ابیراهی کروی و رنگی در عدسی

[Rez@ee]

ابیراهی کروی عبارت است از محو شدن تصویر که بر اثر عبور پرتوهای دور از محور نوری عدسی پدید می آید و علت آن به طور طرحوار در شکل زیر نشان داده شده است.


http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/img/daneshnameh_up/3/3d/lenz6.jpg

شکل بالا پرتوهای فرودی که در نزدیکی محور آینه قرار دارند، یکدیگر را در کانون F قطع می کنند، ولی پرتوهایی که از محور نسبتا دورند، و برای انها دیگر تقریب زاویه کوچک صادق نیست، محور را درنقاطی نزدیک تر به آینه قطع می کنند. در عدسی های با سطوح کروی صیقل یافته نیز همین نقض بروز میکند.


و در هر مورد چاره کاره این است که به جای سطوح کروی از سطوح کروی از سطوح شلجمی (سهموی)استفاده کنیم، متاسفانه ، ساخت چنین سطوحی مشکل و پر هزینه است.چون ضریب شکست شیشه یا سایر موادی که جنس عدسی ها را تشکیل می دهند تا حدودی به رنگ نور بستکی دارد، در نتیجه اکر یک عدسی طوری قرار گیرد که از شی که نور آبی می تاباند تصویری واضح روی پرده بیندازد، اگر بر این شی نور قرمز بتابد تصویر کمی از وضوح خارج خواهد بود(شکل زیر). ابیراهی رنگی را می توان با بهره گیری از عدسی های مرکب که به نحو صحیحی ساخته شده باشندتا حد زیادی کاهش داد.

http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/img/daneshnameh_up/8/84/lenz7.jpg

رشد