*مینا*
10th February 2009, 08:13 PM
بزرگ ترین سنــگ کلیــه به اندازه نـارگیــل
http://img.tebyan.net/big/1387/11/186132801717229196255165818584405487183.jpg (http://www.irannaz.ir/)
جراحان بیمارستانی در مجارستان با عکسبرداری توسط اشعه ی ایکس از کلیه ی یک بیمار متوجه سنگ كلیه ای به اندازه یك نارگیل شدند.
این سنگ کلیه بیش از 1 کیلو و 100 گرم وزن داشت.
پزشكان بیمارستان شهر «دبرسن» در 150 مایلی شرق بوداپست - پایتخت مجارستان - پس از اینكه متوجه شدند «ساندور ساركادی» سنگ كلیه‌ای به قطر 17 سانتی متر دارد او را تحت عمل جراحی قرار دادند.
تصویر پایین، عکس این سنگ کلیه را نشان می دهد که توسط اشعه ایکس گرفته شده است.
http://img.tebyan.net/big/1387/11/117167215193851781391361532041336624210912237.jpg (http://www.irannaz.ir/)
عمل جراحی برای برداشتن این سنگ در بیمارستان «كنزگیولا» بدون مشكلی انجام شد.
سنگ‌های كلیه اندازه‌های متفاوتی، از اندازه ماسه گرفته تا یك توپ گلف دارند، اما سنگی با این اندازه و با این وزن تا كنون دیده نشده بود.
بیشتر سنگ‌های كلیه به خودی خود از بدن دفع می‌شوند و پزشكان برای كمك به این فرآیند به بیماران توصیه می‌كنند مایعات بیشتری بخورند یا رژیم غذایی مخصوص به آنان می‌دهند و سنگ‌های بزرگ تر را نیز با جراحی خارج می‌كنند.
منبع: سایت تلگراف انگلیس
توصیه های مهم در سنگ کلیه
http://img.tebyan.net/big/1387/07/146191521124616410037181172186152931718878.jpg (http://www.irannaz.ir/)
1- نوشیدن زیاد مایعات
در سنگ های کلیوی، نوشیدن آب و مایعات فراوان مهم است. مایعات باعث رقیق شدن ادرار می شوند.
به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود که هر ساعت 1 تا 2 لیوان آب بنوشند و در فصول گرم سال و هنگام ورزش، مقدار آب مصرفی را باید بیشتر کرد.
تقریبا 50 درصد مایعات دریافتی، به صورت ادرار دفع می شوند. از رنگ ادرارتان می توانید متوجه شوید که آیا به مقدار کافی مایعات مصرف کرده اید یا نه. ا
گر رنگ ادرار زرد روشن باشد، نشان می دهد به مقدار نیاز بدنتان، مایعات نوشیده اید.
2- کلسیم
کلسیم موجود در غذاها، در روده ی کوچک جذب می شود. بدن به این عنصر غذایی برای فعالیت های مختلف نیاز دارد. مقدار اضافی کلسیم از طریق کلیه ها دفع می شود.
بهترین منابع غذایی کلسیم عبارتند از: شیر، پنیر و ماست. این مواد غذایی به خوبی جذب بدن می شوند. سبزیجات برگ سبز نیز دارای مقدار کمی کلسیم هستند.
مقدار کلسیم موجود در منابع غذایی آن
http://img.tebyan.net/big/1387/08/19822319714938563196163113623511723213317.jpg (http://www.irannaz.ir/)
28 گرم پنیر 207- 155میلی گرم
نصف لیوان ماست 200 میلی گرم
نصف لیوان ماکارونی و پنیر 200 میلی گرم
1 لیوان بستنی وانیلی 176 میلی گرم
1 لیوان شیر سرد 176 میلی گرم
4/3 لیوان جو 163 میلی گرم
1 ساقه بروکلی 150 میلی گرم
1 تکه پیتزا 150 میلی گرم
نصف لیوان سرشیر 150 میلی گرم
به طور کلی، افرادی که باید به مقدار کم کلسیم مصرف کنند، مانند بیماران مبتلا به سنگ کلیه ، نباید منابع غذایی کلسیم را از رژیم غذایی خود حذف کنند، زیرا بدن به کلسیم احتیاج دارد؛ برای مثال بیماران مرد مبتلا به سنگ کلیه روزانه 800 میلی گرم، زنان قبل از یائسگی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/women/2007/6/9/42179.html) روزانه 1000 میلی گرم و زنان یائسه روزانه 1200 میلی گرم کلسیم را باید از منابع غذایی آن دریافت کنند.
