سو فتار و خشونت خانوادگی

[ساناز فرهیدوش]

1- عامل ترس: مـهـمتـرین عـامـــل می بـاشد. تــرس از
انتقامجویی فرد سوء رفتار کننده.
2- در انزوا قرار داشتن قربانی: مـهـمـتـرین تـدبیر بکار
گرفته شده از سوی فرد سوء رفتار کننده در انزوا قرار دادن
قربـانـی خـود می باشـد. رابـطـه قـربـانـی را با خـانـواده و دوسـتـانش قـــطع و یا محدود میکند.
3- وابستگی مالی قربانی: قربانی وابستگی مالی به سوء رفـتـار کـنـنـده داشــته و پول کافی برای امرار معاش و جدا شدن از وی را در اختیار ندارد.
4- تجارب کودکی قربانی: چنانچه در کودکی در یک خانواده خشونت بار پرورش یافته باشد، به طبع با خشونت خو گرفته و آن را در بزرگسالی بهتر تحمل می کـنـد. در واقــع قربانی به رفتار خشونت آمیز عادت کرده و آن را یک راه حل محسوب می کـند.
خشونت خانوادگی می تواند مـیـان والـدیـــن با فرزندان، فرزندان با والدین خود، دوسـت پسر نسبت به دوست دختر و بالعکس و زوج متاهل برقرار باشد اما در اینجا خشـونت از سوی مرد بر ضد زن که شایعتر است (به ویـژه در فرهنگ هایی که کنترل زن توسط مرد جایز شمرده میشود) پرداخته شده است.

[ساناز فرهیدوش]

خصوصیات اخلاقی سوء رفتار کننده
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـ
1- وی معتقد است که حق کنترل فرد مقابل خود را دارا میباشد.
2- وی هیچگاه سوء رفتارهای خود را فراموش نمیکند، تنها به انکار آنها میپردازد.
3- معمولا قربانی را مسبب رفتار بد خود میداند.وی ممکن است هر چیزی مانند اثرات الکل و مواد مخدر ، گرفتاری شغلی، رفتار ناپسند والدین خود با وی را مــقـــصر اصلی رفتار های ناهنجار خود دانسته و آنها را توجیه کند اما هیچگاه خود را مقصر نمیداند.
4- حسادت ورزی. مـعـمولا فـرد سـوء رفـتـار کــــننده در ابتدای رابطه همواره حسادت را نشانه عشق واقعی قلمداد میکند. وی نسبت به اوقاتی که شریک زندگیـش وقــت خود را با خانواده خود، دوستان و همکارانش سپری می کند، حسـادت ورزیده تـا آنجایی که پس از گذشت مدتی تمام حرکات، رفت و آمدها و گفتـگـوهـای شـمـا بـا دیگران را تحت نظر قرار داده و مخفیانه قربانی را کنترل میکند. وی حـتـی از آنکه قربانی به سر کار خود برود هراس دارد زیرا از آن بیم دارد که نکند قربانی با فرد غریبـه ای آشـنـا شــده و یا هم صحبت گردد.
5- کنترل رفتار. وی در ابتدا رفتار خود را بر مبنای آنکه نگران سلامتی قربانی می باشد توجیه میکند. او از آنـکه شــریک زندگی خود از قرار ملاقات و یا خرید روزانه دیرتر از موعد بـه منزل بازگردد خشمگین میگردد. از قربانی خود دائما می پرسد: کجا بـودی؟ بـا چـه کسی صحبت کردی؟ به شریک خود اجازه نمیدهد که در مسایل زندگی مشترک، خانه و یا نوع لباس خود تصمیمی بگیرد. حق هرگـونه انـتـخـابـی را از قـربـانـی ســلب کرده و حتی میباید برای خارج گشتن از منزل از وی اجازه بگیرد.
6- انتظارات نامعقول. وی انتظار دارد تا تمام نیازها و تمایلاتش از سوی شریک زندگیش تشخیص داده شده و برآورده گردند. انتظار دارد که همسرش بی عیب و کامل باشد. هر اندازه هم که قربانی نیازهای وی را برآورده سازد به چشم او نـیـامـده و بـازهـم نـاکـافی میباشد.
7- بسیار حساس و زودرنج میباشد و همه چیز را توهین به خود تلقی میکند.
8- نسبت به کودکان و حیوانات بی رحم و قسی القلب میباشد. از کــودکان انتظار دارد تا فراتر از توانایی خودشان کاری را انجام دهند و یا آنقدر با آنها سر به سر می گـذارد تا گریه آنها در بیاید.

