اسپرينشديد و شکستگي از يکديگر سخت مي باشد زيرا علائممشابهي دارند.
1 درد شديد(اين درد مانع راهرفتن مصدوم روي عضو آسيب ديده ميشود(
2 تورم
3 کبودي به علت خونريزي ناشي از مويرگهايپاره شدهاقدامات وکمکهاي اوليه:
در بحثدررفتگي توضيح داده شده است1 به کار گيريمراحل RICE
2 انتقال مصدوم به مراکزدرماناسترين ( کشيدگيعضله (
استرين يا کشيدگي عضلهزماني روي مي دهد که عضله بيش از حد دامنه حرکتينرمال خود کشيده شود که اين منجر به پارگي رشتههاي عضلاني مي گردد.علل کشيدگيعضلات:
1 ضربه شديد يا فشاربيش از حد به بخشهاي مختلف عضلاني.
2 تمريناتبيش از حد و خارج از تحمل ورزشکاران( مانند بلندکردن وزنه بيش از اندازه توان (علائم و نشانهها:
1درد شديد و ناگهاني درعضله آسيب ديده
2 حساسيت شديد به لمس درناحيه آسيب
3تورم
4 ضعف و ناتواني دراستفاده از قسمت آسيب ديده
5 درد و سفت شدنعضله هنگامي که مصدوم آن را حرکت مي دهد.
6 کبودي پوست اطراف ناحيه آسيب ديده(پس از چند روزبه علت خونريزي ناشي از پارگيمويرگها )اقدامات وکمکهاي اوليه:
به کار گيريمراحل RICEکرامپ ( گرفتگيعضلاني (
به گرفتگي و انقباضخود به خودي عضله يا اسپاسم کنترل نشده کرامپگويند.
کرامپ با بعضي بيماريها مانند ديابتارتباط مستقيم دارد ولي در حالت کلي رابطه اصلي آنبا فعاليتهاي بدني است.علائم و نشانهها:
1درد شديد و ناگهاني کهاغلب در پاهاست.
2 محدوديت در حرکت يا عدمحرکت.اقدامات وکمکهاي اوليه:
1 محل آسيب راماساژ دهيد.
2 روي ناحيه آسيب به منظور رفعدرد يخ بگذاريد.
3 عضله مصدوم را به آراميبکشيد از آنجايي که کرامپ يک اسپاسم يا انقباضکنترل نشده است کشيدن تدريجي عضلات به رفع کوفتگيآن کمک مي کند.
4نوشيدن آب نمکرقيق (4/1 قاشق چايخوري نمک را در 4/1 ليوان آّ بسرد حل کنيد و به مصدومبخورانيد)
پارگي تاندون آشيل از نگاهي ديگر
پارگي اين تاندون از شايعترين آسيبهاي تاندونهاي بدن است. ممکن است اينپارگي کامل يا ناقص باشد و در ورزشهايي از قبيل فوتبال ، واليبال ، هندبال ،بسکتبال ، تنيس ، اسکواش بدمينتون و پرش اتفاق مي افتد
پارگي کامل تاندون آشيل
علائم دژنرسانس بين سنين25تا 30 سالگي در تاندون ظاهر مي شود البته اين حالت ، ضعفي در تاندون به وجود ميآورد ولي با انجام تمرينات فعال مي توان حتي الامکان از ضعيف شدن رباط جلوگيري بهعمل آورد. معمولا پارگي در رباطي صورت مي گيرد که دچار دژنرسانس و فشار بيش از حدشود . اين عارضه در اغلب ورزشکاراني که به عللي مدتها ورزش را ترک ، ولي مجددافعاليت خود را شروع کرده اند، ديده مي شوند.
علائم و تشخيص
1در مرحله حاد درد شديدي درناحيه پارگي تاندون حس مي شود. احساس شخص اين است که گلوله به پاي او اصابت کردهاست يا اينکه از پشت محکم به او لگد زده اند. البته درد به تدريج تسکين پيدا مي کندهمچنين بايد به اختلال در کار تاندون توجه شود.
2ورزشکار آسيب ديده نمي تواندبه طور طبيعي يا روي نوک پنجه راه برود.