اگر پزشک برای فرد مبتلا به سنگ کلیه ، مکمل کلسیم بدهد، فرد می تواند با مشورت پزشک، مکمل پتاسیم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2004/5/4/6416.html) و منیزیم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2003/5/7/2137.html) را نیز مصرف کند تا از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری شود.
مقدار منیزیم و پتاسیم در بدن بسیاری از بیماران مبتلا به سنگ کلیه، کم است. فرآورده های گیاهی دارای منیزیوم و پتاسیم زیادی هستند.
3- اسید اگزالیک یا اگزالات
http://img.tebyan.net/big/1387/08/20081112131359332_oxalat.jpg (http://www.irannaz.ir/)
اگزالات غالبا در غذاهای گیاهی یافت می شود. کلسیم با اگزالات در روده ترکیب می شود. این ترکیب، باعث کاهش قدرت جذب کلسیم می گردد. گاهی، سنگ های اگزالات کلسیم در اثر کافی نبودن کلسیم در روده به وجود می آید. در نتیجه مقدار زیادی اگزالات برای دفع از بدن به طرف کلیه ها می رود.
در سنگ های کلیوی از نوع اگزالات کلسیم، بیمار بهتر است منابع غذایی اگزالات را در رژیم غذایی خود کاهش دهد. متخصصان تغذیه، به این افراد توصیه به مصرف 50 میلی گرم اگزالات در روز می کنند.
اگزالات در بیشتر غذاها وجود دارد، اما در ریواس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2005/4/16/11117.html)، اسفناج (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2006/12/4/30006.html)، توت فرنگی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/summer_fruits/2004/5/11/6528.html) ، شکلات (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2004/12/18/9719.html)، سبوس گندم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2005/8/8/12336.html) ، آجیل (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2007/12/5/55117.html)، چغندر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2008/3/1/62735.html) و چای (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/drinks/2006/12/26/30962.html) از همه بیشتر است.
در نصف لیوان از مواد غذایی زیر بیشتر از 10 میلی گرم اگزالات وجود دارد:
لوبیا – چغندر- کرفس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2003/6/1/2357.html)- کاکائو - برگ های سبز تیره سبزیجات- اسفناج – جعفری (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2008/9/16/74442.html) - کیک های میوه ای – بادمجان – نارنج – ریواس - بامیه (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2004/6/28/7195.html) - تره فرنگی - لیمو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/other_fuits/2002/10/27/669.html) شیرین و لیمو ترش - پرتقال (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/winter_fruits/2008/1/27/59517.html) - مویز (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2008/4/15/65051.html) - سویا (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2006/9/20/24362.html)- توت فرنگی – چای - سبوس گندم - قهوه (بیشتر از 1لیوان)
4- شکر، نمک و پروتئین حیوانی
افزایش مصرف این مواد، سنگ های کلسیم یا اگزالات کلسیم را به وجود می آورد. آزمایشات انجام گرفته بر روی بیماران دارای سنگ کلیه نشان داده است که کاهش مقدار نمک و پروتئین حیوانی بسیار مفیدتر از کاهش کلسیم دریافتی می باشد.
http://img.tebyan.net/big/1387/08/2303785572180326022799287111555237.jpg (http://www.irannaz.ir/)
- قند و شکر : برخی مواد غذایی به طور طبیعی دارای قند هستند که مصرف آنها جای نگرانی ندارد. اما به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود از مصرف مواد غذایی شیرین مثل شیرینی، شکلات، کیک و .... ، و از افزودن شکر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/spices/2006/2/26/15965.html) به غذای خود پرهیز کنند.
