huseneco
14th January 2012, 02:06 PM
بحث خود را با مباحث مبنایی در اقتصاد و اهمیتان از دید بزرگان علمی و یاداوری نطر خواجه نصیر الدین طوسی در این زمینه شروعمیکنم خواجه طوسی فراگیری و اهمیت علم اقتصاد و سیاست را با علم پزشکی مقایسهمیکند و میگوید اگر کسی ماهر در پزشکی نباشد و عمل پزشک را انجام دهد مریض را بهمرگ می کشاند واگر کسی اقتصاد را نداند وجامعه را اداره کند جامعه را به آشوب میکشاند و می نویسد همچنانکه صاحب علم طب چون در صناعت این علم (علم حکمت عملی یعنیسیاست و اقتصاد)ودر صناعت خود ماهر شود بر صحت مزاج عالم که آن را اعتدلال حقیقیخواندند و ازاله انحراف از آن قادرمی شود .ملاحظه می شود امروزه به علت نبود ن علماقتصاد و علم سیاست یعنی حکمت عملی که بر پایه علم و وحی استوار باشد در عالمچگونه هم اقتصاد جهان مریض است و هم سیاست جهان و اثرات این بیماری ها را در جنگهایجهانی منطقه ای خانمانسوزقرن بیستم و قرن اخیر می توان دید.
اگربخواهیم خواستگاه علم اقتصاد را در کشورمانمطالعه کنیم ناچاریم به محتوای این علم در دانشگاهای کشورمان توجه کنیم کهمتاسفانه دانشگاهمان از محتوای وارداتی وترجمه ای برخوردار است که در حل مشکلاتکشور نقش مفید و فعالی ندارند.خصوصا در علوم انسانی مثل اقتصاد و مدیریت و سیاستو... علوم ترجمه ای به جای باز کردن گرهمشکلات مردم آنها را کور کرده و گره بر گره می افزاید برای مثال در دانشگاه هایکشورما ن بیش از نیم قرن است که تئوری ها و نظریه های اقتصاد سرمایه داری غرب راترجمه کرده و تدریس میکنند در حالی که این نظریه ها هیچگونه نقشی نمی تواند در حلمشکلات اقتصادی ایران داشته باشند چون نظریه های مذکور راهکارهای حل معضلاتاقتصادی یک کشور صنعتی مستقل را بیان میکند و یک اقتصاد در حال گذر از کشاورزی بهصنعتی شدن را .که این نظریه ها را در نامه 200 استاد اقتصاد خوان به ریاست جمهوریمی شود مشاهده کرد.ویا برای مثال میشود به برنامه ریز طرح هدفمند کردن(حذفیارانه)یارانه ها در کشور اشاره نمود که از پیروان مکتب پولی شیکاگوو میلتونفریدمن امریکایی میباشد بطوریکه جایزه نوبل فریدمن را در اقتصاد جایزه ای به توجیهکنندگان بزرگ سودهای نامشروع سرمایه داران غربی می دانند.
