اسماعیل س
5th May 2012, 01:31 PM
دلایل لشکرکشی رضاخان به لرستان:
مورخان و محققان هرکدام دلایلی برای لشکرکشی رضاخان ذکر کرده اند ولی همه آنها هر کدام به شیوه ای که دور از انصاف است دلایلی که بعضا" این لشکرکشی را در نظر آیندگان مخرب جلوه داده اند که آن را از اهداف اصلی دور کرده اند اما از آنجا که اوضاع قبل و بعد از لشکرکشی را باهم مقایسه کنیم خواهیم دید که این لشکرکشی تا چه اندازه به سود مردم لرستان بوده است.
از آنجا که منابع ، بیشتر با نگرش قومیتی و دشمنی با رضاخان به ذکر وقایع پرداخته اند لذا بسیاری از واقعیات و حوادث را یا خوب ذکر نمیکنند یا آن را تحریف نموده اند در صورتی که به دور از تعصب و در نظر گرفتن اهداف لشکرکشی می توان به اهمیت این لشکرکشی نام برد ازجمله این اهداف که می توان نام برد :
1.تمرکز گرایی و وحدت کشور در آن اوضاع و شرایط وخیم که هم خواست رضاخان بود و هم ملی گرایان که بعد از قیام میرزا کوچک خان و شیخ محمد خیابانی این هدف را دنبال میکردند.
2.ازدوران باستان تا عصر رضاخان ایلات و طوایف بسیاری وارد ایران شده و در گوشه و کنار آن می زیستند با توجه به اینکه این ایلات و طوایف دارای نیروهای شبه نظامی بودند و همیشه برای دولت مرکزی اسباب دردسر بودند و حتی در برخی مقاطع دولتهایی نیز تشکیل داده بودند و شهرهای متمدن را با حملات غارتگرانه خود به نابودی میکشاندند!
از آنجا که در غرب خبری از ایلات و طوایف نبود و قصد رضاخان نیز این بود که ایران از قافله تمدنی غرب عقب نماند لذا باید این نظام سنتی جای خود را به نظام مدرنیته می داد لذا ساکن کردن این ایلات وطوایف به پیشرفت کشور کمک میکرد.
3.اوضاع وخیم لرستان که اداره آن از کنترل دولت مرکزی خارج و به شکل خود مختار دردست خوانین و سرکردگان قدرتمند ایلات وطوایف اداره می شد این خودسری و نظام خانخانی که از دوره قاجار شروع شده بود،بعد از انقلاب مشروطه به اوج خود رسید.
4.ناتوانی قاجارها از اداره و کنترل لرستان باعث شد که سردار سپه برای آرام سازی و برتری داشتن بر قاجارها به لرستان توجه کند.
5.طرح راه آهن که باید از لرستان می گذشت با توجه به اینکه لرستان در کنترل دولت مرکزی نبود و اوضاع آن برای کشیدن راه آهن مناسب نبود لذا باید لرستان تحت تسلط دولت مرکزی در می آمد.
6. تعلق خاطر رضاخان به لرستان که مورد توجه او بود با توجه به نسب شناسی و اقدامات سازنده رضاخان در لرستان که تحت هر شرایطی این سرزمین را فتح و شروع به آبادانی آن نمود.