- نمک : کاهش مقدار نمک در رژیم غذایی، مقدار کلسیم دفع شده از طریق ادرار را کاهش می دهد. توصیه می شود بیماران مبتلا به سنگ کلیه بین 2 تا 3 گرم در روز نمک (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/spices/2008/2/19/61988.html) مصرف کنند. به طور کلی، مصرف زیاد نمک باعث اختلال در عملکرد کلیه، ایجاد سنگ کلیه، نرمی و شکنندگی استخوان ها (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/joints_bones/2008/10/20/76901.html) ، افزایش فشار خون، بیماری قلبی (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=67155) و سرطان های معده (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/diseases/cancer/2007/6/27/42874.html) و کلیه می شود.
- پروتئین حیوانی : بدن برای رشد، ساخت عضله، ترمیم و بازسازی بافت ها نیاز به پروتئین (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=253) دارد، اما افزایش مصرف پروتئین حیوانی روی دفع املاح خاصی از ادرار که احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند، موثر است. بنابراین به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود بیشتر از نیاز بدنشان پروتئین مصرف نکنند و تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه باشند.
http://img.tebyan.net/big/1387/07/239164100641761354488197171564924213321328.jpg (http://www.irannaz.ir/)
تغییرات پروتئین در داخل بدن:
- پروتئین می تواند تبدیل به اگزالات شده و از طریق ادرار دفع شود. علاوه بر آن، پروتئین موجب افزایش کلسیم دفعی می شود. پس اگزالات و کلسیم هر دو با هم از ادرار خارج می شوند و این خود باعث تشکیل سنگ کلیه می شود.
- بعد از مصرف پروتئین حیوانی، محصول زائدی به نام اوره (Urea) به وجود می آید. حال اگر عملکرد کلیه ها کم شده باشد، کلیه ها قادر به خارج کردن اوره نیستند.
بنابراین، باید پروتئین حیوانی را کم مصرف کنند.
5- فیبر نامحلول
http://img.tebyan.net/big/1387/08/319717423529829025214648651316119417840.jpg (http://www.irannaz.ir/)
فیبر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fibers/2008/10/26/77246.html) یکی از اجزای گیاهان می باشد. دو نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول. هر دوی این فیبرها برای بدن لازم هستند.
اما فیبر نامحلول موجب کاهش دفع کلسیم از ادرار می شود. همچنین باعث افزایش حرکت روده می گردد و به همین خاطر زمان کمی برای جذب کلسیم وجود خواهد داشت.
این فیبر در روده با کلسیم ترکیب می شود، بنابراین کلسیم به جای خارج شدن از بدن به وسیله ادرار، با مدفوع از بدن خارج می شود.
فیبر نامحلول در سبوس غلات، گندم، برنج (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/(Foods)/cereals_legumes/2008/8/18/72167.html)، جو و چاودار یافت می شود.
6- ویتامین C
http://img.tebyan.net/big/1387/08/911041002543891964415816910765204214182102.jpg (http://www.irannaz.ir/)
هنگامی که ویتامین C (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2008/1/21/58861.html) توسط بدن مورد استفاده قرار می گیرد، اگزالات تولید می شود. افزایش مصرف ویتامین C باعث افزایش مقدار دفعی اگزالات می شود.
ویتامین C همچنین باعث اسیدی شدن ادرار می شود و این خود سبب افزایش وجود کریستال در کلیه می گردد.
بنابراین هنگامی که پزشک یا متخصص تغذیه، مقدار اگزالات را در رژیم غذایی بیمار کاهش می دهد، نباید مکمل ویتامین C مصرف کرد.
