نجوم کروی

[Amaterasu]

سلام به همه دوستان
از امروز آموزش مختصری از نجوم کروی رو شروع می کنیم و انشاالله از هفته های بعد قسمت های دیگر نجوم را برای آموزش قرار می دم. این پست و چند پست آینده مطالبی برای آشنایی با نجوم کروی می باشد و امیدوارم از این مطالب استفاده کافی را ببرید.

بطلميوس معتقد بود که کره زمين مرکز عالم بوده و ماه و خورشيد و سيارات هر يک در مدار جداگانه اي به دور زمين ميگردند .
همچنين معتقد بود که ستارگان داخل کره‌اي تو خالي به مرکزيت زمين و شعاع بينهايت· معروف به کره آسمان چسبيده‌اند و اين کره هر 24 ساعت يکبار به دور زمين مي‌گردد.

با وجود اينکه امروزه ميدانيم که بطلميوس مطمئنآ اشتباه کرده است وليکن نظريه کره آسمان را موقتآ ميپذيريم و فرض ميکنيم که ستارگان بر روي سطح داخلي اين کره چسبيده شده اند
در اين صورت بهتر ميتوانيم نحوه حرکت اجرام را در آسمان درک کنيم .
http://www.uc-njavan.ir/images/67dqygivaduzyfz2x3e1.gif

[Amaterasu]

سلام
امروز قسمت دوم از نجوم كروي و پايه و اساس آن را توضيح مي دهيم كه در مورد طول و عرض جغرافيايي است:

توصيف موضع بر روي سطح زمين با استفاده از طول و عرض جغرافيايي مقدمه بسيار خوبي براي تشريح کره سماوي و روشهاي بکار رفته جهت تعيين مواضع ستارگان در آسمان مي‌باشد. عرض و طول جغرافيايي با استفاده از دو نوع صفحه‌اي که سطح زمين را قطع مي‌کند، تعريف شده‌اند. يكي از محور ها استوا و ديگري كه عمود بر استوا است صفحه نصف النهاري است.

طول جغرافيايي بر طبق تعريف نصف‌النهاري که از سطح زمين در محل اصلي رصدخانه گرينويچ در انگلستان مي‌گذرد، نصف‌النهار مبداء يا نصف‌النهار گرينويچ نام دارد. طول جغرافيايي يک نقطه بر روي سطح زمين زاويه‌اي است که بين صفحه نصف‌النهار عبوري از آن نقطه و صفحه نصف‌النهار مبداء قرار دارد. .

بر طبق قراداد ، زاويه اي که کوچکتر است، طول جغرافيايي ناميده مي‌شود. با اين قرارداد طول جغرافيايي هميشه کمتر يا مساوي ْ180 است. تمام طولهاي جغرافيايي بر حسب درجه شرق يا غرب نصف‌النهار گرينويچ بيان شده‌اند. مثلا اگر ، نصف‌النهار ی ْ30 غرب نصف‌النهار مبداء باشد، طول جغرافيايي آن w30ْ يا 30w نوشته مي‌شود. اگر نصف‌النهاری 30 درجه شرق نصف‌النهار مبداء باشد، طول جغرافيايي آن 30ْe يا 30e خواهد بود. در جايي هم كه به نصف النهار 180 مي ريسيم از هر دو حالت مي توان استفاده كرد

عرض جغرافيايي دومين نوع صفحه بکار رفته براي تعيين موضع بر روي سطح زمين ، صفحه‌اي به موازات صفحه استوا مي‌باشد. چنين صفحاتي که در سطح زمين بين استوا و قطبين عبور مي‌کنند، دوايري را بر روي سطح زمين به نام مدارات قطع مي‌کنند. براي تعريف عرض جغرافيايي يک نقطه در صفحه نصف‌النهار محل ، دو خط از مرکز زمين به محل برخورد استوا با نصف النهار مکان و نقطه مورد نظر وصل مي‌کنيم. عرض جغرافيايي زاويه بين اين خطوط مي‌باشد. عرض جغرافيايي بر حسب درجه به سمت شمال و جنوب استوا اندازه‌گيري شده‌اند و گسترده آنها از ْ0 تا ْ90n يا ْ90s است .



منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

امروز نوبت به معرفی ستاره قطبی می رسه!

بر خلاف تصور عامه مردم ستاره قطبي ستاره زیاد پرنوری نيست .تنها عاملي که باعث ايجاد اهميت ويژه براي اين ستاره شده است اين است که اين ستاره در امتداد محور چرخش زمين در فضا قرار دارد ( يعني اگر محور فرضي چرخش زمين را در محل قطب شمال تا بينهايت ادامه دهيم ، به ستاره قطبي ميرسيم ) و اين عامل باعث شده است تا اين ستاره در محل خود همواره ثابت به نظر برسد و محل آن تغيير نکند و به همين دليل ميتواند راهنماي خوبي براي نشان دادن تقريبي جهت شمال باشد .
براي درک بهتر اين موضوع بايستيد و به دور خود بچرخيد ، خواهيد ديد که انگار محيط اطرافتان به دور شما مي چرخد . حال درست به بالاي سرتان نگاه کنيد ( نقطه اي مشخص بر روي سقف ) و باز هم بچرخيد . آيا آن نقطه حرکت ميکند ؟مي توان اين طور فرض کرد که اين نقطه فرضي براي کره زمين ، همان ستاره قطبي است .
http://www.uc-njavan.ir/images/j8bbpsvvej9da4pt7j.jpg (http://www.uc-njavan.ir/images/j8bbpsvvej9da4pt7j.jpg)


منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

این قسمت درباره دایرة البروج

دايرةالبروج مسير ظاهري ساليانه خورشيد در ميان ستارگان آسمان مي باشد.دايرةالبروج بدليل حرکت مداري زمين در واقع تصوير صفحه مداري زمين روي کره سماوي مي باشد وبدليل مايل بودن محور چرخش زمين با استواي سماوي داراي زاويه اي در حدود 5/23 درجه مي باشد.استواي سماوي در دو نقطه دايرةالبروج را قطع مي کند .


http://www.uc-njavan.ir/images/lt4833363kh9jj8bmzf.jpg (http://www.uc-njavan.ir/images/lt4833363kh9jj8bmzf.jpg)

اين دونقطه به نقاط اعتدال بهاري و پاييزي معروف مي باشند که خورشيد در هر سال در مسير حرکت ظاهري خود يکبار از هرکدام از اين نقاط عبور ميکند ( در روز 1 فروردين (لحظه تحویل سال) از نقطه اعتدال بهاري و 1مهر از نقطه اعتدال پاييزي )
مسير ظاهري خورشيد از ميان 12 صورت فلکي (در اصل 13 صورت فلکی که حوا هم جزء آنهاست) مشهور به منطقه البروج ميگذرد .از آنجاييکه زاويه صفحه مداري سيارات منظومه شمسي با صفحه مداري زمين کم است مسير ظاهري تمام سيارات در نزديکي دايرة البروج و در محدوده اي از آسمان به نام منطقه البروج قرار دارد ( تقریبا نواری به پهنای 16 درجه).

[Amaterasu]

این بار در مورد کاربردی ترین روش برای تعیین مکان اجرام در آسمان بحث می کنیم.
سمت - ارتفاع يکي از ساده ترين و در عين حال کاربردي ترين مختصاتي استکه براي مشخص کردن محل اجرام بر روي کره آسمان استفاده ميشود که شامل دو محور عمود بر هم به نامهاي سمت و ارتفاع است . سمت : فرض کنيد در منطقه وسيعي با افق کاملا باز ايستاده ايد . در چنين حالتي خود را در مرکز دايره اي تصور ميکنيد که دور تا دور افق را فرا گرفته است .در چنين حالتي دايره افق را به 360 قسمت مساوي ( درجه ) تقسيم ميکنيم و مبداء تقسيم بندي را جهت شمال ( سمت 0 درجه ) قرار ميدهيم و در جهت عقربه هاي ساعت به مقدار سمت مي افزاييم .به اين ترتيب اگر درست به سمت شرق بايستيم ، در واقع سمت ما 90 درجه خواهد بود . به همين ترتيب سمت جنوب 180 درجه و غرب 270 درجه خواهد بود .

