نقاط تاریک نمایشگاه علم تا عمل

[طلیعه طلا]

نقاط تاریک نمایشگاه علم تا عمل/ دستاوردهای تکراری و بی‌توجهی مسئولان





دومین نمایشگاه و جشنواره علم تا عمل با بی توجهی مسئولان در حالی به کار خود پایان داد که با تعاریف متفاوت از اختراع، ‌ابتکار و نوآوزی دستاوردهایی ارائه شده بودند که رنگ و بوی اختراع نداشتند یا برخی دستاوردهای همان دستاوردهای سالهای گذشته محققان بودند.

به گزارش خبرنگار مهر، همزمان با هفته دولت، جشنواره ملی علم تا عمل؛ فناوری و تجاری سازی در عرصه ملی از 14 شهریور ماه به مدت 3 روز در تهران برگزار شد. به گفته مسئولان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تفاوتهای مهم این جشنواره با جشنواره‌ شکوفایی و نوآوری، پذیرش طرحهایی با قابلیت تجاری سازی بود.


از این رو به منظور انتخاب شاخص ترین طرحهای تحقیقاتی کارگروههای استانی زیر نظر استانداران ایجاد شد تا در این راستا اقدام کنند. کمیته داوران نیز طرحهایی که در مرحله تجاری سازی بودند را مورد پذیرش قرار دادند و پس از داوری برترین طرحها به تهران معرفی و ارسال شدند. به این ترتیب بیش از هزار محصول فناورانه که به مرحله تجاری سازی رسیده بودند انتخاب و همزمان با افتتاح این جشنواره در 31 غرفه عرضه شدند.


هر چند که برخلاف سایر نمایشگاهها، دومین جشنواره علم تا عمل بدون برگزاری مراسم افتتاح و بدون حضور میزبان یعنی معاونت علمی ریاست جمهوی و در سکوت کامل برگزار شد ولی مراکز تحقیقاتی، پژوهشگاهها و پارکهای علم و فناوری با حضور در غرفه های خود سعی در رسمیت دادن به این اتفاق مهم ملی را داشتند.

انتظار می رفت در این نمایشگاه و جشنواره آخرین دستاوردهای مهم محققان در حوزه های مختلف عرضه شود ولی به نظر می رسد که معاونت علمی علاوه بر آنکه در انتخاب ایده ها و اختراعات قدری با تساهل برخورد کرده بود، بسیاری از طرحهای عرضه شده نیز محصولاتی بودند که در جشنواره های علمی سالهای قبل نیز عرضه شده بود. البته طرحهای مناسبی نیز به چشم می خورد اما در مجموع تمام طرحها حاصل ایده های جدید و نوین نبودند.
شند

[طلیعه طلا]

برخی دستاورهای عرضه شده در نمایشگاه



طرحی با عنوان " تخت گهواره همراه" در نمایشگاه این جشنواره عرضه شد. در تبلیغات آن، این گهواره وسیله ای مهم قلمداد شده و فرد ارائه دهنده ادعا می کرد که میلیونها خانواده از سراسر دنیا از این گهواره استقبال کرده اند.

ماشین عملیات از دیگر طرحهای ارائه شده بود. این خودرو یک خودروی غیروطنی است که با اعمال تغییراتی برای ارائه سرویس به گروه های اجرایی و عملیاتی در زمانهای بحرانی و یا نقاطی که هیچ نوع دسترسی ارتباطی وجود ندارد طراحی شده است.

ارائه دهنده این خودرو در معرفی این محصول اعلام کرده است: "با افتخار اعلام می دارد که این ماشین با طراحی سازمان ... و توانمندی 100 درصدی داخلی تجهیز و طراحی شده و در طی 7 ماه با هزینه یک دهم مشابه خارجی ولی با قابلیت های بسیار بهتر طراحی و ساخته شده است."

به گزارش مهر، طبق فرهنگ لغت دکتر معین "اختراع" به معنی نوآوری است و درعلم حقوق اختراع محصول یا فرآیندی است که در نتیجه سعی و تلاش و تراوشهای فکری مخترع حاصل می شود. نوآوری نیز به کارگیری ایده های نوین ناشی از خلاقیت است. به عبارت دیگر پیاده سازی ایده ناشی از خلاقیت که به صورت یک محصول یا خدمت تازه ارائه شود، نوآوری می گویند.