7- فسفر
کلیه بیمار، قادر به خارج کردن فسفر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2003/3/26/1847.html) از خون نیست و این باعث افزایش فسفر در خون می شود. افزایش فسفر در خون می تواند منجر به از دست دادن زیاد کلسیم از استخوان ها و در نتیجه پوکی استخوان ها و زود شکستن آنها گردد. پس بهتر است افراد مبتلا به سنگ کلیه ، مصرف فسفر را نیز در رژیم خود کم کنند.
منابع غذایی فسفر عبارتند از: لبنیات (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=241)، لوبیا، نخود (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2004/2/2/5350.html)، عدس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2003/9/7/3408.html)، آجیل، کره بادام زمینی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2008/4/17/19778.html) و میگو.
مریم سجادپور- کارشناس تغذیه
نكاتی مهم در مورد كلیه ها
http://img.tebyan.net/big/1382/06/20814722911024782173186652292342421092596167.jpg (http://www.irannaz.ir/)
كلیه ها چگونه كار می كنند؟
هر فرد در بدن خود دو كلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد كه در دو طرف ستون مهره ها و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، اگر چه كلیه ها كوچكند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می دهند كه كل بدن را متعادل نگه می دارند. برای مثال كلیه ها:
- در دفع مواد زاید و مایعات اضافی كمك می كنند.
- خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع می كنند.
- تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار می دهند.
- ویتامین های موثر در رشد را می سازند.
- هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید می كنند.
- در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند كلسیم و پتاسیم كمك می كنند.
چگونگی انجام كار كلیه ها
1- خون از طریق یك سرخرگ از قلب به كلیه وارد می شود.
2- خون با گذشتن از میلیون ها صافی كوچك، تمیز می شود.
3- مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور كرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4- خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5- هنگامی كه مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.
كلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی كه باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز می گردد. ادراری كه ما دفع می كنیم تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.
بیماری كلیه
اگر چه كلیه ها، عضوهای كوچكی هستند ، ولی از وظایف حیاتی زیادی از جمله تصفیه نمودن مواد زاید و مایعات اضافی از خون را به عهده دارند كه در حفظ سلامتی عمومی بدن موثر است. بیماری شدید كلیه، ممكن است منجر به نارسایی كامل آن شود، كه نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند كلیه برای جلوگیری از مرگ است . اگر چه درمانهای موثری برای بسیاری از بیماریهای كلیه وجود دارد ولی مردم هنوز نمی دانند كه بیماریهای كلیه قابل پیشگیری اند.
ده عامل اصلی بیماری كلیه
معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.
برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد.
مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.
نشانه های هشدار دهنده بیماری های كلیوی و دستگاه ادراری.
1- فشار خون بالا
2- پیدایش خون با پروتئین در ادرار.
3- آزمایش كراتینین خون، بالاتر از 2/1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان و 4/1 میلی گرم در دسی لیتر در مردان(كراتینین ماده دفعی است كه توسط كلیه های سالم از خون خارج می شود. ) در بیماریهای كلیوی ، سطوح كراتینی در خون ممكن است افزایش یابد.
4- تكرار ادرار به ویژه در شب .
5- مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور.
6- تورم در چشم ها، تورم دست ها و پاها به ویژه در كودكان
http://img.tebyan.net/big/1387/11/186132801717229196255165818584405487183.jpg (http://www.irannaz.ir/)
جراحان بیمارستانی در مجارستان با عکسبرداری توسط اشعه ی ایکس از کلیه ی یک بیمار متوجه سنگ كلیه ای به اندازه یك نارگیل شدند.
این سنگ کلیه بیش از 1 کیلو و 100 گرم وزن داشت.
پزشكان بیمارستان شهر «دبرسن» در 150 مایلی شرق بوداپست - پایتخت مجارستان - پس از اینكه متوجه شدند «ساندور ساركادی» سنگ كلیه‌ای به قطر 17 سانتی متر دارد او را تحت عمل جراحی قرار دادند.
