Majid_GC
11th February 2012, 04:15 PM
آیین سنتی و مذهبی قالی شویان که همه ساله در دومین جمعه مهرماه در مشهد اردهال در ۴۲ کیلومتری غرب کاشان برگزار میشود تنها آیین مذهبی اسلامی است که به تقویم خورشیدی برپا میشود. در این مراسم شرکتکنندگان که منحصرا اهالی فین کاشان هستند ، برای برگزاری این مراسم در حالی که چوبهایی به دست دارند، قالیای را به نماد شستن پیکر مطهر علی بن محمد باقر در چشمه میشویند. این مراسم در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
آیین قالیشویان مشهدهرسال در روز سیزدهم مهرماه هر سال (امروزه در دومین آدینه مهرماه)، اهالی «فیـن» کاشان یکی از قالیهای درون بنای امامزاده، به عنوان قالیای که به هنگام شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر ، پیکر امامزاده را در آن پیچیده بودهاند، به صورت لولهشده بر دوش جوانان قرار میگیرد و آنان آنرا به سوی چشمهای که در حدود چند صد متری شرق بنا واقع است، میبرند.به دنبال این دسته، گروهی دیگر که هر یک چوبدستی بلندی را بر دست دارند، حرکت میکنند و با تکان دادن چوبدستی در هوا به نبردی نمادین با قاتل امامزاده میپردازند. قالی بر کنار چشمه به زمین میآید و آب چشمه را به نشانه غسل دادن امامزاده بر آن میافشانند و آنگاه دوباره آنرا با شور و هیجان به سوی بنا باز میگردانند. پیش از ورود قالی به آرامگاه، چوب بدستان با دویدن و تکان دادن چوبها و فریاد و شعارهای مهیج، نبرد با قاتل امامزاده را دنبال میکنند. رسیدن حاملان قالی به درگاه ورودی امامزاده و سپردن آن به گروهی دیگر که میباید آنرا به درون ببرند، همراه با تشریفات خاصی است.
این مراسم منحصراً توسط اهالی روستای «فیـن» کاشان برگزار میشود و دیگران حق شرکت در آنرا نداشته و تنها تماشاچی هستند. سایر روایات تاریخیبا ظهور دین اسلام، برخی از آیینهای نیک ایرانیان همچون جشن نوروز در میان مسلمانان نیز رواج پیدا کرد و برخی از آیینها در غالب سنتهای اسلامی ظهور کرد. واقعه کشتهشدن علی بن محمدباقر همزمان با دومین هفتهٔ مهرماه سال شمسی بوده که آیین جشن و پایکوبی مهرگان در ایران برپا میشده است و همچنین مردم فین آیین خاصی به نام جشن آبریزان برگزار میکردند و به نظر میرسد به هنگام کشتهشدن او، مردم سرگرم برگزاری جشن بودند ولی به محض شنیدن خبر مرگ او سراسیمه خود را به مشهد اردهال میرسانند و از آن سال به بعد همه ساله در همان تاریخ (دومین جمعه مهرماه) به احترام فرزند محمد باقر مراسم قالیشویان را که شباهتی با جشن آبریزان و آیین مهرگان دارند برگزار میکنند.
شرکت کنندگانخبرگزاری ایرنا در سال ۱۳۸۴ تعداد شرکتکنندگان در مراسم را ۲۰۰ هزار نفر بر میشمارد. در آثار دیگرانجلال آل احمد در کتاب ارزیابی شتاب زده در مقالهٔ «مهرگان در مشهد اردهال» مراسم را آن گونه خود از نزدیک شاهد بوده است تعریف میکند.
علی حاتمی در فیلم طوقی (۱۳۴۹) به مراسم قالی شویان اشاره میکند که البته در آن زمان زیر تیغ سانسور قرار میگیرد و حتی کلمه مشهد اردهال از دیالوگ بازیگران حذف میشود.
فیلم مستند «مشهد قالی» ساخته ناصر تقوایی، ۱۳۵۰.