[ساناز فرهیدوش]

چرخه خشونت خانوادگی
ـــــــــــــــــــــــــ ـــــــــــــــــــــــــ ـ
1- سوء رفتار کننده قربانی را مورد سوء رفتار قرار می دهد (مــثلا به وی تهمت زناکاری میزند.)
2- احساس گناه کردن فرد سوء رفتار کننده. الـبـتـه ایـن حـس گـناه معطوف به خود فرد نمیباشد. وی به خاطر سوء رفتار خود نسبت به قربانی احساس گنـاه نــکرده و تــنها از قربانی به این علت عذرخواهی میکند که مطمئن گردد دستش برای دیگران رو نــخواهد شد. در واقع از عواقب رفتار خود نگران است و اینکه نکـنـد دیگران وی را متهم به ســـوء رفتار کنند.
3- دلیل تراشی. سوء رفتار کننده عذرخواهی کرده امـا قـربـانـی و یـا عـوامـل دیــگری را مسبب رفتار خود بیان می دارد. هـدف از ایـن مـرحـله گـریز از بــرگردن گرفتن مسئولیت رفتار ناپسند خود میباشد (مثلا اگر تو دیر از خرید برنمی گشـتی مـن هـم بـه تو تهمت زناکاری نمیزدم)

[ساناز فرهیدوش]

4- بازگشت به وضعیت عادی. فرد سوء رفتار کننده طوری رفتار می کـنـد کـه هیــچگونه اتفاقی رخ نداده و همه چیز را عادی و طبیعی جلوه میدهد. وی همانند روزهای نخست آشـنــایی ممکن است شریک خود را به رستوران برده و به وی گل هدیه دهـد و خــود را مجددا وفادار، جذاب و مهربان نشان میدهد.
5- خیالپردازی و برنامه ریزی مجدد. فرد سوء رفتار کـنـنـده در ایـن مـرحـله قـربـانی را در ارتکاب به اعمال ناپسند تجسم کرده و برای برخورد با تصورات موهومش چـاره اندیشی میکند. سپس نقشه خود را پیاده میکند. مثلا به همسرش میگوید که به خریـد برود اما اگـر در مســیر خرید قربانی به فرض در راهبندان گرفتار شود و دیر به خانه باز گـردد، فـرد سوء رفتار کننده وی را مجددا به خیانت متهم میکند.
سوءرفتارها به 5 نوع فیـزیـکـی، جنـسی، اقـتصادی، احساسی و کلامی تقسیم بندی میگردند.
سوءرفتار فیزیکی
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــ
1- شـامـل نیــشگون گرفتن، هول دادن، کشیدن، پرتاب کردن، مشت زدن و کـتـک زدن، کشیدن موی سر، پشت پا زدن، سیلی زدن، گاز گرفتنو لگد زدن قربانی میشود.
2- جـلوگیری از برآورده ساختن نیازهای طبیعی قربانی: جـلـوگـیـری از خـوابـیـدن، غــذا خوردن، دارو خوردن و داشتن سرپناه.
3- پـرتاب اشیـاء بـه سـوی قـربـانـی، تظاهر به خفه کردن قربانی و سوزاندن اعضاء بدن قربانی.
4- محبوس کردن قربانی در اتاق و یا بستن دست و پای قربانی.
5- استفاده از لوازم آشپزخانه مانند چاقو بعنوان سلاح.آسیب جدی و ماندگار وارد کردن به قربانی مانند ضربات منجر به سقط جنین و حتی قتل قربانی.

[ساناز فرهیدوش]

سوء رفتار جنسی
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــ
1- بذله گویی و لطیفه گویی در مورد مسایل جنسی زنان در حضور قربانی.
2- نگرش ابزار جنسی نسبت به زنان.
3- احساسات و نیازهای قربانی در رابطه با مسایل جنـسـی را نـادیــده گرفتن و کوچک شمردن.
4- بر خلاف خواسته و میل قربانی اقدام به لمس بدن وی کردن.
5- مضایقه کردن از ابراز عاطفه و برقراری روابط جنسی با قربانی.
6- بــه قربانی برچسب های توهین آمیز زدن مانند: فاحشگی و سرد مزاجی (از لـحـاظ جنسی).
7- درخواست بیش از اندازه رابطه جنسی و یـا در زمان هـایی کـه قـربـــانی خسته و یا مریض است.
8- قربانی را مجبور به برقراری رابطه جنسی با خود و یا شخص دیگری کردن.
9- انـتـقـاد قـربـانـی از لـحاظ مسـایـل جـنسی. گرفتن عکسهای مستهجن از قربانی با تهدید و ارعاب.
10- تجاوز جنسی به قربانی. آزارگری (سادیسم) جنسی قربانی.
11- مجبور کردن قربانی برای مشارکت در فعالیتهای جنسی ناخواسته، مخاطره آمیز و خفت بار.

