RAHA.G
9th November 2011, 07:24 PM
صور فلکی چیست؟
اگر در شبی صاف به آسمان بنگرید، بی شک از تلالو ستارگان لذت خواهید برد. هزاران سال پیش هم بشر از دیدن آسمان لذت می برده(به طور یقین آسمان پیشینیان پر ستاره تر بوده!)شاید در نظر اول ستارگان آسمان مجموعه ای پراکنده از ستارگان به نظر برسند، اما با کمی دقت می توان اشکال زیبایی را با متصل کردن ستاره ها به هم با خطوطی فرضی در آسمان ترسیم کرد. در حدود 4500 سال قبل مردم شرق مدیترانه شروع به تقسیم بندی آسمان با نقش های خیالی کردند. این اشکال نام خدایان، الهه ها، قهرمانان و جانوران را دارند.
امروز 88 صورت فلکی شناخته شده که هر یک محدوده ی مشخصی در آسمان دارند به طوریکه تمام آسمان با این صور پوشیده می شود.
ستارگان آنقدر دور هستند که طول عمر انسان برای مشاهده حرکات آنها نسبت به یکدیگر با چشم کافی نیست.چنین به نظر می آید که آنها در گنبد آسمان(کره سماوی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=718))محکم میخ شده اند یاثابتند وبه این خاطر بر خلاف سیاره ها که متحرکند ثوابت نامیده می شوند.وضعیت آنها در آسمان نسبت به یکدیگر همواره شکلها وانگاره های ثابتی را می سازند که به آنها صورتهای فلکی گفته می شود.
این صورتهای فلکی در زمان ایرانیان مصریان باستان بابلی ها ویونانیان هندیها رومی ها چینی ها بومیان قاره آمریکا ودیگر اقوام نیز همانگونه به نظر می آمدند که امروزه دیده می شوند.پیشینیان ما هزاران سال پیش آنها رابا دقت نظاره می کردند ونام خدایان قهرمانان وجانوران را به آنها می دادند.بسیاری از صورتهای فلکی از قبیل عقرب (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=74) یا اسد (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=13) خود گویای آن هستند که چراچنین نام گرفته اند ولی در برخی دیگر به زحمت می توان رابطه ای میان شکل ونام آنها یافت.امروزه ۸۸ صورت فلکی را می شناسیم.شماری از آنها حتی ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در کنار رودهای دجله وفرات شناخته شده بودند تعدادی هم در دوران یونان باستان به آنها اضافه شدند.قدیمی ترین وتاحدودی کامل ترین شرح وتوصیف گنبد ستارگان که در اختیار ماست به حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد در آن زمان ۴۳ صورت شناخته شده بودند.
صورتهای فلکی نامی فارسی یا عربی و یا نامی لاتین دارند علاوه بر این نام هر صورت فلکی با حروفی مخفف هم شناخته می شود مانند نام صورت فلکی قوس (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=77) در زبان لاتین ساگیتاریوس بوده ونشانه مخفف آن هم sgr می باشد.
بعد از معرفی تعدادی صورت فلکی پیشینیان توسط بطلمیوس (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=956) در قالب کتاب المجسطی(شامل مشخصات ۱۰۰۰ ستاره وبه شکل ۴۸ صورت فلکی)؛در اوایل قرن ۱۷ جان بایر (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=599)ستاره شناس مشهور ۱۲ ازصورتهای فلکی جنوبی(که از محل زندگی او در نیمکره شمالی قابل مشاهده نبودند) را به نام جانوران افسانه ای وعجیب وغریب نام گذاری ومعرفی کرد. پرنده بهشتی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=95)- طوفان (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=20)- سیمرغ (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=68)یا پرنده آتشین و ماهی پرنده (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=91)از این دسته اند.اما نام جانوران واقعی از جمله آفتاب پرست (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=47) و درنا (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=55) نیز بر صورت های فلکی نهاده شد.هموطن معاصر او یعنی یاکوب بارچ سه صورت فلکی را اضافه نمود.در سال ۱۶۸۷ یوهانس هولیوس هفت صورت فلکی را معرفی نمود سپس در سال ۱۷۵۰ ستاره شناس فرانسوی لاسال (Lasaille )بعد از یک مسافرت به مناطق جنوبی آفریقااسامی تعداد ۱۴ صورت فلکی را به فهرست اضافه نمود.به این ترتیب بود که صورتهای فلکی ***تان (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=27)-قلم حجاری یا اسکنه (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=37)- میکروسکوپ (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=61) و سه پایه نقاشی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=65) در آسمان نیمکره جنوبی ثبت شدند.تپه کوه یا میز کوه (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=97)که نام کوهی مشهور در کشور آفریقای جنوبی است نیز در میان اسامی قرار گرفت.