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474252_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474244_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474242_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474253_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474243_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474235_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474247_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577346_orig1.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577345_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577344_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577343_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577336_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577340_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577339_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577341_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577338_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577342_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577337_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474245_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474234_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474233_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474232_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474248_orig.jpg http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474229_orig.jpg
آیین قالیشویان مشهدهرسال در روز سیزدهم مهرماه هر سال (امروزه در دومین آدینه مهرماه)، اهالی «فیـن» کاشان یکی از قالیهای درون بنای امامزاده، به عنوان قالیای که به هنگام شهادت حضرت سلطانعلی بن امام محمد باقر ، پیکر امامزاده را در آن پیچیده بودهاند، به صورت لولهشده بر دوش جوانان قرار میگیرد و آنان آنرا به سوی چشمهای که در حدود چند صد متری شرق بنا واقع است، میبرند.به دنبال این دسته، گروهی دیگر که هر یک چوبدستی بلندی را بر دست دارند، حرکت میکنند و با تکان دادن چوبدستی در هوا به نبردی نمادین با قاتل امامزاده میپردازند. قالی بر کنار چشمه به زمین میآید و آب چشمه را به نشانه غسل دادن امامزاده بر آن میافشانند و آنگاه دوباره آنرا با شور و هیجان به سوی بنا باز میگردانند. پیش از ورود قالی به آرامگاه، چوب بدستان با دویدن و تکان دادن چوبها و فریاد و شعارهای مهیج، نبرد با قاتل امامزاده را دنبال میکنند. رسیدن حاملان قالی به درگاه ورودی امامزاده و سپردن آن به گروهی دیگر که میباید آنرا به درون ببرند، همراه با تشریفات خاصی است.
این مراسم منحصراً توسط اهالی روستای «فیـن» کاشان برگزار میشود و دیگران حق شرکت در آنرا نداشته و تنها تماشاچی هستند. سایر روایات تاریخیبا ظهور دین اسلام، برخی از آیینهای نیک ایرانیان همچون جشن نوروز در میان مسلمانان نیز رواج پیدا کرد و برخی از آیینها در غالب سنتهای اسلامی ظهور کرد. واقعه کشتهشدن علی بن محمدباقر همزمان با دومین هفتهٔ مهرماه سال شمسی بوده که آیین جشن و پایکوبی مهرگان در ایران برپا میشده است و همچنین مردم فین آیین خاصی به نام جشن آبریزان برگزار میکردند و به نظر میرسد به هنگام کشتهشدن او، مردم سرگرم برگزاری جشن بودند ولی به محض شنیدن خبر مرگ او سراسیمه خود را به مشهد اردهال میرسانند و از آن سال به بعد همه ساله در همان تاریخ (دومین جمعه مهرماه) به احترام فرزند محمد باقر مراسم قالیشویان را که شباهتی با جشن آبریزان و آیین مهرگان دارند برگزار میکنند.
شرکت کنندگانخبرگزاری ایرنا در سال ۱۳۸۴ تعداد شرکتکنندگان در مراسم را ۲۰۰ هزار نفر بر میشمارد. در آثار دیگرانجلال آل احمد در کتاب ارزیابی شتاب زده در مقالهٔ «مهرگان در مشهد اردهال» مراسم را آن گونه خود از نزدیک شاهد بوده است تعریف میکند.
علی حاتمی در فیلم طوقی (۱۳۴۹) به مراسم قالی شویان اشاره میکند که البته در آن زمان زیر تیغ سانسور قرار میگیرد و حتی کلمه مشهد اردهال از دیالوگ بازیگران حذف میشود.
فیلم مستند «مشهد قالی» ساخته ناصر تقوایی، ۱۳۵۰.
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474252_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474244_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474242_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474253_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474243_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474235_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474247_orig3.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577346_orig1.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577345_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577344_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577343_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577336_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577340_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577339_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577341_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577338_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577342_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/577337_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474245_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474234_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474233_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474232_orig.jpg
http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474248_orig.jpg http://turism.tarikhema.ir/images/2011/05/474229_orig.jpg