نارو-1 ، پرتابگری کره ای با قلب روسی

[Joseph Goebbels]

نارو-1 ، پرتابگری کره ای با قلب روسی
نارو-1 ( Naro-1 ) که پیش از این KSLV ( به معنای پرتابگر فضایی کره ای ) نامیده می شد ، اولین و تنها پرتابگر فضایی متعلق به کره جنوبی است . این پرتابگر دو مرحله ای سبلک که بخش های مهمی از ان توسط روس ها ساخته می شود ، از سال 2009 تاکنون دو پرتاب نا موفق را تجربه کرده است . با این حال ، کره ای ها امیدوارند در سال جاری میلادی بتوانند سومین پرتاب این راکت را با موفقیت به انجام برسانند و پس از جمهوری اسلامی ایران ، دهمین عضو باشگاه صاحبان فناوری پرتاب فضایی شوند . کره ای ها در ابتدای توسعه این پرتابگر امیدوار بودند با ساخت ان بتوانند صاحب سامانه پرتاب فضایی کاملا بومی شوند و در این مسیر چشم امید به انتقال فناوری از روس ها داشتند . اما فشارهای سیاسی امریکا ( متحد کره جنوبی ) روس ها را از انتقال فناوری منصرف کرده و هم اکنون نارو-1 به صورت مشترک توسط روس ها و کره ای ها تولید می شود . بدین صورت که روس ها در مجتمع خرونیچف ، مرحله اول نارو-1 را با استفاده از موتوری مشابه موتور مرحله اول " آنگارا " تولید کرده و کره ای ها نیز مرحله دوم پرتابگر را با بهره گیری از تجربیات گذشته خود در حوزه موتورهای سوخت جامد تولید می کنند . آنگارا یک برنامه در حال توسعه است و موتور ان هنوز امتحان عملی موفقی را پشت سر نگذاشته است . با این حال کره ای ها این موتور امتحان پس نداده روسی را برای برنامه فضایی ملی خود خریداری کرده اند ؛ خریدی که به نظر می رسد تا اینجای کار فروشنده در ان سود بیشتری برده باشد .


گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

تاریخچه و روند توسعه :
کره جنوبی از دهه 90 به بعد همواره برنامه های بلند پروازانه ای در حوزه هوافضا و بویژه در صنعت فضایی دنبال کرده است .



هر چند بیشتر برنامه های فضایی این کشور بر توسعه ماهواره های سنجشی و مخابراتی متمرکز بوده است ؛ اما به موازات این برنامه های ماهواره ای ، یک برنامه بلند پروازانه دیگر نیز در کره جنوبی دنبال شده است : توسعه سامانه پرتاب فضایی بومی .


برای دستیابی به این هدف ، کره جنوبی برنامه توسعه گام به گامی را در پیش گرفت . بر اساس این برنامه ، در اولین گام ، یک راکت کاوشی با نام ksr-1 توسعه داده شد که قادر بود محموله ای به وزن 150 کیلوگرم را تا ارتفاع 75 کیلومتری برساند . این راکت کاوشی با 1200 کیلوگرم وزن و با بهره گیری از یک موتور سوخت جامد ، 86 کیلونیوتن رانش تولید کرد .



به طور کلی برنامه تولید راکت های کاوشی کره ، به عنوان بخشی از برنامه ملی فضایی این کشور در فاصله سال های 1994 تا 2002 اجرا شد و مجری اصلی ان موسسه تحقیقاتی هوافضایی کره بود . بر اساس این برنامه ، ksr-1 دو پرواز کاوشی انجام داد . اولین پرواز در سال 1993 به انجام رسید و محموله اصلی ان ، یک تشعشع سنج فرابنفش بود که اندازه گیری توزیع اوزن در لایه استراتوسفر جو بر فراز کره جنوبی را دنبال می کرد . البته در این خلال ، دما ، شتاب و دیگر پارامترهای مورد نیاز نیز اندازه گیری می شدند . این پرتاب با موفقیت انجام شد ؛ اما اعلام اینکه کره جنوبی قادر است کاوشگر مزبور را به موشک بالستیکی با برد 150 کیلومتر و توان حمل سرجنگی 200 کیلوگرم تبدیل نماید ، تاثیر منفی قابل توجهی بر ادامه مسیر برنامه فضایی کره جنوبی گذاشت . این موضوع بر خلاف معاهدات امضا شده میان کره جنوبی و امریکا بود که کره را از پیگیری برنامه ای برای توسعه موشک های بالستیک بر حذر می داشت .