تا قبل از سال ۱۹۳۰ هرکسی هرقسمتی از آسمان را به طوردلخواه می توانست به هر اسمی بنامد ودر نتیجه هیچگونه مرز تعریف شده ای در اطراف صورتهای فلکی وجود نداشت لذا برای رفع شبهه وایجاد یگانگی ستاره شناسان در این سال تصمیم گرفتند که نامهای خاصی(به زبان لاتین ) به همراه مرزی مشخص برای کلیه صورتهای فلکی انتخاب کنند.این همان حدود واسمهایی است که امروزه در سطح جهان پذیرفته شده است.
نکته مهم : بدلیل حرکات خاص وذاتی ستارگان شکل ظاهری صورتهای فلکی طی دهها یا صدها هزار سال تغییر می کند .البته مرزهای تعریف شده آنها تغییر نمی کند.براین اساس ستاره هایی هستند که به دلیل حرکت ذاتی خود در میان صورتهای فلکی از این صورت به صورت دیگر می روند.
آیا می توان در یک شب تمام صورتهای فلکی را مشاهده کرد؟ جواب منفی است
چراکه :
۱-بدلیل نور شدید خورشید (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=825) تعدادی از آنها در روشنایی روز قرار گرفته و قابل مشاهده نمی باشند .برای دیدن این صورتها باید چند ماهی صبر کرد تا در نتیجه چرخش زمین (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=850) بدور خورشید ؛خورشید از آن منطقه آسمان دور شود .
۲- در هر لحظه تنها نیمی از کره آسمان در بالای افق قرار دارد یعنی در هر لحظه نیمی از ۸۸ صورت فلکی قابل مشاهده هستند.بعد از گذشت هر ساعتی بعداز غروب خورشید در سمت شرق صورتهای فلکی جدید ظاهر می شوند وصورتهای فلکی دیگری هم در سمت غرب غروب کرده وناپدید میشوند .این داستان ادامه دارد تا زمان طلوع خورشید در شرق آسمان.البته این مسئله در مورد صورتهای فلکی حول قطبی مصداق ندارد.
۳-با توجه به مکان شما در روی کره زمین همواره تعداد مشخصی صورت فلکی قابل مشاهده است و هرچقدر صبر کنید نمی توانید تعدادی را ببینید.یعنی بعضی از صورتهای فلکی از افق مکان شما هرگز طلوع وغروب نمی کنند.برای دیدن این صورتهای فلکی باید به مناطق جنوبیتر کره زمین برای مثال باید به منطقه استوا سفر کنید.برای مشخص کردن صورتهای فلکی ای که از منطقه شما قابل مشاهده نیستند (اگر در نیمکره شمالی زمین ساکن هستید)عرض جغرافیایی محلتان را از عدد ۹۰ کم کنید. ستاره هایی که میل (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=1021) آنها از این مقدار منفی تر(کوچک تر) است از مکان شما قابل مشاهده نخواهند بود بدین طریق بکمک یک نقشه ستاره ای کل آسمان می توانید نامهای صورتهای فلکی غیر قابل مشاهده از مکانتان را پیدا کنید.