http://www.uc-njavan.ir/images/84ma3zbyeca1yqc6nkt9.jpg ارتفاع : ارتفاع اجرام در آسمان به سادگي مشخص ميشود . کافي است جسم مورد نظر را با دست به خودتان نشان بدهيد ! در اين حالت زاويه اي که دستتان با خط افق ( نه با بدنتان ) ميسازد ، زاويه ارتفاع نام دارد .بدين ترتيب اگر ستاره اي در حال طلوع يا غروب باشد ارتفاعش نزديک صفر و اگر در بالاي سر ( سمت الراس ) باشد ارتفاع آن 90 درجه خواهد بود . بدين ترتيب با استفاده از مختصات سمت- ارتفاع ميتوانيم محل اجرامي را در هنگام رصد ، ثبت کنيم .البته دقت کنيد که به دليل چرخش زمين محل اجرام در آسمان تغيير مي کند . بنابراين سمت و ارتفاع به پارامتر زمان وابسته است .

منبع: سایت نخبگان جوان

[Amaterasu]

آخرین قسمت آموزش مقدماتی نجوم کروی مربوط به مختصات بعد و میل است .
بعد و ميل در واقع مهمترين مختصات مورد استفاده در کره آسمان است و مي بايست قبل از درک آن مفاهيمي از قبيل طول جغرافيايي ، عرض جغرافيايي و سمت-ارتفاع مطالعه شوند .اما مختصات بعد و ميل نيز مانند سمت - ارتفاع از دو محور عمود بر هم تشکيل شده است. يکي استواي سماوي و ديگري نصف النهار هاي سماوي ( خطوط فرضي که از ستاره قطبي (قطب شمال سماوی) تا قطب جنوب سماوي کشيده ميشوند )ميل : ميل بر روي کره آسمان مشابه عرض جغرافيايي بر روي زمين است .به فاصله هر نقطه بر روي کره آسمان از استواي سماوي ميل ميگوييم و مقدار آن را با درجه بيان ميکنيم .تغييرات ميل از 0 تا 90 درجه است ( در مورد ميل اجرامي که در نيمکره جنوبي آسمان و زير استواي سماوي هستند از اعداد منفي استفاده ميکنيم )بنا بر اين هرچه ميل جسمي به 0 نزديک باشد يعني نزديک به استواي سماوي است و هرچه مقدارش به 90 نزديک شود ، يعني به ستاره قطبي نزديک تر است . ( ميل ستاره قطبي دقيقآ 90 نيست و به دليل حرکت تقديمي زمين اين مقدار در حال کاهش است )بُعد : بعد اجرام بر روي کره آسمان همانند طول جغرافيايي بر روي کره زمين است .در مورد طول جغرافيايي فاصله نقاط از نصف النهار مبدآ محاسبه ميشود .بر روي کره آسمان نصفالنهار مبدآ خطي فرضي است که از ستاره قطبي و نقطه اعتدال بهاري معروف به نقطه اول حمل ( نقطه گاما ) عبور ميکند . (در سال 68 قبل از میلاد این نقطه در صورت فلکی حمل (صورت فلکی مربوط به ماه فروردین) قرار داشته ولی در حال حاضر اين نقطه در صورت فلکي حوت ( صورت فلکی مربوط به اسفند ماه) قرار دارد .این نقطه به دلیل چرخش مدار زمین هر سال کمی عقب تر رفته و پس از یک دور کامل دوباره به جای اولیه خود باز می گردد.)
http://www.uc-njavan.ir/images/rg07m0cqjgp4tj4t8xvx.gif
البته در مورد بعد مقدار آن با واحد ساعت بيان ميشود . بدين ترتيب که کل استواي سماوي به 24 قسمت مساوي به نام " ساعت " تقسيم مي شود ( هر ساعت 15 درجه است ) و بر اساس اين تقسيم بندي بُعد اجرام از نقطه اعتدال بهاري به سمت شرق افزايش مي يابد . بنا بر اين بُعد نقطه اعتدال پاييزي 12 ساعت و بُعد نقطه انقلاب زمستاني 18 ساعت خواهد بود .

منبع: سایت نخبگان جوان