توسعه اقتصادی در کشور بعد اجرای هدفمند کردنیارانه ها که با فشار بر تواید کنندگان صاحب کارخانه های تولیدی مستهلک همراهمیباشد در صورتی تحقق خواهد یافت که نو آوری ها از درون جامعه بجوشد و مدل اقتصادایرانی باشد و در کنار این نوآوری ها ابداع کنندگانی با حمایت صریح و روشن دولت لازممی باشند که این ایده های نو را به واقعیت در آورندکه حمایت دولت میتواند بااعتبار بخشی و دادن وام های لازم به ابداع کنندگان تولید نو در کشور باشد . لازمبه ذکر است اجرای هدفمند کردن یارانه هادر مدت زمان کوتاه بنا به دلایل ذیل نمی تواند پیشرفت وتوسعه را به همرا داشتهباشد
--:تولید کالا و نو آوری در بازار با کنارگذاشتن و عبور از ماشین الات مستهلک و کم بازده حال حاضرکارخانه ها با سرمایهگذاری در کالاهای جدید و دوره ای توام با رونق شروع می شود ولی پس از تولید کالاهای جدید با کاهش سود روبرومی شویم زیرا که اولا عرضه کالای جدید سبب افزایش حجمعرضه کل در بازار میشود و قیمت کاهش می یابد ثانیا:تولید کالاهای جدید سبب افزایشتقاضا برای عوامل تولید میشود که این امر سبب میشود تا قیمت عوامل تولید افزایشیابد و هزینه تولید کنندگان بالا رود و لذا سود وی کاهش پیدا کندوثالثا:سرمایهگذار ناچار است اقساط بدهی های خود را به بانک بپردازد واین امر سبب کاهش سود می گردد.لذاپس از اجرای هدفمند کردن یارانه ها در بخش تولید با کاهش سود و در نتیجه با کاهشتولید توسط سرمایه گذارهای جدید که از اعتبارات دولت استفاده کردند مواجه خواهیمبود پس طبیعی است که پس از اجرای هدفمند کردن یارانه ها در سالهای تخست با وضعیترکود در اقتصاد که لازمه پیشرفت و توسعه در سالهای آتی است مواجه باشیم که در صورتتمایل دولت برای سفته بازی یعنی خرید سهام و اوراق بهادار به منظور پیشبردسیاستهای کوتاه مدت خود با گرایش سیاسی رکود معنی واقعی پیدا کرده و حاکی از فقرمردم خواهد بود زیرا که عملیات سفته بازیدولت که متاسفانه شاهد آن هستیم با حرکت پول از فعالیتهای تولیدی با صرفه اقتصادیبه خرید وفروش اوراق بهادار و طلا همراه خواهد بود.در استدلال موارد فوق با تمثیلاقتصادی مانند چین که افزایش 10درصدی قیمت را در مدت زمان دو دهه انجام داده استخالی از لطف نخواهد بود.اعتبارو وام های دولتی میتواند در کارخانجات و بخش تولید دو اثر مهم داشته باشد در صورتیکه بنگاه ها و کارخانجات تولیدی با افزایش تقاضا از سوی مصرف کننده گان مواجهباشند و انتظار داشته باشند که این سطح جدید تقاضا دائمی و یا دربلند مدت ادامهخواهد داشت فورا واحدهای تولیدی خودرابا استفاده از اعتبارات دولتی افزایش میدهندتا پاسخگوی فقدان ظرفیتهای اضافی تولید باشند.این افزایش در تولید موجودی سرمایهتعادلی را افزایش میدهد که این افزایش میتواند سرمایه گذاری های جایگزینی رابتدریج افزایش دهدواثر مهم دیگر وام های دولتی به کارخانجات تولیدی را در تغییرترکیب سرمایه با نیروی کار برای تولید جدید خواهد بود بطوریکه کارخانجات در شرایطجدید و پس ازهدفمندی یارانه ها مقدار سرمایه مورد استفاده خود نسبت به میزاناستخدام نیروی کار یعنی نسبت سرمایه بهنیروی کار را افزایش دهد با این حساب کارخانجات به تدریج تجهیزات قدیمی و مستهلکخود را به نوع جدیدتر آن (کارخانه و تجهیزاتی با سرمایه بری بیشتر و با یک نسبتسرمایه به نیروی کار بالاتر)تبدیل خواهد کردنتیجه این میشود که با تغییر هزینهاستفاده از سرمایه فرایند تغییر طولانی تر وبلندمدت تری را نسبت به افزایش درتقاضا حاصل می شود پس سرمایه گذاری نسبت به افزایش تولید خیلی سریع عکس العمل نشانمیدهد حدود 4 الی 16 فصل ولی کاهش در هزینه استفاده از سرمایه حدود 4 سال و یابیشتر مدت زمان لازم خواهد داشت.