منبع :
http://www.haftaseman.ir/
اگر در شبی صاف به آسمان بنگرید، بی شک از تلالو ستارگان لذت خواهید برد. هزاران سال پیش هم بشر از دیدن آسمان لذت می برده(به طور یقین آسمان پیشینیان پر ستاره تر بوده!)شاید در نظر اول ستارگان آسمان مجموعه ای پراکنده از ستارگان به نظر برسند، اما با کمی دقت می توان اشکال زیبایی را با متصل کردن ستاره ها به هم با خطوطی فرضی در آسمان ترسیم کرد. در حدود 4500 سال قبل مردم شرق مدیترانه شروع به تقسیم بندی آسمان با نقش های خیالی کردند. این اشکال نام خدایان، الهه ها، قهرمانان و جانوران را دارند.
امروز 88 صورت فلکی شناخته شده که هر یک محدوده ی مشخصی در آسمان دارند به طوریکه تمام آسمان با این صور پوشیده می شود.
ستارگان آنقدر دور هستند که طول عمر انسان برای مشاهده حرکات آنها نسبت به یکدیگر با چشم کافی نیست.چنین به نظر می آید که آنها در گنبد آسمان(کره سماوی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=718))محکم میخ شده اند یاثابتند وبه این خاطر بر خلاف سیاره ها که متحرکند ثوابت نامیده می شوند.وضعیت آنها در آسمان نسبت به یکدیگر همواره شکلها وانگاره های ثابتی را می سازند که به آنها صورتهای فلکی گفته می شود.
این صورتهای فلکی در زمان ایرانیان مصریان باستان بابلی ها ویونانیان هندیها رومی ها چینی ها بومیان قاره آمریکا ودیگر اقوام نیز همانگونه به نظر می آمدند که امروزه دیده می شوند.پیشینیان ما هزاران سال پیش آنها رابا دقت نظاره می کردند ونام خدایان قهرمانان وجانوران را به آنها می دادند.بسیاری از صورتهای فلکی از قبیل عقرب (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=74) یا اسد (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=13) خود گویای آن هستند که چراچنین نام گرفته اند ولی در برخی دیگر به زحمت می توان رابطه ای میان شکل ونام آنها یافت.امروزه ۸۸ صورت فلکی را می شناسیم.شماری از آنها حتی ۵۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در کنار رودهای دجله وفرات شناخته شده بودند تعدادی هم در دوران یونان باستان به آنها اضافه شدند.قدیمی ترین وتاحدودی کامل ترین شرح وتوصیف گنبد ستارگان که در اختیار ماست به حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد در آن زمان ۴۳ صورت شناخته شده بودند.
صورتهای فلکی نامی فارسی یا عربی و یا نامی لاتین دارند علاوه بر این نام هر صورت فلکی با حروفی مخفف هم شناخته می شود مانند نام صورت فلکی قوس (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=77) در زبان لاتین ساگیتاریوس بوده ونشانه مخفف آن هم sgr می باشد.
بعد از معرفی تعدادی صورت فلکی پیشینیان توسط بطلمیوس (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=956) در قالب کتاب المجسطی(شامل مشخصات ۱۰۰۰ ستاره وبه شکل ۴۸ صورت فلکی)؛در اوایل قرن ۱۷ جان بایر (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=599)ستاره شناس مشهور ۱۲ ازصورتهای فلکی جنوبی(که از محل زندگی او در نیمکره شمالی قابل مشاهده نبودند) را به نام جانوران افسانه ای وعجیب وغریب نام گذاری ومعرفی کرد. پرنده بهشتی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=95)- طوفان (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=20)- سیمرغ (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=68)یا پرنده آتشین و ماهی پرنده (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=91)از این دسته اند.اما نام جانوران واقعی از جمله آفتاب پرست (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=47) و درنا (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=55) نیز بر صورت های فلکی نهاده شد.هموطن معاصر او یعنی یاکوب بارچ سه صورت فلکی را اضافه نمود.در سال ۱۶۸۷ یوهانس هولیوس هفت صورت فلکی را معرفی نمود سپس در سال ۱۷۵۰ ستاره شناس فرانسوی لاسال (Lasaille )بعد از یک مسافرت به مناطق جنوبی آفریقااسامی تعداد ۱۴ صورت فلکی را به فهرست اضافه نمود.به این ترتیب بود که صورتهای فلکی ***تان (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=27)-قلم حجاری یا اسکنه (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=37)- میکروسکوپ (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=61) و سه پایه نقاشی (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=65) در آسمان نیمکره جنوبی ثبت شدند.تپه کوه یا میز کوه (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=97)که نام کوهی مشهور در کشور آفریقای جنوبی است نیز در میان اسامی قرار گرفت.