دومین راکت کاوشی کره جنوبی ksr-2 ، مشتمل بر دو مرحله سوخت جامد بود . این راکت قادر بود محموله ای 150 کیلوگرمی را به ارتفاع 160 کیلومتری حمل کند . دو مرحله این راکت در مجموع 2000 کیلوگرم وزن داشته و هر مرحله در حدود 86 کیلونیوتن رانش تولید می کرد . این راکت اولین پرتاب خود را در 10 ژوئیه سال 1997 به انجام رساند .

دومین پرتاب ksr-2 ، نیز در ژوئن سال 1998 یعنی تقریبا یک سال بعد از اولین پرتاب ان به انجام رسید . در خصوص این راکت نیز گفته می شود که کره امکان تبدیل ان به انواعی از موشک های بالستیک با بیشینه برد 900 کیلومتر را دارد .


ادامه دارد...

گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

گام بعدی و مهمترین گام کره جنوبی در برنامه توسعه پرتابگر فضایی ، با توسعه راکت کاوشی KSR-3 برداشته شد . این راکت بر خلاف راکت های قبلی از سوخت مایع بهره می گرفت و مشتمل بر 3 مرحله بود . کره جنوبی در این راکت اغلب فناوری های کلیدی برای توسعه یک پرتابگر فضایی ( نظیر پیشرانش ، هدایت و کنترل ، طراحی ماموریت و... ) را مورد ازمون قرار داد . این راکت کاوش در نوامبر سال 2002 اولین پرتاب خود را با دستیابی به ارتفاع 42/7 کیلومتری با موفقیت پشت سر گذاشت . این راکت نی با رانش 13 تنی خود محموله ای را به وزن 150 کیلوگرم را حمل می کرد .



کره ای ها بعد از موفقیت در اولین پرتاب راکت های کاوشی خود ، در اخرین روزهای قرن 20 ، به طور رسمی برنامه خود را در ابتدای قرن جدید برای دستیابی به پرتابگری فضایی و کاملا بومی با توان حمل ماهواره های چند صد کیلوگرمی اعلام کردند . بر اساس این برنامه قرار بود ابتدای سال 2005 این پرتابگر عملیاتی شده و پایگاه پرتاب نیز در فاصله سال های 2001 تا 2004 ساخته شود . بودجه در نظر گرفته شده برای توسعه این راکت بین 500 میلیون تا یک میلیارد دلار تخمین زده شده بود . سازه راکت از نوع سازه پیشرفته کامپوزیتی در نظر گرفته شده بود و مخازن پیشرفته سوخت مایع کرایوژنیک ( دمای بسیار پایین ) و موتورهای سوخت مایع از مهم ترین ویژگی های در نظر گرفته شده برای این پرتابگر بودند . طراحی و ساخت این پرتابگر به موسسه تحقیقاتی هوافضایی کره با پشتیبانی Korean Air سپرده شد .



یکی از کلیدی ترین فناوری های مورد نیاز برای این پرتابگر توسعه یک موتور سوخت مایع بود . برای توسعه این موتور کره ای ها به روسیه روی اوردند و پس از 2 سال مذاکرات فشرده ، سرانجام در سال 2001 به توافقی ارزشمند با روسیه رسیدند . بر اساس این توافق در ابتدا قرار بود لا انتقال فناوری مورد نیاز ، اولین پرتاب KSLV-1 رد سال 2005 به انجام برسد . اما این کار تا سال 2008 به تعویق افتاد . علت اصلی این تعویق اختلاف طرفین بر سر انتقال فناوری های مرتبط با موتورهای سوخت مایع بود . گفته می شود که روسیه به دلیل ملاحظات امنیتی و فشارهای سیاسی از جانب امریکا ، از انتقال فناوری مذکور منصرف شدند .