تصویر پایین، عکس این سنگ کلیه را نشان می دهد که توسط اشعه ایکس گرفته شده است.
http://img.tebyan.net/big/1387/11/117167215193851781391361532041336624210912237.jpg (http://www.irannaz.ir/)
عمل جراحی برای برداشتن این سنگ در بیمارستان «كنزگیولا» بدون مشكلی انجام شد.
سنگ‌های كلیه اندازه‌های متفاوتی، از اندازه ماسه گرفته تا یك توپ گلف دارند، اما سنگی با این اندازه و با این وزن تا كنون دیده نشده بود.
بیشتر سنگ‌های كلیه به خودی خود از بدن دفع می‌شوند و پزشكان برای كمك به این فرآیند به بیماران توصیه می‌كنند مایعات بیشتری بخورند یا رژیم غذایی مخصوص به آنان می‌دهند و سنگ‌های بزرگ تر را نیز با جراحی خارج می‌كنند.
منبع: سایت تلگراف انگلیس
توصیه های مهم در سنگ کلیه
http://img.tebyan.net/big/1387/07/146191521124616410037181172186152931718878.jpg (http://www.irannaz.ir/)
1- نوشیدن زیاد مایعات
در سنگ های کلیوی، نوشیدن آب و مایعات فراوان مهم است. مایعات باعث رقیق شدن ادرار می شوند.
به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود که هر ساعت 1 تا 2 لیوان آب بنوشند و در فصول گرم سال و هنگام ورزش، مقدار آب مصرفی را باید بیشتر کرد.
تقریبا 50 درصد مایعات دریافتی، به صورت ادرار دفع می شوند. از رنگ ادرارتان می توانید متوجه شوید که آیا به مقدار کافی مایعات مصرف کرده اید یا نه. ا
گر رنگ ادرار زرد روشن باشد، نشان می دهد به مقدار نیاز بدنتان، مایعات نوشیده اید.
2- کلسیم
کلسیم موجود در غذاها، در روده ی کوچک جذب می شود. بدن به این عنصر غذایی برای فعالیت های مختلف نیاز دارد. مقدار اضافی کلسیم از طریق کلیه ها دفع می شود.
بهترین منابع غذایی کلسیم عبارتند از: شیر، پنیر و ماست. این مواد غذایی به خوبی جذب بدن می شوند. سبزیجات برگ سبز نیز دارای مقدار کمی کلسیم هستند.
مقدار کلسیم موجود در منابع غذایی آن
http://img.tebyan.net/big/1387/08/19822319714938563196163113623511723213317.jpg (http://www.irannaz.ir/)
28 گرم پنیر 207- 155میلی گرم
نصف لیوان ماست 200 میلی گرم
نصف لیوان ماکارونی و پنیر 200 میلی گرم
1 لیوان بستنی وانیلی 176 میلی گرم
1 لیوان شیر سرد 176 میلی گرم
4/3 لیوان جو 163 میلی گرم
1 ساقه بروکلی 150 میلی گرم
1 تکه پیتزا 150 میلی گرم
نصف لیوان سرشیر 150 میلی گرم
به طور کلی، افرادی که باید به مقدار کم کلسیم مصرف کنند، مانند بیماران مبتلا به سنگ کلیه ، نباید منابع غذایی کلسیم را از رژیم غذایی خود حذف کنند، زیرا بدن به کلسیم احتیاج دارد؛ برای مثال بیماران مرد مبتلا به سنگ کلیه روزانه 800 میلی گرم، زنان قبل از یائسگی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/women/2007/6/9/42179.html) روزانه 1000 میلی گرم و زنان یائسه روزانه 1200 میلی گرم کلسیم را باید از منابع غذایی آن دریافت کنند.
