h.jabbari
9th June 2012, 12:04 PM
اختیار معامله چیست؟
تنوع بخشیدن با ابزارهای مالی می تواند در مهار تورم و هدایت بهینه منابع مالی سرگردان به بخش های زیربنایی اقتصاد کشور تاثیر داشته باشد.علاوه بر این با توجه به نبود ابزارهای مالی کافی در بازار سرمایه ایران و به ویژه، کمبود ابزارهای لازم جهت کاهش ریسک موجود، شورای بورس اوراق بهادار اقدام به تصویب معاملات اوراق اختیار کرده است. از آنجا که اوراق اختیار در بورس اوراق بهادار تهران سابقه ای ندارد، ایجاد و استفاده از آن نیاز به فرهنگ سازی بین سهامداران دارد.
اختیار معامله، اوراق بهاداری است که به دارنده آن حق خرید یا فروش یک دارایی خاص را در قیمت معین و در تاریخ مشخص یا قبل از آن اعطا می کند. اختیار معامله به عنوان یکی از اوراق بهادار اشتقاقی شناخته می شود، که از اوراق بهادار مشتق شده یا اشتقاقی اوراقی هستند که ارزش آنها بستگی به ارزش یک دارایی دیگر دارد. اختیار معامله، قراردادی است بین دو گروه (یک خریدار و یک فروشنده) به نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک سهم را در یک قیمت معین خریداری می کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می کند و خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می کند که در واقع همان قیمت اختیار معامله است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را در یک قیمت معین به خریدار اعطا می کند. اختیاری که به خرید یک سهم داده می شود اختیار خرید و اختیاری که برای فروش سهم داده می شود، اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده ای که خریدار اختیار معامله می تواند دارایی را خریداری کرده یا بفروشد قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می شود. البته اوراق اختیار معامله مدت معینی نیز دارد. حق خرید یا فروش یک دارایی در یک قیمت معین می تواند تا تاریخ انقضای آن ادامه داشته باشد. با توجه به طرفین قرارداد و همچنین نوع دارایی یا سهمی که اختیار معامله دربرگیرنده آن است، اختیار معامله ها می توانند اشکال مختلفی داشته باشند اما ویژگی های معینی وجود دارند که در تمام اختیار معامله ها مشترک هستند. 1- اول ، این که همراه هر قرارداد اختیار معامله یک حق، نه اجبار، برای خرید یا فروش وجود دارد. همان طور که اشاره شد اختیار خرید حقی است برای خرید یک سهم و اختیار فروش حقی است برای فروش. 2- دومین ویژگی مشترک انواع اختیار معاملات این است که هر قرارداد اختیار معامله ای، یک خریدار و یک فروشنده دارد. خریدار اختیار معامله به عنوان دارنده اختیار معامله شناخته شده و دارای یک موقعیت فروش است که در صورتی که دارنده اختیار معامله آن را اعمال کند، مسئول انجام دادن تعهدات قرارداد است. 3- سومین ویژگی مشترک همه اختیار معامله ها، قیمت اعمال یا تاریخ اعمال است و مبلغی که از سوی خریدار به فروشنده اختیار معامله پرداخت می شود به حق شرط اختیار معامله معروف است. به این معنا که اختیار معامله در خود اوراق نهفته است و برگ جداگانه ای مورد نیاز نیست. وقتی سهمی خریداری می شود همراه آن یک اختیار معامله دیگر به خریدار داده می شود و این اختیار در آن خرید اول نهفته است. می توان گفت اوراق مشارکت دولتی نیز تا حدودی این ویژگی را دارند به این معنا که در هر زمان می توان اوراق مشارکت را فروخت و تضمین قیمت بازخرید را حفظ کرد. یعنی نهادی تضمین کننده است که سالیانی است در اقتصاد ایران که آن را به قیمت اسمی بازخرید کند و این نوعی رواج داشته که بستر ساز بازار اوراق مشتقه خواهد بود. ما در زندگی روزمره خود با انواعی از اختیار معامله مواجه می شویم. ـ مثال : فرض نمایید شما تصمیم دارید یکی از اقلام مورد نظرتان را فردا پس از مراجعه به فروشگاه خریداری کنید. ولی در روز مراجعه متوجه می شوید که کالای مذکور به فروش رفته است. مدیر فروشگاه به شما یک برگه پیش فروش می دهد که به شما اجازه می دهد هفته بعد به فروشگاه مراجعه کرده و کالای مذکور را به همان قیمت خریداری کنید. حال شما صاحب یک اختیار خرید(همان برگه پیش فروش)هستید که به شما این حق را می دهد که کالای مذکور را در قیمت تعیین شده خریداری کنید. تصمیم با شما است که هفته بعد به فروشگاه مذکور مراجعه و آن کالا را تهیه نمایید و یا همان کالا را در جایی دیگر به قیمت مناسب پیدا کردید و از رفتن به فروشگاه مذکور منصرف شوید. در صورت عدم مراجعه شما از اختیار خرید استفاده نکردید و در صورت مراجعه برای خرید کالای مذکور، اختیار مطالعه را اعمال کردید. ـ مثال : فرض کنید که دولت اعلام می کند که محصولات کشاورزی را با قیمت معینی (تضمین شده) خریداری می کند. کشاورزان پس از برداشت محصول بررسی می کنند که آیا قیمت بازار بالاتر از قیمت پیشنهادی دولت است یا خیر؟ اگر قیمت بازار بالاتر بوده آنها محصول خود را در بازار به فروش می رسانند و اگر قیمت دولت بالاتر باشد محصول را به دولت می فروشند با فروش به دولت ، کشاورزان از اختیار فروش خود استفاده کرده اند.