اختراع به معنای پدید آوردن محصول جدید است ولی نوآوری فراتر از آن است و به معنای معرفی محصولی تازه است که با ابداع و عرضه صورت می گیرد. از این رو است که امروزه در بسیاری از کشورها نوآوری، از مهمترین عوامل رشد اقتصادی به شمار می رود. نوآوری به فضای اجتماعی به عنوان پشتیبان کارآفرینی نیاز دارد.

ایجاد نوآوری در محصول و یا خدمت باید منجر به عرضه محصول جدیدی باشد که هدف آن ارضای بخشی از نیازهای بازار و جامعه است.

خلاقیت یعنی به کار گیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یا تبلور یک فکر یا مفهوم جدید است. برخی خلاقیت را به ترکیب ایده ها یا ایجاد پیوستگی بین ایده ها تعبیر می کنند.

با توجه به این تعاریف این سوال مطرح می شود که طرحهای فوق در کدام دسته از این تعاریف قرار می گیرند.

در این نمایشگاه قرار بود طرحهایی عرضه شود که کشور را به سمت خودکفایی سوق می دهند ولی با کم توجهی مسئولان به نحوه برگزاری این نوع جشنواره ها علاوه بر آنکه کاهش انگیزه های محققان فعال را به دنبال دارد، موجب بی اعتمادی جامعه می شود.

از سوی دیگر با توجه به زیر ساختهای تحقیقاتی جامعه و محدودیت محققان برای دسترسی به مواد اولیه و تجهیزات آزمایشگاهی از یک سو و زمان بر بودن اجرای برخی از پروژه های تحقیقاتی بنیادی به نظر می رسد که برگزاری سالانه و یا جشنواره های موازی و عرضه دستاوردهای تحقیقاتی تکراری و کم بها باعث می شود که مسئولان متهم به "چوپان دورغگو" شوند.

از این رو به نظر می رسد که برگزاری جشنواره های دوسالانه به جای سالانه علاوه بر اینکه زمان کافی برای به ثمر رسیدن طرحهای بنیادی و به دور از شتاب زدگی برای محققان فراهم می شود زمینه پربارتر شدن جشنواره های علمی نیز حاصل می شود.

مخاطبین این جشنواره شرکتهای دانش بنیان واجد شرایط، پارکهای علم و فناوری و مراکز رشد سراسر کشور، مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی، جشنواره های معتبر ملی داخلی، ستاد فناوری راهبردی، کانون های هماهنگی دانش و صنعت، انجمن های علمی، سازمان های مردم نهاد در عرصه علمی و فناوری در سراسر کشور، نهادهای ارایه دهنده خدمات توسعه فناوری نظیر صندوقهای حمایتی و مالکیت فکری، نخبگان، مخترعان و محققان آزاد، رسانه ها و مطبوعات مرتبط و سرمایه گذاران وشرکت های واسطه ای بودند.


شاخصها برای پذیرش طرحهای در نظر گرفته شد نیز شامل موارد زیر می شود:

-طرحهای دانش بنیانی که دارای مشتری مشخص و از پیش تعیین شده ای در قالب تعهد خرید یا پیش خرید باشند
- طرحهای دانش بنیانی که از چشم انداز روشنی در امر صادرات تولیدات دانش بنیان برخوردار باشد
-طرحهای دانش بنیانی که نمونه سازی آن به پایان رسیده باشد و نتایج آزمون و تست آن توسط مراجه ذیصلاح مثبت باشد
-طرحهای دانش بنیانی که برای رفع نیازهای فناورانه کشور در موارد تحریم موثر باشند
-طرحهای دانش بنیانی که در راستای طرح هدفمند کردن یارانه ها و بهینه سازی مصرف انرژی باشند
-طرحهای دانش بنیانی که برای رفع مشکلات محوری و گلوگاه های مرتبط با یک یا چند حوزه فناوری خاص باشند