اگر پزشک برای فرد مبتلا به سنگ کلیه ، مکمل کلسیم بدهد، فرد می تواند با مشورت پزشک، مکمل پتاسیم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2004/5/4/6416.html) و منیزیم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2003/5/7/2137.html) را نیز مصرف کند تا از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری شود.
مقدار منیزیم و پتاسیم در بدن بسیاری از بیماران مبتلا به سنگ کلیه، کم است. فرآورده های گیاهی دارای منیزیوم و پتاسیم زیادی هستند.
3- اسید اگزالیک یا اگزالات
http://img.tebyan.net/big/1387/08/20081112131359332_oxalat.jpg (http://www.irannaz.ir/)
اگزالات غالبا در غذاهای گیاهی یافت می شود. کلسیم با اگزالات در روده ترکیب می شود. این ترکیب، باعث کاهش قدرت جذب کلسیم می گردد. گاهی، سنگ های اگزالات کلسیم در اثر کافی نبودن کلسیم در روده به وجود می آید. در نتیجه مقدار زیادی اگزالات برای دفع از بدن به طرف کلیه ها می رود.
در سنگ های کلیوی از نوع اگزالات کلسیم، بیمار بهتر است منابع غذایی اگزالات را در رژیم غذایی خود کاهش دهد. متخصصان تغذیه، به این افراد توصیه به مصرف 50 میلی گرم اگزالات در روز می کنند.
اگزالات در بیشتر غذاها وجود دارد، اما در ریواس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2005/4/16/11117.html)، اسفناج (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2006/12/4/30006.html)، توت فرنگی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/summer_fruits/2004/5/11/6528.html) ، شکلات (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2004/12/18/9719.html)، سبوس گندم (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2005/8/8/12336.html) ، آجیل (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2007/12/5/55117.html)، چغندر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2008/3/1/62735.html) و چای (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/drinks/2006/12/26/30962.html) از همه بیشتر است.
در نصف لیوان از مواد غذایی زیر بیشتر از 10 میلی گرم اگزالات وجود دارد:
لوبیا – چغندر- کرفس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2003/6/1/2357.html)- کاکائو - برگ های سبز تیره سبزیجات- اسفناج – جعفری (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2008/9/16/74442.html) - کیک های میوه ای – بادمجان – نارنج – ریواس - بامیه (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/vegetables/2004/6/28/7195.html) - تره فرنگی - لیمو (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/other_fuits/2002/10/27/669.html) شیرین و لیمو ترش - پرتقال (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/fruits/winter_fruits/2008/1/27/59517.html) - مویز (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2008/4/15/65051.html) - سویا (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2006/9/20/24362.html)- توت فرنگی – چای - سبوس گندم - قهوه (بیشتر از 1لیوان)
4- شکر، نمک و پروتئین حیوانی
افزایش مصرف این مواد، سنگ های کلسیم یا اگزالات کلسیم را به وجود می آورد. آزمایشات انجام گرفته بر روی بیماران دارای سنگ کلیه نشان داده است که کاهش مقدار نمک و پروتئین حیوانی بسیار مفیدتر از کاهش کلسیم دریافتی می باشد.
http://img.tebyan.net/big/1387/08/2303785572180326022799287111555237.jpg (http://www.irannaz.ir/)
- قند و شکر : برخی مواد غذایی به طور طبیعی دارای قند هستند که مصرف آنها جای نگرانی ندارد. اما به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود از مصرف مواد غذایی شیرین مثل شیرینی، شکلات، کیک و .... ، و از افزودن شکر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/spices/2006/2/26/15965.html) به غذای خود پرهیز کنند.
- نمک : کاهش مقدار نمک در رژیم غذایی، مقدار کلسیم دفع شده از طریق ادرار را کاهش می دهد. توصیه می شود بیماران مبتلا به سنگ کلیه بین 2 تا 3 گرم در روز نمک (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/spices/2008/2/19/61988.html) مصرف کنند. به طور کلی، مصرف زیاد نمک باعث اختلال در عملکرد کلیه، ایجاد سنگ کلیه، نرمی و شکنندگی استخوان ها (http://www.tebyan.net/nutrition_health/diseases/joints_bones/2008/10/20/76901.html) ، افزایش فشار خون، بیماری قلبی (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=67155) و سرطان های معده (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/diseases/cancer/2007/6/27/42874.html) و کلیه می شود.
