شهید عشق الهی

[طلیعه طلا]

مـنـصـور حـلاج آن نهـنگ دریـا ................کز پنبه­ ی تن دانه­ ی جان کرد جدا

روزی که اناالحق به زبان می­ آورد................ منصـور کجا بود؟ خـدا بود ، خدا





(منسوب به ابوسعید ابوالخیر)



http://ghozah.persiangig.com/203575_218142798223761_5863086_n.jpg





اتهام و شهادت حلاج:


ابوالحسن حلدانی گوید: روزی که حلاج را اعدام کردند من آن جا بودم. او را از زندان بیرون آورده بودند

دربند و زنجیر، بدو گفتم: ای شیخ! این احوال را از کجا یافتی؟ گفت: از نوازش­ های جمال او.

ازبس کسانی را که مشتاق وصالند، جذب می کند.

گویند درویشی در آن میان از او پرسید که عشق چیست؟

گفت: امروز بینی، فردا و پس فردا. آن روزش بکشتند و دیگر روز بسوختند و سوم روزش به باد دادند.

عطار گوید: چون به زیر طاقش بردند به باب الطاق پای بر نردبان نهاد.

گفتند: حال چیست؟ گفت: معراج مردان سر دار است. دست برآورد و روی در قبله مناجات کرد. پس بر سر

دار شد.

جماعت مریدان گفتند: چه گویی در ما که مریدیم و آن ها منکرانند و تورا سنگ خواهند زد؟

گفت: ایشان را دو ثواب است و شما را یکی. از آن که شما را به من حسن ظنی بیش نیست و ایشان

از قوت توحید به صلابت شریعت می جنبند و توحید در شرع اصل بود و حسن ظن فرع.

ابوالعباس بن عبدالعزیز گفت: او را تازیانه زدند. هر ضربه شلاق که می ­خورد می گفت: احد! احد!

سپس دست ها و پاهایش را قطع کردند و او کلمه ای بر لب نیاورد.

چون دستش جدا کردند، خنده ای بزد. گفتند: خنده چیست؟ گفت: دست از آدمی بسته جدا کردن آسان

است. مرد آن است که دست صفات قطع کند.

پس پاهایش را بریدند. تبسمی کرد و گفت: بدین پای سفر خاک می کردم. قدمی دیگر دارم که هم اکنون

سفر هر دو عالم کند اگر توانید، آن قدم ببرید.

پس دو دست بریده بر روی و ساعد مالید و خون آلود کرد. گفتند: چرا کردی؟ گفت: وضو می سازم.

رکعتان فی العشق، لا یصح وضوء هما الا بلادم.

در عشق دو رکعت است که وضوء آن درست نیاید الا به خون.

پس خواستند تا زبانش ببرند. گفت: چندانی صبر کن که سخنی گویم. روی سوی آسمان کرد و گفت:

الهی! بر این رنج که از بهر تو می دارند محرومشان مگردان و از این دولتشان بی نصیب مکن. الحمدلله

که دست و پای من بریدند در راه تو، و اگر سر از تن باز کنند، در مشاهده جلال تو.


قرائت حکم و بریدن سر:

وزیر با ملازمان به پای دار آمد و طوماری از آستین بیرون آورد که در آن گواهی بود به امضای هشتاد

و چهار نفر از فقیهان، بدین مضمون:

او را اعدام کن، مرگ وی برای آرامش اسلام لازم است. خون او به گردن ما باشد!

حلاج را از چوبه دار فرود آوردند و دژخیم پیش آمد. آن گاه وزیر به شهود گفت: امیرالمومنین از گناه خون

او مبری است! گفتند: آری. گفت: و من هم گناه خون او را بر گردن ندارم! گفتند: آری.

پس از آن سرش را از تنش جدا کردند. گویند که چون خون وی بر زمین روان گردید در سی و یک جای

نگاشت: الله، الله.

پس بدنش را در حصیری پیچیدند، بر آن نفت ریختند و سورانیدند. در پایان خاکسترهایش را بر فراز

مناره ای که در آن جا اذان می گفتند بردند تا باد به هر سوی بپراکند.

بعضی گفته اند: خاکسترش را از بالای مناره به دجله ریختند. تاریخ این واقعه 26 ماه مارس 922 میلادی،

برابر قریب نوروز نجومی سال 301 هجری شمسی بود.

اساتید او:عمرو بن عثمان مکی

جامی می نویسد: آن چه وی را افتاد به دعای استاد وی بود، عمرو بن عثمان مکی، که حلاج را در

حال نگارش چیزی غافلگیر کرده بود. پرسید چه چیز است؟ حلاج جواب داد: چیزی که بتواند با قرآن

قیاس شود! آن گاه مکی او را نفرین کرد.


جنید

حلاج روزی به سراغ جنید رفته گفت: اناالحق. ولی جنید بلافاصله پاسخ داد که: خیر، تو به واسطه ی

حق وجود داری! کدام چوبه دار به خونت رنگ خواهد شد؟

گویند حسین گفت: آن روز که من سر چوب پاره سرخ کنم، تو جامه سفید صوف را از تن درآورده،

جامه فقیه بر تن خواهی پوشید!

نقل است که: آن روز که ائمه فتوی دادند که او را بباید کشت، جنید در جامه تصوف بود، خلیفه فرمود

که : خط جنید باید!

جنید دستار و دراعه درپوشید و جواب فتوی نوشت که:

نحن نحکم بالظاهر، یعنی بر ظاهر حال کشتنی است و فتوی بر ظاهر است و اما باطن را خدای داند.

عطارگوید جنید را گفتند این سخن که حسین بن منصور می گوید (اناالحق) تأویلی دارد؟ گفت:

بگذارید تا بکشند که روز تأویل نیست.


شبلی

شبلی گفته است: من و حلاج از یک مشربیم. اما مرا به دیوانگی نسبت کردند، خلاص یافتم و حسین

را عقل او هلاک کرد.

نقل است که شبلی گفت: او را در خواب دیدم. گفتم: خدای تعالی با این قوم چه کرد؟

گفت: هر دو گروه را بیامرزید. آن که بر من شفقت کرد، مرا بدانست و از بهر حق شفقت کرد، و آن

که عداوت کرد، مرا ندانست و از بهر حق عداوت کرد.

بر هر دو قوم رحمت کرد که هر دو قوم معذور بودند.






گفت آن یار کزو گشـت سـر دار بلند ......جرمش این بود که اسرارهویدا می کرد




( تذکره الاولیاء – عطار صفحه 594)