!nesa
10th June 2012, 02:31 PM
وظايف شيميست تجزيه
http://nesa67.persiangig.com/untitled.bmp
شیمیست تجزیه کیست و چکار میکند؟
كار يك شيميست تجزيه در واقع اين است كه محصولات به دست آمده را شناسايي كرده و سپس كيفيت محصول را باحد كيفيت
مطلوب مقايسه كند.
مقايسه محصول با محصول مطلوب هميشه دو نتيجه دارد:
- كيفيت محصول ما در سطح مطلوب قرار دارد.
اين يك نتيجه ايده آل هست و در اين شرايط شيميست تجزيه بايد همه تلاش خود را براي نگاه
داشتن محصول در همين سطح كيفت بكند.
- كيفيت محصول ما پايين تر از سطح مطلوب است.
در اين صورت محصولات به بخش R&D) reasearch and development) منتقل خواهند شد تا
با بررسي مجدد سطح كيفيت محصول ارتقا يابد.
اما اين كه ميزان كيفيت استاندارد چگونه تعيين مي شود به خود كارخانه بستگي دارد و هر توليد
كننده يك معيار براي كيفيت ارائه مي دهد.اما تركيب اصلي محصولات همه جا يكسان است.
به طور مثال چرا برخي بيماران بين مارك هاي مختلف دارو تفاوت قائل مي شوند و داروي توليد
شده در يك كارخانه خاص را انتخاب مي كنند؟
آيا تركيبات دارويي خاص در كارخانه A با كارخانه B متفاوت است؟
خير. تفاوت فقط در كيفيت محصول است و اين ارتقا كيفيت به عهده شيميست تجزيه است.
در علم شيمي تجزيه دو نوع آناليز وجود دارد:
1/ آناليز كيفي Qualitative Analysis
در اين نوع آناليز فقط نوع مواد موجود در يك محصول تعيين مي شود.
به طور مثال نتايج زير حاصل يك آناليز كيفيست:
ماده تشكيل دهنده ------>
كاكائو: تئو برومين
چاي:تئو فيلين
قهوه:كافئين
2/آناليز كمي Quantitative Analysis
در اين نوع آناليز مقدار مواد تشكيل دهنده اهميت دارد.
گاهي به آناليز كيفي احتياج نيست.
مثلا مي دانيم در خون هميشه Na+ وجود دارد اما يك شيميست تجزيه هميشه با آناليز كمي
مواجه است و بيش تر مشكلات كار هم در همين قسمت وجود دارد.
مراحل مختلف كار:
1- انتخاب روش
اين كه يك شيميست چه روشي را براي آناليز محصول انتخاب كند به عوامل زير بستگي دارد:
الف:چه ميزان دقت و صحت در كار احتياج داريم؟؟
اين يك سؤال بسيار مهم است چرا كه بايد قبول كنيم اگر همه امكانات را در بهترين نوع در اختيار
داشته باشيم و اگر خطاي انساني به حداقل ممكن برسد باز هم خطا داريم و به هيچ وجه نميتوان
خطا را از بين برد واز آن گذشته ميزان دقت مورد نياز در كارهاي مختلف متفاوت است.
مثلا فرض كنيد مي خواهيد كف يك اتاق را با سنگ يا پاركت بپوشانيد.
براي اندازه گيري كف اتاق به چه ميزان دقت احتياج داريد؟ صدم متر مربع؟ ده هزارم متر مربع؟ و....
ب:تعداد و مقدارنمونه ها
گاهي تعداد نمونه ها آنقدر كم است كه با انتخاب روش ناكارامد ممكن است ضمن از دست
رفتن همان مقدار كم ,آناليز به جواب معين و قانع كننده نرسد پس بايد با توجه به مقدار آناليتي
كه در اختيار داريم روش را انتخاب كنيم.
ج:نوع آناليت و نوع محيطي كه آناليت در آن قرار دارد.
براي مثال هنگام جدا كردن يك كاتيون از يك نمونه بايد روشي را انتخاب كنيم كه فقط كاتيون مورد
نظر جدا شود بدون اينكه در روش مورد نظر ماده ديگري هم از نمونه جدا شود.
2- نمونه برداري sampling
نمونه ها متنوع هستند:
هموژن: در صد تركيب در همه جا يكسان است
هتروژن: درصد تركيب در جاهاي مختلف متفاوت است
يك نمونه بايد هموژن باشد تا بتوان از نتايج آناليز استفاده كرد.
پس شيميست بايد از هموژن بودن نمونه اطمينان حاصل كند.
3-آماده سازي نمونه
بايد نمونه را به شكلي درآورد كه بتوان آن را آناليز كرد.به طور مثال براي انجام تيتراسيون
بايد نمونه را به شكل محلول درآورد.
اين قسمت از كار از اهميت ويژه اي برخوردار است چرا كه تقريبا 60 درصد كار مربوط به
همين بخش است.
4- سنجش خاصيت مورد نظر
مانند:
جرم
حجم
ميزان رنگ
ميزان نشر و...
معمولا خاصيت مورد نظر را نمي توان مستقيما اندازه گيري كرد.نتايج آناليز اغلب در يك نمودار
به نام نمودار درجه بندي رسم مي شود و خاصيت موردنظر از طريق برون يابي به دست مي آيد.