نتیجه کلی این خواهد بود که اجرای هدفمند سازییارانه ها نیازمند مدت زمان لازم و معقول جهت اجرا در بخش تولید خواهد داشت .که درصورت تورم بیشتر و انتظاری و نیز افزایش معوقات بانکی افزایش تقاضا را نابود و ازطرفی نبود تکنولوژی های جدید در بخش تولید و عدم مدیریت شناور نرخ ارز که باتغییرات روزمره نرخ ارز همراه است میتواند کارخانجات را در ترکیب موثر و کاراینسبت سرمایه با نیروی کار با مشکل مواجه ساخته و پس از گذشت چند سال اولهدفمندسازی یارانه را با مشکل شکست مواجه نماید لازم به ذکر است که در بحث فوقشرایط جغرافیایی و اقتصادی ایران (فروش نفت و گاز-احتمال هر گونه تحریم-شرایطبحرانی)در منطقه نیز حائز اهمیت بوده و متغییری مهم در معادلات فوق محسوب میشود .تالیف:حسین کریمی دانشجوی ارشد اقتصاد
اگربخواهیم خواستگاه علم اقتصاد را در کشورمانمطالعه کنیم ناچاریم به محتوای این علم در دانشگاهای کشورمان توجه کنیم کهمتاسفانه دانشگاهمان از محتوای وارداتی وترجمه ای برخوردار است که در حل مشکلاتکشور نقش مفید و فعالی ندارند.خصوصا در علوم انسانی مثل اقتصاد و مدیریت و سیاستو... علوم ترجمه ای به جای باز کردن گرهمشکلات مردم آنها را کور کرده و گره بر گره می افزاید برای مثال در دانشگاه هایکشورما ن بیش از نیم قرن است که تئوری ها و نظریه های اقتصاد سرمایه داری غرب راترجمه کرده و تدریس میکنند در حالی که این نظریه ها هیچگونه نقشی نمی تواند در حلمشکلات اقتصادی ایران داشته باشند چون نظریه های مذکور راهکارهای حل معضلاتاقتصادی یک کشور صنعتی مستقل را بیان میکند و یک اقتصاد در حال گذر از کشاورزی بهصنعتی شدن را .که این نظریه ها را در نامه 200 استاد اقتصاد خوان به ریاست جمهوریمی شود مشاهده کرد.ویا برای مثال میشود به برنامه ریز طرح هدفمند کردن(حذفیارانه)یارانه ها در کشور اشاره نمود که از پیروان مکتب پولی شیکاگوو میلتونفریدمن امریکایی میباشد بطوریکه جایزه نوبل فریدمن را در اقتصاد جایزه ای به توجیهکنندگان بزرگ سودهای نامشروع سرمایه داران غربی می دانند.
توسعه اقتصادی در کشور بعد اجرای هدفمند کردنیارانه ها که با فشار بر تواید کنندگان صاحب کارخانه های تولیدی مستهلک همراهمیباشد در صورتی تحقق خواهد یافت که نو آوری ها از درون جامعه بجوشد و مدل اقتصادایرانی باشد و در کنار این نوآوری ها ابداع کنندگانی با حمایت صریح و روشن دولت لازممی باشند که این ایده های نو را به واقعیت در آورندکه حمایت دولت میتواند بااعتبار بخشی و دادن وام های لازم به ابداع کنندگان تولید نو در کشور باشد . لازمبه ذکر است اجرای هدفمند کردن یارانه هادر مدت زمان کوتاه بنا به دلایل ذیل نمی تواند پیشرفت وتوسعه را به همرا داشتهباشد