- پروتئین حیوانی : بدن برای رشد، ساخت عضله، ترمیم و بازسازی بافت ها نیاز به پروتئین (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=253) دارد، اما افزایش مصرف پروتئین حیوانی روی دفع املاح خاصی از ادرار که احتمال تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهند، موثر است. بنابراین به بیماران مبتلا به سنگ کلیه توصیه می شود بیشتر از نیاز بدنشان پروتئین مصرف نکنند و تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه باشند.
http://img.tebyan.net/big/1387/07/239164100641761354488197171564924213321328.jpg (http://www.irannaz.ir/)
تغییرات پروتئین در داخل بدن:
- پروتئین می تواند تبدیل به اگزالات شده و از طریق ادرار دفع شود. علاوه بر آن، پروتئین موجب افزایش کلسیم دفعی می شود. پس اگزالات و کلسیم هر دو با هم از ادرار خارج می شوند و این خود باعث تشکیل سنگ کلیه می شود.
- بعد از مصرف پروتئین حیوانی، محصول زائدی به نام اوره (Urea) به وجود می آید. حال اگر عملکرد کلیه ها کم شده باشد، کلیه ها قادر به خارج کردن اوره نیستند.
بنابراین، باید پروتئین حیوانی را کم مصرف کنند.
5- فیبر نامحلول
http://img.tebyan.net/big/1387/08/319717423529829025214648651316119417840.jpg (http://www.irannaz.ir/)
فیبر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/fibers/2008/10/26/77246.html) یکی از اجزای گیاهان می باشد. دو نوع فیبر وجود دارد: فیبر محلول و فیبر نامحلول. هر دوی این فیبرها برای بدن لازم هستند.
اما فیبر نامحلول موجب کاهش دفع کلسیم از ادرار می شود. همچنین باعث افزایش حرکت روده می گردد و به همین خاطر زمان کمی برای جذب کلسیم وجود خواهد داشت.
این فیبر در روده با کلسیم ترکیب می شود، بنابراین کلسیم به جای خارج شدن از بدن به وسیله ادرار، با مدفوع از بدن خارج می شود.
فیبر نامحلول در سبوس غلات، گندم، برنج (http://www.tebyan.net/Nutrition_Health/(Foods)/cereals_legumes/2008/8/18/72167.html)، جو و چاودار یافت می شود.
6- ویتامین C
http://img.tebyan.net/big/1387/08/911041002543891964415816910765204214182102.jpg (http://www.irannaz.ir/)
هنگامی که ویتامین C (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/vitamins/2008/1/21/58861.html) توسط بدن مورد استفاده قرار می گیرد، اگزالات تولید می شود. افزایش مصرف ویتامین C باعث افزایش مقدار دفعی اگزالات می شود.
ویتامین C همچنین باعث اسیدی شدن ادرار می شود و این خود سبب افزایش وجود کریستال در کلیه می گردد.
بنابراین هنگامی که پزشک یا متخصص تغذیه، مقدار اگزالات را در رژیم غذایی بیمار کاهش می دهد، نباید مکمل ویتامین C مصرف کرد.
7- فسفر
کلیه بیمار، قادر به خارج کردن فسفر (http://www.tebyan.net/nutrition_health/nutrients/minerals/2003/3/26/1847.html) از خون نیست و این باعث افزایش فسفر در خون می شود. افزایش فسفر در خون می تواند منجر به از دست دادن زیاد کلسیم از استخوان ها و در نتیجه پوکی استخوان ها و زود شکستن آنها گردد. پس بهتر است افراد مبتلا به سنگ کلیه ، مصرف فسفر را نیز در رژیم خود کم کنند.