7.با توجه به اینکه لرستان در همسایگی خوزستان بود و شیخ خزعل قصد جدایی خوزستان از ایران را داشت وراه عبور آن از لرستان میگذشت لذا ابتدا باید لرستان تحت کنترل دولت مرکزی در میامد و بعد از آن به مسئله شیخ خزعل پرداخته می شد
8.نفوذ دولت های بیگانه در سران و خوانین شورشی که سلاح و مهمات آنها را تامین میکردند
فتح لرستان خدمتی به آینده آنها . . . :
بسیاری از مورخان و محققان فتح لرستان توسط رضاخان را با اهداف غارت منابع و اسکان عشایر که تامین کننده مواد اولیه کشور بود را برای این منطقه مخرب معرفی میکنند در صورتی که دلایلی وجود دارد که خلاف این نظریات است ازجمله :
1.لرستان قبل از ورود نیروهای رضاخان بسیار ناامن و زندگی بسیار ملال آور بود
2.سطح سواد در لرستان بسیار پایین بود با ورود رضاخان واقدامات او در جهت دبستان وبهداشت قابل ستایش است
3.ترک تازی و غارت از عادات اهالی لرستان خصوصا"ایل بیرانوند بود و فرزندان خوانین وقت خود را صرف کارهایی میکردند که به نفع عموم نبود ولی با فتح لرستان همین خانواده های خوانین و فرزندان آنها در زمره افراد تحصیل کرده و با فرهنگ قرار گرفتند ازجمله خوانین اعظمی،غضنفری و عالی خانی . . .
4.راه آهن شمال_جنوب و راه دزفول_خرم آباد افتتاح شد که امروزه از عوامل اصلی امرار معاش اهالی لرستان است
5.لرستان در دوره قاجار بسیار عقب مانده بود تنها با این لشکرکشی بود که نجات یافت
6.اسکان گله داران و راهزنان لرستان که متاسفانه همه منابع باعنوان اسکان عشایر از آن یاد کرده اند!
درصورتی که لرستان هیچگاه به مانند ایلات بزرگ کشور(قشقایی،بختیاری و...)ایل بزرگ ومنسجمی نداشت آن طور که منابع میگویند.
7.اصولا"هر منطقه ای که به دور از نظارت دولت مرکزی باشد از تمدن و امکانات دولتی به دور بوده و امکان رشد ندارد و لرستان دوره قاجار به این مصیبت گرفتار بود که با حمله رضاخان تحت نظارت دولت مرکزی قرار گرفت.
8.عدم دخالت دول بیگانه در لرستان که با نظارت دولت مرکزی نقش آنها در لرستان کم رنگ شد.
نوشته : اسماعیل سپهوند
مورخان و محققان هرکدام دلایلی برای لشکرکشی رضاخان ذکر کرده اند ولی همه آنها هر کدام به شیوه ای که دور از انصاف است دلایلی که بعضا" این لشکرکشی را در نظر آیندگان مخرب جلوه داده اند که آن را از اهداف اصلی دور کرده اند اما از آنجا که اوضاع قبل و بعد از لشکرکشی را باهم مقایسه کنیم خواهیم دید که این لشکرکشی تا چه اندازه به سود مردم لرستان بوده است.
از آنجا که منابع ، بیشتر با نگرش قومیتی و دشمنی با رضاخان به ذکر وقایع پرداخته اند لذا بسیاری از واقعیات و حوادث را یا خوب ذکر نمیکنند یا آن را تحریف نموده اند در صورتی که به دور از تعصب و در نظر گرفتن اهداف لشکرکشی می توان به اهمیت این لشکرکشی نام برد ازجمله این اهداف که می توان نام برد :
1.تمرکز گرایی و وحدت کشور در آن اوضاع و شرایط وخیم که هم خواست رضاخان بود و هم ملی گرایان که بعد از قیام میرزا کوچک خان و شیخ محمد خیابانی این هدف را دنبال میکردند.
2.ازدوران باستان تا عصر رضاخان ایلات و طوایف بسیاری وارد ایران شده و در گوشه و کنار آن می زیستند با توجه به اینکه این ایلات و طوایف دارای نیروهای شبه نظامی بودند و همیشه برای دولت مرکزی اسباب دردسر بودند و حتی در برخی مقاطع دولتهایی نیز تشکیل داده بودند و شهرهای متمدن را با حملات غارتگرانه خود به نابودی میکشاندند!