3 به تدريج به علت خونريزي موضعي ،تورمي در ساق پا ديده مي شود.
4شخص در ناحيه 5/2 سانتيمتري بالاي استخوانپاشنه ، احساس درد مي کند.
5گاهي در تاندون پريدگي حس مي شود.
6 مصدومقادر نيست پا را به پايين خم کند.
7 تست تامپسون مثبت است. اجراي اين آزمايشبدين صورت است که بيمار به شکم مي خوابد و زانوي طرف صدمه ديده را کمي خم مي کند. وقتي که عضلات ساق طرف معيوب فشار داده شود اگر تاندون آشيل سالم باشد ، پايمربوطه به طرف پايين خم مي شود و اگر تاندون پاره باشد ، وضعيت پا تغييري نمي کند.
معالجه
وظيفه پزشک :
عمل جراحي و دوختن انتهاي تاندون ضروري است . در اين صورت 6هفته بايد پا در گچ باشد و گاهي در افراد مسن و کم فعاليت گچ گيري به تنهايي کافياست ولي در آن شرايط توان بخشي دقيق ، ضروري است.
بهبودي و عوارض
دوران نقاهتبه اندازه دوران گچ گيري است و مدت 6 تا 8 هفته طول مي کشد. پس از برداشتن گچ ،پزشک ، تمرينات حرکتي مچ را توصيه مي کند. پس از اينکه حرکات به طور کامل برگشتنمود ، تمرينات قدرتي توصيه مي شود. اگر تاندون فقط با گچ گيري معالجه شود ، احتمالپارگي مجدد آن زياد است . اگر با عمل جراحي رباط ترميم شود ، 6 تا 8 ماه وقت لازماست تا به صورت جدي ورزش شروع شود و اين زمان بعد از معالجه پارگي تاندون با گچگيري تنها 9 تا 12 ماه است
پارگي ناقص تاندونآشيل
پارگي ناقص تاندون آشيل در ورزشهاي زير اتفاق مي افتد :
دو ، پرش ، ورزشهاي پرتابي ، و ورزشهاي با راکت
اين عارضه سبب پيدايشاسکار مي شود و ممکن است التهاب نيز به وجود آورد. اين عارضه اگر مزمن شود مشکلاتطولاني به بار مي آورد.
علائم و تشخيص
1 اغلب مصدومين هنگام پارگيتاندون درد شديدي حس مي کنند . بعضي ها اين احساس را ندارند ولي پس از پايان يافتنورزش احساس درد مي کنند.
2 وقتي که مجددا فعاليت آغاز شود ، دردي شبيه به چاقوخردگي ، يا اصابت گلوله حس مي شود.
3 گاهي با خوب گرم کردن ، علائم بيماري ازبين مي رود ولي معمولا پس از پايان تمرين به صورت شديدتري عود مي نمايد و نتيجه آنپيدايش چرخه دردناک است که به تدريج بدتر و معالجه آن نيز مشکل تر مي گردد.
4 سختي حرکات مفصل در صبح و قبل و بعد از ورزش اتفاق مي افتد.
5 در مراحل حاد ،نوعي فرورفتگي در تاندون حس مي شود ( گاهي حتي به اندازه بند آخر انگشت کوچک ) کهدر آن نقطه ، درد خيلي شديد است.
6 پس از شروع ترميم يک تورم موضعي کوچک بهوجود مي آيد که اگر از طرفين به آن فشار وارد آيد، فوق العاده دردناک است اين تورماغلب کوچک است. ولي ممکن است فرم تاندون را تغيير يافته نشان دهد . اگر نقطه متورمشده تاندون در مجروحي که در مرحله حاد درد باشد ، از ناحيه پشت لمس شود ، فوقالعاده دردناک خواهد بود.
7 اگر علائم خيلي طول بکشد ، اندازه و قدرت عضلات ساقکم مي شود ( آتروفي(
8 انجام الکتروميوگرافي ( ثبت الکتريکي فعاليت عضله ) بهتشخيص بيماري کمک مي کند.
9 راديوگرافي نسوج نرم ، تورم موضعي را در ناحيهپارگي نشان مي دهد.
10 اگر پارگي در محل چسبيدن رباط به استخوان پاشنه باشد ،راديوگرافي با ماده حاجب (بورسوگرافي ) به تشخيص کمک مي کند.