تنوع بخشیدن با ابزارهای مالی می تواند در مهار تورم و هدایت بهینه منابع مالی سرگردان به بخش های زیربنایی اقتصاد کشور تاثیر داشته باشد.علاوه بر این با توجه به نبود ابزارهای مالی کافی در بازار سرمایه ایران و به ویژه، کمبود ابزارهای لازم جهت کاهش ریسک موجود، شورای بورس اوراق بهادار اقدام به تصویب معاملات اوراق اختیار کرده است. از آنجا که اوراق اختیار در بورس اوراق بهادار تهران سابقه ای ندارد، ایجاد و استفاده از آن نیاز به فرهنگ سازی بین سهامداران دارد.
اختیار معامله، اوراق بهاداری است که به دارنده آن حق خرید یا فروش یک دارایی خاص را در قیمت معین و در تاریخ مشخص یا قبل از آن اعطا می کند. اختیار معامله به عنوان یکی از اوراق بهادار اشتقاقی شناخته می شود، که از اوراق بهادار مشتق شده یا اشتقاقی اوراقی هستند که ارزش آنها بستگی به ارزش یک دارایی دیگر دارد. اختیار معامله، قراردادی است بین دو گروه (یک خریدار و یک فروشنده) به نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک سهم را در یک قیمت معین خریداری می کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می کند و خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق شرط پرداخت می کند که در واقع همان قیمت اختیار معامله است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را در یک قیمت معین به خریدار اعطا می کند. اختیاری که به خرید یک سهم داده می شود اختیار خرید و اختیاری که برای فروش سهم داده می شود، اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده ای که خریدار اختیار معامله می تواند دارایی را خریداری کرده یا بفروشد قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می شود. البته اوراق اختیار معامله مدت معینی نیز دارد. حق خرید یا فروش یک دارایی در یک قیمت معین می تواند تا تاریخ انقضای آن ادامه داشته باشد. با توجه به طرفین قرارداد و همچنین نوع دارایی یا سهمی که اختیار معامله دربرگیرنده آن است، اختیار معامله ها می توانند اشکال مختلفی داشته باشند اما ویژگی های معینی وجود دارند که در تمام اختیار معامله ها مشترک هستند. 1- اول ، این که همراه هر قرارداد اختیار معامله یک حق، نه اجبار، برای خرید یا فروش وجود دارد. همان طور که اشاره شد اختیار خرید حقی است برای خرید یک سهم و اختیار فروش حقی است برای فروش. 2- دومین ویژگی مشترک انواع اختیار معاملات این است که هر قرارداد اختیار معامله ای، یک خریدار و یک فروشنده دارد. خریدار اختیار معامله به عنوان دارنده اختیار معامله شناخته شده و دارای یک موقعیت فروش است که در صورتی که دارنده اختیار معامله آن را اعمال کند، مسئول انجام دادن تعهدات قرارداد است. 3- سومین ویژگی مشترک همه اختیار معامله ها، قیمت اعمال یا تاریخ اعمال است و مبلغی که از سوی خریدار به فروشنده اختیار معامله پرداخت می شود به حق شرط اختیار معامله معروف است. به این معنا که اختیار معامله در خود اوراق نهفته است و برگ جداگانه ای مورد نیاز نیست. وقتی سهمی خریداری می شود همراه آن یک اختیار معامله دیگر به خریدار داده می شود و این اختیار در آن خرید اول نهفته است. می توان گفت اوراق مشارکت دولتی نیز تا حدودی این ویژگی را دارند به این معنا که در هر زمان می توان اوراق مشارکت را فروخت و تضمین قیمت بازخرید را حفظ کرد. یعنی نهادی تضمین کننده است که سالیانی است در اقتصاد ایران که آن را به قیمت اسمی بازخرید کند و این نوعی رواج داشته که بستر ساز بازار اوراق مشتقه خواهد بود. ما در زندگی روزمره خود با انواعی از اختیار معامله مواجه می شویم. ـ مثال : فرض نمایید شما تصمیم دارید یکی از اقلام مورد نظرتان را فردا پس از مراجعه به فروشگاه خریداری کنید. ولی در روز مراجعه متوجه می شوید که کالای مذکور به فروش رفته است. مدیر فروشگاه به شما یک برگه پیش فروش می دهد که به شما اجازه می دهد هفته بعد به فروشگاه مراجعه کرده و کالای مذکور را به همان قیمت خریداری کنید. حال شما صاحب یک اختیار خرید(همان برگه پیش فروش)هستید که به شما این حق را می دهد که کالای مذکور را در قیمت تعیین شده خریداری کنید. تصمیم با شما است که هفته بعد به فروشگاه مذکور مراجعه و آن کالا را تهیه نمایید و یا همان کالا را در جایی دیگر به قیمت مناسب پیدا کردید و از رفتن به فروشگاه مذکور منصرف شوید. در صورت عدم مراجعه شما از اختیار خرید استفاده نکردید و در صورت مراجعه برای خرید کالای مذکور، اختیار مطالعه را اعمال کردید. ـ مثال : فرض کنید که دولت اعلام می کند که محصولات کشاورزی را با قیمت معینی (تضمین شده) خریداری می کند. کشاورزان پس از برداشت محصول بررسی می کنند که آیا قیمت بازار بالاتر از قیمت پیشنهادی دولت است یا خیر؟ اگر قیمت بازار بالاتر بوده آنها محصول خود را در بازار به فروش می رسانند و اگر قیمت دولت بالاتر باشد محصول را به دولت می فروشند با فروش به دولت ، کشاورزان از اختیار فروش خود استفاده کرده اند.