--:تولید کالا و نو آوری در بازار با کنارگذاشتن و عبور از ماشین الات مستهلک و کم بازده حال حاضرکارخانه ها با سرمایهگذاری در کالاهای جدید و دوره ای توام با رونق شروع می شود ولی پس از تولید کالاهای جدید با کاهش سود روبرومی شویم زیرا که اولا عرضه کالای جدید سبب افزایش حجمعرضه کل در بازار میشود و قیمت کاهش می یابد ثانیا:تولید کالاهای جدید سبب افزایشتقاضا برای عوامل تولید میشود که این امر سبب میشود تا قیمت عوامل تولید افزایشیابد و هزینه تولید کنندگان بالا رود و لذا سود وی کاهش پیدا کندوثالثا:سرمایهگذار ناچار است اقساط بدهی های خود را به بانک بپردازد واین امر سبب کاهش سود می گردد.لذاپس از اجرای هدفمند کردن یارانه ها در بخش تولید با کاهش سود و در نتیجه با کاهشتولید توسط سرمایه گذارهای جدید که از اعتبارات دولت استفاده کردند مواجه خواهیمبود پس طبیعی است که پس از اجرای هدفمند کردن یارانه ها در سالهای تخست با وضعیترکود در اقتصاد که لازمه پیشرفت و توسعه در سالهای آتی است مواجه باشیم که در صورتتمایل دولت برای سفته بازی یعنی خرید سهام و اوراق بهادار به منظور پیشبردسیاستهای کوتاه مدت خود با گرایش سیاسی رکود معنی واقعی پیدا کرده و حاکی از فقرمردم خواهد بود زیرا که عملیات سفته بازیدولت که متاسفانه شاهد آن هستیم با حرکت پول از فعالیتهای تولیدی با صرفه اقتصادیبه خرید وفروش اوراق بهادار و طلا همراه خواهد بود.در استدلال موارد فوق با تمثیلاقتصادی مانند چین که افزایش 10درصدی قیمت را در مدت زمان دو دهه انجام داده استخالی از لطف نخواهد بود.اعتبارو وام های دولتی میتواند در کارخانجات و بخش تولید دو اثر مهم داشته باشد در صورتیکه بنگاه ها و کارخانجات تولیدی با افزایش تقاضا از سوی مصرف کننده گان مواجهباشند و انتظار داشته باشند که این سطح جدید تقاضا دائمی و یا دربلند مدت ادامهخواهد داشت فورا واحدهای تولیدی خودرابا استفاده از اعتبارات دولتی افزایش میدهندتا پاسخگوی فقدان ظرفیتهای اضافی تولید باشند.این افزایش در تولید موجودی سرمایهتعادلی را افزایش میدهد که این افزایش میتواند سرمایه گذاری های جایگزینی رابتدریج افزایش دهدواثر مهم دیگر وام های دولتی به کارخانجات تولیدی را در تغییرترکیب سرمایه با نیروی کار برای تولید جدید خواهد بود بطوریکه کارخانجات در شرایطجدید و پس ازهدفمندی یارانه ها مقدار سرمایه مورد استفاده خود نسبت به میزاناستخدام نیروی کار یعنی نسبت سرمایه بهنیروی کار را افزایش دهد با این حساب کارخانجات به تدریج تجهیزات قدیمی و مستهلکخود را به نوع جدیدتر آن (کارخانه و تجهیزاتی با سرمایه بری بیشتر و با یک نسبتسرمایه به نیروی کار بالاتر)تبدیل خواهد کردنتیجه این میشود که با تغییر هزینهاستفاده از سرمایه فرایند تغییر طولانی تر وبلندمدت تری را نسبت به افزایش درتقاضا حاصل می شود پس سرمایه گذاری نسبت به افزایش تولید خیلی سریع عکس العمل نشانمیدهد حدود 4 الی 16 فصل ولی کاهش در هزینه استفاده از سرمایه حدود 4 سال و یابیشتر مدت زمان لازم خواهد داشت.نتیجه کلی این خواهد بود که اجرای هدفمند سازییارانه ها نیازمند مدت زمان لازم و معقول جهت اجرا در بخش تولید خواهد داشت .که درصورت تورم بیشتر و انتظاری و نیز افزایش معوقات بانکی افزایش تقاضا را نابود و ازطرفی نبود تکنولوژی های جدید در بخش تولید و عدم مدیریت شناور نرخ ارز که باتغییرات روزمره نرخ ارز همراه است میتواند کارخانجات را در ترکیب موثر و کاراینسبت سرمایه با نیروی کار با مشکل مواجه ساخته و پس از گذشت چند سال اولهدفمندسازی یارانه را با مشکل شکست مواجه نماید لازم به ذکر است که در بحث فوقشرایط جغرافیایی و اقتصادی ایران (فروش نفت و گاز-احتمال هر گونه تحریم-شرایطبحرانی)در منطقه نیز حائز اهمیت بوده و متغییری مهم در معادلات فوق محسوب میشود .تالیف:حسین کریمی دانشجوی ارشد اقتصاد