[ساناز فرهیدوش]

سوء رفتار اقتصادی
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــ
1- جلوگیری از اشتغال قربانی و دارا بودن منبع درآمد مستقل.
2- جلوگیری از دسترسی قربانی به دسته چک، حساب بانکی و پول.
3- در خواست فاکتور و رسید خرید های قربانی.
4- اجازه ندادن به قربانی برای خرج کردن پول برای مایحتاج خودش.
5- کنترل تمام پول و مال و چگونگی خرج کردن آنها توسط سوءرفتار کننده.
6- ترغیب قربانی به گرفتن پول از اعضاء خانواده اش و یا تکدی گری.
سوء رفتار احساسی
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــــــــ
1- شکـستن غــــرور قربانی. ویران کردن اعتماد بنفس و عزت نفس قربانی. طـرد کـردن قربانی. بی ارزش دانستن افکار، احساسات و تجارب قربانی.
2- بیان مکرر آنکه قـربانی به درد نخور، دوست نداشتـنـی، بـی ارزش، نــگـــون بـخــت، بی قابلیت و بی عرضه میباشد.
3- تحقیر، تمسخر، توهین، ارعاب و ابراز ترحم نسبت به قربانی.
4- انهدام و تخریب داراییها و لوازم شخصی قربانی و یا تهدید به این عمل.
5- خـجـالـت زده کـردن، استـهـزاء و تــــوهین به قربانی در خلوت و یا در حضور خانواده و دوستانش.
6- اهداف، موفقیتها، کمالات، هنرهای قربانی را ناچیز و کوچک شمردن.
7- تصمیم گیریهای قربانی را بی اهمیت جلوه دادن.
8- بی اعتنایی و نادیده گرفتن قربانـی. سـکـوت اخـتـیـار کـردن بــرای آزار دادن قـربانی. قربانی را مقصر رفتار خود دانستن.
9- کنترل شدید قربانی: حرکات، رفت و آمد و مکالمات وی.
10- شکستن، تخریب و انهدام وسایل و یادگاری هـای قـربـانی که برای قـربـانــی ارزش معنوی دارند.
11- انتظارات نامعقول داشتن از قربانی: توجه دائمی، گذران تمام اقات قربانی با خـود، برآورده سازی تمام نیازهای شخصی از سوی قربانی.
12- تهمت زدن، تهدید کردن، حکم کردن، رفتار خشونت آمیز و تحمیل عــذاب وجدان به قربانی.
13- اشکال تراشی مدام. منزوی کردن قربانی: قطع تلفن برای قطع کردن رابطه قربانی با دوستان و خانواده اش.
سوء رفتار کلامی
ـــــــــــــــــــــــــ ــــــــــــ
1- فریادکشیدن، جیغ زدن، فحاشی، توهین کردن به قربانی و اعضاء خانواده اش.
2- تحقیر قربانی در اماکن عمومی و یادر خلوت. غرغر کردن و نق زدن.
3- خندیدن، قهقهه زدن و نیشخند زدن به قربانی.

[ساناز فرهیدوش]

بغیر از موارد فوق فرد سوء رفتار کننده ممکن است اقدام به تعقیب قربانی کند:
1- برقرار کردن تماسهای مکرر تلفنی با قربانی و قطع کردن آن.
2- تعقیب قربانی و ردگیری مسیر وی.
3- مشاهده قربانی از طریق دوربینهای مخفی.
4- ارسال نامه، ایمیل، بسته و هدیه های ناخواسته به قربانی.
5- نظارت بر مکالمات تلفنی قربانی بطور مخفیانه.
6- تماس با دوستان، همسایگان و خانواده قربانی به منظور دستیابی بـه اطــلاعات در مورد وی.
7- خسارت وارد ساختن به منزل، خودرو و دیگر دارایی های قربانی.
8- تهدید به اذیت وآزار قربانی، خانواده و یا حیوان خانگی اش.