معالجه
وظايف ورزشکار:
1 استراحت و گذاشتن يخدر مرحله حاد ناراحتي.
2 استفاده از چوب زير بغل ، اگر درد خيلي شديداست.
3 استفاده از کفشي که داراي يک سانتيمتر پاشنه است.
4 مراجعه بهپزشک
وظايف پزشک :
1 اگر پارگي کوچک است ، بايد پا رادر وضعيت قدري خم به طرف کف به مدت 4 تا 6 هفته گچ گرفته شود.
2 اگر علائم بهمدت طولاني وجود داشته باشد ، بايد بيمار را جراحي کرد ، نسوج اسکار را برداشت . بايد 5 تا 6 هفته عضو در گچ باشد ، بعد از آن يک برنامه صحيح توان بخشي ضرورياست.
معالجه بايد هرچه سريع تر شروع شود ، در غير اين صورت مشکلتر ميگردد.
بهبود و عوارض
دوران نقاهت معمولا 10 تا 12 هفتهو برابر زمان گچ گيري طول مي کشد و ورزشکار نبايد قبل از 4 تا 6 ماه فعاليت ورزشيخود را شروع نمايد.
تحقيقات نشان مي دهد:
استفاده ازكفش‌هاي ساق بلند، تاندون آشيل را در برابر ضرب ديدگي حفظ مي‌كند
80درصد مردانبه ضايعه تاندون آشيل گرفتار مي‌شوند
بررسي هاي محققان دانشكده توانبخشي دانشگاهعلوم پزشكي تهران نشان مي دهد: پارگي خفيف و بدتر شدن ضايعه تاندون آشيل مي‌تواندبه زخم هميشگي منجر شود.
به گزارش سرويس پژوهشي ايسنا منطقه علوم پزشكيتهران در اين پژوهش آمده است: 80 درصد مردان درگير ضايعه تاندون آشيل مي‌شوند كه درافراد غير ورزشكار طي يك نوع فعاليت تكرار شونده ايجاد ميشود. همچنين اين ضايعه درورزشكاراني كه در سرازيري‌ها مي‌دوند بسيار شايع تر است.
تاندون آشيل بافتياست كه استخوان پاشنه را به ماهيچه نرم ساق وصل مي‌كند. بروز ضايعه در اين بافت سببملتهب و يا پاره شدن تاندون شده و موجب درد در ناحيه پشت پا، نزديكي پاشنهمي‌شود.
ضايعه تاندون ممكن است در سه ناحيه شامل محل اتصال عضله به تاندون،محل چسبندگي تاندون به استخوان يا 2 تا 6 سانتيمتري بالاي محل چسبندگي تاندون رخدهد.
اين حالت در موارد استفاده از كفش‌هاي سفت و بدون انعطاف، افزايشپروناسيون پا و چرخش داخلي ساق پا، اختلالات مفصل ساكروايليك، فقدان انعطاف‌پذيريكافي در واحد عضلاني تاندوني و افزايش ناگهاني در شدت تمرينات بروزمي‌كند.
اين ضايعه با علائمي چون درد شديد بر روي انگشتان هنگام پرش رو بهبالا و ايجاد صدا در اين ناحيه هنگام حركت همراه است.
براي مراقبت از ضايعهتاندون آشيل استفاده از كيسه‌هاي يخ روي آن به مدت 20 تا 30 دقيقه هر سه تا چهارساعت در حدود دو تا سه روز مؤثر است.
همچنين پوشيدن كفش ساق بلند، استفادهاز بالش روي ساق پا هنگام خواب و عدم ورزش كردن هنگام درد و ناراحتي توصيهمي‌شود.
در موارد التهاب و درد شديد، استفاده از يخ، داروهاي ضد التهاب،استراحت دادن به پا در وضعيت پلنتار فلكشن، حذف فعاليتهاي ورزشي و تقويت عضلهگاستروسولوس از درمانهاي مفيد هستند .
منابع :
پايگاه اينترنتي امدادگران ايران: Author
دکتر دانيال شريفی رضوی
دکتر فاطمه مقدسی
سايت اينترنتی www.sportmedicine.ir