منابع غذایی فسفر عبارتند از: لبنیات (http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=241)، لوبیا، نخود (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2004/2/2/5350.html)، عدس (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/cereals_legumes/2003/9/7/3408.html)، آجیل، کره بادام زمینی (http://www.tebyan.net/nutrition_health/(foods)/nuts_seeds/2008/4/17/19778.html) و میگو.
مریم سجادپور- کارشناس تغذیه
نكاتی مهم در مورد كلیه ها
http://img.tebyan.net/big/1382/06/20814722911024782173186652292342421092596167.jpg (http://www.irannaz.ir/)
كلیه ها چگونه كار می كنند؟
هر فرد در بدن خود دو كلیه به اندازه مشت فرد بزرگسال دارد كه در دو طرف ستون مهره ها و در قسمت زیرین قفسه سینه در پشت قرار دارند، اگر چه كلیه ها كوچكند ولی وظایفی پیچیده و حیاتی را انجام می دهند كه كل بدن را متعادل نگه می دارند. برای مثال كلیه ها:
- در دفع مواد زاید و مایعات اضافی كمك می كنند.
- خون را تصفیه، برخی از مواد را حفظ و برخی را دفع می كنند.
- تولید گلبولهای قرمز را تحت نظارت قرار می دهند.
- ویتامین های موثر در رشد را می سازند.
- هورمون های موثر در تنظیم فشار خون را تولید می كنند.
- در تنظیم میزان مواد مغذی ویژه در بدن مانند كلسیم و پتاسیم كمك می كنند.
چگونگی انجام كار كلیه ها
1- خون از طریق یك سرخرگ از قلب به كلیه وارد می شود.
2- خون با گذشتن از میلیون ها صافی كوچك، تمیز می شود.
3- مواد دفعی از طریق میزنای ( حالب) عبور كرده و به عنوان ادرار در مثانه جمع می گردد.
4- خون تصفیه شده از طریق سیاهرگ ها به جریان خون بر می گردد.
5- هنگامی كه مثانه پر از ادرار می شود از طریق پیشابراه ادرار از بدن خارج می شود.
كلیه ها هر 24 ساعت جمعاً حدود 200 لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون بازمی گردانند حدود 2 لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می شود در حالی كه باقیمانده یعنی حدود 98 لیتر به بدن باز می گردد. ادراری كه ما دفع می كنیم تقریباً ظرف مدت 1 تا 8 ساعت در مثانه ذخیره شده است.
بیماری كلیه
اگر چه كلیه ها، عضوهای كوچكی هستند ، ولی از وظایف حیاتی زیادی از جمله تصفیه نمودن مواد زاید و مایعات اضافی از خون را به عهده دارند كه در حفظ سلامتی عمومی بدن موثر است. بیماری شدید كلیه، ممكن است منجر به نارسایی كامل آن شود، كه نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند كلیه برای جلوگیری از مرگ است . اگر چه درمانهای موثری برای بسیاری از بیماریهای كلیه وجود دارد ولی مردم هنوز نمی دانند كه بیماریهای كلیه قابل پیشگیری اند.
ده عامل اصلی بیماری كلیه
معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.
برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد.
مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.
نشانه های هشدار دهنده بیماری های كلیوی و دستگاه ادراری.
1- فشار خون بالا
2- پیدایش خون با پروتئین در ادرار.
3- آزمایش كراتینین خون، بالاتر از 2/1 میلی گرم در دسی لیتر در زنان و 4/1 میلی گرم در دسی لیتر در مردان(كراتینین ماده دفعی است كه توسط كلیه های سالم از خون خارج می شود. ) در بیماریهای كلیوی ، سطوح كراتینی در خون ممكن است افزایش یابد.
4- تكرار ادرار به ویژه در شب .
5- مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور.
6- تورم در چشم ها، تورم دست ها و پاها به ویژه در كودكان