سرانجام پس از کش و قوس های فراوان در سال 2005 ، کره اعلام کرد که به جای استفاده از یک موتور بومی در مرحله اول KSLV ، تصمیم به استفاده از موتور RD-151 روسی گرفته است . این موتور در واقع نوع تغییر یافته ای از موتور مرحله اول پرتابگر در حال توسعه روس ها موسوم به " آنگارا " بود . این موتور که توسط " ان پی او اِنِر گوماش " توسعه یافته و از سوخت مایع کروسین استفاده می کند . بدین ترتیب قرار داد " انتقال فناوری " به " تامین موتور " تبدیل شد.



به موازات این امر ، توافق دیگری بین روسیه و کره صورت گرفت . بر اساس این توافق 200 میلیون دلاری که در سال 2004 نهایی شد ، شرکت خرونیچف موظف به ساخت یک مجتمع پرتاب فضایی برای KSLV شد . این پروژه در نهایت به ایجاد مرکز فضایی " نارو " در نزدیکی شهر " نارو " در 480 کیلومتری جنوب غربی سئول منجر شد .



تغییر در موتور مرحله اول ، پروژه کره ای را با 2 پیامد مهم مواجه کرد :
1* اینکه طرح کره ای ها از اساس متحول شد . بدین شکل که بوستر های مرحله اول کاملا حذف شده و به جای ان ها یک مرحله اول بزرگ به همراه یک مرحله دوم کره ای بزرگتر و با سوخت جامد جایگزین شدند .



2* همراه شدن کره ای ها با تاخیرهای متوالی مشهور روس ها بود . به گونه ای که اولین پرتاب KSLV-1 – که حالا به نام شهر محل پرتاب ان نارو-1 – نامیده می شد ، تا سال 2008 به تعویق افتاد .


ادامه دارد...
گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

اولین پرتاب ؛ تجربه ای تلخ :
سرانجام نارو-1 بعد از پشت سر گذاشتن کش و قوس های فراوان در 25 اوت 2009 اولین پرتاب خود را از پایگاه هوایی نارو به انجام رساند . اما کره ای ها با رسیدن نارو-1 به مدار تمام ارزوهای خود را نقش بر آب دیدند . در این پرتاب با وجود اینکه مراحل اول و دوم به درستی کار نمی کردند ، اما نیمی از پوشش محموله ( کلاهک دماغه پرتابگر ) در زمان معین جدا نشده و وزن اضافی تحمیل شده از این راه مانع از رسیدن محموله به سرعت مورد نیاز شد و سرانجام ماهواره 100 کیلوگرمی "اِس تی سَت " به جو زمین سقوط کرد و نابود شد .


ادامه دارد...
گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

دومین پرتاب ، باز هم ناموفق :
با عدم موفقیت در پرتاب اول نارو-1 ، کره ای ها مصمم شدند در اسرع وقت دومین پرتاب نارو-1 را انجام دهند . این پرتاب بعد از یکبار تعویق به دلیل ایراد در سامانه حریق پرتابگر ، سرانجام در دهم ژوئن 2010 انجام شد ؛ شکستی که منجر به مباحثاتی بین طرف روسی و کره ای شد و هنوز هم ادامه دارد .



روسیه و کره هر یک طرف دیگر را در شکست این پرتاب 407 میلیون دلاری مقصر می دانند . یک هیئت تخصصی مشترک بین دو کشور ایجاد شد و از اوت 2010 به بررسی سانحه پرداخت . بعد از عدم دستیابی به نتیجه ، هیئت جدیدی تشکیل شد که تاکنون تنها دستاورد ان توصیه هایی برای جلوگیری از حوادث اینده بوده است . گره ای ها هنوز مدعی هستند که مرحله اول روسی باعث سانحه شده ولی خرونیچف بر اساس داده های دورسنجی ( تله متری ) خود معتقد است که مرحله اول کار خود را به درستی انجام داده است . یک گروه مستقل روسی نیز مدعی شده است که مرحله دوم به درستی کار نکرده است و ... این جدال همچنان ادامه دارد .