از آنجا که در غرب خبری از ایلات و طوایف نبود و قصد رضاخان نیز این بود که ایران از قافله تمدنی غرب عقب نماند لذا باید این نظام سنتی جای خود را به نظام مدرنیته می داد لذا ساکن کردن این ایلات وطوایف به پیشرفت کشور کمک میکرد.
3.اوضاع وخیم لرستان که اداره آن از کنترل دولت مرکزی خارج و به شکل خود مختار دردست خوانین و سرکردگان قدرتمند ایلات وطوایف اداره می شد این خودسری و نظام خانخانی که از دوره قاجار شروع شده بود،بعد از انقلاب مشروطه به اوج خود رسید.
4.ناتوانی قاجارها از اداره و کنترل لرستان باعث شد که سردار سپه برای آرام سازی و برتری داشتن بر قاجارها به لرستان توجه کند.
5.طرح راه آهن که باید از لرستان می گذشت با توجه به اینکه لرستان در کنترل دولت مرکزی نبود و اوضاع آن برای کشیدن راه آهن مناسب نبود لذا باید لرستان تحت تسلط دولت مرکزی در می آمد.
6. تعلق خاطر رضاخان به لرستان که مورد توجه او بود با توجه به نسب شناسی و اقدامات سازنده رضاخان در لرستان که تحت هر شرایطی این سرزمین را فتح و شروع به آبادانی آن نمود.
7.با توجه به اینکه لرستان در همسایگی خوزستان بود و شیخ خزعل قصد جدایی خوزستان از ایران را داشت وراه عبور آن از لرستان میگذشت لذا ابتدا باید لرستان تحت کنترل دولت مرکزی در میامد و بعد از آن به مسئله شیخ خزعل پرداخته می شد
8.نفوذ دولت های بیگانه در سران و خوانین شورشی که سلاح و مهمات آنها را تامین میکردند
فتح لرستان خدمتی به آینده آنها . . . :
بسیاری از مورخان و محققان فتح لرستان توسط رضاخان را با اهداف غارت منابع و اسکان عشایر که تامین کننده مواد اولیه کشور بود را برای این منطقه مخرب معرفی میکنند در صورتی که دلایلی وجود دارد که خلاف این نظریات است ازجمله :
1.لرستان قبل از ورود نیروهای رضاخان بسیار ناامن و زندگی بسیار ملال آور بود
2.سطح سواد در لرستان بسیار پایین بود با ورود رضاخان واقدامات او در جهت دبستان وبهداشت قابل ستایش است
3.ترک تازی و غارت از عادات اهالی لرستان خصوصا"ایل بیرانوند بود و فرزندان خوانین وقت خود را صرف کارهایی میکردند که به نفع عموم نبود ولی با فتح لرستان همین خانواده های خوانین و فرزندان آنها در زمره افراد تحصیل کرده و با فرهنگ قرار گرفتند ازجمله خوانین اعظمی،غضنفری و عالی خانی . . .
4.راه آهن شمال_جنوب و راه دزفول_خرم آباد افتتاح شد که امروزه از عوامل اصلی امرار معاش اهالی لرستان است
5.لرستان در دوره قاجار بسیار عقب مانده بود تنها با این لشکرکشی بود که نجات یافت
6.اسکان گله داران و راهزنان لرستان که متاسفانه همه منابع باعنوان اسکان عشایر از آن یاد کرده اند!
درصورتی که لرستان هیچگاه به مانند ایلات بزرگ کشور(قشقایی،بختیاری و...)ایل بزرگ ومنسجمی نداشت آن طور که منابع میگویند.
7.اصولا"هر منطقه ای که به دور از نظارت دولت مرکزی باشد از تمدن و امکانات دولتی به دور بوده و امکان رشد ندارد و لرستان دوره قاجار به این مصیبت گرفتار بود که با حمله رضاخان تحت نظارت دولت مرکزی قرار گرفت.
8.عدم دخالت دول بیگانه در لرستان که با نظارت دولت مرکزی نقش آنها در لرستان کم رنگ شد.
نوشته : اسماعیل سپهوند