5-محاسبه
6- ارزيابي داده ها
عدد و رقم حاصل از آناليز بايد همراه با ميزان اعتبار آن گزارش شود. همانطور كه گفتيم كار
ما حتما ميزاني خطا دارد كه ميزان خطا در نتيجه گيري كلي بسيار مهم است.
http://nesa67.persiangig.com/untitled.bmp
شیمیست تجزیه کیست و چکار میکند؟
كار يك شيميست تجزيه در واقع اين است كه محصولات به دست آمده را شناسايي كرده و سپس كيفيت محصول را باحد كيفيت
مطلوب مقايسه كند.
مقايسه محصول با محصول مطلوب هميشه دو نتيجه دارد:
- كيفيت محصول ما در سطح مطلوب قرار دارد.
اين يك نتيجه ايده آل هست و در اين شرايط شيميست تجزيه بايد همه تلاش خود را براي نگاه
داشتن محصول در همين سطح كيفت بكند.
- كيفيت محصول ما پايين تر از سطح مطلوب است.
در اين صورت محصولات به بخش R&D) reasearch and development) منتقل خواهند شد تا
با بررسي مجدد سطح كيفيت محصول ارتقا يابد.
اما اين كه ميزان كيفيت استاندارد چگونه تعيين مي شود به خود كارخانه بستگي دارد و هر توليد
كننده يك معيار براي كيفيت ارائه مي دهد.اما تركيب اصلي محصولات همه جا يكسان است.
به طور مثال چرا برخي بيماران بين مارك هاي مختلف دارو تفاوت قائل مي شوند و داروي توليد
شده در يك كارخانه خاص را انتخاب مي كنند؟
آيا تركيبات دارويي خاص در كارخانه A با كارخانه B متفاوت است؟
خير. تفاوت فقط در كيفيت محصول است و اين ارتقا كيفيت به عهده شيميست تجزيه است.
در علم شيمي تجزيه دو نوع آناليز وجود دارد:
1/ آناليز كيفي Qualitative Analysis
در اين نوع آناليز فقط نوع مواد موجود در يك محصول تعيين مي شود.
به طور مثال نتايج زير حاصل يك آناليز كيفيست:
ماده تشكيل دهنده ------>
كاكائو: تئو برومين
چاي:تئو فيلين
قهوه:كافئين
2/آناليز كمي Quantitative Analysis
در اين نوع آناليز مقدار مواد تشكيل دهنده اهميت دارد.
گاهي به آناليز كيفي احتياج نيست.
مثلا مي دانيم در خون هميشه Na+ وجود دارد اما يك شيميست تجزيه هميشه با آناليز كمي
مواجه است و بيش تر مشكلات كار هم در همين قسمت وجود دارد.
مراحل مختلف كار:
1- انتخاب روش
اين كه يك شيميست چه روشي را براي آناليز محصول انتخاب كند به عوامل زير بستگي دارد:
الف:چه ميزان دقت و صحت در كار احتياج داريم؟؟
اين يك سؤال بسيار مهم است چرا كه بايد قبول كنيم اگر همه امكانات را در بهترين نوع در اختيار
داشته باشيم و اگر خطاي انساني به حداقل ممكن برسد باز هم خطا داريم و به هيچ وجه نميتوان
خطا را از بين برد واز آن گذشته ميزان دقت مورد نياز در كارهاي مختلف متفاوت است.
مثلا فرض كنيد مي خواهيد كف يك اتاق را با سنگ يا پاركت بپوشانيد.
براي اندازه گيري كف اتاق به چه ميزان دقت احتياج داريد؟ صدم متر مربع؟ ده هزارم متر مربع؟ و....
ب:تعداد و مقدارنمونه ها
گاهي تعداد نمونه ها آنقدر كم است كه با انتخاب روش ناكارامد ممكن است ضمن از دست
رفتن همان مقدار كم ,آناليز به جواب معين و قانع كننده نرسد پس بايد با توجه به مقدار آناليتي
كه در اختيار داريم روش را انتخاب كنيم.
ج:نوع آناليت و نوع محيطي كه آناليت در آن قرار دارد.
براي مثال هنگام جدا كردن يك كاتيون از يك نمونه بايد روشي را انتخاب كنيم كه فقط كاتيون مورد
نظر جدا شود بدون اينكه در روش مورد نظر ماده ديگري هم از نمونه جدا شود.
2- نمونه برداري sampling
نمونه ها متنوع هستند:
هموژن: در صد تركيب در همه جا يكسان است
هتروژن: درصد تركيب در جاهاي مختلف متفاوت است
يك نمونه بايد هموژن باشد تا بتوان از نتايج آناليز استفاده كرد.
پس شيميست بايد از هموژن بودن نمونه اطمينان حاصل كند.
3-آماده سازي نمونه
بايد نمونه را به شكلي درآورد كه بتوان آن را آناليز كرد.به طور مثال براي انجام تيتراسيون
بايد نمونه را به شكل محلول درآورد.
اين قسمت از كار از اهميت ويژه اي برخوردار است چرا كه تقريبا 60 درصد كار مربوط به
همين بخش است.
4- سنجش خاصيت مورد نظر
مانند:
جرم
حجم
ميزان رنگ
ميزان نشر و...
معمولا خاصيت مورد نظر را نمي توان مستقيما اندازه گيري كرد.نتايج آناليز اغلب در يك نمودار
به نام نمودار درجه بندي رسم مي شود و خاصيت موردنظر از طريق برون يابي به دست مي آيد.
5-محاسبه
6- ارزيابي داده ها
عدد و رقم حاصل از آناليز بايد همراه با ميزان اعتبار آن گزارش شود. همانطور كه گفتيم كار
ما حتما ميزاني خطا دارد كه ميزان خطا در نتيجه گيري كلي بسيار مهم است.