تا قبل از سال ۱۹۳۰ هرکسی هرقسمتی از آسمان را به طوردلخواه می توانست به هر اسمی بنامد ودر نتیجه هیچگونه مرز تعریف شده ای در اطراف صورتهای فلکی وجود نداشت لذا برای رفع شبهه وایجاد یگانگی ستاره شناسان در این سال تصمیم گرفتند که نامهای خاصی(به زبان لاتین ) به همراه مرزی مشخص برای کلیه صورتهای فلکی انتخاب کنند.این همان حدود واسمهایی است که امروزه در سطح جهان پذیرفته شده است.
نکته مهم : بدلیل حرکات خاص وذاتی ستارگان شکل ظاهری صورتهای فلکی طی دهها یا صدها هزار سال تغییر می کند .البته مرزهای تعریف شده آنها تغییر نمی کند.براین اساس ستاره هایی هستند که به دلیل حرکت ذاتی خود در میان صورتهای فلکی از این صورت به صورت دیگر می روند.
آیا می توان در یک شب تمام صورتهای فلکی را مشاهده کرد؟ جواب منفی است
چراکه :
۱-بدلیل نور شدید خورشید (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=825) تعدادی از آنها در روشنایی روز قرار گرفته و قابل مشاهده نمی باشند .برای دیدن این صورتها باید چند ماهی صبر کرد تا در نتیجه چرخش زمین (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=850) بدور خورشید ؛خورشید از آن منطقه آسمان دور شود .
۲- در هر لحظه تنها نیمی از کره آسمان در بالای افق قرار دارد یعنی در هر لحظه نیمی از ۸۸ صورت فلکی قابل مشاهده هستند.بعد از گذشت هر ساعتی بعداز غروب خورشید در سمت شرق صورتهای فلکی جدید ظاهر می شوند وصورتهای فلکی دیگری هم در سمت غرب غروب کرده وناپدید میشوند .این داستان ادامه دارد تا زمان طلوع خورشید در شرق آسمان.البته این مسئله در مورد صورتهای فلکی حول قطبی مصداق ندارد.
۳-با توجه به مکان شما در روی کره زمین همواره تعداد مشخصی صورت فلکی قابل مشاهده است و هرچقدر صبر کنید نمی توانید تعدادی را ببینید.یعنی بعضی از صورتهای فلکی از افق مکان شما هرگز طلوع وغروب نمی کنند.برای دیدن این صورتهای فلکی باید به مناطق جنوبیتر کره زمین برای مثال باید به منطقه استوا سفر کنید.برای مشخص کردن صورتهای فلکی ای که از منطقه شما قابل مشاهده نیستند (اگر در نیمکره شمالی زمین ساکن هستید)عرض جغرافیایی محلتان را از عدد ۹۰ کم کنید. ستاره هایی که میل (http://www.haftaseman.ir/webdb/article.asp?id=1021) آنها از این مقدار منفی تر(کوچک تر) است از مکان شما قابل مشاهده نخواهند بود بدین طریق بکمک یک نقشه ستاره ای کل آسمان می توانید نامهای صورتهای فلکی غیر قابل مشاهده از مکانتان را پیدا کنید.
منبع :
http://www.haftaseman.ir/