ادامه دارد...
گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

ویژگی های فنی و عملیاتی نارو-1 :
نارو-1 پرتابگری سبک و دو مرحله ای است که توان محموله ای 100 کیلوگرمی به مدار 300 کیلومتری را دارد . این پرتابگر 140 تن وزن ، 33 متر ارتفاع و حدود 3 متر قطر دارد . موتور مرحله اول ان یک موتور سوخت مایع از نوع rd-151 است که رانشی معادل 1670 کیلونیوتن تولید می کند .



موتور rd-151 ، نمونه ضعیف شده rd-191 است که در روسیه توسط خرونیچف و برای استفاده در برنامه " آنگارا " توسعه یافته است . این موتور دارای این قابلیت ویژه است که میتوان رانش ان را در حین ماموریت تا 40% رانش اسمی کاهش داده و یا به میزان 5% ان افزایش داد ( چنین افزایشی فقط برای زمان محدودی مقدور است ) . این موتور دارای حسگرهای ویژه ای برای پایش شرایط احتراق است که نتایج ان علاوه بر استفاده در دورسنجی ، در سامانه محافظت اضطراری موتور نیز به کار می رود . این موتور ، چرخه طراحی و ازمایش خود را در سال 2008 به پایان رساند . این موتور تا سال 2010 بیش از 383 دقیقه کار کرد در 105 پرواز ازمایشی را در کارنامه خود ثبت کرده است .



موتور سوخت جامد مرحله دوم نارو-1 ، از نوع سوخت جامد ksr-1 و با 86/2 کیلونیوتن رانش است . این همان موتوری است که کره ای ها در اولین راکت کاوشی خود مورد استفاده قرار داده بودند . این موتور توسط سازمان فضایی ملی کره جنوبی طراحی و ساخته شده است . خلاصه ای از مشخصات نارو-1 در جدول زیر ارائه شده است :






مشخصه

مرحله اول

مرحله دوم



موتور

موتور rd-151

یک موتور ksr-1



رانش

1670 کیلونیوتن

86/2 کیلونیوتن



ضربه ویژه

338 ثانیه

250 ثانیه




زمان سوزش

300 ثانیه

25 ثانیه



سوخت

مایع

جامد







ادامه دارد...
گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73

[Joseph Goebbels]

اینده پرتابگر :
کره جنوبی بعد از عدم موفقیت نارو-1 در 2 پرتاب اول خود در تلاش است تا در سومین پرتاب به موفقیت دست یابد . این پرتاب برای اکتبر سال 2012 ( اوایل پاییز سال 1391 ) پیش بینی شده است . به نظر نمی رسد خللی در عزم کره برای رسیدن به فناوری پرتاب ایجاد شده باشد اما شاید سازمان فضایی این کشور در راهبرد همکاری مشترک خود با روسیه دچار تردید شده باشد ؛ راهبردی که آمریکا در انتخاب ان بی تاثیر نبود و البته راه " پَس " ندارد . امریکا به همان اندازه که علاقه مند است ژاپن در عرصه فضایی مقتدر باشد ؛ به همان میزان مایل نیست که کره جنوبی در این حوزه به استقلال کامل برسد . اصولا امریکا همواره روی خوشی به توسعه بومی فناوری های راهبردی در کره جنوبی نشان نداده است .
در بین کشورهای صاحب فناوری ارسال ماهواره به فضا ، ژاپن ، چین ، هند و حتی امریکا در اولین پرتاب خود شکست را تجربه کردند . ژاپن با 4 شکست متوالی در این زمینه رکورددار است . لذا اگرچه تجربه سومین شکست احتمالی برای کره جنوبی سنگین خواهد بود ، اما نمی توان نقطه ناامیدی تلقی شود .



باید منتظر ماند و دید که ایا سرانجام دهمین برگ کتاب صاحبان فناوری پرتاب فضایی به نام کره جنوبی ورق خواهد خورد ؟ برگی که حتی اگر صدر ان به نام " کره جنوبی " مزین شود ؛ در ذیل خود پانویسِ : " با استفاده از موتور روسی " را در معرض دید خوانندگان خواهد گذاشت .

ادامه دارد...
گرداوری : اقای علی رضا کاظمی .
منبع : ماهنامه هوافضا / ش 73